Kυριακή Προ της Υψώσεως, Αποστ. Ανάγνωσμα: Γαλ. στ’ 11-18 (13-09-2020)

Πρεσβ. Ανδρέα Ηλία

Η Εκκλησία τοποθέτησε την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην αρχή του νέου εκκλησιαστικού έτους, επειδή θέλει να δείξει στους πιστούς, ότι ο χρόνος τους πρέπει να αξιολογείται με μοναδικό σκοπό τη σωτηρία τους. Με το σκεπτικό αυτό η Εκκλησία όρισε να διαβάζεται η συγκεκριμένη αποστολική περικοπή την Κυριακή πριν τη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, γιατί μέσα από αυτή την περικοπή ο Απ. Παύλος εξαίρει τη χάρη που απορρέει από τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου.

Η σημερινή περικοπή αποτελεί τον επίλογο της επιστολής που έστειλε ο απόστολος Παύλος προς την Εκκλησία της Γαλατίας. Τα πολλά  πνευματικά προβλήματα των χριστιανών που υπήρχαν στην περιοχή εκείνη, τα οποία δημιούργησαν οι Ιουδαίοι Χριστιανοί σε σχέση με το αν πρέπει να γίνεται περιτομή ή όχι κατά Βάπτισμα, παρακίνησαν τον Απ. Παύλο να γράψει την προς Γαλάτας Επιστολή. Υποδεικνύει εδώ ο Απόστολος ότι είναι λανθασμένη αυτή η αντίληψη, το ότι δηλαδή πρέπει, εκτός από το βάπτισμα, που στηρίζεται στη σταυρική θυσία του Χριστού, να δέχονται και την ιουδαϊκή περιτομή, που ορίζει ο Νόμος.  Ο Απ. Παύλος απευθυνόμενος στους Γαλάτες τους λέει ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος που να τους επιβάλλει να τηρήσουν τη συγκεκριμένη διάταξη του Νόμου, αλλά τους τονίζει ότι αυτοί που τους προτρέπουν να το κάνουν, ενεργούν με μοναδικό σκοπό να ικανοποιήσουν τους Ιουδαίους. Αυτό το κάνουν μόνο για να καυχηθούν ότι κατάφεραν να πείσουν τους εξ Εθνών Χριστιανούς να κάνουν την περιτομή. Γι’ αυτό υπενθυμίσει στους Γαλάτες ότι από τη στιγμή που δέχθηκαν το άγιο Βάπτισμα έχουν καταστεί «καινή κτίσις» και δεν επιτρέπεται να επιστρέφουν στις παλιές διατάξεις του μωσαϊκού νόμου, αλλά να καυχώνται για το σταυρό του Κυρίου.

Το μόνο πράγμα, για το οποίο πρέπει να καυχόμαστε ως αληθινοί Χριστιανοί, λέει ο Απ. Παύλος, είναι ο Σταυρός του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, για το γεγονός δηλαδή ότι ο Χριστός έγινε άνθρωπος, σταυρώθηκε και έπαθε όλα αυτά για χάρη μας. «Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Με τα λόγια του αυτά εκφράζει τη σημασία και την τιμή που πρέπει να προσφέρουν οι Χριστιανοί στο Σταυρό. Αυτό το σταυρό τον επωμιζόμαστε και εμείς οι Χριστιανοί με το άγιο Βάπτισμα. «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθημεν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν» (Ρωμ.6:3). Με τη βάπτισή μας σηκώνουμε το Σταυρό του Χριστού και αγωνιζόμαστε να σταυρώσουμε τα πάθη μας, για να φτάσουμε στη σωτηρία μας. Με αυτά τα λόγια ο απ. Παύλος θέλει να μας τονίσει ότι από τη στιγμή που βαπτισθήκαμε έχουμε γίνει κοινωνοί του σταυρικού θανάτου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, γι’ αυτό και δεν πρέπει να ντρεπόμαστε να ομολογούμε το Σταυρό του Κυρίου, ο οποίος είναι το σημείο της σωτηρίας και της ελευθερίας μας.

Ο Σταυρός είναι το μεγαλύτερο δώρο που πρόσφερε ο Χριστός στον άνθρωπο, είναι το πιο δυνατό όπλο κατά του διαβόλου. Ο σταυρός, πριν τη σταύρωση του Χριστού ήταν σημείο λύπης και αισχύνης, αφού ήταν όργανο θανάτου για τους μεγαλύτερους εγκληματίες. Μετά όμως τη σταύρωση του Χριστού έγινε σύμβολο χαράς και καύχησης, καθότι «ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω». Ο Σταυρός έγινε καύχημα της Εκκλησίας, γιατί δι’ αυτού θανατώθηκε ο θάνατος, καταργήθηκε η αμαρτία και  την οδύνη από τον άνθρωπο.

Στην Παλαιά Διαθήκη συναντούμε πολλές προτυπώσεις του Τίμιου Σταυρού. Ο Ιακώβ πρώτος εικόνισε το σταυρό προσκυνώντας το άκρο της ράβδου του Ιωσήφ και ακολούθως ευλόγησε με σταυρωμένα τα χέρια τους γιους του Ιωσήφ. Το σημείο του σταυρού προεικόνισε και η ράβδος του Μωυσή, όταν χτύπησε σταυροειδώς τη θάλασσα σώζοντας τον Ισραήλ και βυθίζοντας τον Φαραώ και τους Αιγυπτίους. Η υψωμένη ράβδος με το φίδι στην έρημο για να θεραπεύονται από τα φαρμακερά φίδια, προεικονίζει την ύψωση του Χριστού πάνω στο σταυρό. Με τα χέρια του ο Μωυσής σχημάτισε Σταυρό για να κατατροπώσει το στρατό του Αμαλήκ.

Στην πατερική γραμματεία και στην υμνογραφία ο Σταυρός αναφέρεται ως «το ξύλον της ζωής». Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τον αντιδιαστέλλει με το «ξύλον της γνώσεως του καλού και του κακού», το οποίο βρισκόταν στο μέσο του Παραδείσου και συνδέεται με τη πτώση των πρωτοπλάστων. Όπως αναφέρει ο άγιος Ιωάννης, επειδή «δια ξύλου» εισήλθε ο θάνατος στον κόσμο, έπρεπε «δια ξύλου» να δωρηθεί στον κόσμο η ζωή και η ανάσταση.

Ο σταυρός ήταν άτιμος, εφόσον καρφώνονταν πάνω σε αυτόν όλοι οι παράνομοι του, οι οποίοι έφεραν μέσα τους την κακία και το εγωισμό. Άλλα όταν καρφώθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο τέλειος άνθρωπος και ο πιο ταπεινός, νικήθηκε και έπαψε να είναι άτιμος και έγινε τίμιο ξύλο, που χαρίζει τη ζωή στους ανθρώπους. Αυτή η αλλαγή του σταυρού συμβολίζει την αλλαγή του κόσμου. Όπως το σταυρό τον μετέβαλε ο Κύριος από σκεύος ατιμίας σε σκεύος τιμής, έτσι και τον κόσμο τον μετέφερε από την αθλιότητα στη χάρη και την ευλογία, αφού έγινε για εμάς όπλο κατά του διαβόλου. Για αυτό και η Εκκλησία μας ψάλλει «Κύριε όπλον κατά του διαβόλου τον Σταυρόν Σου ημίν δέδωκας».

ΠΗΓΗ