ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019

ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ

(Εφεσ. β΄ 4-10) (Λουκ. ιη΄ 18-27)

Η οδός της πίστεως

«και όντας ημάς  συνεζωοποίησε τω Χριστώ∙ χάριτί εστε σεσωσμένοι»

Στην ψηλάφηση του μυστηρίου της Θείας Οικονομίας περιστρέφεται το περιεχόμενο του σημερινού αποστολικού αναγνώσματος. Αποτελεί μια σύντομη ανακεφαλαίωσή του. Στη βάση της αιώνιας ζωής του Τριαδικού Θεού, πραγματώνεται η αυθεντική κοινωνία αγάπης και ελευθερίας, στην οποία καλείται να μετέχει ο άνθρωπος. Άλλωστε, στο κίνητρο της αγάπης και της ελευθερίας του Θεού εδράζεται το όλο μυστήριο της δημιουργίας του ανθρώπου. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αναφέρει σχετικά: «Επεί δε ουκ ήρκει τη αγαθότητι τούτο, της εαυτής μόνον κινείσθαι θεωρία (δηλαδή η αγάπη του Θεού δεν ικανοποιείται θεωρώντας μόνο τον εαυτό της), αλλ’ έδει χεθήναι το αγαθόν και οδεύσαι (δηλαδή έπρεπε να χυθεί το αγαθόν και να εξαπλωθεί) ως πλείονα είναι τα ευεργετούμενα» (δηλαδή να είναι πολύ περισσότερα αυτά που θα ευεργετούνται, να γίνονται μέτοχοι της θείας μακαριότητας).

Η αξιοποίηση και η ανάπτυξη των θείων χαρισμάτων του ανθρώπου στην κοινωνία αγάπης με τον Θεό, θα οδηγούσε στην πραγμάτωση του έσχατου και ύψιστου προορισμού του.  Ωστόσο, η αμαρτία οδήγησε τον άνθρωπο σε μια μεγάλη έκπτωση στην πορεία της ύπαρξής του. Ορθά επισημαίνει ο Μάξιμος ο Ομολογητής ότι «η αποτυχία και αδυναμία το κακόν εισάγει τη στερήσει του κατά φύσιν το παρά φύσιν ποιούσα». Ακριβώς, το «παρά φύσιν» της αμαρτίας εδράζεται στην ψευδαίσθηση του ανθρώπου ότι η ύπαρξή του είναι αυτοφυής, αυτόνομη και αυτοδύναμη. Βλέπουμε εδώ να εκτρέπεται η αναφορά του κτιστού στο άκτιστο, του ανθρώπου στον Θεό. Το ανθρώπινο πρόσωπο εκπίπτει από την αρχοντιά που το διέκρινε η κατ’ εικόνα Θεού δημιουργία του σε μια απλή βιολογική μονάδα, που την κυκλώνει η φθορά και ο θάνατος. ‘Όταν απουσιάζει η σχέση, η μετοχή και η κοινωνία, το πρόσωπο αλλοτριώνεται και υποβιβάζεται σε άτομο. Ο απόστολος Παύλος υπογραμμίζει τη νεκρότητα των παραπτωμάτων. Δεν αναφέρεται σίγουρα σε οποιεσδήποτε νομικές συνέπειες από την παράβαση της εντολής του Θεού από τους πρωτοπλάστους, αλλά στην έκπτωση της ύπαρξης από το πεδίο της ζωής στο σκότος του θανάτου. Συνέπεια αυτής της υπαρξιακής αλλοίωσης, είναι η παράδοση του ανθρώπου στους νόμους της φθοράς της κτιστής φύσης του.

Η εν Χριστώ ζωοποίηση

Ο απόστολος Παύλος δεν μένει στην κατάσταση της πτώσης και δεν περιορίζεται στο να κάνει κάποιες θλιβερές διαπιστώσεις. Στη συνέχεια του αναγνώσματος που ακούσαμε σήμερα, γίνεται αναφορά στην υπέρβαση της νέκρωσης του ανθρώπου και στην εν Χριστώ ζωοποίησή του. Ο Κύριος διά της σταυρικής του θυσίας, με την πλησμονή της αγάπης του, προσφέρει τον εαυτό του για να ζωοποιήσει τον άνθρωπο. Η εμπειρική αυτή πραγματικότητα αποκαλύπτεται ως τρόπος ζωής στο λειτουργικό χώρο της Εκκλησίας. Η προσωπική κοινωνία του ανθρώπου με τον Χριστό, όπως αυτή εδραιώνεται μέσα από τη συμμετοχή στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, αναδύει μέσα του τη συγγενική οικειότητα της εικόνας του Θεού, που στη συνέχεια τη βλέπει και την αναγνωρίζει στο πρόσωπο των συνανθρώπων του. «Θεός ουδείς πώποτε τεθέαται∙ εάν αγαπώμεν αλλήλους, ο Θεός εν ημίν μένει και η αγάπη αυτού τετελειωμένη εν ημίν εστιν» (Α΄ Ιω. δ΄ 12). Η αγαπητική αυτή σχέση και κοινωνία, που ξεπερνά τα οποιαδήποτε σχήματα του κόσμου τούτου, εξασφαλίζει το «περισσόν της ζωής» του Κυρίου. Η ολοκληρωτική προσφορά αγάπης προς τον Θεό και τον πλησίον, όχι μόνο δεν σημαίνει μείωση ή απώλεια, αλλά ως υπαρξιακή εν Χριστώ ιερουργία, συνεπάγεται αύξηση, πλήρωμα, περίσσευμα. Σε μια τέτοια καθολική προσφορά της αγάπης ζωοποιείται η ύπαρξη και καταξιώνεται ως εικόνα του Θεού.

Η δωρεά της σωτηρίας

Η αγάπη του Θεού μάς προσφέρει την χάρη της σωτηρίας μέσα από το πέλαγος της αγάπης του. Δεν επαρκούν όμως οι δυνατότητες του ανθρώπου για να χωρέσουν την «αχώρητη» αγάπη του Θεού. Μάλιστα, οι μεγάλες ευεργεσίες του Θεού παραμένουν πολλές φορές άγνωστες και απρόσιτες στον άνθρωπο. Η προσφορά τους όμως γίνεται βίωμα και εμπειρία, όταν ο άνθρωπος ευχαριστεί τον Θεό για όσα του προσφέρει, επειδή ακριβώς, όπως ακούμε και στην Θεία Λειτουργία, ως «απερινόητος, αόρατος και ακατάληπτος» είναι «ο πάντοτε ων και ωσαύτως ων». Η χάρη του Θεού επενεργεί από τη στιγμή που ο ίδιος ο άνθρωπος ανοίγει την καρδιά του και τον δέχεται στην ψυχή του. Η χάρη του Θεού και η πίστη του ανθρώπου συνιστούν δύο όψεις της ίδιας αλήθειας. Απαιτούνται και τα δύο για να υπάρξει σωτηρία. Όπως ακριβώς είναι αδύνατο να υπάρξει φως αν δεν υπάρχει ο ήλιος και αν δεν ανοίξουμε ταυτόχρονα και τα δικά μας μάτια.

Η πίστη είναι τελικά δώρο του Θεού και όχι κατόρθωμα του ανθρώπου. Η αγαθή προαίρεση του ανθρώπου είναι απαραίτητο στοιχείο για τη σωστική απάντησή του στην εμπιστοσύνη και την αγάπη του Χριστού. Ο άνθρωπος που κοινωνεί με τον Χριστό ενώνεται μαζί του μέσα από τα μυστήρια της Εκκλησίας. Έτσι, ο Χριστός τρέφει τον άνθρωπο, όπως ακριβώς το βρέφος θηλάζει από το γάλα της μητέρας του, τρέφεται και παίρνει μέσα του τη ζωή.

Αγαπητοί αδελφοί, ο απόστολος Παύλος τονίζει ότι ο εν Χριστώ άνθρωπος δεν παραμένει στη ζωή του χωρίς καρπούς. Τα αγαθά έργα του, αποτελούν έκφραση μιας δυνατότητας σχέσης και ζωής που κορυφώνονται στο Ευχαριστιακό Δείπνο. Αυτό βίωσαν και οι άγιοι της Εκκλησίας, όπως ο Κλήμης Ρώμης, ο Πέτρος Αλεξανδρείας και ο μάρτυρας Φιλούμενος, των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Μάς έδειξαν ότι η χαρά και η καύχησή τους ανήκει μόνο στο Σωτήρα Χριστό. Μόνο έτσι ο άνθρωπος «περιπατεί επί έργοις αγαθοίς, ως ποίημα εν Χριστώ Ιησού».

ΠΗΓΗ