Ὁ Τίμιος Πρόδρομος καί ἡ χριστιανική συνέπεια

Ἔχουμε πραγματικά συνειδητοποιήσει, ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί, πόσο μεγάλη εἶναι ἡ Χάρις τῶν Ἁγίων μας, καί πόσο πλούσια παρέχουν αὐτή σέ ἐμᾶς, τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς τους, πού ζοῦμε μέσα στούς κόλπους τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας καί πανηγυρίζουμε στήν μνήμη τους; Καί ἄν συμβαίνει αὐτό μέ ὅλους τούς Ἁγίους μας, πόσο μᾶλλον αἰσθανόμεθα τήν Χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ μεγαλυτέρου Ἁγίου ὅλων τῶν ἐποχῶν, τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου! Τοῦ μείζονος τῶν Προφητῶν τοῦ Θεοῦ! Τοῦ Ἁγίου, τοῦ ὁποίου σήμερα τελοῦμε τήν μνήμη τῆς Ἀποτομῆς τῆς Τιμίας του Κεφαλῆς!

Ὁ Τίμιος Πρόδρομος, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι μόνον ὁ μέγιστος Προφήτης καί ὁ μεγαλύτερος σέ ἀξία ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, ἀλλά καί ὁ κατ᾽ ἐξοχήν μάρτυρας τῆς Ἀληθείας περί τοῦ Χριστοῦ. Κάτι δηλαδή πού ἰδιαιτέρως καλούμεθα νά προσέξουμε. 

Εἶναι ἐκείνη ἡ βιβλική μορφή, πού πρόσφερε τή ζωή της θυσία στόν Θεό, ἕνεκεν ἀληθείας. Εἶναι ἐκεῖνος πού ἐμπνεύσθηκε στή ζωή του ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἐτελείωσε μαρτυρικά τόν βίο καί τήν πολιτεία του ἀπό τήν ἀγάπη καί τήν δόξα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὅταν μαρτύρησε, δέν ἦταν παρά τριάκοντα μόλις ἐτῶν. Ὅταν ἄλλοι, σύμφωνα μέ τόν Μωσαϊκό νόμο, ξεκινοῦσαν τόν δημόσιο βίο τους, ὁ Ἰωάννης ὁλοκλήρωνε τήν κατά Θεόν μαρτυρία του καταγγέλοντας τήν παρανομία καί ἀθλιότητα τοῦ Ἡρώδου, ὑπεραμυνόμενος τῆς ἀληθείας, καί κηρύττοντας τό ἀμετάθετο τοῦ θεϊκοῦ νόμου.

Ἀναμφιβόλως, ἡ αὐστηρή καί συνάμα γλυκειά, λόγῳ τῆς ἀσκήσεως, προφητική του μορφή, ἀποτελεῖ οὐράνιο φωτοδείκτη πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους, καί ἰδιαιτέρως πρός ἐμᾶς, τούς πιστούς Χριστιανούς. Καί δέν θά μποροῦσε νά συμβαίνει διαφορετικά, ἀφοῦ, γιά τούς πιστούς, μετά τόν Χριστό καί τήν Κυρία Θεοτόκο, τά πρότυπά μας εἶναι οἱ Ἅγιοι, καί ἐν προκειμένῳ ὁ ἔνδοξος τοῦ Κυρίου Πρόδρομος καί Βαπτιστής. Ὁ λύχνος τοῦ Φωτός, ὁ ὑπό τῶν Προφητῶν προφητευόμενος νά ἐξαγγείλει τήν ἔλευση τοῦ Μεσσία.

Αὐτά βεβαίως σημαίνουν ὅτι δέν ἀρκεῖ ἁπλῶς νά ἰσχυριζόμεθα ὅτι τιμοῦμε ἐπαρκῶς τήν μνήμη του μέ ὅ,τι ἑορταστικῶς καθιερώνεται καί ἐκκλησιαστικῶς ἐπιβάλλεται, μεταξύ δέ αὐτῶν μέ τήν αὐστηρή νηστεία, ἀλλά ἰδίως καί κυρίως ὅτι συνειδητῶς ἀποσκοποῦμε, κατά μίμησιν τοῦ Ἁγίου, στό Ὀρθόδοξο βίωμα. Στήν αὐθεντική εὐαγγελική ζωή, ἡ ὁποία ὁπωσδήποτε συνεπάγεται καί ἀσκητικό ἀγῶνα, ἀφοῦ ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἀσκητική.

Ἀγῶνα λοιπόν, ὁ ὁποῖος ἔχει νά κάνει πρωτίστως μέ τόν ἴδιο τόν κακό ἑαυτό μας. Καί, ὁμολογουμένως, γιά ὅσους γνωρίζουν ἔστω καί ἐλάχιστα ἀπό τούς κανόνες τῆς ἐν Χριστῷ πνευματικῆς ζωῆς, ὁ ἀγώνας ἐναντίον τοῦ κακοῦ ἑαυτοῦ μας ἀποτελεῖ ἕνα ἐκ τῶν πλέον σημαντικῶν κεφαλαίων τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανοῦ. Ὁ καθαρισμός ἀπό τήν ἐμπάθεια, πού περιλαμβάνει τήν κάθαρση ὅλων τῶν παθῶν τῆς ψυχῆς μας, εἶναι ἀπαραίτητος γιά τήν ἀπόκτηση τῆς ὑγείας τῆς ψυχῆς καί ὁ μόνος πού ὁδηγεῖ μέ ἀσφάλεια στόν αἰώνιο προορισμό μας, στήν Βασιλεία δηλαδή τοῦ Θεοῦ.

Ἄς μή λησμονοῦμε δέ, τιμῶντας σήμερα τόν Τίμιο Πρόδρομο, ὅτι ἐπί ἔτη ὁλόκληρα, ἀπό αὐτῆς τῆς παιδικῆς του ἡλικίας, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, μέσα στήν ἔρημο, «μόνος μόνῳ τῷ Θεῷ», προετοιμαζόταν γιά τό μεγάλο του ἔργο. Νά προετοιμάσει τόν κόσμο καί νά μαρτυρήσει τήν ἔλευση τοῦ Μεσσία. Πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι, ἄνευ καταλλήλου ἀσκητικῆς προετοιμασίας, δέν μπορεῖ κάποιος νά εἰσέλθει στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. 

Δηλαδή, χωρίς ἄσκηση κατά τῶν παθῶν, προσευχητική καί μυστηριακή ζωή, μέ ὅ,τι αὐτά συνεπάγονται, πνευματική ζωή ἐνεργουμένη ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι φύσει ἀδύνατον ὁ πιστός νά παρουσιάσει. Εἶναι ἀδύνατον νά παράγει κάποιος τούς ἀνθούς καί κατόπιν τούς ὤριμους καρπούς τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ἄν δέν καθαρίσει καί καλλιεργήσει πρῶτα τό χερσωμένο χωράφι τῆς ψυχῆς του.

Μέ τίς ἀπαραίτητες αὐτές προϋποθέσεις, ὁ εὐλογημένος Χριστιανός πού ζεῖ ἔτσι, ὁδηγεῖ καί τήν οἰκογένειά του στόν Χριστό, καί ἀναλόγως φυσικά τῶν χαρισμάτων, τῆς ἐν γένει προσωπικότητός του, τῆς πνευματικῆς του καταστάσεως καί τοῦ φωτός τῆς Χάριτος πού δέχεται ἀπό τόν Θεό, γίνεται τό «φῶς τοῖς ἐν σκότει», γίνεται τό φῶς τῶν ἄλλων δηλαδή, στό περιβάλλον του, καί τό «ἅλας τῆς γῆς», στόν περίγυρό του. 

Βεβαίως, ἀφοῦ οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ ἔχουν αἰώνιο καί ἀπόλυτο κῦρος, ὁ ἄνθρωπος πού συνειδητοποιεῖ τί σημαίνει τό ὄνομα «Χριστιανός» χρειάζεται νά εἶναι ἕτοιμος, σέ καθημερινή βάση, γιά τήν ἐφαρμογή τῶν σωστικῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ καί, ἐάν τό καλέσει ἡ ἀνάγκη, ἀκόμη νά δώσει καί αὐτήν τήν ζωή του γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἐφαρμογή τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἀρκετές φορές ἀπαιτεῖ νά δίδεται, ἄν ὄχι τό αἷμα τοῦ μαρτυρίου ἀπό τόν πιστό, πάντως ὅμως τό λευκό μαρτύριο τῆς συνειδήσεως, ὅπως λέει ὁ Ψαλμωδός, ὅτι «ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς» (Ψαλμ. μγ´, 23). Δηλαδή, «ἐμεῖς, Κύριε, ἕνεκα τῆς πρός Σέ πίστεώς μας, ὑφιστάμεθα, κατά προαίρεσιν, θάνατον καθημερινῶς, καί εἴμεθα ἕτοιμοι πάντοτε νά ἀποθάνουμε γιά Ἐσένα. Λογιζόμεθα σάν πρόβατα συρόμενα στή σφαγή».

Ἀλλά αὐτό τό ἀπόλυτο τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ἐντολῶν, τό ὅτι ὀφείλουμε νά τίς τηροῦμε δηλαδή ἕως θανάτου ὑπέρ τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ, εἶναι πρᾶγμα δύσκολο γιά τόν ὁποιοδήποτε ἄνθρωπο χωρίς τήν συνέργεια τῆς Χάριτος, τῆς βοηθείας δηλαδή τοῦ Θεοῦ. Χρειάζεται δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά τόν βοηθήσει ὁ Θεός γιά νά ἐφαρμόσει τίς ἐντολές Του. Καί τοῦτο ὄχι μόνο μέ τήν ἔννοια τοῦ μαρτυρίου, τό ὁποῖο ἀσυζητητί ἀποτελεῖ δῶρο Θεοῦ στίς ἐκλεκτές ψυχές. Ἀκόμη, ἡ ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ ἀπαιτεῖ, ἐκτός ἀπό τήν συνέργεια τῆς Χάριτος, ὄχι μόνο τήν διάκριση τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ, πού χρειάζεται νά διαθέτει ὁ ἀγωνιζόμενος, ἀλλά καί νόμιμη ἄθληση ἐκ μέρους τοῦ ἀγωνιζομένου, ἀφοῦ, ὅπως τονίζει ὁ Ἀπόστολος, «ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ» (Β´ Τιμ. β´, 5). Δηλαδή, ἐάν κάποιος συμμετέχει σέ πνευματικούς ἀθλητικούς ἀγῶνες, δέν λαμβάνει τόν στέφανον τῆς νίκης ὡς βραβεῖον, ἐάν δέν ἀγωνισθεῖ κατά τρόπον νόμιμον, δηλαδή μέσα στά πλαίσια πού ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία (τῆς ὑπακοῆς, τῆς νηστείας, κλπ.).

Ἐντός δηλαδή τῆς Ἐκκλησίας, καί στήν εὐλογημένη ἀτμόσφαιρα τῆς κατά Θεόν ὑπακοῆς στίς ἐπιταγές τῆς Ἐκκλησίας καί σέ πνευματικό ὁδηγό, μαθαίνοντας, προϊόντος τοῦ χρόνου, δι᾽ ἀσκήσεως, τούς νόμους τῆς πνευματικῆς ζωῆς, καί ποδηγετούμενος ἀπό τήν ἐμπειρία τῶν Ἁγίων, τό τέκνον τοῦ Θεοῦ ἀποκομίζει πολύτιμη ἐμπειρία ἀσκήσεως καί προσωπική πεῖρα τῆς ἐλεύσεως καί ἄρσεως τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Προκόπτει δηλαδή σύν τῷ χρόνῳ στήν ταπείνωση διά τῶν πειρασμῶν, τῶν πτώσεων καί τῶν παρακλήσεων τῆς Χάριτος. Οἱ θεολογικές ἀρετές τῆς Πίστεως, τῆς Ἐλπίδος καί τῆς Ἀγάπης, τίς ὁποῖες ἀποκτᾶ μέ τήν κατά Θεόν ἄσκηση καί τήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν, τροφοδοτοῦν τόν «κρυπτὸν τῆς καρδίας ἄνθρωπον» (Α´ Πέτρ. γ´, 4) μέ Χάρη Ἁγίου Πνεύματος. Ἀποτέλεσμα εἶναι ἡ θεοφιλής ὕπαρξις νά διαμορφώνεται χριστοειδῶς, μεταβαίνουσα ἀπό δόξης εἰς δόξαν, καί, δίχως ὁ ἀγωνιστής νά τό συνειδητοποιεῖ, γίνεται σιγά-σιγά φῶς γιά τούς γύρω καί παράδειγμα πρός μίμησιν. Στό διάβα ἑνός τέτοιου αὐθεντικοῦ πιστοῦ εἶναι ἀλήθεια ὅτι σκορπίζεται ἡ «εὐωδία τοῦ Χριστοῦ» καί ἐκχέεται γύρω του ἡ εἰρήνη, «ἡ πάντα νοῦν ὑπερέχουσα», ἡ ὁποία ἀγκαλιάζει τούς ἀνθρώπους τοῦ περιβάλλοντός του καθοδηγῶντας τους στήν προσευχητική δίψα τοῦ Χριστοῦ καί στήν ἐφαρμογή τῆς ἀληθείας τῶν ἐντολῶν Του.

Αὐτό ἀκριβῶς, ἀλλά σέ βιβλικό ἐπίπεδο, σέ ὕψη δυσθεώρητα τῆς Χάριτος, προϊόν ἀναμφίβολο προφητικῆς βιωτῆς καί αἱματηρῆς ἀληθείας, πραγματοποιήθηκε μέ τόν Τίμιο τοῦ Κυρίου Πρόδρομο. Ἡ μοναδική του ζωή, ἡ ἀξιοπιστότατη μαρτυρία του τῆς ἐλεύσεως καί παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο καί τό συγκλονιστικό του μαρτύριο ἐμπνέουν, καθοδηγοῦν, εὐλογοῦν καί ἁγιάζουν ὅλες τίς καλοπροαίρετες ψυχές πού ἐμβαθύνουν στόν βίο καί τό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου.

Εἴθε ἡ Χάρις τοῦ Τιμίου Προδρόμου, πού ἔλαβε τήν μοναδική μαρτυρία ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριό μας, ὅπως ἀκριβῶς ψάλλουμε στό Ἀπολυτίκιό του, νά μᾶς συνοδεύει παντοῦ καί πάντοτε, ὥστε νά παραμένουμε ἑδραῖοι καί ἀμετακίνητοι στήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ καί στήν πιστή ἐφαρμογή τοῦ παναγίου θελήματός Του. Ἀμήν. 

Ἀρχιμ. Ἰωήλ Κωνστάνταρος

ΠΗΓΗ