Η Αποτομή της Κάρας του Τιμίου Προδρόμου

Ο μαρτυρικός θάνατος του Προδρόμου συγκινεί και διδάσκει όλους μας

† Αρχιμανδρίτη Ανανία Κουστένη

Δεκάτη Τρίτη Κυριακή του Ματθαίου σήμερα, αγαπητοί, και μνήμη της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, δηλαδή του μαρτυρικού του θανάτου. Το Ευαγγέλιο είναι από τη Θεία Λειτουργία του μεγάλου Προδρόμου. Η Εκκλησία κάνει τιμή και αφιερώνει το Ευαγγέλιο της Κυριακής στη μνήμη του αγίου Ιωάννου και αναφέρεται στον μαρτυρικό του θάνατο από τον Ηρώδη Αντίπα, τον Τετράρχη της Γαλιλαίας και Περαίας, που ήταν τέκνο του μεγάλου Ηρώδου, που εσφαγίασε τα νήπια κατά τη Γέννηση του Χριστού μας.

Έμαθε ο Ηρώδης για τον Χριστό και παραξενεύτηκε. Και είπε πως «ο Χριστός είναι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, τον οποίον εγώ αποκεφάλισα, και τώρα αναστήθηκε από τους νεκρούς – δεν έχουμε μετεμψύχωση, που λέν’ οι διάφοροι – και με νέες δυνάμεις κάμει πολλά και μεγάλα». Και τά ’πε αυτά ο Ηρώδης, διότι εκείνος, όταν ζούσε ο Ιωάννης, τον συνέλαβε και τον έριξε στη φυλακή, ένεκα της Ηρωδιάδας της συζύγου του, που παράνομα την πήρε από τον Φίλιππο τον αδελφό του και την έκαμε γυναίκα του. Και ο Ιωάννης τόν επιτιμούσε με θάρρος και ειλικρίνεια και αγάπη. Η Ηρωδιάδα επέμενε και τόν έβαλε στη φυλακή και δεν τον εφόνευσε, παρότι η Ηρωδιάδα επέμενε, αλλά πήγαινε στη φυλακή, που ήταν κοντά στο παλάτι του στη Μαχαιρούντα, και τον έβλεπε τον Ιωάννη – τη φυλακισμένη αλήθεια – και τον άκουγε με ευχαρίστηση, και έκαμε πολλά από αυτά που του έλεγε. Τι φοβερό, αλλά και τι υπέροχο! Ο εγκληματίας Ηρώδης να τιμά τον άγιο Ιωάννη, γιατί είχε αντιληφθεί πως ήταν άνδρας άγιος απέναντι στον Θεό και δίκαιος απέναντι στους ανθρώπους.

Ήρθε, όμως, η ευκαιρία όταν εόρταζε τα γενέθλιά του κι είχε καλέσει το αρχοντολόι της περιοχής. Και άρχισε το φαγητό και το γλέντι και το ποτό. Και στην κορυφαία στιγμή αυτού του «συμποσίου του μισητού», όπως το λέει η υμνολογία της Εκκλησίας, μπήκε μέσα η κόρη της Ηρωδιάδας, η Σαλώμη, και χόρεψε τόσο καλά και τόσο κολασμένα, που ο Ηρώδης και οι υπόλοιποι ενθουσιάστηκαν. Κι ο βασιλιάς τής είπε με όρκο να του ζητήσει ό,τι θέλει, μέχρι το μισό της βασιλείας, και θα το δώσει. Και κείνη πάει στη μάνα της και λέει: «Τι να ζητήσω;». Κι αυτή αμέσως βρήκε την ευκαιρία και είπε: «το κεφάλι του Ιωάννου μέσα σε πιάτο».

Και λυπήθηκε ο βασιλιάς, αλλά επειδή ορκίστηκε – τι μάταιοι όρκοι! – ήθελε να πραγματοποιήσει αυτό που έταξε. Και έστειλε τον σωματοφύλακά του στη φυλακή κι έκοψε το κεφάλι του αγίου Ιωάννου και το έφερε στο πιάτο, το έδωσε στο κορίτσι, κι αυτό στη μητέρα του. Τι κι αν έκοψαν την κεφαλή του αγίου Ιωάννου; Ο λόγος του Θεού δεν δένεται και η αλήθεια δεν υποκύπτει σε καμμία βία και σε καμμία δυναστεία.

Ήλθαν οι Μαθηταί του αγίου Ιωάννου, πήραν το λείψανό του και το έθαψαν. Και ανήγγειλαν στον Ιησού αυτό που έγινε. Ήλθαν και οι Απόστολοι, που ήσαν περιοδεία και είπαν στον Ιησού «ὅσα ἐποίησαν καὶ ὅσα ἐδίδαξαν». Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο δρόμος του αγίου Ιωάννου ετελείωσε και άρχισε ο δρόμος του Χριστού.

Ο Πρόδρομός Του, όμως, διά του μαρτυρικού θανάτου, κατέβηκε χαρούμενος στον Άδη και προετοίμασε και εκεί, ως Πρόδρομος γνήσιος του Κυρίου, τον δρόμο του Χριστού. Προπορεύτηκε προ του θανάτου του Χριστού και στον Άδη ο άγιος Ιωάννης και Τον περίμενε. Και στην εικόνα της Αναστάσεως που έχουμε, την Ορθόδοξη, η κάθοδος δηλαδή του Ιησού Χριστού στον Άδη, ανάμεσα στους εκεί, πρώτος ο άγιος Ιωάννης, ο οποίος κηρύττει πλέον τον Χριστό παρόντα, και έλεγε: «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου».

Ένα τροπάριο του Όρθρου της ημέρας του αγίου Ιωάννου μάς λέει μια ωραία ευχή, και μ’ αυτήν τελειώνουμε: «Κύριε, με τις πρεσβείες του Βαπτιστού σου, χάρισε ειρήνη στις ψυχές μας». Αμήν.

† Αρχιμανδρίτη Ανανία Κουστένη, Το Κήρυγμα της Κυριακής, τόμος: Γ΄, Ακίνητες εορτές και μνήμες αγίων που συμπίπτουν Κυριακή, εκδ. Ακτή, Λευκωσία 2009, σελ.140-143.

ΠΗΓΗ