«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή ΙΑ΄ Ματθαίου

Απόδοση Εορτής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου

(23 Αυγούστου 2020)

      Εννέα ημέρες σήμερα από την κοίμηση της Θεοτόκου. Στις 15 του μηνός Αυγούστου εορτάσαμε την Κοίμηση της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας. Σε ποιά χρονική συγκυρία τοποθετείται αυτή η εορτή; Το πολιτικό ημερολόγιο αρχίζει με τον μήνα Ιανουάριο. Όμως το εκκλησιαστικό ημερολόγιο έχει την έναρξή του τον Μήνα Σεπτέμβριο. Εάν ακολουθήσουμε την σειρά των εορτών μέσα στο εκκλησιαστικό έτος, δηλαδή με αφετηρία τον μήνα Σεπτέμβριο, θα διαπιστώσουμε ότι το πρόσωπο της Παναγιάς μας σηματοδοτεί την έναρξη με την εορτή της γεννήσεως της Θεοτόκου και ολοκληρώνει, κλείνει το έτος τον μήνα Αύγουστο με την εορτή της Κοιμήσεως. Η Παναγιά μας, λοιπόν, ανοίγει το εκκλησιαστικό έτος και πάλι η Παναγιά μας το κλείνει.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι η απόλυση των εορτών του έτους, αφού και εορτολογικά είναι το τελευταίο γεγονός του οποίου την ανάμνηση τελούμε. Ένα παράδοξο φαινόμενο είναι ότι, ενώ εορτάζουμε την Κοίμηση της Θεοτόκου, η εορτή αυτή αντί να είναι πένθιμη, ανάμνηση λύπης και αιτία θρήνου, αντιθέτως είναι χαρμόσυνη, είναι πανηγύρι. Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου χαρακτηρίζεται ως «το Πάσχα του καλοκαιριού».

      Οι μεγάλες εορτές έχουν ημέρες που τις δορυφορούν, τις συνοδεύουν και τις προετοιμάζουν. Τα Χριστούγεννα έχουν σαράντα ημέρες νηστεία και το Πάσχα μαζί με την Τεσσαρακοστή έχει και την Μεγάλη Εβδομάδα. Όπως το Πάσχα προετοιμάζεται με νηστεία, με την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, έτσι και στο «Πάσχα του καλοκαιριου» προτάσσεσαι νηστεία, προηγείται χρονική περίοδος προετοιμασίας. Οι ημέρες από πρώτης Αυγούστου έως τις δέκα τέσσερεις, δύο εβδομάδες δηλαδή, είναι ημέρες νηστείας και πνευματικής προετοιμασίας για την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αρχικά η πρώτη εβδομάδα ήταν νηστεία για την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Σύντομα όμως συνδέθηκε με την δεύτερη εβδομάδα που ήταν αφιερωμένη στην Θεοτόκο και έγινε ενιαία δεκαπενθήμερη νηστεία, με αποτέλεσμα η έκτη Αυγούστου να μην είναι λήξη νηστείας, αλλά να συμπεριλαμβάνεται σε αυτήν και να καταλύει ψάρι. Επιπλέον η παραμονή της Κοιμήσεως δεν είναι αυτοτελής ημέρα αλλά συνοδεύει την εορτή και ονομάζεται προεόρτιος της εορτής της Κοιμήσεως. Η εορτή έχει και απόδοση και ενώ οι εορτές αποδίδονται την όγδοη ημέρα, δηλαδή όταν κλείσουν τον εβδομαδιαίο κύκλο, η εορτή της Κοιμήσεως αποτελεί εξαίρεση, όπως και το Πάσχα που αποδίδεται την τεσσαρακοστή ημέρα, έτσι η Κοίμηση της Θεοτόκου αποδίδεται την ενάτη ημέρα, στις είκοσι τρείς Αυγούστου και είναι η ημέρα αυτή γνωστή ως τα εννιάμερα της Παναγίας.

       Η γη, το χώμα, ο τάφος δεν μπόρεσαν να κρατήσουν αυτήν που η μήτρα της έγινε «εὐρυχωροτέρα τῶν οὐρανῶν», που χώρεσε «ὁ ἀχώρητος παντί». «Τάφος καί νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεν, ὡς γάρ ζωῆς μητέρα πρός τήν ζωήν μετέστησεν». Η Θεοτόκος είναι το αγιότερο πρόσωπο μετά τον Τριαδικό Θεό. Είναι ακόμη και πάνω από τους αγγέλους. «Τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβίμ καί ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Στο πρόσωπο της Θεοτόκου επικεντρώνεται η Θεία Οικονομία για την σωτηρία του ανθρώπου. Η Παναγιά μας συνένωσε τα αντίθετα. Ψάλλουμε στους Χαιρετισμούς: «Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε». Και νύμφη και ανύμφευτος. Στην εορτή της Κοιμήσεώς Της, λέμε «ἐν τῇ κοιμήσει σου νέκρωσις ἄφθορος». Ο θάνατος της Θεοτόκου δεν είναι φθορά. Η Παναγιά μας μετέστη στην αφθαρσία.

ΠΗΓΗ