Κυριακή ΙΒ. επιστολών 

το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., 

Το άγαλμα! 

Λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.

ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ!

«Χάριτι Θεού ειμί ο ειμί».

Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί, είχε κληθεί να φέρη εις πέρας ένα έργον μεγάλο και δύσκολον. Να συντρίψη τα ιερά της ειδωλολατρίας, να ξυπνήση τις συνειδήσεις των ανθρώπων, να φέρη παντού το μέγα μήνυμα της εν Χριστώ σωτηρίας. Είχε, βέβαια, πολλήν δύναμιν ψυχής ο αετός αυτός της Εκκλησίας. Είχε θέλησιν. Όμως θα του ήτο τελείως αδύνατον να πραγματοποιήση αυτάς τας κατακτήσεις, αν δεν είχε την βοήθειαν του Θεού. Ήσαν τόσες οι δυσκολίες, τόσοι οι εχθροί του, τόσες οι αντιδράσεις, ώστε ασφαλώς θα εβυθίζετο μέσα εις τον ωκεανόν αυτόν των δυσχερειών. Παρά ταύτα όμως ενίκησε. Ανεδείχθη ακατανίκητος μαχητής και γενναίος παλαιστής. Και αυτήν την νίκην την οφείλει εις την χάριν του Θεού. «Χάριτι Θεού ειμί ό ειμί», γράφει εις τους Κορινθίους. Αλλά με τα λόγια του αυτά ο Απόστολος Παύλος μας ανοίγει ένα σοβαρόν θέμα, το οποίον ωφέλιμον θα είναι να μελετήσωμεν βαθύτερον:

1. Ο αγών μας.

Πόσον πολύπλευρος και πόσον σκληρός είναι ο αγών του κάθε χριστιανού εις αυτήν την ζωήν, δεν είναι ανάγκη να περιγραφή εδώ με πολλές λέξεις. Το γνωρίζομεν όλοι εξ ιδίας πείρας. Αγών δια τα υλικά πράγματα, αγών δια την ψυχικήν μας καλλιέργειαν. Κυρίως δια το δεύτερον. Αι δυνάμεις του κακού είναι πολλές. Και η πίεσις που δεχόμεθα είναι σκληρή και έντονος. Ενώ αντιθέτως η εσωτερική μας αντίδρασις είναι συνήθως μηδαμινή και η αντοχή μας τρομερά περιορισμένη.

2. Πάλη χωρίς Θεόν.

Εις αυτόν λοιπόν τον σκληρόν αγώνα ένα μέρος, δυστυχώς το μεγαλύτερον, των ανθρώπων ξεκινάει χωρίς την συμπαράστασιν του Θεού. Μόνοι των. Στηριγμένοι στις φτωχές ανθρώπινες δυνάμεις, χύνονται στο πέλαγος το τρικυμισμένο χωρίς άγκυραν, χωρίς πυξίδα. Φαντάζονται ότι είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν μόνοι των την τρικυμίαν, το αφρισμένο κύμα της κακίας, την θύελλα των παθών. Οι δυστυχείς! Ύστερα από ολίγον χρόνον τους βλέπει κανείς να προσκρούουν επάνω στους βράχους της αμαρτίας και να μεταβάλλωνται σε θλιβερά συντρίμματα. Ημπορεί να έχουν αποκτήσει θέσεις και χρήματα, δεν έχει σημασίαν. Ψυχικά είναι τραγικοί ναυαγοί, αιχμάλωτοι στην πιο φρικτή δουλεία, τη δουλεία της αμαρτίας. «Το γαρ φρόνημα της σαρκός, θάνατος», βεβαιώνει ο Απόστολος Παύλος.

3. Η επέμβασις του Θεού.

Αν όμως ο άνθρωπος συνδεθή με τον Θεόν και εξαρτηθή απολύτως από Εκείνον, τότε κατορθώνει να εξέλθη από αυτήν την καταιγίδα, ίσως, βέβαια τραυματισμένος, αλλά πάντως νικητής. Έτσι έγινε και με τους αγίους της πίστεώς μας. Συνεδέθησαν με τον Θεόν και εζήτησαν την επέμβασιν Εκείνου. Και ήλθεν ο Θεός και τους έσωσε με θαυμαστούς τρόπους. Και επραγματοποιήθη εκείνο που γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Ο δε Θεός της ειρήνης συντρίψει τον σατανάν υπό τους πόδας υμών εν τάχει». Και αυτήν όλην την σωτήριον επέμβασιν την ονομάζομεν «χάριν Θεού». Αυτή έρχεται σαν θεία βροχή επάνω μας και μας προφυλάσσει από την ψυχικήν ξηρασίαν. Αυτή έρχεται σαν αύρα και ζωογονεί τον εσωτερικόν μας κόσμον. Και το αξιοθαύμαστον είναι ότι δίδεται σε όλους ανεξαιρέτως. Όσοι την δέχονται νεκρανασταίνονται, οι χυμοί του ουρανού γεμίζουν το δοχείο της ψυχής μας, που ημπορεί να είναι πήλινο, αλλά με την χάριν του Θεού μεταβάλλεται εις ατίμητο στολίδι. Χωρίς την χάριν του Θεού ο άνθρωπος είναι μια εικόνα αξίας, αλλά πεταμένη. Κάτω από την ευλογημένη πνοή της χάριτος του Θεού, αυτή η εικόνα ανακτά την αξίαν της και γίνεται κομψοτέχνημα πνευματικόν. Πόσον καλύτερος θα ήτο ο κόσμος αν αξιοποιούσε την διδομένην χάριν του Θεού και την άφηνε να επενεργήση αναπλαστικώς εις την ζωήν του; θα εγέμιζεν ο κόσμος από Παύλους και Χρυσοστόμους και αγίους!

4. Ο αντίδικος.

Όμως! Όμως είναι ανάγκη να επισημανθή αυτός ο κίνδυνος. Ο κίνδυνος του αντιδίκου. Επειδή ακριβώς ο διάβολος βλέπει πόσην δύναμιν έχει ο άνθρωπος που κατευθύνεται από την χάριν του Θεού, δια τούτο προσπαθεί να μειώση την επίδρασιν αυτής της θείας χάριτος, υποβάλλων εις τον άνθρωπον σκέψεις εγωισμού, αυταρεσκείας, αυτοθαυμασμού. Προσπαθεί να μας επηρεάση με εισηγήσεις δολίας και απατηλάς. Αγωνίζεται να μας κάμη να πιστεύσωμεν ότι έχομεν αξίαν, διότι λ.χ. ο ένας είναι επιστήμων με όνομα, ο άλλος επίσημον πρόσωπον με προβολήν, ο τρίτος παράγων σοβαράς κοινωνικής δραστηριότητος και τα λοιπά. Αυταί όμως αι σκέψεις, αι εγωιστικαί, απομακρύνουν την χάριν του Θεού, διότι μολύνουν το ψυχικόν δοχείον και κλείουν την βρύσιν της θείας χάριτος, που δίδει την δρόσον εις την ψυχήν.

Και δυστυχώς, δεν σκεπτόμεθα εις τοιαύτας στιγμάς ότι υπάρχουν τόσοι καλύτεροι από ημάς. Δεν ευχαριστούμεν τον Θεόν δι’ όσα μας έδωκε, και λησμονούμε ότι εκείνα που έχομεν είναι σταλμένα από το χέρι του. «Τι έχεις ό ουκ έλαβες; ει δε και έλαβες, τι καυχάσαι ως μη λαβών;», ερωτά ο Απόστολος Παύλος. Έφερεν η χάρις του Θεού τας περιστάσεις εις σε να έχεις τούτο ή εκείνο το πλεονέκτημα, πνευματικόν δώρον, την μόρφωσιν, την θέσιν. Και άλλοι θα ήθελαν να μορφωθούν, και πιθανόν να είχαν περισσοτέρας ικανότητας από εσέ. Αλλά δεν ήλθαν τα πράγματα «βολικά». Σε σένα ήλθαν. Εδημιουργήθησαν συνθήκες ευνοϊκές και εμορφώθης. Ποιος σου εχάρισεν αυτό το δώρον; Δεν είναι η χάρις του Θεού; Γιατί λοιπόν να υπερηφανευώμεθα; Ένας Παύλος, με τόσην αρετήν, με τόσην δύναμιν και ικανότητα, με τόσα χαρίσματα, ομολογεί με ταπεινοφροσύνην ότι εκείνο που κατώρθωσε να εκτελέση δεν είναι καρπός ιδικής του δυνάμεως, αλλά αποτέλεσμα της χάριτος του Θεού: «Ουχ εγώ, αλλά η χάρις του Θεού η συν εμοί».

Έτσι ομιλούν οι πραγματικά μεγάλοι, οι ενάρετοι, οι γίγαντες της αγιότητος. Το «εγώ» των το συντρίβουν. Κάθε τι που υπάρχει κίνδυνος να μολύνη το δοχείον της ψυχής των το απομακρύνουν και εν ταπεινοφροσύνη και ευγνωμοσύνη προς τον Θεόν ομολογούν ότι τα πάντα τα οφείλουν εις την χάριν του Θεού.

Και αν σήμερα η κοινωνία μας είναι αναιμική και ψυχικά ατροφική, αν οι χριστιανοί δεν προχωρούν εις την πνευματικήν ζωήν, και ενώ θα έπρεπε να δέχωνται «στερεάν τροφήν», συντηρούνται με «γάλα», λόγω της πνευματικής των ανωριμότητος, αν στον κόσμον πληθαίνουν οι αμαρτωλοί, και οι άγιοι και τίμιοι αγωνισταί του καλού δεν έχουν την δύναμιν να αντιδράσουν αποτελεσματικά, αν το ευαγγέλιον το ξέρη μεν πολύς κόσμος και το βλέπει σε εκδόσεις ελκυστικάς, όμως πολύ ολίγοι το εφαρμόζουν εις την ζωήν των και το έχουν ως γνώμονα της πορείας των, αν η κοινωνία μας έχη μεν το όνομα χριστιανική, κτίζη μεγαλοπρεπείς ναούς με υψηλά κωδωνοστάσια, οργανώνη επιβλητικάς τελετάς, όμως εις την πραγματικότητα έχει νέους Θεούς που λατρεύει και νέα είδωλα που προσκυνά, αν απέναντι στην αναπλαστική χάρη του Θεού υψώνονται σοβαρά εμπόδια και δεν αφήνουν να επενεργήση ανακαινιστικώς, αιτία δι’ όλα αυτά είναι ο εγωισμός μας, που έντεχνα εκμεταλλεύεται ο διάβολος. Και αφήνομεν έτσι την ψυχήν μας χωρίς νερό, την καρδίαν μας χωρίς άρωμα, την κοινωνίαν χωρίς πνοήν και την γην όλην χωρίς την χάριν του Θεού…

Αν ύστερα από όλα αυτά πεθάνουν τα πάντα, ποιος θα είναι ο ένοχος;

Αλήθεια, ποιος;

Αγαπητοί μου,

Αναφέρεται ότι μίαν ημέραν ο μέγας καλλιτέχνης της Αναγεννήσεως, Μιχαήλ Άγγελος, συνοδευόμενος υπό μαθητών του, περιεπάτει εις απομεμακρυσμένην οδόν της Ρώμης, όταν αίφνης είδε κάπου πεταμένον έναν ακατέργαστον όγκον μαρμάρου. Παρεκάλεσε τότε τους μαθητάς του να μεταφέρουν το μάρμαρον εκείνο εις το εργαστήριόν του. Και επειδή οι μαθηταί του εκοίταζαν τον καλλιτέχνην με απορίαν, εκείνος προσέθεσε: «Είναι ένας άγγελος δέσμιος μέσα εις αυτόν τον όγκον μαρμάρου και θέλω να τον ελευθερώσω». Μετά τινα χρόνον, από αυτόν τον όγκον μαρμάρου, κάτω από την μαγικήν σμίλην του καλλιτέχνου, ανεπήδα ένας πάγκαλος άγγελος που ενόμιζες ότι ήτο έτοιμος να πετάξη.

Αδελφέ,

Ημείς είμεθα ο ακατέργαστος αυτός όγκος. Και ο Θεός ο μέγας καλλιτέχνης που με την χάριν Του μας καλλιεργεί και μας σμιλεύει.

Ας δεχθώμεν εν ταπεινώσει την χάριν του Θεού και την ευλογίαν Του. Ειναι ο μόνος τρόπος να γίνη η ψυχή μας αγγελική. Ο μόνος τρόπος.

Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 114 και εξής.

Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.

ΠΗΓΗ