«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή ΙΒ’ Ματθαίου

(30 Αυγούστου 2020)

Βρισκόμαστε μια ημέρα μετά από την εορτή του Τιμίου Προδρόμου, μετά το θλιβερό γεγονός του μαρτυρίου, της αποτομής της τιμίας κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού του Χριστού μας. Μια μέρα μετά και σήμερα το Ευαγγέλιο μας παρουσιάζει έναν πλούσιο που δεν μπορούσε να αποχωριστεί τα υλικά αγαθά του διότι ήταν προσκολλημένος σε αυτά.

       Από την μια μεριά δεσπόζει το πρόσωπο του Προδρόμου. Από την άλλη παρουσιάζεται η περίπτωση του πλουσίου. Ο Πρόδρομος είναι φτωχός και ακτήμων. Ο πλούσιος έχει περιουσία, έχει κτήματα πολλά. Όμως στην ιστορία έμεινε γνωστός ο φτωχός και ασκητής Ιωάννης ο Πρόδρομος. Ο πλούσιος έμεινε άγνωστος και άσημος. Πόσα ονόματα, πόσες ιδιότητες γνωρίζουμε του Προδρόμου; Όταν τον μνημονεύουμε στις ακολουθίες λέμε: του Τιμίου, Ενδόξου, Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου. Τίμιος, Ένδοξος, Προφήτης, Πρόδρομος, Βαπτιστής. Όλα αυτά ο Ιωάννης! Τι γνωρίζουμε για τον πλούσιο; Το Ευαγγέλιο δεν αναφέρει, δεν διασώζει ούτε πώς ονομαζόταν. Ούτε το όνομά του. Τίποτε, εκτός από την πλεονεξία του δεν γνωρίζουμε για τον πλούσιο. Ούτε ποιος ήταν, ούτε πώς τον έλεγαν.

       Στην αγιοκατάταξη της Εκκλησίας μας, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος κατέχει την δεύτερη θέση. Τι είπε ο Χριστός για τον Πρόδρομο; «οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοίς γυναικών μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ». Δεν βρέθηκε ανάμεσα στους γεννημένους από γυναίκα ανώτερος από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή. Σπουδαίο εγκώμιο! Τιμητικά λόγια! Κι αυτά ελέχθησαν για τον Πρόδρομο. Υπάρχει στην ορθόδοξη εικονογραφία η εικόνα της Δεήσεως. Αυτή η εικόνα τοποθετεί στο μέσον τον Χριστό και εκατέρωθεν την Θεοτόκο και τον Πρόδρομο. Αυτή η σειρά αποτυπώνεται και στη σειρά των εικόνων στα τέμπλα των Ιερών Ναών. Η Ωραία Πύλη είναι η θύρα από την οποία έρχεται η Θεία Κοινωνία, ο Χριστός. Και αυτή η παρουσία, δηλώνεται με την εικόνα του Χριστού στα δεξιά όπως βλέπουμε την Ωραία Πύλη. Η Ωραία Πύλη δηλαδή και η εικόνα του Χριστού θεωρούνται ως ενιαίο σύνολο. Δεξιά κι αριστερά της  Ωραίας Πύλης και της εικόνας του Χριστού τοποθετούνται οι εικόνες με τα πρόσωπα, της Θεοτόκου και του Προδρόμου. Μετά τον Χριστό, πρώτη η Παναγιά μας. Και μετά; Ο Πρόδρομος. Τέτοια σημαντική θέση κατέχει στην Εκκλησία μας ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Σημαντική είναι και η αποστολή του Ιωάννου του Προδρόμου και στους κεκοιμημένους ανθρώπους, αφού και εκεί προείπε ότι ο Χριστός ενσαρκώθηκε και σώζει και εκείνους που βρίσκονται στον άδη, με την κατάβασή του στον άδη. Ο Πρόδρομος κήρυξε και σε εκείνους που βρισκόταν στον άδη: «εὐηγγελίσω καί τοίς ἐν ἅδῃ».

       Ο Πρόδρομος λοιπόν κήρυξε στον άδη, εκεί που σύμφωνα με το τροπάριο δεν υπάρχει διάκριση σε άρχοντα ή πολίτη, πλούσιο ή φτωχό, δίκαιο ή αμαρτωλό. «Ἆρα τίς ἐστι; Βασιλεύς, ἢ στρατιώτης, ἢ πλούσιος, ἢ πένης, ἢ δίκαιος, ἢ ἁµαρτωλός;». Αυτό δεν είχε κατανοήσει ο πλούσιος του Ευαγγελίου, ότι τα υλικά είναι φθαρτά και πρόσκαιρα και δεν μπορούν να προσφέρουν στον άνθρωπο την πραγματική ευτυχία. Το γεγονός που δεν είχε κατανοήσει ο πλούσιος ήταν, όχι απλά η τήρηση του νόμου, αλλά η υπέρβαση του νόμου. Ότι ο Χριστός έρχεται να δώσει οντολογικό νόημα στην ύπαρξη του ανθρώπου, ώστε όχι απλά να είναι καλός πολίτης, αλλά άγιος άνθρωπος, με βιωματική καλοσύνη. Ότι πράττει να το κάνει όχι επειδή του το ορίζει κάποιος νόμος, αλλά επειδή αυτό τον εκφράζει και του δημιουργεί ευτυχία. Αυτό για να το πετύχει και να ξεφύγει από τα στεγανά ενός νόμου και να πράττει το σωστό είναι να λαμβάνει νόημα ζωής από το γεγονός της αγάπης. Προσφέροντας αγάπη, αυτό να γίνεται το αληθινό περιεχόμενο της ζωής του. Έτσι μόνο θα ξεφύγει από κάθε κατάσταση που υποδουλώνει τον άνθρωπο, όπως ύλη, χρήμα, ειδωλολατρία, αθεΐα, θυμό και εκδίκηση, και θα βιώνει την ελευθερία που προσφέρει η αγάπη, αυτή που δίδαξε ο Χριστός, αυτήν που έδωσε ο Θεός για να λαμβάνει νόημα η ύπαρξη του ανθρώπου. 

π. Ν. Μ.

ΠΗΓΗ