Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει σήμερα τὴ μνήμη τοῦ Μ. Βασιλείου, ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας. Ὁ Μ. Βασίλειος καταγόταν ἀπὸ μία πολὺ πιστὴ καὶ πλούσια οἰκογένεια γαιοκτημόνων. Γεννήθηκε στὴν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας τὸ 330. Γιαγιά του ἦταν ἡ Μακρίνα, κόρη καὶ σύζυγος μάρτυρος, ἡ ὁποία τὸν μύησε στὴν ευσέβεια καὶ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, μητέρα του ἡ Ἐμμέλια, γόνος οἰκογένειας ποὺ διέπρεπε στὰ γράμματα καὶ πατέρας του ὁ Βασίλειος, ἀξιόλογος ρητοροδιδάσκαλος στὴ Νεοκαισάρεια τοῦ Πόντου.

Ὁ Μ. Βασίλειος ἔλαβε ἐπιμελημένη καὶ εὐρύτατη μόρφωση. Διακρίθηκε γιὰ τὸ θεολογικὸ καὶ κηρυκτικό του ἔργο, καὶ κυρίως τὸν ἀγῶνα του κατὰ τῶν αἱρετικῶν Ἀρειανῶν, οἱ ὁποῖοι ἔπλητταν τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Τεράστια, ὅμως, καὶ ἀπαράμιλλη ἦταν καὶ ἡ προσφορὰ τοῦ Μ. Βασιλείου στὸν κοινωνικὸ καὶ φιλανθρωπικὸ τομέα, ὅπου ἵδρυσε μία σειρὰ ἀπὸ εὐαγῆ ἱδρύματα, τὴ γνωστή Βασιλειάδα.

Ἡ βάση τοῦ τεράστιου αὐτοῦ ἔργου ἦταν ἡ ἀντίληψη τοῦ Μ. Βασιλείου ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι φύσει κοινωνικός. Ἔτσι στὴ μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων συναναστροφή, ὅπως χαρακτηριστικὰ ἔλεγε, εἶναι ἀναγκαῖο, καὶ πρέπει νὰ κυριαρχεῖ, τὸ εὐμετάδοτο. Νὰ μεταδίδει μὲ ἄλλα λόγια ὁ ἔχων ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά του στὸν μὴ ἔχοντα, ὥστε νὰ μὴν ὑπάρχουν φτωχοί, πεινασμένοι, ἐξαθλιωμένοι, καὶ ἀσθενεῖς χωρὶς ἰατρικὴ περίθαλψη. Γιὰ ὅλα αὐτὰ ὁ Μ. Βασίλειος ἔδωσε πρῶτος ἔμπρακτα τὸ παράδειγμα, χρησιμοποιῶντας τὸν πλοῦτο τῆς οἰκογένειάς του καὶ τὰ κτήματά του γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ φιλανθρωπικοῦ του ἔργου. Ταυτόχρονα, ἐξηγῶντας στοὺς πλουσίους τὴ σημασία τοῦ πλούτου καὶ τὴν ἀνάγκη ὀρθῆς διαχείρισής του, κατάφερε νὰ τοὺς πείσει νὰ διαθέσουν καὶ αὐτοὶ μὲ δίκαιο τρόπο και ὑπὲρ τῶν ἐμπερίστατων ἀνθρώπων, μέρος ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά τους.

Τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο τῆς Βασιλειάδος περιελάμβανε μεγάλο νοσοκομειακὸ συγκρότημα, καθὼς καὶ πλῆθος ἄλλων οἰκημάτων γιὰ τὸ ἐργαζόμενο προσωπικό, δηλαδὴ τοὺς ἰατρούς, τοὺς νοσοκόμους, τοὺς ἐργάτες καὶ τοὺς τεχνίτες. Ὑπῆρχαν ἀκόμη καταλύματα γιὰ τοὺς συγγενεῖς τῶν ἀσθενῶν, τοὺς ἄστεγους, ἀλλὰ καὶ τοὺς ξένους, ποὺ περνοῦσαν ἀπὸ τὴν περιοχὴ καὶ ἔπρεπε κάπου νὰ διανυκτερεύσουν.

Τὸ συγκρότημα τῆς Βασιλειάδος δὲν εἶχε προηγούμενο στὸν ἀρχαῖο κόσμο. Μέσα ἀπὸ αὐτὸ ὑπηρετοῦνταν οἱ ἀνάγκες τῶν φτωχῶν καὶ κατατρεγμένων καὶ ἀντιμετωπίζονταν τὰ προβλήματα τῶν ἐργαζομένων στὰ ὀρυχεῖα, τῶν ὀρφανῶν, τῶν χηρῶν, τῶν ἀδικημένων καὶ προσφερόταν περίθαλψη στοὺς ἀρρώστους, τοὺς φτωχοὺς καὶ γενικὰ σὲ κάθε ἐμπερίστατο. Ἐφαρμοζόταν δηλαδὴ αὐτὸ ποὺ σήμερα ὀνομάζουμε κοινωνικὴ πρόνοια.

Ἡ ἐπιτυχία τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου τοῦ Μ. Βασιλείου ἔγκειται στὴν ὀρθὴ χρήση τοῦ πλούτου. Ὁ πλοῦτος γίνεται καρποφόρος γιὰ αὐτὸν ποὺ τὸν ἔχει καὶ ἑλκύει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, μόνο ὅταν ὠφελεῖ καὶ ἄλλους, μόνο ὅταν ἀναπαύει τὶς ἀνάγκες τῶν ἐνδεῶν, μόνο ὅταν τρέφει τοὺς λιγότερο εὐνοημένους τῆς ζωῆς, μόνο ὅταν ντύνει τοὺς φτωχούς.

Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὑπηρετήθηκαν οἱ ἀνάγκες τῶν ἐμπερίστατων τῆς Καισάρειας τὴν ἐποχὴ τοῦ Μ. Βασιλείου. Μὲ τὸν ἴδιο, ὅμως, τρόπο ἀντιμετωπίζονται φιλάνθρωπα καὶ οἱ ἀνάγκες τῶν φτωχῶν τῆς δικῆς μας ἐποχῆς.

ΠΗΓΗ