«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015

Μνήμη του εν Αγίοις πατρός ημών Νικολάου Επισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού

Με τη Χάρη του Θεού, αγαπητοί μου αδελφοί, αξιωνόμαστε και φέτος να εορτάζουμε την ιερή μνήμη, του εν Αγίοις πατρός ημών Νικολάου Επισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού.

Σχεδόν σε όλους μας, είναι γνωστό το τροπάριο του Αγίου, το οποίο με κατάνυξη σιγοψάλλουμε. Γράφει λοιπόν ο ιερός υμνωδός ότι ο Άγιος Νικόλαος απέκτησε «τη πτωχεία τα πλούσια». Αυτός ο στίχος μας δίνει την αφορμή να αναφερθούμε σε κάποιες πτυχές της ζωής του Αγίου Νικολάου και να επιχειρήσουμε να κάνουμε ένα συσχετισμό με τη σημερινή πραγματικότητα και τα διάφορα προβλήματα που τη μαστίζουν.

Στο σημείο αυτό όμως θα πρέπει να προσδιορίσουμε τί ακριβώς εννοεί ο υμνογράφος με τη φράση «τη πτωχεία τα πλούσια». Συνήθως όταν αναφερόμαστε στον πλούτο, δυστυχώς, ο νους μας πηγαίνει στα πολλά χρήματα τα οποία εξασφαλίζουν μια πολυτελή και άνετη ζωή. Παρατηρούμε με λύπη και απαισιοδοξία, την αδικία που επικρατεί στην κοινωνία, ως προς την κατανομή του πλούτου, ένα φαινόμενο το οποίο είναι πανανθρώπινο και διαχρονικό.

Εκτός όμως από αυτή την ερμηνεία του πλούτου, υπάρχει και μία άλλη. Πλούτος εκτός από τα χρήματα είναι και οι δωρεές και οι ευλογίες του Θεού. Τα λεγόμενα χαρίσματα ή τάλαντα όπως ονομάζονται στον εκκλησιαστικό λόγο. Για παράδειγμα η έφεση στα γράμματα, η καλλιφωνία, η ευφυΐα, η δύναμη του λόγου, η κλίση στις καλές τέχνες είναι όλα, δώρα της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο. Έτσι λοιπόν ο κάθε ένας από εμάς έχει το δικό του πλούτο ο οποίος απαρτίζεται από μερικά χαρίσματα από όσα αναφέραμε προηγουμένως.

Υπάρχει όμως ακόμη μία μορφή πλούτου, ασυγκρίτως ανώτερη από τις προαναφερθείσες. Είναι τα πνευματικά πλούτη, που σε αντιδιαστολή με τις δύο προηγούμενες ερμηνείες του πλούτου, είναι αυτά τα οποία συνοδεύουν τον άνθρωπο στην αιωνιότητα. Τα πνευματικά πλούτη, είναι αυτά που κανένας εξωγενής παράγοντας δεν μπορεί να μας τα στερήσει. Είναι οι λεγόμενες αρετές, στην κορυφή των οποίων βρίσκονται, η αγάπη προς το Θεό που εκφράζεται με την ανιδιοτελή αγάπη προς τον πλησίον και η ταπείνωση.

Κάποτε ρώτησε τον Όσιο Γέροντα Παΐσιο ένα πνευματικό του τέκνο: Γέροντα, πώς θα σωθώ με τόσα πάθη που έχω; Και ο Όσιος του απάντησε: Με την αγάπη και την ταπείνωση. Μόλις αυξηθούν οι δύο αυτές αρετές, η υπερηφάνεια και η κακία θα μείνουν ατροφικές και τα πάθη θα αρχίσουν να ψυχορραγούν. Έτσι όλα τα πάθη σιγά - σιγά θα αφανισθούν και όλες οι άλλες αρετές θα έρθουν μόνες τους. Γι’ αυτό στρέψε όλες τις δυνάμεις σου στην αγάπη και στην ταπείνωση. Μέσα στην αγάπη βρίσκεις την ταπείνωση και μέσα στην ταπείνωση βρίσκεις την αγάπη. Όλη η βάση στην πνευματική ζωή είναι η αγάπη και η ταπείνωση...

Υπάρχουν συγχρόνως και πολλές ακόμη αρετές όπως η πίστη και η ελπίδα στο Θεό, η ευλάβεια, η πραότητα, η μακροθυμία, η ανεξικακία, η αοργησία, η απλότητα, η σεμνότητα, η ειλικρίνεια, η αυτογνωσία η αφιλαργυρία, η φιλανθρωπία, η συμπάθεια, η συγχωρητικότητα, η επιείκεια, η ελεημοσύνη, ο πόθος της βασιλείας του Θεού... Όλα αυτά και ακόμη περισσότερα είναι πολύτιμοι λίθοι οι οποίοι συνιστούν τον ουράνιο πλούτο μας. Έναν θησαυρό που καλούμαστε να αποκτήσουμε και να τον αυξάνουμε καθημερινά.

Στο σημείο αυτό βρίσκεται και η μεγάλη αντίθεση όλης της υπόθεσης. Για να κάνουμε κτήμα μας το θησαυρό των αρετών που μόλις αναφέραμε, είναι απαραίτητο να πτωχεύσουμε ως προς τις άλλες μορφές πλούτου. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα της φράσης του υμνογράφου. Η πτωχεία στην οποία αναφέρεται ο ιερός υμνωδός δεν είναι η ένδεια και η στέρηση των αγαθών και δωρημάτων του Θεού, άλλα η ηθελημένη αποφυγή του πλούτου που ο καθένας μας έχει και η προσφορά του σ’ αυτούς οι οποίοι τον στερούνται. Η προσφορά υλικών αγαθών στους άπορους, η μετάδοση των γνώσεων και των εμπειριών μας σε αυτούς που δεν μπορούν να τις αποκτήσουν από μόνοι τους, η κάθε είδους ανιδιοτελής προσφορά που πηγάζει από το δικό μας πλεόνασμα και έρχεται να συμπληρώσει το υστέρημα των άλλων, είναι αγαθοεργίες που εξασφαλίζουν την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων και ταυτόχρονα εξαγοράζουν τους πολυπόθητους πνευματικούς θησαυρούς.

Τέτοιο διαχρονικό πρότυπο αποτελεί και ο σήμερα τιμώμενος Άγιος Νικόλαος, ο οποίος προσέφερε τη ζωή του και τα προσωπικά του πλούτη, υλικά και μη, στην υπηρεσία της Εκκλησίας και τη διακονία των συνανθρώπων του και του οποίου τις προς Θεόν πρεσβείες εξαιτούμεθα. Αμήν!