Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ, Κυριακή Γ΄ Ματθαίου – Φωτοδόχοι παρά του Φωτοδότου Χριστού

Ἀπόστολος: Ρωµ. ε΄1-10

 Εὐαγγέλιον: Μτθ. στ´ 22-23

∆Ι∆ΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

ΦΩΤΟ∆ΟΧΟΙ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟ∆ΟΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 Εἴµαστε στὴν 3η Κυριακὴ τῶν Εὐαγγελικῶν Περικοπῶν τοῦ Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου καὶ ἡ Ἁγία µας Ἐκκλησία τιµᾶ τὴν ἱερὴ µνήµη τῶν 45 Μαρτύρων ἐν Ἀρµενίᾳ καὶ τῶν ὁσίων Παρθενίου καὶ Εὐµενίου ἐν Κρήτῃ.

 Ἡ σηµερινὴ περικοπὴ ἀποτελεῖ ἕνα τµῆµα τῆς ἐπὶ τοῦ ὄρους Ὁµιλίας τοῦ Κυρίου µας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁµιλεῖ γιὰ τὴν ὑγεία τοῦ ὀφθαλµοῦ τοῦ σώµατος καὶ τὴν ὑγεία τοῦ ὀφθαλµοῦ τῆς ψυχῆς. Κάνει λόγο γιὰ τὸ ἀδύνατο καὶ ἀσύµβατο τῆς ταυτόχρονης δουλείας σὲ δυὸ διαφορετικοὺς κυρίους, τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλοῦτο. Καὶ ἀκόµη ὑποδεικνύεται ἡ ἀποφυγὴ καὶ ἀπόρριψις τῆς βασανιστικῆς µέριµνας γιὰ τὰ βιοτικὰ ἀγαθὰ καὶ ἡ ἀπόλυτη ἐµπιστοσύνη µας στὴ φιλάνθρωπη Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἡ προσδοκία τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἐκζήτησις τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ, µὲ τὴν πεποίθησι ὅτι, ἄν δοθῆ προτεραιότητα σ᾽ αὐτὰ τὰ ὕψιστα πνευµατικὰ ἀγαθά, θὰ ἀκολουθήσουν καὶ ὅλα τὰ ἄλλα βιοτικὰ ζητήµατα.

Στὴ συνέχεια θὰ παραθέσουµε τὸν εὔστοχο καὶ ἐµπνευσµένο σχολιασµὸ τῶν πιὸ πάνω πνευµατικῶν θεµάτων ἀπὸ τὸν ἀείµνηστο Μητροπολίτη Κοζάνης κυρὸ ∆ιονύσιο (Ψαριανό). (Μητρ. Κοζάνης ∆ιονυσίου, «Οἰκοδοµή». Γραπτὸ Κήρυγµα, Κοζάνη 1965, σελ. 207-208).

«..... Γενικῶς διὰ τῶν αἰσθήσεων, ὡς διὰ θυρίδων, εἰσέρχεται ὁ ἐχθρός τῆς σωτηρίας πρῶτον εἰς τὸν νοῦν καὶ ἔπειτα κυριεύει καὶ τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώ- που. Ἀλλὰ σήµερον ὁ λόγος εἰδικώτερον περὶ τοῦ ὀφθαλµοῦ καὶ τῆς ὁράσεως, ἐν σχέσει πρὸς τὴν λατρείαν τοῦ χρήµατος, τὴν πλεονεκτικὴν διάθεσιν, τὴν βιοτικὴν γενικῶς µέριµναν, ἡ ὁποία εἶναι, ὄχι µόνον ὀλιγοπιστία καὶ ἔλλειψις ἐµπιστοσύνης εἰς τὸν Θεόν, ἀλλὰ καὶ εἰδωλολατρία καὶ ρίζα ὅλων τῶν κακῶν εἰς τὸν βίον. Ποία λοιπὸν σχέσις ὑπάρχει µεταξὺ αὐτῶν καὶ τοῦ ὀφθαλµοῦ; Καὶ ὅλ᾽αὐτὰ προέρχονται τάχα ἀπὸ τὸν τρόπον µὲ τὸν ὁποῖον βλέποµεν; Τρία πράγµατα γενικῶς τοῦ κόσµου µᾶς ἀποµακρύνουν τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνα περὶ τῶν ὁποίων µᾶς λέγει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης· «ἡ ἐπιθυµία τῆς σαρκός, ἡ ἐπιθυµία τῶν ὀφθαλµῶν καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου». Κεντρικὴν θέσιν κατέχει ἡ ἐπιθυµία τῶν ὀφθαλµῶν· ἡ ὄψις µᾶς ἕλκει, τὰ ὁρώµενα µᾶς γοητεύουν, τὰ φαινόµενα µᾶς ἐξαπατοῦν. Ἡ ψυχὴ βλέπει, καθὼς ὁ νοῦς ὁρᾶ, καὶ ὁ νοῦς ὁρᾷ, καθὼς ὁ ὀφθαλµὸς τοῦ χρωµατίζει τὰς εἰκόνας· φυλακισµένη εἶναι ἡ ψυχή, ἀπὸ δὲ τὸν νοῦν καὶ τὰς αἰσθήσεις ἐξαρτᾶται πῶς θὰ ἐπικοινωνήση µὲ τὸν ἔξω κόσµον...

Τὰ λοιπὰ τῆς σηµερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς εἶναι ἔτι µᾶλλον ἁπλᾶ εἰς κατανόησιν. ∆ι᾽αὐτῶν δὲν θέλει βεβαίως ὁ Κύριος νὰ µᾶς διδάξη τὴν ἀπραγµοσύνην ἤ τὴν ὀκνηρίαν ἤ τὴν ἀµέλειαν ἤ τὴν ἀδιαφορίαν εἰς τὸν βίον καὶ δὲν θέλει νὰ µᾶς προτρέψη εἰς ἀχρήστευσιν τῶν χειρῶν καὶ τῆς δηµιουργικότητός µας. Μὴ γένοιτο! Ἡ µέριµνα δὲν εἶναι ἁπλῶς ἡ φιλεργία, ἡ ἐπιµέλεια, ἡ τάξις, ἡ οἰκονοµία καὶ ὅσα ἄλλα, ὡς ἀρεταί, ἐξασφαλίζουν «προκοπὴν βίου».Ἡ µέριµνα εἶναι ἡ ταραχή, ὁ φόβος, ἡ ἀγωνία, ἡ πνιγµονὴ καὶ ὅσα ἄλλα µαταιώνουν τὴν προκοπὴν τῆς πίστεως. ∆ιὰ τοῦτο λέγει ὁ Κύριος ἐπιγραµµατικῶς τὸ «οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ µαµωνᾷ», εἰς δύο κυρίους «τὰ ἐναντία ἐπιτάττοντας», καὶ παραπέµπει εἰς τὰ ἁπλᾶ παραδείγµατα τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῶν κρίνων τοῦ ἀγροῦ, καὶ διδάσκει, καθὼς ὁ ἱερὸς Χρυσό- στοµος ἑρµηνεύει, ὄχι ὅτι «σπείρειν οὐ δεῖ, ἀλλ᾽ὅτι µεριµνᾶν οὐ δεῖ· οὐδ᾽ὅτι ἐργάζεσθαι οὐ χρή, ἀλλ᾽ὅτι µικρόψυχον εἶναι καὶ κατατείνειν ἑαυτὸν ταῖς φρον- τίσιν οὐ χρή... Οὐ τὸ ἔργον ἀνεῖλεν, ἀλλὰ τὴν µέριµναν».

Ἀπὸ τὰ βασικώτερα τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγµατος εἶναι ἡ πίστις εἰς τὴν θείαν Πρόνοιαν· ἡ πίστις ὅτι ὁ Θεός, ὄχι µόνον ἐδηµιούργησε τὸν κόσµον, ἀλλὰ καὶ τὸν συντηρεῖ καὶ τὸν κυβερνᾷ. Ὅσα συµβαίνουν εἰς τὸν φυσικὸν κόσµον καὶ ὅσα γίνονται εἰς τὴν ἱστορίαν τῶν ἀνθρώπων, οὔτε κατὰ τύχην εἶναι οὔτε κατὰ φυσικὴν µόνον ἀναγκαιότητα. Τὸ Πνεῦµα τοῦ Θεοῦ, καθὼς ἐν ἀρχῇ τῆς δηµιουργίας, «ἐπιφέρεται ἐπάνω τῆς ἀβύσσου».Ἔρηµος δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ἡ θεία βουλὴ διέπει τὰ πάντα, ἀλλ᾽ὑπάρχει πάντοτε χῶρος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ ἐκδηλωθῆ ἐλευθέρως ἡ βούλησις καὶ ἡ δρᾶσις τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεὸς εἶναι βοηθὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι συνεργὸς τοῦ Θεοῦ. Ὄχι µέριµνα καὶ ἀπιστία, ἀλλ᾽ἐργασία καὶ πίστις. Μέριµνα καὶ ἀπιστία εἶναι πάντοτε βίος ὀδυνηρὸς καὶ ψυχικὴ ἀπώλεια· ἐργασία καὶ πίστις εἶναι βίος ἀγαθὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος».

∆ιαβάσαµε µέχρι στιγµῆς ἀδελφοί, µὲ ἀφορµὴ τὴν σηµερινὴ Εὐαγγελικὴ Περικοπή, τὴν διδασκαλία τοῦ Κυρίου µας Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιὰ τὶς προϋποθέσεις ὑγείας τόσον τῶν σωµατικῶν, ὅσον καὶ τῶν ψυχικῶν ὀφθαλµῶν, γιὰ τὸ ἀσυµβίβαστο τῆς ταυτόχρονης ὑπηρεσίας καὶ δουλείας σὲ δύο ἀφεντικά (δηλ. στὸν Θεὸ καὶ στὸν θεοποιούµενο ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο πλοῦτο), γιὰ τὴν ἀπόθεσι καὶ τὴν ἀπάρνησι κάθε βασανιστικῆς κοσµικῆς µέριµνας, γιὰ τὴν ἐναπόθε- σι τῆς ζωῆς καὶ τοῦ µέλλοντός µας στὸν Ζωοδότη καὶ τροφοδότη Χριστὸ καὶ γιὰ τὴν ἐκζήτησι τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ∆ικαιοσύνης Του.

 Ἀκόµη, προσέξαµε τὰ ἐµπνευσµένα ἑρµηνευτικὰ σχόλια τοῦ ἐγκρατοῦς περὶ τὰ θεολογικὰ ἀειµνήστου Μητροπολίτου Κοζάνης κυροῦ ∆ιονυσίου. Στὴ συνέχεια θὰ παραθέσωµε ἕνα παράδειγµα Ὁσίου Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας µας, ὁ ὁποῖος εἶχε φωτισµένα τὰ µάτια τοῦ καθαροῦ καὶ διακριτικοῦ νοῦ του καὶ ἐθεωροῦσε µὲ τὸν φωτισµὸ καὶ τὴν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος τὴ ζωὴ καὶ τὸν ἐσωτερικὸ ψυχικὸ κόσµο τῶν συνανθρώπων του.

«Ὁ ὅσιος ∆ιονύσιος (†1541) ἡσύχαζε κάποτε στὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Λαζάρου, παρακάτω ἀπὸ τὴν Μονὴ ποὺ ἵδρυσε στὸν Ὄλυµπο. Μιὰ νύχτα ὅµως σηκώθηκε καὶ πῆγε στὴν µονή. Χτύπησε δυνατὰ τὴν πόρ- τα καὶ εἶπε στοὺς Πατέρες, ποὺ τοῦ ἄνοιξαν: -Συγκεντρωθῆτε νὰ κάνουµε προσευχὴ γιὰ τὸν ἀδελφό µας Λογγῖνο. Ἡ ζωή του διατρέχει µεγάλο κίνδυνο. Ἐκείνη τὴν νύχτα εἶχαν στείλει τὸν Μοναχὸ Λογγῖνο νὰ βοσκήση τὶς ἀγελάδες τῆς Μονῆς. Ὅταν ξηµέρωσε καὶ ἦρθε στὸ Μοναστήρι, διηγήθηκε ὅτι ἀντι- µετώπισε φοβερὸ κίνδυνο: Ἐπετέθησαν κακοποιοὶ ἐναντίον του καὶ ἀφοῦ ἔκλεψαν τὰ πράγµατά του καὶ τὸ ἄλογό του, γύµνωσαν τὰ σπαθιά τους, γιὰ νὰ τὸν θανατώσουν. Ξαφνικὰ ὅµως παρουσιάσθηκε κάποιος καὶ τοὺς ἐµπόδισε. Κατατροµαγµένοι ἐκεῖνοι ἔφυγαν καὶ τὸν ἄφησαν σῶο καὶ ἀβλαβῆ. Ὁ ἄγνωστος ἐξαφανίσθηκε ἀπότοµα, ὅπως ἀπότοµα εἶχε παρουσιασθῆ». (Ἱ.Μ. Παρακλήτου, «Χαρίσµατα καὶ Χαρισµατοῦχοι» Τόµος Α´ σελ. 77-78).

Ἀγαπητοί µου ἀναγνῶστες, ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἀνάγνωσι τῆς ὑψηλῆς θείας δι- δασκαλίας τοῦ Σωτῆρος µας Ἰησοῦ Χριστοῦ γιὰ τὸν θεοφώτιστο νοῦ, τὴν πνευµατικὴ δουλεία µας στὸν Θεὸ καὶ ὄχι στὸν ἐχθρό µας διάβολο καὶ τὶς πλεκτά- νες του, ὕστερα ἀπὸ τὸν ἐµπνευσµένο σχολιασµὸ γιὰ τὴν πνευµατικὴ ὑγεία τοῦ ὀφθαλµοῦ τῆς ψυχῆς καὶ τὴν ἀνάθεσι τῆς ζωῆς µας εἰς τὴν πάνσοφη Θεία Πρόνοια καὶ µετά ἀπὸ τὸ διδακτικὸ παράδειγµα τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρός ἡµῶν ∆ιονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύµπῳ, ὁ ὁποῖος πορεύονται µὲ ὁδηγὸ τὸν Χριστὸ καὶ τὸν φωτισµένο καὶ χαριτωµένο πνευµατικὰ διακριτικὸ νοῦ του, τὸ µήνυµα τῆς σηµερινῆς Κυριακῆς εἶναι νὰ εἴµαστε συνδεδεµένοι µὲ τὴν πηγὴ τοῦ θείου καὶ ἀθανάτου φωτός, τὸν Χριστό, καὶ ἀπὸ αὐτὴ τὴν στενὴ καὶ ὀργανική µας σχέσι καὶ κοινωνία νὰ φωτίζεται ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδιά µας καὶ νὰ ἐµπι- στευόµαστε γιὰ πάντα τὴ ζωή µας στὸ Ζωοδότη καὶ τροφέα τοῦ σύµπαντος Κύριό µας Ἰησοῦ Χριστό.

† Ὁ Κυθήρων Σεραφείµ

ΠΗΓΗ