ΚΑΡΠΟΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς Η' Λουκᾶ (Β' Κορ. θ', 6-11)

Ὅσο κι ἄν φαίνεται παράδοξο, ἡ πρακτική ἀρετή τῆς ἐλεημοσύνης, ὅταν ἐξασκεῖται μέ διάθεση ἀγαθή καί καρδία ἀγαπῶσα, φανερώνει ὕψος πνευματικότητος. Ἐξ ἀντιθέτου, ὅταν ὁ πιστός χωλαίνει στό ζήτημα αὐτό, ἀποδεικνύει κουφότητα καί πίστιν ἄνευ περιεχομένου. Γι’ αὐτή, λοιπόν, τή βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, τήν ἐλεημοσύνη, μᾶς κάνει λόγο ὁ θεῖος Ἀπόστολος στό Ἀποστολικό μας ἀνάγνωσμα. Εἶναι δέ πολύ χαρακτηριστική, πλήν τῶν ἄλλων, ἡ ἐπιβεβαίωσις τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἡ ἀρετή αὐτή «μένει εἰς τόν αἰῶνα». Δέν σβήνει καί δέν χάνεται ποτέ.

Ἀφοῦ, λοιπόν, εἶναι τόση ἡ ἀξία της, ἀλλά καί ἀναγκαία ἡ ἀρετή αὐτή, στή συνέχεια, ἀπό τό πνευματικό μεταλλεῖο τῶν Πατέρων, θά ἀντλήσουμε θησαυρό οὐράνιο καί ὑλικό πρός οἰκοδομήν τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης.

Ἀποτελεῖ κοινή ὁμολογία τῶν Ἁγίων μας, πώς ὁτιδήποτε καλό κάνουμε «εἰς ἕνα τῶν μικρῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων», ὁποιαδήποτε βοήθεια προσφέρουμε σέ κάποιο πτωχό, φαινομενικῶς μόνο προσφέρουμε στούς ἀνθρώπους. Ἐπί τῆς οὐσίας δίδουμε στόν ἴδιο τόν Κύριο. Καί πῶς ὄχι, ἀφοῦ τούς πτωχούς καί ἀδυνάτους τούς θεωρεῖ Ἐκεῖνος «ἀδελφούς» Του; (Ματθ. κε ́, 40). Ὁ θερμουργός κῆρυξ τῆς ἐλεημοσύνης, ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, θά διασαλπίσει: «Περιέρχομαι προσαιτῶν καί, ταῖς θύραις σου παριστάμενος, προτείνω χεῖρα»! «Γυρίζω», δηλαδή, «σάν ζητιάνος, καί στέκομαι μπροστά στήν πόρτα σου, καί ἁπλώνω τό χέρι μου». Ἀλήθεια, ἐνώπιον τῆς ρεαλιστικῆς αὐτῆς περιγραφῆς, εἶναι δυνατόν νά παραμείνει καρδιά ἀσυγκίνητη καί πόρτα ἑπτασφράγιστη; Ἀδύνατον, ἐάν αὐτός πού ἀκούει τούς χτύπους τούς ἐπαιτικούς, αἰσθάνεται καί στό ἐλάχιστο ἄνθρωπος. Ὄντως, συγκλονίζεται ἡ ὕπαρξις, ὅταν ὁ Παντοδύναμος Θεός δανείζεται ἀπό τό πλάσμα του καί ταπεινά στό πρόσωπο τῶν «ἀδελφῶν Του» ζητᾶ τή βοήθειά μας. Ἐάν μάλιστα σκεπτόμαστε ὅτι ὁ Θεός δέν λησμονεῖ ὅπως οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά ὅτι φροντίζει νά μᾶς ἐξοφλεῖ, καί μάλιστα μᾶς ἐπιστρέφει τά δανειζόμενα μέ τόκο πνευματικό καί ἐπιτόκιον τῆς Χάριτος, ὅταν λουζόμαστε στήν εὐλογία Του γιά τό ἐλάχιστο πού δώσαμε, τότε ὁ ἄνθρωπος, ὄχι ἁπλῶς θρυμματίζει τούς πάγους τῆς καρδιᾶς, ἀλλά μεθᾶ ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τή συγκινητική προσφορά ἀγάπης πρός τούς πτωχούς καί πάσχοντας ἀδελφούς.

Ἐπίσης, ἐκεῖνο πού πρέπει νά ἐπισημανθεῖ ἀπό τό Ἱερό Ἀποστολικό

Κείμενο εἶναι ὅτι οἱ Μακεδόνες, παρά τή θλίψη καί τή δοκιμασία τους, δέν

κατεβλήθησαν, ἀλλ’ αἰσθάνθηκαν ὑπεράφθονη χαρά γιά τό ὅτι θά προσφέρουν

ἐλεημοσύνη, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου. Ἔτσι, λοιπόν, ἡ

βαθυτάτη καί ἐσχάτη πτωχεία τους ἀπεδείχθη μέ τό παραπάνω ἀξιοθαύμαστη

στόν πλοῦτο τῆς γενναιοδωρίας καί τῆς προθυμίας τους, στό νά συνεισφέρουν

μεγάλα ποσά. Γι’ αὐτό καί, ἀναλύοντας τό σημεῖο αὐτό, ἡ χρυσή Σάλπιγγα

τῆς Ἐκκλησίας μας, θά τονίσει· «Ἡ πολλή πενία, πολύν πλοῦτον ἔτεκεν

ἐλεημοσύνης. Οὐ γάρ τῷ μέτρῳ τῶν διδομένων, ἀλλά τῇ γνώμῃ τῶν

παρεχόντων ἡ φιλοτιμία κρίνεται. Διό οὐδαμοῦ λέγει πλοῦτον τῶν δοθέντων,

ἀλλά πλοῦτον τῆς ἁπλότητος αὐτῶν» !

Ὄντως, γιά ἄλλη μία φορά, ἡ ἐμπειρία τῶν Ἁγίων Πατέρων τοποθετεῖ τά

πράγματα στή βάση τῆς Χάριτος. Δέν ἔχει σημασία τό τί δίνεις, ἀλλά ἡ

προαίρεσις καί ἡ διάθεση μέ τήν ὁποία προσφέρεις. Ἐμπιστευόμενοι οἱ

Χριστιανοί τῆς Μακεδονίας τούς ἑαυτούς τους στόν Θεό καί ἐλπίζοντες ὅτι θά

ἐλάμβανε Ἐκεῖνος πρόνοια περί αὐτῶν, ἐάν περιέρχονταν σέ ἐσχάτη στέρηση,

πρόσφεραν ἐκ τοῦ ὑστερήματός τους! Βεβαίως, οἱ ἄνθρωποι τῆς νοοτροπίας

τοῦ κόσμου τούτου θεωροῦν αὐτό μωρία καί ἀδιάκριτη ὑπερβολή, πτωχοί

δηλαδή νά προσφέρουν ὑπέρ πτωχῶν. Αὐτή, ὅμως, ἡ κατά Θεόν μωρία, ὅταν

ὑπάρχει θεμέλιον πίστεως, εἶναι ἡ νικηφόρος ὁδός τῆς πίστεως, πού ἀχρηστεύει

τή στενή λογική καί ὁδηγεῖ ἐκ τοῦ φαινομενικῶς παραλόγου, διά τοῦ

ὑπερλόγου, στή δόξα τοῦ Θεοῦ. Καί ὅταν ὑφίσταται αὐτή ἡ πίστις ἡ ζωντανή,

τότε μόνον ὁ Θεός εὐλογεῖ τόν ζῆλο. Τόν ζῆλο ἐκείνων πού στά ἔργα τῆς

ἀγάπης προχωροῦν καί πέρα τῶν δυνάμεων καί τῶν οἰκονομικῶν τους μέσων,

ἔστω καί μέ τά ἐλάχιστα πού ἔχουν στή διάθεσή τους.

Ἀλλά δέν εἶναι μόνον αὐτό. Ὁ ἴδιος ὁ Θεός προστατεύει ἀπό κάθε κακό τόν

ἄνθρωπο τῆς ἐλεημοσύνης. Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος πού ὁ Δαυίδ μακαρίζει

ἐκεῖνον πού βοηθᾶ τούς πτωχούς: «Μακάριος ὁ συνιών ἐπί πτωχόν καί

πένητα· ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ ρύσεται αὐτόν ὁ Κύριος».

Καί δέν τή βλέπουμε αὐτήν τήν ἀλήθεια στήν πράξη σέ ὅλες τίς ἐποχές;

Ἀλλά ἡ ἐλεημοσύνη γίνεται καί ὁ φίλος καί συνέκδημος στήν πρός οὐρανούς

πορεία τῆς ψυχῆς μας, καί ρυθμιστής τῆς θέσεώς μας στή φωτεινή αἰωνιότητα.

Ἐκεῖ, δηλαδή, πού βρίσκονται οἱ ἅγιοι καί ὅλες οἱ σεσωσμένες ψυχές.

«Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται», ἐτόνισε ὁ Κύριος. Ἔτσι,

λοιπόν, μᾶς ἀποκαλύπτεται τό πόσο εὔκολα, διά τῆς ἀρετῆς αὐτῆς, μποροῦμε

νά «ἐξαγοράσουμε» τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἀλλά, ὅμως, οὐδέποτε θά ἀγαπήσουμε τήν ἐλεημοσύνη, ἐάν πρίν ἀπ’ ὅλα δέν

ἀπαρνηθοῦμε τόν ἑαυτό μας καί δέν παραδώσουμε καί δέν ἀφιερώσουμε

τούς ἑαυτούς μας στόν Θεό. Ὅταν προηγηθεῖ αὐτό, τότε, κατά φυσικό λόγο,

θά προσφέρουμε καί πάντα τά ἡμέτερα. Ὅλα ὅσα κατέχουμε, ὥστε νά

διατεθοῦν κατά τό θέλημά Του. Ὁσαδήποτε δέ καί ἐάν ξεχωρίσουμε ἐκ τῶν

δικῶν μας γιά νά δοθοῦν πρός σκοπούς θεαρέστους, οὐδέποτε πρέπει νά

λησμονοῦμε ὅτι στήν πραγματικότητα δίδουμε ἐξ ὅσων ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε,

ἀπό τά ἰδικά Του, τά ὁποῖα καί μᾶς ἔχει ἐμπιστευθεῖ.

Ἡ ἐλεημοσύνη, στόν ἀπόλυτο βαθμό πού ἔχει ὁ Θεός, Τόν κάνει ὄχι

μόνο νά μᾶς προσφέρει ἀκαταπαύστως, ἀλλά αὐτή Τόν ἔκανε, ἕνεκεν τῆς

Θεϊκῆς Του ἀγάπης, νά στείλει τόν Μονογενῆ Του Υἱόν καί Λόγον εἰς τήν

γῆν καί νά θυσιασθεῖ γιά μᾶς.

Αὐτή ἡ ἐλεημοσύνη, λοιπόν, μᾶς συνδέει μέ τόν Θεό καί μέ τόν

οὐρανό. Γι ̓ αὐτό θά τονίσει καί πάλιν ὁ υἱός τῆς Ἁγίας Ἀνθούσης: «Αὕτη

μήτηρ ἀγάπης ἐστίν, αὕτη φάρμακόν ἐστι τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων,

σμῆγμα τοῦ ρύπου τῆς ἡμετέρας ψυχῆς, κλῖμαξ εἰς τόν Οὐρανόν

ἐστηριγμένη, αὕτη τοῦ Χριστοῦ τό Σῶμα συνδέει»!

Ἀλλά μετά ἀπ’ αὐτά, τά λόγια κρίνονται περιττά. Ἐκεῖνο πού ἀπομένει

εἶναι νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι, ὡς τέκνα τοῦ Ἐλεήμονος Θεοῦ, χρειάζεται

νά ἀγωνισθοῦμε γιά νά ἀποκτήσουμε αὐτήν τήν ἀρετή, ἀποβάλλοντας τή

φιλαυτία καί ἐξασκώντας τήν ὑλική καί πνευματική ἐλεημοσύνη πρός τούς

ἐν ἀνάγκαις ἀδελφούς μας, ἀφοῦ ὁ δρόμος πού ὁδηγεῖ πρός τόν Θεό, δέν

διέρχεται παρά μόνο μέσα ἀπό τόν ἀνθρώπινο πόνο...

Ἀμήν.

Ἀρχιμ. Ἰωήλ Κωνστάνταρος

ΠΗΓΗ