ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ (Ἰω. 4, 5-42)

(Ἰω. 4, 5-42)

Φθά­νον­τας ὁ Κύ­ρι­ος, κου­ρα­σμέ­νος καὶ δι­ψα­σμέ­νος, στὴν πό­λη Συ­χέμ, ἔ­κα­τσε κον­τὰ στὸ πη­γά­δι τοῦ Ἰ­α­κώβ, ὥ­στε νὰ ξε­κου­ρα­στεῖ ἀ­πὸ τὴν ὁ­δοι­πο­ρί­α καὶ τὸ με­ση­με­ρια­νὸ καῦ­μα. Στὴν πη­γὴ τοῦ νε­ροῦ κα­τέ­φτα­σε καὶ μί­α γυ­ναί­κα ἀ­πὸ τὴ Σα­μά­ρει­α, ἡ ὁ­ποί­α ἐ­πέ­λε­ξε νὰ πά­ει καὶ νὰ ἀν­τλή­σει νε­ρὸ τὴν ὥ­ρα τοῦ με­γά­λου καύ­μα­τος, ὅ­ταν δη­λα­δὴ ἐκ τῶν πραγ­μά­των δὲν βρι­σκό­ταν κα­νεὶς ἄλ­λος ἐ­κεῖ. Ἴ­σως ἔ­τσι ἤ­θε­λε νὰ ἀ­πο­φύ­γει τὰ σκω­πτι­κὰ καὶ προ­σβλη­τι­κὰ σχό­λι­α εἰς βά­ρος της γιὰ τὴν ἄ­στα­τη προσωπική της ζω­ή. Στὸν χῶ­ρο τῆς πη­γῆς ἡ γυ­ναί­κα συ­ναν­τᾶ τὸν Χρι­στό, ὁ ὁ­ποῖ­ος ὄ­χι μό­νο δὲν τὴν κα­τα­κρί­νει, ἀλ­λὰ τὴν ἑλ­κύ­ει στὴν ἀ­γά­πη του, στὴ με­τά­νοι­α καὶ τὴ σω­τη­ρί­α.

Ὁ Χρι­στός, «τὸ τῆς σο­φί­ας ὕ­δωρ», ζη­τᾶ ἀ­πὸ τὴ Σα­μα­ρεί­τι­δα νὰ τοῦ δώ­σει νε­ρὸ ἀ­πὸ τὸ πη­γά­δι. Τὸ αἴ­τη­μα ἀ­πο­τε­λοῦ­σε ἁ­πλῶς πρό­φα­ση˙ αὐ­τὸ ποὺ οὐ­σι­α­στι­κὰ ἤ­θε­λε ἦ­ταν νὰ τὴν ἀ­πο­μα­κρύ­νει ἀ­πὸ τὰ δει­νὰ ἀ­το­πή­μα­τά της καὶ νὰ τὴν ἑλ­κύ­σει στὴ σω­τη­ρί­α. Ἡ Σα­μα­ρεί­τι­δα ἐ­ξε­πλά­γη­κε καὶ ἀ­πό­ρη­σε γιὰ αὐ­τὸ ποὺ τῆς ζη­τοῦ­σε ὁ Χρι­στός, ἀ­φοῦ ὡς γνω­στὸ οἱ Ἰ­ου­δαῖ­οι δὲν εἶ­χαν ὁ­ποι­εσ­δή­πο­τε σχέ­σεις μὲ τοὺς Σα­μα­ρεῖ­τες. Ἡ εὔ­λο­γος ἀ­πο­ρί­α τῆς γυ­ναι­κὸς ἀ­πο­τέ­λε­σε τὴν ἀ­φορ­μή, ὥ­στε ὁ Χρι­στὸς νὰ μπεῖ σὲ μί­α δι­α­λο­γι­κὴ συ­ζή­τη­ση μα­ζί της καὶ νὰ τῆς προ­σφέ­ρει τὶς ὑ­ψη­λὲς καὶ σω­τη­ρι­ώ­δεις ἀ­λή­θει­ες τοῦ Εὐ­αγ­γε­λί­ου. Τό­τε τῆς εἶ­πε γιὰ τὸ ζῶν ὕ­δωρ, τὸ ζω­ο­γό­νο, τὸ ἄ­φθο­νο, τὸ ἀ­νε­ξάν­τλη­το. Αὐ­τὸ δὲν θὰ τὸ ἔ­δι­νε ὡς ἄν­τλη­μα ἀ­πὸ τὸ πα­ρα­κεί­με­νο πη­γά­δι, ἀλ­λὰ ἀ­πὸ τὸν ἑ­αυ­τό του, ἀ­πὸ τὴ σο­φί­α, τὴ δύ­να­μη καὶ τὴν ἀ­γα­θό­τη­τά του. Πη­γὴ αὐ­τοῦ τοῦ ὕ­δα­τος εἶ­ναι ἡ ἀ­γα­θὴ καρ­δί­α του καὶ ὅ­σοι κοι­νω­νοῦν μα­ζί του δὲν θὰ δι­ψοῦ­σαν πο­τὲ ξα­νά.

Ἐκ τῶν πραγ­μά­των αὐ­τὴ ἡ ὑ­ψη­λὴ δι­δα­χὴ δὲν ἦ­ταν δυ­να­τὸν νὰ γί­νει κα­τα­νο­η­τὴ τό­σο εὔ­κο­λα ἀ­πὸ τὴ Σα­μα­ρεί­τι­δα. Ἡ γυ­ναί­κα σκε­φτό­ταν ἀ­νά­λο­γα μὲ τὴν πνευ­μα­τι­κή της κα­τά­στα­ση, πι­ὸ ἁ­πλὰ καὶ πι­ὸ πρακτικά, γι᾽ αὐ­τὸ καὶ εἶ­πε στὸν Χρι­στό: «Κύ­ρι­ε, δός μοι τοῦ­το τὸ ὕ­δωρ, ἵνα μὴ δι­ψῶ μη­δὲ ἔρ­χω­μαι ἐν­θά­δε ἀν­τλεῖν». Ὁ Χρι­στός, ὅ­μως, συ­νε­χί­ζον­τας τῆς ἀ­πο­κα­λύ­πτει τὸν ἰ­δι­αί­τε­ρο τρό­πο ζω­ῆς της, τὴ συμ­βί­ω­ση δη­λα­δὴ μέ­σα σὲ ἕξι ἄ­νο­μους γά­μους. Ἡ ἐ­πι­σή­μαν­ση τοῦ Χρι­στοῦ δὲν εἶ­χε ἀ­φε­τη­ρί­α τὸν φθό­νο πρὸς τὸ πλά­σμα του οὔ­τε στό­χευ­ε στὴν ἐ­ξου­δέ­νω­σή του. Γι᾽ αὐ­τὸ καὶ μί­λη­σε στὴν καρ­δί­α τῆς Σα­μα­ρεί­τι­δος, συγ­κι­νῶν­τας την καὶ ὠ­θῶν­τας την, τρό­πον τι­νά, νὰ ἀ­πο­κα­λύ­ψει καὶ τὸν δι­κό της πό­θο γιὰ σω­τη­ρί­α.

Ἡ Σα­μα­ρεί­τι­δα γυ­ναί­κα πάν­τως εἶ­χε ἐ­σω­τε­ρι­κὴ ποι­ό­τη­τα. Ἦ­ταν ἕ­νας κε­κρυμ­μέ­νος μαρ­γα­ρί­της, ἕ­να πο­λύ­τι­μο πε­τρά­δι, γι᾽ αὐ­τὸ καὶ δὲν ἦ­ταν δυ­να­τὸν νὰ δι­α­φύ­γει τῆς προ­σο­χῆς τοῦ Κυ­ρί­ου. Εἶ­χε εὐ­γέ­νει­α ψυ­χῆς, με­τρι­ο­πά­θει­α, τα­πεί­νω­ση καὶ σύ­νε­ση, ὅ­πως πα­ρα­τη­ρεῖ ὁ ἱ­ε­ρὸς Χρυ­σό­στο­μος, ἀλ­λὰ καὶ με­γά­λη δε­κτι­κό­τη­τα καὶ προ­σφε­ρό­ταν γιὰ σπο­ρὰ τοῦ λό­γου τοῦ Θε­οῦ. Ἂν καὶ Σα­μα­ρεί­τι­δα, δὲν τὴν χα­ρα­κτή­ρι­ζε ἡ ἄρ­νη­ση καὶ ἡ ἀ­πι­στί­α, ἀλ­λὰ ὁ πό­θος καὶ ἡ ἀ­να­μο­νὴ τοῦ Μεσ­σί­α. Ὅ­ταν τὸν συ­νάν­τη­σε καὶ ὅ­ταν γεύ­τη­κε τὴν ἀ­γά­πη καὶ τὴν ἀ­λή­θει­α ποὺ αὐ­τὸς κό­μι­ζε, πί­στε­ψε εἰ­λι­κρι­νά. Ξέ­χα­σε τὸ ὕ­δωρ τὸ ὑ­λι­κὸ καὶ προ­τί­μη­σε τὸ ζῶν τοῦ Δε­σπό­τη Χρι­στοῦ, γε­νό­με­νη καὶ ἡ ἴ­δια «πη­γὴ ὕ­δα­τος ἀλ­λο­μέ­νου εἰς ζω­ὴν αἰ­ώ­νι­ον» γιὰ τοὺς συμ­πα­τρι­ῶ­τες της, πολ­λοὶ ἐκ τῶν ὁ­ποί­ων πί­στευ­σαν ἀ­μέ­σως στὸν Χρι­στό. Ὅ­πως λέ­νε καὶ οἱ στί­χοι τοῦ Συ­να­ξα­ρί­ου: «Ὕ­δωρ λα­βεῖν ἐλ­θοῦ­σα τὸ φθαρ­τὸν γύ­ναι. Τὸ ζῶν ἀ­παν­τλεῖς, ᾧ ρύ­πους ψυ­χῆς πλύ­νεις» (= ἦρ­θες νὰ πά­ρεις φθαρ­τὸ νε­ρὸ γυ­ναί­κα, τε­λι­κά, ὅ­μως, ἀν­τλεῖς τὸ ζων­τα­νό, μέ­σα στὸ ὁ­ποῖ­ο πλέ­νεις τὴν ἀ­κα­θαρ­σί­α τῆς ψυ­χῆς σου).

Προϋπόθεση τῆς ριζικῆς μεταβολῆς τῆς Σαμαρείτιδας ἦταν ἡ ἐσωτερική της δίψα καὶ ἡ μεγάλη της σύνεση. Ἡ πίστη καὶ ἡ ἀγάπη ποὺ φώλιαζαν στὴν καρδία της τὴν ἀνέδειξαν σὲ ἀπόστολο τοῦ Κυρίου. Εἶναι ἑπομένως θαυμαστὴ ἡ μεταβολὴ ποὺ ἐπέφερε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν ταλαίπωρη ἐκείνη Σαμαρείτιδα γυναίκα, τὴ μετέπειτα μεγαλομάρτυρα Φωτεινή, ἡ ὁποία, ἀφοῦ κήρυξε «τῆς εὐσεβείας τὸ φέγγος», μαρτύρησε μαζὶ μὲ τὰ τέκνα καὶ τὶς ἀδελφές της. Δικαίως τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὡς ἰσαπόστολος καὶ ἑορτάζεται δύο φορὲς τὸν χρόνο, στὶς 26 Φεβρουαρίου καὶ τὴν πέμπτη Κυριακὴ μετὰ τὸ Πάσχα.

ΠΗΓΗ