ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Απόστολος: Α΄ Κορ. θ΄ 2 - 12

Ευαγγέλιο: Ματθ. ιη΄ 23 - 35

5 Σεπτεμβρίου 2021

Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Κύριος, απαντώντας στην ερώτηση του Πέτρου, σχετικά με τα όρια της συγχωρητικότητας προς τους ανθρώπους που μάς αδικούν, προσφέρει μια μοναδική διδαχή ζωής και σωτηρίας.

Η Βασιλεία των ουρανών μοιάζει με έναν βασιλιά, ο οποίος θέλησε να λογαριαστεί με τους δούλους του. Εμφανίστηκε, λοιπόν, μπροστά του κάποιος που του χρωστούσε ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό. Ο βασιλιάς, βλέποντας ότι δεν υπήρχε περίπτωση να πάρει πίσω τα χρωστούμενα, διέταξε να πουλήσουν τον ίδιο και την οικογένειά του για να μη χάσει τα χρήματά του. Τότε ο δούλος εκείνος έπεσε στα πόδια του βασιλέα, τού ζήτησε συγγνώμη και τον παρακάλεσε να κάνει λίγη ακόμα υπομονή. Ο βασιλιάς τον σπλαχνίστηκε και του χάρισε το χρέος.

Ο δούλος, βγαίνοντας από το παλάτι, συνάντησε έναν άλλο δούλο, που του χρωστούσε ένα πολύ μικρό χρηματικό ποσό. Άρχισε τότε να τον χτυπά και να τον απειλεί, ζητώντας άμεση αποπληρωμή του χρέους. Αρνήθηκε τη συγγνώμη και τις παρακλήσεις του και τον έκλεισε στη φυλακή. Όταν ο βασιλιάς πληροφορήθηκε όσα συνέβησαν, κάλεσε τον πρώτο δούλο και πάλι, τον επετίμησε αυστηρά και ζήτησε να τιμωρηθεί παραδειγματικά. Ο Κύριος καταλήγει λέγοντας ότι αυτή θα είναι η μοίρα εκείνων που δε συγχωρούν τους ανθρώπους που τους έχουν βλάψει.

Θλιβερή και αποτρόπαια η συμπεριφορά του δούλου εκείνου προς τον σύνδουλό του και μάλιστα μετά από την εξαιρετική ευεργεσία που μόλις ο ίδιος είχε δεχθεί. Έδειξε μιάν πρωτοφανή αχαριστία προς τον ευεργέτη του, καταπιέζοντας ένα σύνδουλό του.

Η έκταση, δυστυχώς, την οποία καταλαμβάνει η αχαριστία, είναι πολύ μεγάλη σ’ όλες τις εποχές, ιδιαιτέρως σήμερα. Και συμβαίνει αυτό, γιατί στην πλειονότητά μας οι άνθρωποι είμαστε απελπιστικά εγωπαθείς, φίλαυτοι, ατομιστές. Το εγώ κυριαρχεί στη ζωή μας και μας στενεύει τόσο πολύ τον ορίζοντα της ψυχής, ώστε δεν μπορούμε να δούμε τίποτε έξω από τα του εαυτού μας, μετά από κάθε ευεργεσία που απολαμβάνουμε.

Παρακαλούμε και ικετεύουμε θερμότατα τον Θεό ή τους ανθρώπους, όταν έχουμε την ανάγκη τους και, ως τότε, είμαστε ευγενέστατοι, ταπεινοί στην ικεσία μας και δείχνουμε πλήρη εξάρτηση από αυτούς. Μόλις, όμως, επιτύχουμε το ζητούμενο, γινόμαστε αγνώριστοι. Γινόμαστε αγενέστατοι, ψυχροί, αδιάφοροι, άσπλαχνοι προς τον ευεργέτη αλλά και τους συνανθρώπους μας.

Πράγματι, τι φοβερό και θεομίσητο κακό είναι η αχαριστία! Πόσο σπάνια είναι η αρετή της ευγνωμοσύνης! Αλήθεια, έχουμε ποτέ αναλογισθεί κι εμείς πόσο βαριά είναι και η δική μας πνευματική οφειλή προς τον Θεό και άρα ποια τιμωρία μας περιμένει; Έχουμε ποτέ επιμετρήσει τις αμαρτίες μας ή μήπως θεληματικά τις αγνοούμε και εθελοτυφλούμε, προσθέτοντας ενοχή στις ενοχές μας; Μια ζωή ολόκληρη αμαρτάνουμε ενώπιον του Θεού και χρεωνόμαστε. Με τα ανεξέλεγκτα βλέμματά μας, τους απρεπείς λογισμούς, τα τόσα εύκολα και συχνά ολισθήματα της γλώσσας και τις ποικίλες έκνομες πράξεις.

Η μεγάλη πνευματική διδαχή της σημερινής περικοπής είναι το άπειρο και ανεξάντλητο έλεος και η φιλανθρωπία του Θεού, προς εκείνους που στέκονται ενώπιόν Του, με πνεύμα μετάνοιας και ταπείνωσης, ζητώντας ειλικρινά την Θεία συγχώρηση και ευσπλαχνία, όντας έτοιμοι να προσφέρουν κι αυτοί τη συγχωρητικότητά τους στους συνανθρώπους τους. Η αγάπη και η φιλανθρωπία του Θεού είναι αδύνατο να νικηθούν από τις πτώσεις και τα αμαρτήματα των ανθρώπων, όσο πολλά ή βαριά κι αν είναι.

Αρκεί η μετάνοια να είναι πραγματική και όχι προσχηματική και υποκριτική. Να συνιστά απόφαση για αλλαγή πορείας και ζωής και να διακρίνεται από επίγνωση του προσωπικού χρέους και ελλείμματος έναντι της Θείας αγάπης.

Ενώ, όμως, οι άνθρωποι καταφεύγουμε διαρκώς στο έλεος και στη φιλανθρωπία του Θεού, ζητώντας συγχώρηση και απαλλαγή από τα ψυχικά μας βάρη, την ίδια στιγμή επιδεικνύουμε αντιστρόφως ανάλογη στάση προς τους αδελφούς μας εκείνους, που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μας έβλαψαν και μας αδίκησαν. Η συμπεριφορά μας αυτή συνιστά βαρύτατη πνευματική ασθένεια και υποδηλώνει την υφέρπουσα, εκείνη, φαρισαϊκή υποκρισία, που τόσο άτεγκτα στηλίτευσε ο Χριστός, σε πολλά σημεία της διδασκαλίας Του. 

Φανερώνει, ακόμα, ότι η πνευματική μας ζωή κινείται στην επιφάνεια και αγνοεί τα ουσιώδη της πίστης, ένα από τα οποία είναι η φιλανθρωπία προς τους αδελφούς, κατά το πρότυπο της φιλανθρωπίας του Θεού. Το αίτημα της συγχωρητικότητας είναι τόσο σημαντικό στην πνευματική ζωή, ώστε ο Κύριος το συμπεριέλαβε στην περιεκτικότερη μορφή της προσευχής, την οποία υπέδειξε ο Ίδιος και που δεν είναι άλλη από το γνωστό μας Πάτερ ημών. Εκεί σαφώς ζητούμε από τον Θεό: «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών». Συγχώρα μας, όπως κι εμείς συγχωρούμε σ΄όσους μας φταίνε.

Το να είμαστε φιλάνθρωποι και συγχωρητικοί, δεν είναι μια ηθική υποχρέωση, αλλά το αποτέλεσμα της αγάπης μας προς τον Θεό. Ο όρος φιλανθρωπία δεν χρησιμοποιείται από την Εκκλησία ως έννοια συναισθηματική, ηθικιστική ή συμπαθητική, αλλά για να δηλώσει την ουσία του Θεού, ο Οποίος είναι αγάπη και καλεί τους ανθρώπους σε διαρκή πορεία και ζωή αγάπης μέσα στον κόσμο. Αυτή τη φιλανθρωπία του Θεού πρέπει να τη μιμούμαστε διαρκώς στη ζωή μας και να τη φανερώνουμε στις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας.

π. Χριστόδουλος Σταυρινού

ΠΗΓΗ