ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021

ΣΤ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(Ματθ. θ΄1-8) (Ρωμ. ιβ΄ 6-14)

Το μυστήριο του πόνου

«Εγερθείς άρον σου την κλίνην, και ύπαγε εις τον οίκον σου»

Ο πόνος είναι συνυφασμένος με την ύπαρξη του ανθρώπου και αποτελεί κατά κάποιο παράξενο τρόπο μυστήριο στη ζωή του. Ακριβώς, η σημερινή ευαγγελική περικοπή, ξεδιπλώνει ενώπιό μας βασικές παραμέτρους του ζητήματος αυτού. Αναδεικνύεται πιο πολύ η συνισταμένη της αντιμετώπισής του, σύμφωνα με την αλήθεια της πίστης μας

Βέβαια, κάποιες διευκρινίσεις επί του ζητήματος, είναι αναγκαίες. Ο πόνος σε καμιά περίπτωση δεν είναι κατά φύση κατάσταση, σύμφωνα με τα όσα μάς λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας. Προέκυψε στη ζωή του ανθρώπου ως αποτέλεσμα της πτώσης και έκτοτε τον συνοδεύει παντού και πάντοτε. Αποκαλύπτεται με διάφορες μορφές στην καθημερινότητα και κάνει την παρουσία του ιδιαίτερα αισθητή στο πέρασμά του. Η αγάπη του Θεού όμως και σ’ αυτή την περίπτωση δεν εγκαταλείπει το πλάσμα του. Δεν το αφήνει έρμαιο στην τραγικότητα της ασθένειας, του πόνου και της δυστυχίας. Αντίθετα, διά μέσου τους προσφέρεται η δυνατότητα να ιχνηλατηθεί το βαθύτερο νόημα της ζωής. Απαιτείται  σ’ αυτή την περίπτωση η πίστη, το στοιχείο δηλαδή εκείνο που αναδεικνύει την αυθεντικότητα του ανθρώπου στον υπέρτατο βαθμό. Είναι αυτή που ακυρώνει την τραγικότητα, όχι μόνο του πόνου και της ασθένειας, αλλά και του θανάτου, ως του έσχατου σημείου εξαθλίωσης του προσώπου.

Αυτά τα ελπιδοφόρα μηνύματα θα μπορούσαμε να αποκρυπτογραφήσουμε από τη διήγηση της θεραπείας ενός παραλύτου. Η δυστυχισμένη εκείνη ύπαρξη οδηγείται μπροστά στον Χριστό, στον αληθινό ιατρό των ψυχών και των σωμάτων. Την ίδια ώρα που οι συνάνθρωποί του απολάμβαναν την υγεία τους, η παράλυτος εκείνος βρισκόταν στην κλίνη της οδύνης και του πόνου. Όλα γι’ αυτόν κυλούσαν μέσα σε μια τραγικότητα. Όνειρα, ελπίδες, προσδοκίες, είχαν όλα συνθλιβεί και κατακρημνιστεί. Σε μια τέτοια κατάσταση, λοιπόν, ευρισκόμενος, ο παράλυτος, ήταν φυσικό να διερωτάται μέσα από μεγάλες δόσεις πικρίας που γευόταν, γιατί ο Θεός να επιτρέπει να υποφέρει; Να ένα μεγάλο ερώτημα, ένα μυστήριο της ζωής.  Γιατί ο πόνος και η δυστυχία να συνοδεύουν τόσο ασφυκτικά την ύπαρξή του; Και όμως, αυτό το ερώτημα έχει διαχρονικό αλλά και επίκαιρο χαρακτήρα και υψώνεται τόσο βασανιστικά και αδυσώπητα στη ζωή όλων των ανθρώπων. Ο κάθε ένας ψάχνει για να βρει μια απάντηση, η οποία να δίνει κάποιες ερμηνείες ή και εξηγήσεις. Πάντως, η οποιαδήποτε ενασχόληση με το ζήτημα δεν μπορεί να περιορίζεται σε επιφανειακές ηθικιστικές ή ακόμα και ψυχολογικές προσεγγίσεις και στείρες παραινέσεις, αλλά απαιτεί μια γενναία υπαρξιακή και βαθύτερη τοποθέτηση.

Το νόημα του

Αφετηρία για τη σωστή κατανόηση του βαθύτερου περιεχομένου των θλίψεων είναι η παραδοχή ότι η ίδια η Εκκλησία ποτέ δεν αρνήθηκε την πραγματικότητα της παρουσίας τους στη ζωή του ανθρώπου. Μάλιστα, ο ίδιος ο Κύριος διακήρυξε τόσο ξεκάθαρα: «εν τω κόσμω θλίψιν έξετε». Στις Πράξεις των Αποστόλων σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι θα πρέπει να περάσουμε από πολλές θλίψεις. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο Θεός επιτρέπει μια αρρώστια, μια δοκιμασία, ένα πόνο, όχι βέβαια για να τιμωρήσει ή για να εκδικηθεί, αλλά για να παιδαγωγήσει και λούσει με εξαγιασμό τα αγαπημένα του τέκνα.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας τονίζουν εμφαντικά ότι ο άνθρωπος που δεν περνά από στάδια δοκιμασίας παραμένει άπειρος και ανώριμος στη ζωή του. Αντίθετα, εκείνος που δοκιμάζεται γίνεται όπως τον χρυσό που λαμπικάρεται μέσα στη φωτιά, από την οποία εξέρχεται πολύ πιο λαμπερός. Αλλά και ο ίδιος ο Χριστός διαβεβαιώνει ότι κάθε πιστός που διαθέτει πνευματικό καρπό, κλαδεύεται όπως το κλίμα για να αποφέρει ακόμα μεγαλύτερη καρποφορία. Ακόμα, δεν είναι λίγες οι φορές που οι θλίψεις στη ζωή του ανθρώπου αποβαίνουν θετικές όταν τον ξυπνούν από ένα πνευματικό λήθαργο. Μεταβάλλονται τότε σ’ ένα γύμνασμα της ψυχής.

Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι αν θα βρεθούμε μπροστά σε θλίψεις και δοκιμασίες αλλά πώς στεκόμαστε απέναντί τους. Μπορούμε εδώ να φέρουμε στη μνήμη μας και το ισχυρό παράδειγμα του πολύαθλου Ιώβ, ο οποίος ενώ πέρασε μέσα από συμπληγάδες δοκιμασιών, όχι μόνο δεν βαρυγκώμησε εναντίον του Κυρίου, αλλά με υποδειγματική υπομονή και βαθειά πίστη, έλεγε: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον».

Απλώνουν γέφυρες

Ο πόνος και η θλίψη, από μια άλλη σκοπιά, είναι στοιχεία που ρίχνουν γέφυρες για να πλησιάζουν πιο κοντά οι άνθρωποι μεταξύ τους. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που βλέπουμε ότι υποφέρουν και πονούν στη ζωή τους, χρειάζονται σε κάθε περίπτωση και τη δική μας στήριξη. Επιβάλλεται να τους πλησιάζουμε και να τους στηρίζουμε. Να τους συμπαραστεκόμαστε με κάθε τρόπο και αφορμή. Αυτό, άλλωστε, καταλείπουν ως ισχυρό παράδειγμα οι τέσσερις συνοδοί που περιέβαλαν με υποδειγματική αγάπη τον παράλυτο, παρά τα μεγάλα εμπόδια και τις δυσκολίες που συναντούσαν όταν τον οδηγούσαν μπροστά στον Χριστό.

Αγαπητοί αδελφοί, η τραγικότητα της σημερινής εποχής εστιάζεται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος φαίνεται να έχει εγκλωβισθεί στα ίδια του τα έργα, τα οποία κινούνται σε συχνότητες αυτοθεοποίησης. Μπροστά στα τραγικά αδιέξοδα στα οποία έχει βρεθεί, παραμένει αποψιλωμένος από τη δύναμη της πίστης και ανήμπορος να ψηλαφήσει την αληθινή αρχοντιά της ύπαρξής του. Μόνο όταν εμπιστευτεί τη ζωή του στη δύναμη του Κυρίου θα είναι σε θέση να αντικρίζει τον πόνο σαν μέσο που οδηγεί στην ελπίδα και τη σωτηρία του. Ο πόνος, οι θλίψεις, οι δοκιμασίες, μέσα από το μυστήριο της θείας οικονομίας προσλαμβάνουν ένα βαθύτερο νόημα και περιεχόμενο. Όταν ο άνθρωπος διαθέτει πίστη και υπομονή, αρετές που εγκολπώνεται μέσα από τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, τότε όχι μόνο δεν λυγίζει μπροστά στον πόνο, αλλά αυτός γίνεται πολλές φορές αφορμή για τη σωτηρία του. Αρκεί ν’ αντιληφθεί ότι όπως ο παράλυτος της περικοπής, θα πρέπει να επιδιώξει να συναντήσει Εκείνον που μπορεί να τον απαλλάξει από την κυριαρχία του κακού και να του προσφέρει την πιο αυθεντική γιατρειά. Κοντά σ’ εκείνον, ο πόνος αποβάλλει την τραγικότητά του και μεταβάλλεται σε δρόμο λυτρωτικής πορείας. Όπως ο Ιώβ έτσι κι εμείς ας δείχνουμε εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού, ο οποίος είναι ο αληθινός πατέρας μας. Ας αναφωνούμε κι εμείς «είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» και όταν είμαστε υγιείς αλλά και όταν πονούμε «επί κλίνης οδύνης».

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος

ΠΗΓΗ