ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ΄ ΟΙΚΟΥΜ. ΣΥΝ.)

Απόστολος: Τιτ. γ΄ 8 - 15

Ευαγγέλιο: Ματθ. ε΄ 14 - 19

18 Ιουλίου 2021

Είναι ομολογία του ίδιου του Χριστού ότι Εκείνος είναι το «φως του κόσμου» και όσοι Τον εμπιστεύονται και Τον ακολουθούν γίνονται κι εκείνοι φως: «Υμείς εστέ το φως του κόσμου». Μας διαβεβαίωσε, ακόμα, ότι αυτοί που Τον ακολουθούν δεν θα πορευθούν στην πλάνη και στο σκοτάδι. Γι’ αυτό, άλλωστε, και ο απόστολος Παύλος μάς προτρέπει να ζούμε και να συμπεριφερόμαστε ως «τέκνα φωτός». Το φως, όμως, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την αλήθεια. Ο Χριστός είναι το φως του κόσμου γιατί είπε επίσης: «Εγώ ειμί η αλήθεια». Φως και αλήθεια συμβαδίζουν. Ενώ, αντίστοιχα, το σκοτάδι είναι συνδεδεμένο με το ψέμα και την πλάνη.

Θα μπορούσε, βέβαια, να πεί κάποιος ότι αυτά δεν ισχύουν σήμερα. Σήμερα έχουμε γνώση, επιστήμη, τεχνολογία. Επιτεύγματα που μας καταπλήσσουν καθημερινά. Σήμερα έχουμε φώτα, «χίλια φώτα». Δυστυχώς, όμως, συχνά λείπει το ένα φως, που είναι ο Χριστός, που είπε: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου». Κανείς πριν ή μετά από Εκείνον δεν τόλμησε να πεί κάτι τέτοιο.

Οι άγιοι Πατέρες, που εορτάζουμε και τιμούμε σήμερα, κατέστησαν «αστέρες πολύφωτοι του νοητού στερεώματος» γιατί αγωνίστηκαν για τη διαφύλαξη της αλήθειας της ορθοδόξου πίστεως. Με πολλούς αγώνες και θυσίες αλλά και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος κατόρθωσαν μέσα, κυρίως, από τις Οικουμενικές συνόδους να αποκρυσταλλώσουν αυτή την αλήθεια, και να την παραδώσουν στην Εκκλησία αυθεντική και ανόθευτη. Λειτούργησαν, δηλαδή, ως πνευματικά φίλτρα, προκειμένου να απομακρύνουν κάθε είδους αιρετικά στοιχεία που προσπάθησαν να εισβάλουν και να προσβάλουν την αλήθεια πίστεως. Ορθώς, λοιπόν, η Εκκλησία επέλεξε σήμερα να διαβάζεται η συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή, που παρομοιάζει τους αγίους Πατέρες με κάτοπτρα φωτός «διαχέοντα εν τω κόσμω την του Ευαγγελίου αλήθειαν».

Οι ιδιότητες του φωτός είναι πολλές και σπουδαίες. Ας δούμε τις κυριότερες: 

 Το φως είναι, πρώτ’ απ’ όλα, αναγκαίο για την ύπαρξη και διατήρηση της ζωής, αφού χωρίς αυτό οι φυτικοί οργανισμοί δεν θα μπορούσαν να φωτοσυνθέσουν και να παραγάγουν οξυγόνο, που είναι απαραίτητο για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Κατ’ ανάλογο τρόπο και οι μαθητές Του Χριστού, οι χριστιανοί, που είναι φορείς της αλήθειας, γίνονται το πνευματικό οξυγόνο της κοινωνίας που είναι απαραίτητο για την ψυχή των ανθρώπων.

 Το φως είναι, ακόμα, υπεύθυνο για την επιβίωση και αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τον υπόλοιπο κόσμο αφού διαλύει και απομακρύνει το σκοτάδι που δημιουργεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Όλες οι καθημερινές μας ασχολίες και εργασίες βασίζονται στην οπτική επαφή με το περιβάλλον.

Χωρίς φως οι οφθαλμοί μας θα ήταν ανάπηροι, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατο να εργαζόμαστε, να κινούμαστε αλλά και να απολαμβάνουμε τη ζωή. Έτσι και οι χριστιανοί μέσα στον κόσμο λειτουργούν ως πνευματικοί φάροι για τους υπόλοιπους, διαλύοντας τα πνευματικά σκοτάδια της αμαρτίας και των ποικίλων αιρέσεων.

 Είναι, τέλος, απαραίτητο το φως και για την ανάπτυξη του πολιτισμού, αφού χωρίς αυτό θα ήταν αδύνατο να γραφούν και να διαβαστούν βιβλία, να υπάρξουν σχολεία και πανεπιστήμια, να μορφωθεί ο άνθρωπος και να προοδεύσει η επιστήμη. Μάλιστα δεν είναι τυχαίο που, κυρίως, σε χριστιανικές κοινωνίες, όπου έλαμψε το φως του Χριστού και του ευαγγελίου, αναπτύχθηκαν ο πολιτισμός και οι επιστήμες. Σε αντιδιαστολή με άλλες κοινωνίες, π.χ. μουσουλμανικές, όπου επικρατεί η πλάνη και το σκοτάδι, οι επιστήμες και ο πολιτισμός βρίσκονται ακόμη σε υπανάπτυκτο επίπεδο. 

Εκτός, όμως, από τον ρόλο των χριστιανών ως φως μέσα στον κόσμο, στους αμέσως προηγούμενους στίχους, ο Κύριος επεσήμανε ότι οι μαθητές Του πρέπει να λειτουργούν και ως άλας της κοινωνίας: «Υμείς εστέ το άλας της γης». Μα και το άλας είναι εξίσου σπουδαίο και σημαντικό με το φως.

 Αποτελεί, αρχικά, συντηρητικό στοιχείο για τις τροφές προστατεύοντάς τις από την αλλοίωση και τη σήψη. Κατ’ αναλογία και οι μαθητές του Χριστού, όσοι δηλ. πιστεύουν σ’ Εκείνον και Τον ακολουθούν, αποτελούν το συντηρητικό στοιχείο της κοινωνίας αποτρέποντας την πνευματική σήψη και την ηθική κατάπτωση.

 Καυτηριάζει, ύστερα, τις πληγές και βοηθά στην επούλωσή τους. Έτσι και η ζωή των αληθινών χριστιανών ελέγχει τις συνειδήσεις εκείνων που ζούν μέσα στην αδικία και την ασωτία, καυτηριάζει τις παθογένειες της κοινωνίας και λειτουργεί ως παράδειγμα για τους άλλους.

 Τέλος, το άλας δίνει ουσία στα φαγητά, κάνοντάς τα εύγευστα. Έτσι και η αλήθεια Του Χριστού την οποία οι μαθητές Του ανά τους αιώνες πρεσβεύουν, δίνει πραγματική ουσία, αξία και νόημα στη ζωή του ανθρώπου.

Τα λόγια του Χριστού για το φως και το άλας δεν απευθύνονται μόνο στους Αποστόλους και τους Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Αφορούν και όλους εμάς τους χριστιανούς που με το άγιο Βάπτισμα έχουμε ενδυθεί τον Χριστό. Καλούμαστε όλοι να λειτουργούμε μέσα στον κόσμο ως φωτεινοί φάροι που με τον ενάρετο βίο μας θα γινόμαστε παράδειγμα για τους απομακρυσμένους από τον Χριστό ανθρώπους, που ζούν μέσα στην πλάνη και το σκοτάδι, αλλά και ως συντηρητικό στοιχείο της κοινωνίας από την ηθική έκλυση και εξαχρείωση.

Είναι φανερό ότι γύρω μας οι αιρετικοί και αυτοί που πολεμούν την Ορθοδοξία πληθαίνουν διαρκώς. Ο κίνδυνος αλλοίωσης του ορθόδοξου φρονήματος των πιστών είναι μεγάλος. Είναι, λοιπόν, ανάγκη εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί να ζούμε και να δρούμε μέσα στην κοινωνία ως φως και άλας. Σ’ έναν κόσμο που, εν πολλοίς, κυριαρχεί το σκοτάδι οι χριστιανοί είμαστε το φως του κόσμου! Δεν πρέπει να συσχηματιστούμε με το σκότος «του αιώνος τούτου» ούτε να χάσουμε την αλιστική μας ιδιότητα, γιατί τότε, όπως μας διαβεβαίωσε ο ίδιος ο Κύριος: «εις ουδέν ισχύομεν έτι, ει μη βληθήναι έξω και καταπατείσθαι υπό των ανθρώπων».

π. Κωνσταντίνος Λαζάρου

ΠΗΓΗ