ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021

ΚΥΡΙΑΚΗ - ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΗΣ

(Γαλ. δ΄ 22-27)

ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

«Ἡ δὲ ἄνω Ἱερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶ μήτηρ πάντων ἡμῶν»

Ἕνα μεγάλο πρόβλημα ἀπασχολοῦσε τὴν νεοΐδρυτη ἐκκλησία τῆς Γαλατίας ἐξαιτίας κάποιων ἰουδαϊζόντων διδασκάλων, οἱ ὁποῖοι κήρυτταν πὼς εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς ἡ τήρηση τῶν διατάξεων τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου, ἰδίως τῆς περιτομῆς, γιὰ τὴν σωτηρία τους. Προσπαθεῖ λοιπὸν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος νὰ ἀνασκευάσει τὶς λανθασμένες αὐτὲς διδασκαλίες καὶ ἀναφέρεται μεταξὺ ἄλλων στὴν ἀλληγορικὴ ἑρμηνεία τῆς ἱστορίας τῶν δύο υἱῶν τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσμαὴλ καὶ τοῦ Ἰσαάκ, τὴν ὁποία περιέχει ἡ σημερινὴ περικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του. Σκοπὸς του εἶναι νὰ δείξει τὴν ἀνωτερότητα τῆς Καινῆς Διαθήκης ἔναντι τῆς Παλαιᾶς καὶ τὸ πόσο ἀνώφελο εἶναι νὰ τηροῦν οἱ Χριστιανοὶ τῆς ἐντολὲς τοῦ παλαιοῦ νόμου.

Γιὰ ἐμᾶς σήμερα αὐτὸ τὸ πρόβλημα δὲν ὑπάρχει, τὸ θεωροῦμε αὐτονόητο πὼς ναὶ μὲν «ὁ Νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονε εἰς Χριστόν», πλὴν ὅμως δὲν ἔχει πλέον καμιὰ ἀξία ἡ τήρησή του, ἀφοῦ ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὸν κατὰ πολὺ ἀνώτερο Νόμο τῆς Καινῆς Διαθήκης. Γιὰ τὰ πρῶτα βήματα ὅμως τοῦ Χριστιανισμοῦ ἦταν βασικὸ καὶ θεμελιῶδες ζήτημα τὸ νὰ διαχωρισθεῖ αὐτὸς ἀπὸ τὸν Ἰουδαϊσμὸ καὶ νὰ προχωρήσει αὐτόνομα μέσα στὴν ἱστορία.

Ὁ Ἀβραὰμ κατὰ τὴν ἱερὰ ἱστορία εἶχε δύο γιούς, ἕναν ἀπὸ τὴν δούλη του, τὴν Ἄγαρ, καὶ ἕναν ἀπὸ τὴν ἐλεύθερη γυναίκα του, τὴν Σάρρα. Ὅμως ὁ γιὸς ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν δούλη, ὁ Ἰσμαήλ, γεννήθηκε σύμφωνα μὲ τὸ νόμο τῆς σάρκας, ὁ δὲ γιὸς ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν ἐλεύθερη, ὁ Ἰσαάκ, γεννήθηκε ἐξαιτίας τῆς ὑπόσχεσης ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς στὸν Ἀβραάμ. Αὐτὲς οἱ γεννήσεις, πέραν τῆς ἱστορικότητάς τους, ἔχουν καὶ ἀλληγορικὴ σημασία, δηλαδὴ προετύπωναν καὶ προεικόνιζαν γεγονότα καὶ ἀλήθειες τῆς Καινῆς Διαθήκης. Οἱ δύο αὐτὲς γυναῖκες, ἡ Ἄγαρ καὶ ἡ Σάρρα, εἶναι προτυπώσεις τῶν δύο Διαθηκῶν. Ἡ Ἄγαρ προτυπώνει τὴν διαθήκη ποὺ δόθηκε στὸ ὅρος Σινά, ἡ ὁποία γεννᾶ παιδιά, γιὰ νὰ βρίσκονται σὲ κατάσταση δουλείας. Σχετίζεται ἡ Παλαιὰ Διαθήκη  μὲ τὴν Ἄγαρ, διότι τὸ Σινά, ποὺ ὀνομάζεται καὶ Ἄγαρ, εἶναι ὅρος στὴν Ἀραβία, ὅπου κατοικοῦν οἱ ἀπόγονοι τῆς Ἄγαρ. Ἀντιστοιχεῖ μὲ τὴν ἐπίγεια Ἱερουσαλήμ, στὴν ὁποία δόθηκε ὁ Νόμος τοῦ Σινᾶ, ὁ Μωσαϊκὸς Νόμος, ἡ δὲ ἐπίγεια Ἱερουσαλὴμ μὲ τοὺς κατοίκους της εἶναι ὑπόδουλη, ὅπως δούλη ἦταν καὶ ἡ Ἄγαρ.

Ἀντίθετα, ἡ «ἄνω Ἱερουσαλήμ», δηλαδὴ ἡ θριαμβεύουσα Ἐκκλησία στοὺς οὐρανούς, ὅπως καὶ ἡ στρατευομένη Ἐκκλησία στὴ γῆ, ἡ ὁποία ὅμως καὶ αὐτὴ θὰ καταλήξει στὸν Οὐρανό, εἶναι ἐλεύθερη. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος διακρίνει τὴν κάτω Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ τὴν ἄνω καὶ συγκρίνει τὴν παλαιὰ κατάσταση τοῦ Νόμου μὲ τὴ νέα κατάσταση τῆς Χάριτος. Ἀξίζει ἐδῶ νὰ τονίσουμε τὸ κύριο διαφοροποιὸ γνώρισμα τῆς Καινῆς Διαθήκης ποὺ εἶναι ἡ ἐλευθερία, μία πραγματικὴ ἐλευθερία ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν θυσία τοῦ Σταυροῦ καὶ μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀπὸ τὴν Πεντηκοστὴ καὶ ἑξῆς διαχέεται σὲ ὅλο τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πίστευαν στὸν ἀληθινὸ Θεὸ κατὰ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἦταν ὑποχρεωμένοι νὰ τηροῦν κατὰ γράμμα τὸν Νόμο καὶ «ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ νόμου ἦσαν δεδουλωμένοι», δηλαδὴ ἦταν σκλάβοι τῶν τυπικῶν διατάξεων. Ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἀσφυκτικὸ κλοιὸ μᾶς ἐλευθέρωσε ὁ Χριστὸς εἰσάγοντας στὴν ἐπίγειο Ἱερουσαλὴμ τὴν Χάρη Του, ἡ ὁποία δίνει μία νέα προοπτικὴ στὴν ἀνθρώπινη ζωή. Ὁ ἄνθρωπος πλέον δὲν σώζεται «ἐξ ἔργων νόμου, ἀλλὰ διὰ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ».

Αὐτὴ ἡ δυνατότητα βέβαια δὲν σημαίνει ὅτι ὁ πιστὸς περιφρονεῖ τὶς παλαιοδιαθηκικὲς ἐντολές, τὸ ἀντίθετο μάλιστα! Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς εἶπε: «Οὐκ ἦλθον καταλύσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας. Οὐκ ἦλθον καταλύσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι». «Δὲν ἦρθα νὰ καταργήσω τὶς Δέκα Ἐντολές, ποὺ ἀποτελοῦν τὴν πεμπτουσία τοῦ Νόμου, ὄχι μόνο τὶς ἐπικροτῶ, ἀλλὰ καὶ τὶς συμπληρώνω μὲ κάτι ἄλλο. Αὐτὸ τὸ ἄλλο, εἶναι ἡ ἐντολὴ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς θυσίας, ἡ ἐντολὴ τῆς συμμετοχῆς στὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας καὶ στὰ ἄλλα μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὰ ὁποία ὁ ἄνθρωπος ποὺ πιστεύει σὲ ἐμένα λαμβάνει τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἀνυψώνεται σὲ  δυσθεώρητα ὕψη συγκριτικὰ μὲ τὴν νομικὴ κατάσταση. Πρὶν ἀπὸ Ἐμένα ὁ πιστὸς λεγόταν δίκαιος, μετὰ ἀπὸ Ἐμένα ὁ πιστὸς λέγεται ἅγιος!» Κατὰ τὴν Καινὴ Διαθήκη ἰσχύει ἡ ἠθικὴ ζωὴ ποὺ ἐπιβάλλει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη καὶ μάλιστα πολὺ αὐστηρότερη. Ὅμως οἱ ἀναπόφευκτες πτώσεις τοῦ ἀγωνιζομένου ἀνθρώπου δὲν εἶναι πρὸς θάνατον, ἀλλὰ διαγράφονται μὲ τὴν Χάρη τῶν μυστηρίων, τὴν Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως καὶ Θείας Εὐχαριστίας. Ὅλα τὰ ἁμαρτήματα τῆς ἀνθρωπότητας, καὶ ὅσα ἔγιναν καὶ ὅσα θὰ γίνουν μέχρι συντελείας τοῦ αἰῶνος εἶναι δυνάμει συγκεχωρημένα μὲ τὴν Σταυρικὴ Θυσία τοῦ Χριστοῦ καὶ μποροῦν νὰ ἐξαλειφθοῦν διὰ παντός. Αὐτὸ σημαίνει τὸ τροπάριο τῆς Μεγάλης Πέμπτης: «Ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου τῷ τιμίω σου αἵματι. Τῷ σταυρῶ προσηλωθείς καὶ τῇ λόγχῃ κεντηθείς τὴν ἀθανασίαν ἐπήγασας ἀνθρώποις». Μὲ τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ χαρίσθηκε ἡ ἀθανασία, δηλαδὴ ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὸν θάνατο.

Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ διαθέτουμε αὐτὸν τὸν πολύτιμο θησαυρὸ τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ καὶ ἔχουμε τὸ προνόμιο νὰ κινούμαστε ἐλεύθεροι ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς καταδίκης καὶ τοῦ φόβου τῆς ἁμαρτίας. Εἴμαστε κατὰ χάριν τὰ ἀρχοντόπουλα τῆς γὴς καὶ οἱ θησαυροφύλακες τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ ἔχουμε δύο ὑποχρεώσεις. Πρῶτον, νὰ διαφυλάξουμε ἄθικτο ἀπὸ ἀλλότριες διδασκαλίες καὶ πρακτικὲς τὸ Μεγάλο Ταμεῖο τῆς Χάριτος, τὴν Ἁγία Ὀρθοδοξία μας, μένοντας ἀκλόνητοι στὴν τήρηση τοῦ ὀρθοδόξου τρόπου βιοτῆς. Δεύτερον, νὰ προσπαθοῦμε νὰ μεταδίδουμε καθημερινὰ τὸν θησαυρὸ αὐτὸ τῆς Χάριτος μὲ τὸ παράδειγμά μας καὶ μὲ τοὺς λόγους μας, γιατί ὁ δέσμιος κόσμος τῆς ἁμαρτίας περιμένει ἀπὸ ἐμᾶς νὰ διδαχθεῖ τὸ μέγιστο μάθημα τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας. Ἑπομένως ἡ ὀρθοπραξία καὶ ἡ ὀρθοδοξία, καθὼς καὶ ἡ πνευματικὴ ἐλεημοσύνη, ποὺ εἶναι τὸ μεταδίδουμε στοὺς ἀμύητους τὴν Πίστη τοῦ Χριστοῦ τὴν Ἁγία, ἂς γίνουν κατευθυντήριες γραμμὲς στὴν ζωή μας. Ἀμήν, γένοιτο!

ΠΗΓΗ