ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Απόστολος: Πράξ. ια' 19-30

Ευαγγέλιο: Ιωάν. δ' 5-42

30 Μαΐου 2021

«Ουκέτι διά την σην λαλιάν πιστεύομεν· αυτοί γαρ ακηκόαμεν και οίδαμεν ότι ούτος εστίν αληθώς ο σωτήρ του κόσμου ο Χριστός» (Ιωάν.δ' 42).

Μέσα από δυο διαλόγους Του, τον πρώτο με τον Νικόδημο (Ιωάν. γ’ 1-21) και τον δεύτερο με τη Σαμαρείτιδα (Ιωάν. δ' 5-42), ο Χριστός μάς αποκαλύπτει ύψιστες αλήθειες για τον Θεό, καθώς και την υπερβολική αγάπη Του προς τον άνθρωπο. Άν, μέσα από τον πρώτο διάλογο αποκαλύπτεται αυτή η αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο, μέσα από τον δεύτερο διάλογο, όχι μόνο επιβεβαιώνεται αυτή η αγάπη, αλλά και διαλαλείται «πως πραγματικά Αυτός είναι ο Σωτήρας του κόσμου».

Ο Χριστός αποκαλύπτει ότι ο Ίδιος είναι ο Σωτήρας του κόσμου. Μέσα από τους δύο αυτούς διαλόγους ακόμα, ο Χριστός επιβεβαιώνει ότι η σωτηρία σαν δώρο του Θεού, προσφέρεται χωρίς διάκριση σε όλους τους ανθρώπους και όλους τους λαούς, άντρες και γυναίκες, ανεξαρτήτως φύλου ή εθνικής καταγωγής, δίκαιους ή αμαρτωλούς. Κατά τον Απόστολο Παύλο «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ έλεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ. Πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού» (Γαλ. γ' 28).

Ο Κύριος συνομιλεί μ’ έναν Ιουδαίο, τον Νικόδημο, αλλά και με μια «αλλογενή», τη Σαμαρείτιδα. Συνομιλεί μαζί τους, τους αποδέχεται, αλλά και χωρίς διάκριση τους αποκαλύπτει ύψιστες αλήθειες για τον Θεό. Αποστρέφεται την αμαρτία, όχι, όμως, και τον αμαρτωλό άνθρωπο. Άλλωστε, για τούτο ήρθε στον κόσμο και δεν δίστασε, από αγάπη, να υποστεί ακόμα και τον Σταυρικό θάνατο. Για την επίτευξη δε αυτού του στόχου, ο Χριστός αναζητεί τον αμαρτωλό άνθρωπο, όπως έκανε σήμερα και με την «αλλογενή» Σαμαρείτισσα. Μιαν «αλλογενή», που στο πρόσωπό της, πέραν από την ιδιότητα του αμαρτωλού ανθρώπου, συναντούμε και την ιδιότητά της ως κατοίκου της Σαμάρειας. Όπως είναι γνωστό, μετά τη «Βαβυλώνιο αιχμαλωσία», οι Ιουδαίοι που επέστρεψαν στην περιοχή της Σαμάρειας αναμείχθηκαν με άλλες εθνότητες, με αποτέλεσμα να θεωρούνται, όχι μόνον εχθροί των άλλων φυλών του Ισραήλ, αλλά επιπρόσθετα και ως ανάξιοι σωτηρίας.

Με τη σημερινή συνάντησή Του με τη Σαμαρείτισσα ο Χριστός, όχι μόνο διαψεύδει τις πιο πάνω αντιλήψεις των Ιουδαίων, αλλά και ο Ίδιος της αποκαλύπτει ότι είναι ο Μεσσίας, κάτι που δεν αποκάλυψε ούτε στους Μαθητές Του. Παράλληλα, μέσα από τη μετάνοια και τη δράση της, αυτή γίνεται «σκεύος εκλογής» και Ισαπόστολος, ενώ οι Ιουδαίοι όχι μόνο δεν τον δέχθηκαν ως Μεσσία, αλλά τον απαρνήθηκαν και τον οδήγησαν στον Σταυρικό θάνατο.

Το ότι οι Σαμαρείτες κρίθηκαν ανώτεροι από τους Ιουδαίους και άρα άξιοι σωτηρίας, επιβεβαιώθηκε από τον Χριστό, τόσο μέσα από την παραβολή του καλού Σαμαρείτη, όσο και μέσα από τη θεραπεία των δέκα λεπρών. Και τούτο γιατί η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται ούτε με την επίκληση της καταγωγής από τον Αβραάμ ή σήμερα με την απλή επίκληση της ιδιότητάς μας ως Χριστιανών. Η σωτηρία επιτυγχάνεται με την αποδοχή του Χριστού ως Λυτρωτή και Σωτήρα του κόσμου και που επισφραγίζεται μέσα από την αγάπη προς τον συνάνθρωπο.

Ο άνθρωπος, αφού γίνει αποδέκτης της δωρεάς του Θεού και της προσφοράς Του για σωτηρία, θα πρέπει να καταστήσει κοινωνούς αυτής της δωρεάς και τους άλλους ανθρώπους, όπως έκανε σήμερα και η Σαμαρείτισσα. Αυτή, αξιώθηκε της μεγάλης τιμής, όχι απλά να συνομιλήσει με τον Μεσσία, αλλά και να γίνει άξια για την αποκάλυψη σ'αυτήν ύψιστων αληθειών για τον Θεό και τη λατρεία Του. Μέσα από τη συγκατάβαση του Χριστού μπόρεσε να αντλήσει από το πηγάδι της ψυχής της το πλήθος των αμαρτιών της. Αποδεχόμενη το «ύδωρ το ζων», αισθάνθηκε την ανάγκη να το μεταφέρει και στους συνανθρώπους της για να κορέσει την πνευματική τους δίψα, λέγοντάς τους: «Ελάτε να δείτε έναν άνθρωπο που μου αποκάλυψε όλη μου την ζωή, μήπως Αυτός είναι ο Χριστός;».

Παρά την αμαρτωλότητά της η Σαμαρείτισσα μας εκπλήττει όχι μόνο με τις θρησκευτικές της γνώσεις, αλλά ιδιαίτερα με την προσδοκία του ερχομού του Μεσσία και τη βεβαιότητά της ότι με τον ερχομό Του θα δώσει απαντήσεις σε όλες τις θρησκευτικές αναζητήσεις των ανθρώπων. Την ακούσαμε σήμερα να λέει: «Οίδα ότι Μεσσίας έρχεται ο λεγόμενος Χριστός. Όταν έλθη εκείνος, αναγγελεί ημίν πάντα».

Είναι βέβαιη ότι θα έρθει ο Μεσσίας, ο Χριστός, και ότι Αυτός θα δώσει απαντήσεις, αλλά ιδιαίτερα ότι θα ικανοποιήσει όλους τους πόθους και τις προσδοκίες των ανθρώπων, γεγονός που επιβεβαιώνεται στη συνέχεια με την αποκάλυψη του Χριστού: «Εγώ ειμί ο λαλών σοι».

Εξόχως σημαντική η σημερινή συνάντηση του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα, αλλά και η ώρα της συνάντησης ακόμα πιο συμβολική. «Ώρα ην ωσεί έκτη». Ήταν μεσημέρι. Ήταν η ώρα που η πρωτόπλαστη Εύα παρέβη την εντολή του Θεού. Την ίδια ώρα ο Χριστός ελευθερώνει τον άνθρωπο από αυτή την παράβαση με τη Σταυρική Του θυσία. Όμως, το αίμα του Χριστού που θα χυθεί πάνω στον Σταυρό θα καθαρίσει το μίασμα της αμαρτίας και με το «Τετέλεσται» ο Χριστός θα σώσει«παγγενή τον Αδάμ». Για τούτο και σήμερα ο Χριστός, καλώντας την Σαμαρείτισσα να φωνάξει τον άντρα της, δεν αποσκοπούσε στο να την εκθέσει για την αμαρτωλότητά της, αλλά για να τονίσει την αναγκαιότητα της σωτηρίας και του συντρόφου της.

Σχολιάζοντας ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την παράκληση της Σαμαρείτισσας προς τον Χριστό για να της δώσει «ύδωρ ζων», καθώς και την σύσταση του Χριστού για να φωνάξει τον άνδρα της, θα προτρέψει: «Πήγαινε, φώναξε τον άνδρα σου κι έλα. Αν έχεις σύντροφο της ζωής σου, ας γίνει και στην πίστη σου σύντροφος. Μην παίρνεις μόνη σου τη δωρεά των πνευματικών χαρισμάτων. Πήγαινε φώναξε τον άνδρα σου κι έλα. Γι αυτό ήρθα στη γη, όχι για να σώσω μόνο την Εύα αλλά για να ξανακαλέσω και τον άνδρα πίσω στον παράδεισο με το πάθος μου».

Προβάλλει σήμερα μπροστά μας, από τη μια το πέλαγος της αγάπης του Χριστού προς τον άνθρωπο και από την άλλη το πέλαγος των αμαρτημάτων της Σαμαρείτισσας. Σήμερα προβάλλει η συγκατάβαση του Θεού προς τον άνθρωπο και την ίδια στιγμή η ανταπόκριση του ανθρώπου σ’αυτή τη συγκατάβαση του Θεού.

Μια ανταπόκριση, που μετατρέπει το πέλαγος των αμαρτημάτων της Σαμαρείτισσας σε πέλαγος κατορθωμάτων. Μια ανταπόκριση, που μετατρέπει τον έλεγχο σε εγκώμιο, την πόρνη σε Απόστολο, την άσωτη σε σώφρονα, την πολύγαμη σε πολυδύναμη. Αυτή που ξεκίνησε για φυσικό νερό, αλλά όταν έμαθε για το ζωντανό νερό το αναζήτησε και στο τέλος ξεδίψασε κληρονομώντας τα νάματα της Χάριτος του Θεού.

Αυτήν ας μιμηθούμε κι εμείς, αφήνοντας τη στάμνα των αμαρτιών μας και αναζητώντας το ζωντανό νερό, το οποίο, όποιος αξιωθεί να το πιεί, δεν θα ξαναδιψάσει ποτέ.

Θεόδωρος Αντωνιάδης

ΠΗΓΗ