2019 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 29 - ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ (Ματθ. 2, 13-23)

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΒΑΡΝΑΒΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ

(Διασκευή ομιλίας στον Αγ. Κωνσταντίνο Πρεβέζης, στις 31/12/2000)

Οι δρόμοι δεν λύνουν τα προβλήματα

Ένα από τα σημάδια πολιτισμού σε ένα τόπο είναι και οι δρόμοι, το οδικό δίκτυο μιας περιοχής. Ιδιαίτερα σήμερα που ζούμε σε μια εποχή ταχύτητας, θεωρούμε ότι οι καλοί δρόμοι είναι μια από τις σημαντικές ενδείξεις πολιτισμού υψηλού βιοτικού επιπέδου.

Όλα αυτά είναι καλά. Δεν είμαστε όμως σίγουροι αν φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά. Μπορεί τοπικά να μας φέρνουν πιο κοντά, αλλά δεν είναι σίγουρο αν μας φέρνουν και ψυχικά πιο κοντά.

Σήμερα μπορούμε με ένα πολύ πιο επαναστατικό μέσον, το διαδίκτυο, να βρισκόμαστε στην άλλη άκρη της γης και να επικοινωνούμε, και όχι απλώς να επικοινωνούμε, να παρακολουθούμε, άλλους ανθρώπους και να ανταλλάσσουμε μηνύματα, εμπειρίες. Και έτσι εκτός από τους δρόμους με άσφαλτο έχουμε και τους ηλεκτρονικούς δρόμους του διαδικτύου, που είναι η μεγαλύτερη σύγχρονη επανάσταση.

Αλλά όλοι αμφισβητούμε κατά πόσο ερχόμαστε με αυτά τα μέσα πιο κοντά. Και βλέπουμε στο σύγχρονο άνθρωπο που έχει κάνει αυτές τις κατακτήσεις, να βιώνει ένα τρομακτικό κενό. Μια μοναξιά. Πώς είναι δυνατόν σε μια εποχή που τόσο εύκολα και τόσο γρήγορα είμαστε κοντά με τον άλλο, να νοιώθουμε μοναξιά;

Το κολασμένο κενό

Είναι σίγουρο ότι όλοι αυτοί οι δρόμοι, και οι ασφαλτοστρωμένοι και οι ηλεκτρονικοί, μας δίνουν περισσότερες ελευθερίες. Ας θυμηθούμε μια ωραία έκφραση που χρησιμοποιούν οι μηχανικοί για τα κτίρια και για τα μπετά και λένε «βαθμοί ελευθερίας». Έτσι κι εμείς αποκτήσαμε περισσότερους βαθμούς ελευθερίας. Κάποτε ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος, όταν μιλούσε με ένα φοιτητή του, τον καμάρωνε και τον ζήλευε.

-Σήμερα εσείς οι νέοι, του είπε, έχετε πολύ περισσότερες ελευθερίες, από αυτές που είχαμε εμείς. Ελευθερίες να κινείσθε, να ζείτε, να έχετε εμπειρίες, να επικοινωνείτε με τους άλλους.

Μα έλαβε μια παράξενη απάντηση:

-Ναι, αλλά συχνά δεν ξέρουμε τι να τις κάνουμε αυτές τις ελευθερίες. Ώρες, ώρες νοιώθουμε πως είμαστε ελεύθεροι σαν αδέσποτα σκυλιά. Και γι’ αυτό δαγκώνουμε.

-Όλοι καταδικάζουν, συνέχισε αυτός ο νεαρός, τον εκτροχιασμό των νέων, τα ναρκωτικά κλπ. Με το δίκιο τους φυσικά. Αλλά αναρωτήθηκαν ποιές αφύλακτες διαβάσεις μας εκτροχιάζουν; Ποιό κολασμένο κενό οδηγεί πολλούς από μας σε τεχνητούς παραδείσους;

Βλέπετε, ότι το νέο αυτό παιδί με ειλικρίνεια κάνει μια σωστή διάγνωση και λέει: «Μπορεί να φαίνεται εξωτερικά ότι έχουμε περισσότερες ελευθερίες, αλλά μας λείπει κάτι άλλο. Δεν είναι το παν η ελευθερία να κινούμεθα και να επικοινωνούμε με όποιον θέλουμε και όποτε θέλουμε. Ή να κάνουμε το ό,τι θέλουμε. Κάτι μας λείπει, γιατί αισθανόμαστε ένα τρομακτικό κενό. Ένα κολασμένο κενό, το οποίο μας οδηγεί, σε τεχνητούς παραδείσους.

Πριν λίγες μέρες ένας δημοσιογράφος, τρόμαξε όταν ρωτώντας ένα μικρό παιδί, δέκα ετών: «Τι δώρο θέλεις να σου φέρει ο άγιος Βασίλης;», το παιδάκι του έδωσε μια μονολεκτική απάντηση: «Τίποτα».

Κυριολεκτικά τρόμαξε ο άνθρωπος, το ξαναρώτησε:

-Αλήθεια το λες;

-Είπα τίποτα, επανέλαβε ο μικρός.

Δέκα ετών παιδί, ίσως είχε αρχίσει να νοιώθει αυτό το κενό, το οποίο ενώ εξωτερικά φαίνεται ότι όλα έχουν γεμίσει και ότι όλα τα έχει δοκιμάσει, κάτι του λείπει, το οποίο αυτή η καρικατούρα που έχουμε καταντήσει –ο άγιος να μας συγχωρήσει- τον άγιο Βασίλειο, δεν μπορεί να του το δώσει. Γιατί έτσι όπως τον σερβίρουμε στα παιδιά, είναι κάποιος ο οποίος δίνει απλώς κάποια παιγνιδάκια, ψεύτικα πράγματα, για να διασκεδάσει τη ζωή μας.

Δεν έμειναν σε αδιέξοδο

Αυτή την εμπειρία του κενού, της πίκρας, της απογοήτευσης και της μοναξιάς, την έζησαν και την πέρασαν και άγιοι άνθρωποι. Και γι’ αυτό είναι άγιοι, γιατί ψήθηκαν πρώτα μέσα από τέτοια καμίνια και βρήκαν το δρόμο, την διέξοδο. Δεν έμειναν σε αδιέξοδο.      Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι και οι τρεις άγιοι που γιορτάζουμε σήμερα.

Ο Άγιος προφήτης και βασιλέας Δαυΐδ, ο άγιος Ιωσήφ ο μνήστωρ και ο άγιος Ιάκωβος ο αδελφόθεος, ο οποίος έγραψε την παλαιότερη θα λέγαμε αποστολική Θεία Λειτουργία που παραδόθηκε στην Εκκλησία μας.

Θυμηθείτε, ότι ο βασιλέας Δαυΐδ κάποια στιγμή παγιδεύτηκε στην απάτη, του ότι νόημα στη ζωή δίνει η ηδονή και η δόξα. Και γι' αυτό έπεσε στα θανάσιμα αμαρτήματα της μοιχείας και του φόνου. Αλλά δεν έμεινε σ’ αυτό το κολασμένο κενό αυτής της απάτης. Έστειλε ο Θεός τον προφήτη Νάθαν και τον απεγκλώβισε από αυτό το κλουβί «του κολασμένου κενού» της απομόνωσης, του εγωισμού, του φρονήματος ότι αυτά τα πάθη θα δώσουν νόημα στη ζωή μας.

Ας έλθουμε και στον άγιο Ιωσήφ τον μνήστορα. Έναν άγιον άνθρωπο, ο οποίος όμως κάποια στιγμή, επειδή ίσως ξεχάστηκε λιγάκι, και άφησε τα μάτια του να μη κοιτάζουν συνέχεια προς τα πάνω, αλλά μόνο προς τους επίγειους δρόμους διεξόδου, θεώρησε ότι ήταν άνθρωπος απατημένος. Και όταν είδε την κοπέλλα που του έδωσαν να προστατεύει, να μεγαλώνει η κοιλία της, αισθάνθηκε ντροπιασμένος, και θέλησε «λάθρα να την απολύσει». Να διώξει την Παναγία κρυφά. Γιατί τον ντρόπιασε. Αλλά και αυτός, δεν έμεινε μέσα σ’ αυτό το σκοτάδι της πλάνης. Ο Θεός του άνοιξε δρόμο και του έδειξε ότι δεν θέλει να τον αφήσει σε μια τέτοια παρεξήγηση.

Και ο τρίτος, ο άγιος Ιάκωβος, έστω και αν ήταν, θα λέγαμε, σόι του Χριστού, συγγενής του κατά κάποιον τρόπον, γιατί ήταν παιδί του Ιωσήφ, κάποια στιγμή, μαζί με τους άλλους αποστόλους, έπεσε και αυτός στην παγίδα και έζησε το «κολασμένο κενό» της μοναξιάς και της απογοήτευσης:

Ότι ο δάσκαλος που τρία χρόνια είμαστε μαζί του και τον πιστεύσαμε, μας κορόιδεψε. Και μας ντρόπιασε στα μάτια του κόσμου που πιστεύει ότι χάσαμε τον καιρό μας, ακολουθώντας έναν απατεωνίσκο.

Αλλά ήλθε ο Χριστός, αναστάς εκ νεκρών, να του ανοίξει πάλι τα μάτια, να του τα σηκώσει προς τα πάνω και να του δείξει ότι δεν υπάρχει αδιέξοδο. Υπάρχει δρόμος για να ελευθερωθεί ουσιαστικά και να ζήσει πραγματικά την ελευθερία του.

Και όλοι ξέρουμε, ότι ο άγιος Ιάκωβος, αυτό τον δρόμο, από κει και πέρα τον ακολούθησε με μεγάλη συνέπεια. Και τόσο του κόστισε, ώστε όταν κάποια ημέρα γιορτή του Πάσχα, ανέβηκε στο πτερύγιο του ναού και άρχισε να κηρύσσει Ιησούν, αναστάντα εκ νεκρών, τον έρριξαν κάτω οι Εβραίοι και τον αποτελείωσε κάποιος χτυπώντας τον με ένα ξύλο στο κεφάλι. Και έτσι μαρτυρικά έδωσε τη ζωή του για τον Χριστό.

Οδός πρόσφατος και ζώσα

Στη Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιακώβου, υπάρχει μια φράση όπου ο Χριστός μέσα από το στόμα του αγίου Ιακώβου, μας αποκαλύπτει και μας λέει: «Καλά είναι τα εγκαίνια οποιουδήποτε δρόμου, που γίνεται πάνω στον κόσμο, γιατί όπως είπαμε μας αυξάνει τους βαθμούς της ελευθερίας και μας φέρνει πιο κοντά με τους άλλους. Αλλά το μεγαλύτερο δώρο και η μεγαλύτερη φώτιση για τον άνθρωπο είναι τα εγκαίνια ενός άλλου δρόμου».

Λέει ο άγιος: «Σε ευχαριστούμε Κύριε, διότι ενεκαίνισας ημίν οδόν πρόσφατον και ζώσαν, δια του καταπετάσματος της σαρκός του Χριστού σου». Με την γιορτή των Χριστουγέννων, έγιναν τα εγκαίνια ενός άλλου δρόμου. Του μόνου δρόμου που είναι πρόσφατος πάντα, καινούργιος πάντα, δρόμος όχι με άσφαλτο, ούτε με ηλεκτρονικά κύματα, αλλά δρόμος ζωντανός. «Οδός πρόσφατος και ζώσα». Μια οδός που μας βγάζει σε κάτι συγκεκριμένο. Που όχι απλά μας δίνει ελευθερία, μας δίνει νόημα ζωής, αλλά είναι η ίδια η ζωή μας.

Και είναι κάτι το πολύ χειροπιαστό αυτό που μας έδωσες Κύριε, γιατί μας το εγκαινίασες, λέει, με το ότι εσύ ο Θεός, που κατά την γνώμη μας ήσουν τόσο μακρινός, έγινες τόσο κοντινός μας και πήρες σάρκα. Χειροπιαστή σάρκα. Και έγινες μικρό παιδί, μωρό. Και μπήκες μέσα στη ιστορία, μπήκες μέσα στην επίγεια ζωή μας, μέσα στους δρόμους τους δικούς μας, τους επίγειους, για να τους αγιάσεις. Και να μας δείξεις πού οδηγούν. Αυτή είναι αδελφοί η χαρά που έχουμε. Αυτή είναι η αιτία τής χαράς που πρέπει να έχουμε αυτές τις ημέρες.

Διότι ζούμε και πανηγυρίζουμε τα εγκαίνια αυτού του δρόμου. Που ο Χριστός τα έκανε όχι στέλνοντας κάποιον εκπρόσωπο, όχι απλά με μια τελετή εντυπώσεων, αλλά ερχόμενος ο ίδιος σωματικά, σαρκικά μέσα στον κόσμο. Να μας ανοίξει τα μάτια και να μας βγάλει από όλα τα αδιέξοδα.

Σήμερα βλέπουμε ότι μέσα από όλες αυτές τις εξελίξεις, μας πιάνει συχνά ο ύπνος. Ύπνος σε πόσο βαθμό; Φτάνει στο σημείο, που κάποιος -κατά τα άλλα νοήμων και έξυπνος άνθρωπος- τεχνοκράτης, ένας από τους στρατηγούς του διαδικτύου, ο διευθυντής κάποιων εργαστηρίων πληροφορικής, έβαλε στην ιστοσελίδα του μια εξίσωση που λέει: «Ζωή είναι το γινόμενο τριών παραγόντων: Φαγητό, sex και τεχνολογία. Αυτά τα τρία είναι το περιεχόμενο της ζωής».

Θλίβεται κανείς όταν βλέπει ανθρώπους με μυαλό, να πέφτουν τόσο χαμηλά. Και να βαλτώνουν στα αδιέξοδά τους, τόσο οικτρά, που να οδηγούνται σε τόσο τραγικά αστείες εξισώσεις.

Εμείς αδελφοί που ήλθαμε εδώ, ξέρουμε ότι ζωή δεν είναι το γινόμενο κάποιων παραγόντων, όσο και αν αυτοί είναι ζωτικοί για την βιολογική ζωή μας. Αλλά είναι ένα Πρόσωπο. Και αυτό το Πρόσωπο, μας άνοιξε «οδόν πρόσφατον και ζώσαν». Για να μπορούμε να δούμε τα άγια των αγίων. Τον θρόνο του Θεού. Και να προσκυνήσουμε εκεί που κάθεται ο Κύριος της δόξης. Ας τον προσκυνήσουμε και ας τον δοξάσουμε.

Και ας ευχαριστήσουμε τον άγιο ένδοξο ιερομάρτυρα, απόστολο και συγγενή του Κυρίου, τον άγιο Ιάκωβο, ο οποίος μέσα από αυτή την φλογερή αγάπη του για τον Χριστό, μας έδωσε με σωστό τρόπο να καταλάβουμε, ποιός είναι ο δρόμος που μας ελευθερώνει από το «κολασμένο κενό», που είπε προηγουμένως το νέο παιδί. Αμήν.-

ΠΗΓΗ