ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019

ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ

(Εβρ. ια΄ 33- ιβ΄2) (Ματθ. ι΄ 32-33)

Σύνταξη στην αγάπη του Χριστού

«Οι μαρτυρηθέντες διά της πίστεως Άγιοι»

Με την Πεντηκοστή που εορτάσαμε την περασμένη Κυριακή είδαμε ότι οι απόστολοι έγιναν μάρτυρες της αλήθειας του Χριστού για τη σωτηρία του ανθρώπου «έως εσχάτου της γης» (Πραξ. α΄8). Αυτή ήταν η ευλογημένη πορεία που ακολούθησαν και όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας. Τη μνήμη όλων «των απ’ αιώνος ευαρεστησάντων αγίων» εορτάζουμε σήμερα, την Κυριακή των Αγίων Πάντων.

Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας είναι γνωστό και από άλλες δύο φορές που διαβάζεται, την Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως και την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Την Κυριακή των Αγίων Πάντων μάς μιλά για τα θαυμαστά κατορθώματα των αγίων μορφών της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και για την αρετή που τους χαρακτήριζε κατά τους πολυσχιδείς αγώνες τους. Όλη η προσπάθειά τους εστιαζόταν στην απομάκρυνσή τους από την αμαρτία και στην πρόσκτηση της αρετής. Η αμαρτία ως κατάσταση θανάτου και νέκρωσης από την πνευματική ζωή έχει οντολογικό χαρακτήρα. Συνιστά την απομάκρυνση του ανθρώπου και την αδυναμία μετοχής του στην κοινωνία του με τον Θεό και τους συνανθρώπους του. Επομένως δεν έχει ένα στείρο ηθικό περιεχόμενο αλλά ένα βαθιά υπαρκτικό χαρακτήρα. Δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να έχει μια ζωντανή και πραγματική σχέση με τον Θεό και να μετέχει της αγάπης του. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος καταληκτικά θα προτρέψει ν’ αποφεύγουμε την αμαρτία και ν’ αγωνιζόμαστε πνευματικά. «Αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν» (Εβρ. ιβ΄, 2).

Ανυπόφορος τύραννος

Η αμαρτία είναι ο μεγαλύτερος τύραννος στον κόσμο. Σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να αισθάνεται ελεύθερη προσωπικότητα. Τίποτε δεν αποβαίνει τόσο βάρος για την ψυχή του, τίποτε δεν καθιστά τόσο ανάπηρη τη διάνοια του και δεν την εξουθενώνει «ως αμαρτίας συνειδός», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Βέβαια, πριν να διαπράξει κάποιος την αμαρτία, δεν είναι σε θέση ν’ αντιληφθεί την απαίσια όψη της. Η μέθη της ηδονής συγκαλύπτει το βδελυρό της πρόσωπο. Δεν περνά πολύς χρόνος μετά από τη διάπραξή της για να αρχίσει το μαστίγωμα της συνείδησης, με τη μορφή των τύψεων, οι οποίες είναι τόσο βασανιστικές. Αφήνει τον άνθρωπο να αισθάνεται κουρελιασμένος και χωρίς αξιοπρέπεια. Τον σπρώχνει να σέρνεται δέσμιος του κακού και να νοιώθει εξευτελισμένος. Βέβαια, τα συμπτώματα επεκτείνονται σ’ ένα

πολύ ευρύτερο πεδίο. Ο άνθρωπος που αφήνει τη ζωή του να είναι συμβιβασμένη με την αμαρτία καταλαμβάνεται από λογής φοβίες και καχυποψίες και τον περιλούζει η αγωνία στην πιο εφιαλτική της μορφή. «Πάντα αυτοίς δέους και αγωνίας εστί μεστά, πάντα περιβλέπονται, πάντα φοβούνται», θ’ αναφέρει ο ιερός Χρυσόστομος. Μετά από τον τοκετό σταματάνε οι πόνοι, ενώ στην περίπτωση της αμαρτίας, όταν αυτή γεννιέται στην καρδιά του ανθρώπου, τότε από παντού ζώνουν ατελείωτες οδύνες. Τόσο πολύ περισφίγγει στραγγαλιστικά η αμαρτία τον άνθρωπο, ώστε αποκομίζει την αίσθηση ότι οδεύει προς τον θάνατο. «Περιέσχον με ωδίνες θανάτου», αναφέρει ο ψαλμωδός (Ψαλμ. Ιζ΄, 5), δηλαδή με περίζωσαν οι πόνοι και οι ωδίνες του θανάτου.

Μαρτυρία γεγονότων

Μπορούμε όμως να θυμηθούμε και μερικά παραδείγματα που έχουν να κάνουν με την θλιβερή όψη της αμαρτίας. Η περίπτωση του Κάιν που αναφέρεται στο βιβλίο της Γενέσεως, είναι χαρακτηριστική. Όταν φόνευσε τον αδελφό του τον Άβελ, οι φοβερές τύψεις της συνείδησής τον κυνηγούσαν μέχρι τέλους. Ο ίδιος είπε για τον εαυτό του: «Έσομαι στένων και τρέμων επί της γης» (Γεν. δ΄, 14). Δεν υπάρχει πιο φοβερό πράγμα σ’ αυτή τη ζωή από τον χωρισμό του ανθρώπου από τον Θεό. Είναι τότε που αντί ν’ απολαύει της αγάπης και της φιλανθρωπίας του, τρέμει μπροστά στην παρουσία του, γιατί ο ίδιος τον αντιλαμβάνεται ως τιμωρό και εκδικητή. Αδειάζει η καρδιά του από αγάπη και δηλητηριάζεται από την έχθρα και το μίσος. Ανάλογα αντικρίζει και τις εικόνες της ζωής και εκδηλώνεται αρρωστημένα σ’ όλες τις εκφάνσεις της. Όταν ο Δαβίδ περιέπεσε στο διπλό αμάρτημα της μοιχείας και του φόνου και τον ήλεγξε ο προφήτης Νάθαν, η στεναχώρια του ήταν αβάστακτη. Η κατάσταση της αμαρτίας περιέσφιγγε από παντού την ύπαρξή του. Τότε εκ βάθους καρδίας, αναφώνησε: «Ημάρτηκα τω Κυρίω» (Β΄ Βασιλ. ιβ΄, 12,13). Συνέγραψε μάλιστα και τον 50ο ψαλμό. Ανάμεσα σ’ άλλα ομολογούσε: «…η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί διαπαντός» (στιχ. 5). Δεν μπορούσε με τίποτε ν’ απαλλαγεί από τον ασφυκτικό κλοιό της. Η συνείδηση τον έτυπτε βασανιστικά και τον έκανε να υποφέρει αφάνταστα. Τραγικότερη όμως περίπτωση ήταν εκείνη του Ιούδα. Όταν οι τύψεις συνειδήσεως τον έζωναν από παντού και η φάση της αμαρτίας τον άφηνε να περιπέσει σε απόγνωση, αναφώνησε: «Ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον». Μάλιστα προχώρησε και στο πιο απονενοημένο διάβημα: «απελθών απήγξατο» (Ματθ. κζ΄ 5). Δεν διέθετε την τόλμη και το θάρρος να μετανοήσει. Προτίμησε να βαδίσει την οδό της απώλειας. Αυτό το φοβερό σφίξιμο της αμαρτωλής κατάστασης ·μάς καταλαμβάνει όλους.

Μετάνοια και εξομολόγηση

Η μητέρα μας Εκκλησία ξεδιπλώνει όλη την αγάπη της. Παρέχει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να μετανοήσει πραγματικά και να περάσει από το μυστήριο της Εξομολόγησης. Σ’ αυτή τη διάσταση εισέρχεται στο χώρο της ανακαίνισης. Το φως της θείας παρουσίας πλημμυρίζει την ύπαρξή του. Είναι τότε που υπερβαίνεται ο ασφυκτικός κλοιός της αμαρτίας που λειτουργεί στραγγαλιστικά και εισέρχεται στο πεδίο της χάριτος του Θεού. Αντί να τον καταλαμβάνει ο φόβος του ολέθρου και της καταστροφής λειτουργεί ως παιδί του Θεού. Αισθάνεται αληθινά ελεύθερος. Το διακηρύσσει, άλλωστε, ο απόστολος Παύλος: «τη ελευθερία ημάς Χριστός ηλευθέρωσεν· στήκετε και μή πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε (Γαλ. ε΄ 1). Μάς απάλλαξε ο Κύριος με το ίδιο το αίμα του από τις αλυσίδες της αμαρτίας. Δεν είναι τυχαίο που η μετάνοια στην αληθινή της διάσταση επέχει θέση δεύτερου βαπτίσματος. Εξαλείφει και τις πιο σοβαρές αμαρτίες. Χαρίζει στον άνθρωπο την αυθεντική ελευθερία. Πρόκειται για ένα μεγάλο δώρο του Θεού.

Αγαπητοί αδελφοί, οι άγιοι Πάντες, μεταξύ των οποίων η Αγριππίνη και οι Κύπριοι μάρτυρες Αριστοκλής ο πρεσβύτερος, Δημήτριος ο διάκονος και Αθανάσιος ο Αναγνώστης, των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα, είναι το μεγάλο κόσμημα της Εκκλησίας, γιατί ακριβώς βάδισαν στη ζωή τους το θεάρεστο δρόμο της αρετής και απέταξαν την κακία. Ακολούθησαν την μετάνοια ως τρόπο ζωής και ήταν αληθινά ελεύθερες και χαριτωμένες υπάρξεις. Ας ακολουθήσουμε κι εμείς το δικό τους παράδειγμα, σύμφωνα και με τα όσα συμβουλεύει ο Παύλος. «Τοιγαρούν και ημείς τοσούτον έχοντες περικείμενον ημίν νέφος μαρτύρων, όγκον αποθέμενοι πάντα και την ευπερίστατον αμαρτίαν, δι’ υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα, αφορώντες εις τον της πίστεως αρχητόν και τελειωτήν Ιησούν».

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

ΠΗΓΗ