ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

(Ἰω. 1, 29-34)

Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ὑπηρετεῖ τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, ὡς προάγγελος τοῦ Θεοῦ καὶ ὡς ἀπόστολος πρὸ τῶν Ἀποστόλων. Μένοντας στὴν ἀφάνεια ἤδη ἀπὸ τὴ βρεφική του ἡλικία, ζῶντας ὡς «λύχνος ὑπὸ τὸν μόδιον», μυσταγωγεῖται μέσα στὴν ἔρημο τὰ ἀπόρρητα τοῦ Θεοῦ καὶ διδάσκεται, ὅπως τότε ποὺ ἦταν ἀκόμη ἔμβρυο, στὰ σπλάχνα τῆς μητέρας του, τῆς Ἐλισάβετ, ποῖος εἶναι ὁ Χριστός˙ ὅτι δηλαδὴ εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ τὸν ἀναγνωρίσει ὅταν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο θὰ κατέλθει ἐπ' αὐτὸν ὑπὸ μορφὴ περιστερᾶς.

Μὲ τὴν ἄσκηση ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, καὶ ζῶντας κατὰ τὸν Νόμο τοῦ Θεοῦ, ἀξιώθηκε νὰ ὑπερβεῖ τοὺς ὅρους τῆς φύσεως καὶ νὰ καταστεῖ ἰσάγγελος καὶ στόμα Θεοῦ. Κάποτε, γύρω στὸ 15ο ἔτος τῆς ἡγεμονίας τοῦ Τιβερίου Καίσαρος, τὸ ὁποῖο συνέπιπτε μὲ τὸ 29 μ.Χ., ὁ Ἰωάννης, μετὰ ἀπὸ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, μετέβη στὴν περιοχὴ τοῦ Ἰορδάνη γιὰ νὰ κηρύξει μετάνοια, νὰ καθοδηγήσει τὰ πλήθη ποὺ συνέρρεαν πρὸς αὐτόν, νὰ τὰ βαπτίσει καὶ κυρίως νὰ τὰ προετοιμάσει πνευματικά.   

Τόνιζε σὲ ὅλους ὅσοι συνέρρεαν πρὸς αὐτὸν στὴν ἔρημο, μικροὺς καὶ μεγάλους, στρατιωτικούς, τελῶνες, γραμματεῖς, ἀρχιερεῖς, πὼς δὲν μποροῦν νὰ ἐπαναπαύονται στὴν καταγωγή τους ἀπὸ τὸν Ἀβραάμ. Αὐτό, τοὺς ἔλεγε ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, δὲν ἦταν τόσο σημαντικό, ὅσο αὐτοὶ νόμιζαν. Τὸ σημαντικὸ γιὰ τὴ σωτηρία τους ἦταν ἡ μετάνοια καὶ τὰ ἀγαθὰ καὶ θεάρεστα ἔργα. Σὲ διαφορετικὴ περίπτωση, ἐὰν δηλαδὴ δὲν μετανοήσουν καὶ δὲν ἐπιλέξουν τὰ ἀγαθὰ καὶ φιλάνθρωπα ἔργα, θὰ παραμείνουν ἄκαρποι καὶ ἄγονοι καὶ θὰ ὁμοιάζουν μὲ τὰ δέντρα, τὰ ὁποῖα, ἐπειδὴ δὲν παράγουν καρπό, κόβονται καὶ ρίχνονται στὴ φωτιά.  

Ἡ προϋπόθεση ποὺ τοὺς ἔθετε ὁ Ἰωάννης ἦταν ἡ ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν τους, καθὼς τοὺς βάπτιζε στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη. Αὐτὸ σήμαινε τὴ μετάνοια καὶ τὴ συναίσθηση τῶν σφαλμάτων τους καὶ ἀφοροῦσε στὴν προετοιμασία τους πρὸς ὑποδοχὴ τοῦ Μεσσία. Τὸ τέλειο ἐρχόταν ἀμέσως μετά, ὅπου ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ὄχι μόνο τῶν Ἰουδαίων, ἀλλὰ καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἐπρόκειτο νὰ δοθεῖ ἀπὸ τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος ὑπερέβαλλε τὸν Πρόδρομο, ὅπως ὁ ἥλιος τὶς πυγολαμπίδες: «ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν», ἔλεγε στὰ πλήθη ὁ βαπτιστὴς Ἰωάννης, «ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ἰσχυρότερός μού ἐστιν, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδήματα βαστάσαι· αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί».

Ἀργότερα, ὅταν ὁ Χριστὸς συμπλήρωσε τὸ τριακοστὸ ἔτος τῆς ἡλικίας του, μετέβη στὴν ἔρημο, στὸ μέρος τοῦ Ἰορδάνη, ὅπου ὁ Πρόδρομος κήρυττε μετάνοια καὶ βάπτιζε τὰ πλήθη. Αὐτὸ ἦταν τὸ σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας, ὥστε μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο νὰ ἐκπληρωθεῖ, στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, «πᾶσα δικαιοσύνη». Ὁ Χριστὸς θὰ αὐξανόταν, ὁ δὲ Πρόδρομος θὰ ἐλαττωνόταν. Ἡ ἐμφάνιση δηλαδὴ καὶ ἡ δημόσια δράση τοῦ Χριστοῦ, ἡ παρουσία καὶ τὰ θαύματά του σήμαιναν τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ προδρομικοῦ ἔργου τοῦ Ἰωάννη. Αὐτὸ φαίνεται καὶ στὴ χαρακτηριστικὴ ἐπισήμανση τοῦ Προδρόμου στὰ πλήθη ποὺ τὸν περιστοίχιζαν: «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου». Δὲν εἶμαι ἐγὼ ἡ ἀλήθεια, τοὺς λέει, οὔτε τὸ κήρυγμά μου καὶ τὸ βάπτισμα ποὺ προσφέρω σᾶς σώζουν. Ἡ σωτήρια σᾶς προσφέρεται ἀπὸ αὐτὸν ποὺ τώρα σᾶς ὑποδεικνύω, ὁ ὁποῖος παρουσιάζεται μὲν πρᾶος καὶ ταπεινός, εἶναι ὅμως, ὁ μεγάλος Θεός, ποὺ γιὰ χάρη ὅλων ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων ἦρθε ἐπὶ τῆς γῆς γιὰ νὰ μᾶς λυτρώσει καὶ νὰ μᾶς ἀναπλάσει.

Ἡ μαρτυρία τοῦ Προδρόμου πιστοποιεῖται ἀπὸ τὴν ὑπερφυῆ ἀποκάλυψη τῆς Ἁγίας Τριάδος: ὁ Πατὴρ μαρτυρεῖ περὶ τοῦ Υἱοῦ, ὁ ὁποῖος βαπτίζεται, ἁγιάζοντας τὰ ὕδατα τοῦ Ἰορδάνη, καὶ τὴν κάθοδο, «ἐν εἴδει περιστερᾶς» τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἔτσι, σήμερα ἀγαλλόμαστε, διότι ὁ ἐπίγειος ἄγγελος καὶ ὁ οὐράνιος ἄνθρωπος, ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, περαίνοντας τὸ ἔργο ποὺ τοῦ ἀνατέθηκε ἀπὸ τὸν Θεό, μᾶς ὑποδεικνύει τὸν λυτρωτή, αὐτὸν ποὺ καὶ ἐμεῖς ὀφείλουμε νὰ ἀκολουθήσουμε στὸν δρόμο γιὰ τὴ σωτηρία.

ΠΗΓΗ