ΣΥΝΑΞΙΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ & ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ – 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018

(Ἰω. α΄, 29-34)

Ἀδελφοί, ἡ σημερινὴ ἡμέρα, ἑπόμενη τῆς δεσποτικῆς γιορτῆς τῶν Θεοφανείων, εἶναι ἀφιερωμένη στὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο καὶ Βαπτιστὴ καὶ ἡ Ἐκκλησία ποιεῖ σύναξη τῶν πιστῶν πρὸς τιμὴν τοῦ Προδρόμου. Εἶναι ἀρχαία πράξη τῆς Ἐκκλησίας αὐτή: τὴν ἑπομένη τῶν δεσποτικῶν ἑορτῶν νὰ ποιεῖ συνάξεις γιὰ νὰ τιμήσει τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα ποὺ ἔπαιξαν πρωταγωνιστικὸ ρόλο στὴ δεσποτικὴ γιορτὴ ποὺ προηγήθηκε. Τὴν ἑπομένη λ.χ. τῶν Χριστουγέννων ποιεῖ σύναξη γιὰ τὴν Παναγία. Σήμερα ποιεῖ σύναξη γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο.

Οἱ γιορτὲς αὐτὲς τῶν συνάξεων, ποὺ ἀκολουθοῦν σὰν ἀπόηχος τὶς δεσποτικές, ἀπηχοῦν ὑμνολογικὰ ὅλο τὸ ἑορταστικὸ γεγονὸς ποὺ προηγήθηκε. Ἔτσι καὶ σήμερα. Ἡ ὑμνολογία τῆς ἡμέρας εἶναι μία –τρόπον τινὰ– ἐπανάληψη τῆς ὑμνολογίας τῶν Θεοφανείων μὲ σκοπὸ τὴν προβολὴ τοῦ Ἰωάννη τοῦ Βαπτιστῆ στὸ συγκεκριμένο γεγονὸς τῆς ὑποδοχῆς τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ Βάπτισή του στὸν ποταμὸ Ἰορδάνη, τὴν ἀποκάλυψη, ποὺ τοῦ παρεῖχε ὁ Θεὸς γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τὴν περιγραφὴ καὶ ὁμολογία τῆς Θεοφάνειας.

Ὄχι μόνο ἡ ὑμνολογία τῆς ἡμέρας ἀναφέρεται στὴ Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸν Ἰωάννη ἀλλὰ καὶ ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀπὸ τὸ κατὰ Ἰωάννη Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται σ’ αὐτὸ τὸ γεγονός. Ἂς τὸ ἀκούσουμε τώρα στὴ δική μας ἁπλὴ γλώσσα:

Ἐκεῖνο τὸν καιρὸ ὁ Ἰωάννης βλέπει τὸν Ἰησοῦ νὰ ἔρχεται πρὸς τὸ μέρος του καὶ λέει: «Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ παίρνει τὴν ἁμαρτία ἀπὸ πάνω ἀπ’ τοὺς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτὸν σας μίλησα ὅταν εἶπα, ‘‘ὕστερα ἀπὸ μένα ἔρχεται ἕνας ποὺ εἶναι ἀνώτερός μου, γιατί ὑπῆρχε πρὶν νὰ γεννηθῶ’’. Κι ἐγὼ κάποτε δὲν τὸν ἤξερα ποιὸς εἶναι. Γιὰ νὰ τὸν γνωρίσει ὅμως ὁ Ἰσραήλ, γι’ αὐτὸ ἦρθα ἐγὼ καὶ βαφτίζω μὲ νερό’’. Κι ὁ Ἰωάννης ἔκανε ἐπίσημη δήλωση καὶ εἶπε: ‘‘Εἶδα τὸ Πνεῦμα νὰ κατεβαίνει σὰν περιστέρι ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ νὰ μένει πάνω του. Ἐγὼ δὲν τὸν ἤξερα ποιὸς ἦταν, ἐκεῖνος ὅμως ποὺ μὲ ἔστειλε νὰ βαφτίζω μὲ νερό, ἐκεῖνος μου εἶπε: ‘‘ἐκεῖνος ποὺ πάνω του θὰ δεῖς νὰ κατεβαίνει καὶ νὰ μένει τὸ Πνεῦμα, αὐτὸς εἶναι ποὺ βαφτίζει μὲ Ἅγιο Πνεῦμα’’. Κι αὐτὸ ἐγὼ τὸ εἶδα καὶ διακήρυξα δημόσια πὼς αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ.

Γιὰ τὴ Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ ὁμιλοῦν καὶ οἱ ἄλλοι τρεῖς Εὐαγγελιστές, ὁ Ματθαῖος, ὁ Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς. Καὶ στὴν περιγραφὴ ποὺ κάνουν οἱ ἄλλοι Εὐαγγελιστὲς καὶ σ’ αὐτὴ τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη δὲν εἶναι μόνο ἡ εἰκόνα ποὺ ὁ Χριστὸς μπαίνει στὸν ποταμὸ Ἰορδάνη, ὁ Ἰωάννης τὸν βαπτίζει καὶ ὁ κόσμος βλέπει. Εἶναι καὶ ἡ περιγραφὴ τοῦ Ἰωάννη γιὰ τὸ Χριστὸ ποὺ ξεπερνᾶ τὴν εἰκόνα. Τὸν ἀποκαλεῖ ‘‘ἀμνὸ τοῦ Θεοῦ’’, καὶ ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ ‘‘παίρνει τὴν ἁμαρτία ἀπὸ πάνω ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους’’.

Λέει ἀκόμα ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστὴς γιὰ τὸ Χριστὸ ὅτι ‘‘ὑπῆρχε πρὶν νὰ γεννηθῶ’’. Καὶ ἐνῶ κάποτε ὁ Πρόδρομος δὲν τὸν ἤξερε τὸ Χριστὸ ‘‘ποιὸς εἶναι’’, τώρα πιά, ξέρει ποιὸς εἶναι (ποὺ σημαίνει πὼς αὐτὴ τὴ γνώση κάποιος τοῦ τὴν ἀποκάλυψε) καὶ διακηρύσσει δημόσια ὅτι ‘‘αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ’’. Ὁ Χριστὸς ὡς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ὑπῆρχε πρὶν νὰ γεννηθεῖ ὁ Ἰωάννης. Καὶ ὄχι μόνο. Ὑπῆρχε πρὶν νὰ γίνει ὁ κόσμος. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, μέσα ἀπὸ τὴ Βούληση τοῦ Θεοῦ, σαρκώθηκε, ἔγινε ἄνθρωπος σὲ ὅλα ὅμοιος μὲ ἐμᾶς ἐκτός της ἁμαρτίας.

Ἡ περιγραφὴ αὐτὴ τοῦ Βαπτιστῆ Ἰωάννη γιὰ τὸ ποιὸς εἶναι ὁ Χριστός, ποὺ ἔρχεται μέσα στὸ πλῆθος νὰ βαπτιστεῖ στὸν Ἰορδάνη καὶ ἐν τέλει, παρὰ τὸν δικαιολογημένο δισταγμό του, τὸν βαπτίζει, ὀφείλεται στὴν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στὸν Ἰωάννη. Ὁ Θεὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ τοῦ ἀποκαλύπτει τὴν ἀόρατη φύση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ θεία, καὶ ποὺ ἑνώθηκε στὸ ἕνα Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ‘‘ἀτρέπτως, ἀσυγχύτως καὶ ἀδιαιρέτως’’ μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση.

Ὁ ἀποκαλυπτικὸς λόγος τοῦ Προδρόμου γιὰ τὸ ‘‘ποιὸς εἶναι’’ ὁ Χριστός, μᾶς συνδέει μὲ τὴν ἀρχὴ τοῦ κατὰ Ἰωάννη Εὐαγγελίου, ὅπου ὁ Εὐαγγελιστὴς γράφει: «Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν». Καὶ ὁ Λόγος ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἔστησε τὴ σκηνὴ τοῦ ἀνάμεσά μας. Οἱ λέξεις «Λόγος» (μὲ κεφαλαῖο τὸ Λ) τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη καὶ «Υἱὸς τοῦ Θεοῦ» τοῦ Βαπτιστῆ Ἰωάννη εἶναι ταυτόσημες. Ἀναφέρονται στὸ ἴδιο πρόσωπο. Καὶ οἱ δύο (Πρόδρομος καὶ Εὐαγγελιστὴς) δέχονται ἀπὸ τὸ Θεὸ αὐτὴ τὴ γνώση καὶ τὴν προσφέρουν σέ μας. Σ’ αὐτὸ τὸ πρόσωπο καὶ σ’ αὐτὸ τὸ ὄνομα, Χριστός, ὑπάρχει ἡ σωτηρία μας. Ἀμήν.

π. Κ.Ι.Κ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

ΠΗΓΗ