ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ 18-5-2014
«Προσκυνήσουσι τῷ Πατρὶ ἐν πνεύµατι καὶ ἀληθείᾳ»
Ὕπηρχε µιά διαµάχη µεταξὺ Ἰουδαίων καὶ Σαµαρειτῶν. Δὲν ἦταν συγγενεῖς λαοί. Ἡ Σαµάρεια ἦταν ἐξ ὁλοκλήρου ξένη περιοχὴ µὲ τὸν ἐθνικὸ βίο τοῦ Ἰσραήλ. Οἱ Σαµαρεῖτες πῆραν τὸ ὀνοµά τους ἀπὸ τὸ ὅρος Σοµόρ. Τὸν ἀληθινὸ Θεὸ τὸν θεωροῦσαν τοπικὸ θεό, ἐνῶ παράλληλα πίστευαν καὶ σὲ ἄλλους εἰδωλολατρικοὺς θεούς. Οἱ Ἰσραηλίτες ἀπέφευγαν µέ ἀποστροφὴ τοὺς Σαµαρεῖτες καὶ οἱ ραββινικὲς ἐντολὲς ἦταν νὰ µήν ἔχουν οἱ Ἰουδαῖοι οὐδεµία σχέση µέ τοὺς κατοίκους τῆς Σαµάρειας. Στὴν περιοχὴ αὐτὴ σταµάτησε ὁ Χριστὸς νὰ ξεκουρασθεῖ καὶ πιὸ εἰδικὰ στὴν πόλη Συχὰρ κοντὰ στὴν πηγὴ τοῦ Ἰακώβ. Στὸ χῶρο αὐτὸ ἔκανε διάλογο µὲ µιὰ γυναῖκα Σαµαρείτιδα.
Ἡ Σαµαρείτιδα ἀπὸ τὶς ἐρωτήσεις καὶ τὴν ἔκπληξη ποὺ δοκίµασε ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, φαίνεται πὼς ἦταν µιά ἁπλοϊκὴ γυναῖκα, ἀγράµµατη καὶ ἀµαθής. Ἀκόµη φαίνεται πὼς εἶχε ἄτακτη ζωή. Παρ’ ὅλα αὐτά, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ἦταν ἄνθρωπος ποὺ ἐπιθυµοῦσε νὰ µάθει τὴν τελειότερη γνώση γιὰ τὸ Θεό. Μεταξὺ ἄλλων ὁ Κύριος ἔθιξε τὸ θέµα τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ. Βέβαια, τόνισε πὼς ὁ Σαµαρειτικὸς τρόπος λατρείας τοῦ Θεοῦ εἶναι σφαλερός, ἐνῶ ὁ Ἰουδαϊκὸς ὁ ὀρθός. Ὀμως, οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ Σαµαρεῖτες νόµιζαν πὼς µέ τὰ θυµιάµατα, τὶς θυσίες, τὶς περιτοµές, τὸ Ναὸ ἢ τὸ ὅρος Γαρειζίν, τοὺς σωµατικοὺς καθαρµοὺς εὐαρεστοῦν τὸ Θεό. Ἔρχεται ὁ Κύριος καὶ λέγει πὼς ὁ Θεὸς εἶναι Πνεῦµα, καὶ οἱ προσκυνητὲς πρέπει νὰ Τὸν λατρεύουν πνευµατικά. Ὁ Θεὸς δὲν θεραπεύεται µὲ τὴν ὕλη, γι’ αὐτὸ καὶ ἀνάλογη εἶναι καὶ ἡ λατρεία στὸ πρόσωπό Του. Ὅλοι οἱ καθαρµοὶ καὶ οἱ περιτοµὲς εἶναι σκιές, ἐνῶ ἡ ἀλήθεια εἶναι ἡ πνευµατικὴ λατρεία. Ὁ Εὐθύµιος Ζιγαβηνὸς γράφει πὼς πνευµατικὴ λατρεία εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη. Ἄλλος ἑρµηνευτὴς θὰ πεῖ πὼς ἀληθινὴ λατρεία εἶναι ἡ ὀρθότητα τῶν δογµάτων καὶ τὰ κατορθώµατα τῆς ἀρετῆς.
Ποῦ εἶναι ὁ Θεὸς καὶ ποῦ πρέπει νὰ Τὸν προσκυνούµε; Ὁ Θεὸς εἶναι παντοῦ καὶ µέσα µας. Ὁ Θεὸς εἶναι πνεῦµα καὶ τὸ πνεῦµα «ὅπου θέλει πνεῖ» ( Ἴωαν. 3,8). Ὅλος ὁ κόσµος πλέει μέσα στὶς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε τὸ Πνεῦµα τοῦ Θεοῦ «ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» (Γέν.1,2) καὶ τῆς ἀβύσσου. Ὁ Θεὸς εἶναι «πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν». Ὁ Θεοφάνης ὁ Κεραµεὺς σηµειώνει πὼς τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς στὴ Σαµαρείτιδα γιὰ τὴν ἀληθινὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ, σηµαίνουν πὼς θὰ ἔλθει καιρός, κατὰ τὸν ὁποῖον «οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ οὐκ ἐν ἀφωρισµένῳ τόπῳ, ἀλλὰ πανταχόθεν προσοίσουσιν τὴν προσκύνησιν τῷ πανταχοῦ παρόντι θεῷ», δηλαδὴ οἱ ἀληθινοὶ προσκυνητὲς ὄχι σὲ κάποιον εἰδικὸ τόπο, ἀλλὰ παντοῦ καὶ σ’ ὅλα τὰ µέρη τῆς γῆς θὰ προσφέρουν τὴν προσκύνηση στὸν πανταχοῦ παρόντα Θεό. Μέσα στὰ δύο τελειωτικὰ στοιχεῖα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εἶναι ἡ πράξη καὶ ἡ θεωρία, θὰ λατρεύεται ὁ Θεός.
Ἐὰν µιὰ γυναίκα Σαµαρείτιδα δείχνει τόση ἐπιµέλεια καὶ προθυµία, γιὰ νὰ µάθει κάτι χρήσιµο γιὰ τὴν πνευµατική της ζωὴ καὶ παραµένει πλησίον τοῦ Κυρίου, ἂν καὶ ἀγνοοῦσε ποιὸς εἶναι, καταλαβαίνουµε τί πρέπει νὰ κάνουµε ἐµεῖς. Ἐµεῖς γνωρίζουµε ποιὸς εἶναι ὁ Ἰησοῦς, ποῦ βρίσκεται, ποῦ προσφέρει τὸν ἑαυτό Του.
Γι’αὐτό πάντοτε ἄς Τὸν ἀναζητοῦµε χωρὶς ὀκνηρία. Ὅμως, δυστυχῶς ἀγνοοῦµε στοιχειώδη πράγµατα γύρω ἀπὸ τὴν πνευµατική µας ζωή. Πολλοὶ ἀπὸ µᾶς δὲν γνωρίζουµε ποιὸ Θεὸ λατρεύουµε. Τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Πῶς θὰ σωθοῦµε; Ἡ µετάνοια τί χαρακτηριστικὰ ἔχει καὶ πολλὰ ἄλλα. Ἡ γυναίκα αὐτή, ἂν καὶ ἁµαρτωλή, εἶχε ἐπιθυµία νὰ µάθει τὴν ἀληθινὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ. Εµείς ἄραγε ἔχουµε τὸ ἴδιο ἐνδιαφέρον νὰ µάθουµε τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας µας καὶ τὸ Εὐαγγέλιο;
Ἐὰν ἐνδιαφερόµαστε νὰ µάθουµε κάτι, θὰ γνωρίζαµε πὼς ἡ ἀληθινὴ λατρεία εἶναι πνευµατική. «Τιµήσατε τὸν Θεὸν πλέον τῆς συνηθείας», γράφει ὃ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Δὲν µᾶς σώζουν τὰ εὐλαβῆ ἔθιµα, ἀλλὰ ἡ ὁλόψυχη καὶ µέ ἐπίγνωση πνευµατικὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν.
«Προσκυνήσουσι τῷ Πατρὶ ἐν πνεύµατι καὶ ἀληθείᾳ»
Ὕπηρχε µιά διαµάχη µεταξὺ Ἰουδαίων καὶ Σαµαρειτῶν. Δὲν ἦταν συγγενεῖς λαοί. Ἡ Σαµάρεια ἦταν ἐξ ὁλοκλήρου ξένη περιοχὴ µὲ τὸν ἐθνικὸ βίο τοῦ Ἰσραήλ. Οἱ Σαµαρεῖτες πῆραν τὸ ὀνοµά τους ἀπὸ τὸ ὅρος Σοµόρ. Τὸν ἀληθινὸ Θεὸ τὸν θεωροῦσαν τοπικὸ θεό, ἐνῶ παράλληλα πίστευαν καὶ σὲ ἄλλους εἰδωλολατρικοὺς θεούς. Οἱ Ἰσραηλίτες ἀπέφευγαν µέ ἀποστροφὴ τοὺς Σαµαρεῖτες καὶ οἱ ραββινικὲς ἐντολὲς ἦταν νὰ µήν ἔχουν οἱ Ἰουδαῖοι οὐδεµία σχέση µέ τοὺς κατοίκους τῆς Σαµάρειας. Στὴν περιοχὴ αὐτὴ σταµάτησε ὁ Χριστὸς νὰ ξεκουρασθεῖ καὶ πιὸ εἰδικὰ στὴν πόλη Συχὰρ κοντὰ στὴν πηγὴ τοῦ Ἰακώβ. Στὸ χῶρο αὐτὸ ἔκανε διάλογο µὲ µιὰ γυναῖκα Σαµαρείτιδα.
Ἡ Σαµαρείτιδα ἀπὸ τὶς ἐρωτήσεις καὶ τὴν ἔκπληξη ποὺ δοκίµασε ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, φαίνεται πὼς ἦταν µιά ἁπλοϊκὴ γυναῖκα, ἀγράµµατη καὶ ἀµαθής. Ἀκόµη φαίνεται πὼς εἶχε ἄτακτη ζωή. Παρ’ ὅλα αὐτά, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ἦταν ἄνθρωπος ποὺ ἐπιθυµοῦσε νὰ µάθει τὴν τελειότερη γνώση γιὰ τὸ Θεό. Μεταξὺ ἄλλων ὁ Κύριος ἔθιξε τὸ θέµα τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ. Βέβαια, τόνισε πὼς ὁ Σαµαρειτικὸς τρόπος λατρείας τοῦ Θεοῦ εἶναι σφαλερός, ἐνῶ ὁ Ἰουδαϊκὸς ὁ ὀρθός. Ὀμως, οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ Σαµαρεῖτες νόµιζαν πὼς µέ τὰ θυµιάµατα, τὶς θυσίες, τὶς περιτοµές, τὸ Ναὸ ἢ τὸ ὅρος Γαρειζίν, τοὺς σωµατικοὺς καθαρµοὺς εὐαρεστοῦν τὸ Θεό. Ἔρχεται ὁ Κύριος καὶ λέγει πὼς ὁ Θεὸς εἶναι Πνεῦµα, καὶ οἱ προσκυνητὲς πρέπει νὰ Τὸν λατρεύουν πνευµατικά. Ὁ Θεὸς δὲν θεραπεύεται µὲ τὴν ὕλη, γι’ αὐτὸ καὶ ἀνάλογη εἶναι καὶ ἡ λατρεία στὸ πρόσωπό Του. Ὅλοι οἱ καθαρµοὶ καὶ οἱ περιτοµὲς εἶναι σκιές, ἐνῶ ἡ ἀλήθεια εἶναι ἡ πνευµατικὴ λατρεία. Ὁ Εὐθύµιος Ζιγαβηνὸς γράφει πὼς πνευµατικὴ λατρεία εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη. Ἄλλος ἑρµηνευτὴς θὰ πεῖ πὼς ἀληθινὴ λατρεία εἶναι ἡ ὀρθότητα τῶν δογµάτων καὶ τὰ κατορθώµατα τῆς ἀρετῆς.
Ποῦ εἶναι ὁ Θεὸς καὶ ποῦ πρέπει νὰ Τὸν προσκυνούµε; Ὁ Θεὸς εἶναι παντοῦ καὶ µέσα µας. Ὁ Θεὸς εἶναι πνεῦµα καὶ τὸ πνεῦµα «ὅπου θέλει πνεῖ» ( Ἴωαν. 3,8). Ὅλος ὁ κόσµος πλέει μέσα στὶς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε τὸ Πνεῦµα τοῦ Θεοῦ «ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» (Γέν.1,2) καὶ τῆς ἀβύσσου. Ὁ Θεὸς εἶναι «πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν». Ὁ Θεοφάνης ὁ Κεραµεὺς σηµειώνει πὼς τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς στὴ Σαµαρείτιδα γιὰ τὴν ἀληθινὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ, σηµαίνουν πὼς θὰ ἔλθει καιρός, κατὰ τὸν ὁποῖον «οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ οὐκ ἐν ἀφωρισµένῳ τόπῳ, ἀλλὰ πανταχόθεν προσοίσουσιν τὴν προσκύνησιν τῷ πανταχοῦ παρόντι θεῷ», δηλαδὴ οἱ ἀληθινοὶ προσκυνητὲς ὄχι σὲ κάποιον εἰδικὸ τόπο, ἀλλὰ παντοῦ καὶ σ’ ὅλα τὰ µέρη τῆς γῆς θὰ προσφέρουν τὴν προσκύνηση στὸν πανταχοῦ παρόντα Θεό. Μέσα στὰ δύο τελειωτικὰ στοιχεῖα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εἶναι ἡ πράξη καὶ ἡ θεωρία, θὰ λατρεύεται ὁ Θεός.
Ἐὰν µιὰ γυναίκα Σαµαρείτιδα δείχνει τόση ἐπιµέλεια καὶ προθυµία, γιὰ νὰ µάθει κάτι χρήσιµο γιὰ τὴν πνευµατική της ζωὴ καὶ παραµένει πλησίον τοῦ Κυρίου, ἂν καὶ ἀγνοοῦσε ποιὸς εἶναι, καταλαβαίνουµε τί πρέπει νὰ κάνουµε ἐµεῖς. Ἐµεῖς γνωρίζουµε ποιὸς εἶναι ὁ Ἰησοῦς, ποῦ βρίσκεται, ποῦ προσφέρει τὸν ἑαυτό Του.
Γι’αὐτό πάντοτε ἄς Τὸν ἀναζητοῦµε χωρὶς ὀκνηρία. Ὅμως, δυστυχῶς ἀγνοοῦµε στοιχειώδη πράγµατα γύρω ἀπὸ τὴν πνευµατική µας ζωή. Πολλοὶ ἀπὸ µᾶς δὲν γνωρίζουµε ποιὸ Θεὸ λατρεύουµε. Τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Πῶς θὰ σωθοῦµε; Ἡ µετάνοια τί χαρακτηριστικὰ ἔχει καὶ πολλὰ ἄλλα. Ἡ γυναίκα αὐτή, ἂν καὶ ἁµαρτωλή, εἶχε ἐπιθυµία νὰ µάθει τὴν ἀληθινὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ. Εµείς ἄραγε ἔχουµε τὸ ἴδιο ἐνδιαφέρον νὰ µάθουµε τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας µας καὶ τὸ Εὐαγγέλιο;
Ἐὰν ἐνδιαφερόµαστε νὰ µάθουµε κάτι, θὰ γνωρίζαµε πὼς ἡ ἀληθινὴ λατρεία εἶναι πνευµατική. «Τιµήσατε τὸν Θεὸν πλέον τῆς συνηθείας», γράφει ὃ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Δὲν µᾶς σώζουν τὰ εὐλαβῆ ἔθιµα, ἀλλὰ ἡ ὁλόψυχη καὶ µέ ἐπίγνωση πνευµατικὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου