Ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Βηθεσδά (Ἰω 5,1-15)

      Λέξεις:

2.  ἐπί τῇ προβατικῇ = στήν προβατική πύλη

     Κολυμβήθρα = δεξαμενή

     ἡ ἐπιλεγομένη = ἡ ὁποία εἶχε τό ὄνομα

     πέντε στοάς ἔχουσα = μέ πέντε πτέρυγες

3.  κατέκειτο = ἦταν κατάκοιτος

    χωλῶν = κουτσῶν

    ξηρῶν = ἀνθρώπων μέ ἀκίνητο κάποιο μέλος τοῦ σώματός τους, παραλύτων

    ἐκδεχομένων = πού περίμεναν

4.  ᾧδήποτε κατείχετο νοσήματι = ὅποια ἀρρώστια κι ἄν εἶχε

6.  κατακείμενον = κατάκοιτο

9.  ἦρε τόν κράβαττον αὐτοῦ = φορτώθηκε τό κρεβάτι του

11. οὐκ ἔξεστί σοι = δέν σοῦ ἐπιτρέπεται

12. ὁ δέ ἰαθείς = ὁ θεραπευμένος

13. Οὐκ ᾔδει = δέν ἤξερε

     ἐξένευσε = ἐξαφανίστηκε

14. μηκέτι ἁμάρτανε = μήν ἁμαρτάνεις πλέον

     ἵνα μή χεῖρόν σοί τι γένηται = γιά νά μή σοῦ συμβεῖ κάτι χειρότερο.

Ἱστορικά - Πραγματολογικά - Ἑρμηνευτικά

Ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Βηθεσδά περιγράφεται μόνο ἀπό τόν εὐαγγελιστή Ἰωάννη. Ἀμέσως μετά τήν περικοπή στό στίχο 16 ὁ εὐαγγελιστής σημειώνει· «Καί διά τοῦτο ἐδίωκον τόν Ἰησοῦν oἱ Ἰουδαῖοι καί ἐζήτουν αὐτόν ἀποκτεῖναι, ὅτι ταῦτα ἐποίει ἐν σαββάτῳ». Αὐτό δείχνει ὅτι μέ τή διήγηση τῆς θεραπείας θέλει νά μᾶς πεῖ ὅτι ἕνας ἀπό τούς κύριους λόγους γιά τούς ὁποίους δίωκαν τόν Κύριο οἱ Ἰουδαῖοι ἦταν ἡ κατάλυση τῶν διατάξεων περί σαββάτου.

5,1. Μετά ταῦτα ἦν ἡ ἑορτή τῶν ᾿Ιουδαίων, καί ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς Ἰεροσόλυμα.

ἦν ἡ ἑορτή τῶν Ἰουδαίων: Δέν μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστής ποιά ἑορτή ἦταν. Ὅπως ἑρμηνεύουν διάφοροι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἦταν ἡ ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς. Γι’ αὐτό ἴσως καί ἀπό τά ἀρχαῖα χρόνια ἡ Ἐκκλησία φρόντισε ὥστε ἡ περικοπή αὐτή νά διαβάζεται σέ μία ἀπό τίς Κυριακές τοῦ Πεντηκοσταρίου.

5,2. ἔστι δέ ἐν τοῖς Ἰεροσολύμοις ἐπί τῇ προβατικῇ κολυμβήθρα, ἡ ἐπιλεγομένη ἑβραϊστί Βηθεσδά, πέντε στοάς ἔχουσα.

ἐπί τῇ προβατικῇ: Δέν πρέπει νά διαβάζουμε τή λέξη μαζί μέ τήν ἑπομένη κολυμβήθρα, γιατί δέν λεγόταν προβατική ἡ κολυμβήθρα, ἀλλά μία πύλη τῶν τειχῶν τῆς Ἰερουσαλήμ, πού ἦταν στά βορειοαανατολικά τοῦ ναοῦ. Ἀπ’ αὐτή ἔφερναν στήν πόλη τά κοπάδια τῶν προβάτων πού ὅλη τή μέρα ἔβοσκαν στήν ὕπαιθρο, ἔξω ἀπό τά τείχη.

κολυμβήθρα, ἡ ἐπιλεγομένη ἑβραϊστί Βηθεσδά: Ἦταν μία δεξαμενή ἤ λίμνη ἀρκετά βαθειά, ὥστε νά μπορεῖ κανείς νά κολυμπᾶ μέσα σ’ αὐτή. Τῆς εἶχαν δώσει τό ἑβραϊκό ὄνομα Βηθεσδά, πού σημαίνει οἶκος ἐλέους, δηλαδή νοσοκομεῖο, ὅπως θά λέγαμε σήμερα.

πέντε στοάς ἔχουσα: Γύρω ἀπό τήν κολυμβήθρα ὑπῆρχαν πέντε στοές, δηλαδή καμάρες ἤ θόλοι. Τίς ἔκτισαν μᾶλλον οἱ συγγενεῖς τῶν ἀρρώστων, ὥστε νά μποροῦν οἱ ἄρρωστοι νά συγκεντρώνονται γύρω ἀπό τήν κολυμβήθρα περιμένοντας πότε θά ταραχθεῖ τό νερό της γιά νά πέσουν μέσα καί νά θεραπευθοῦν. Γιά νά ἔχουμε μία ἀντιστοιχία μέ τίς σημερινές εἰκόνες, θά λέγαμε ὅτι ἡ Βηθεσδά ἦταν ἕνα νοσοκομεῖο μέ πέντε πτέρυγες.

5,5. Ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καί ὀκτώ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ αὐτοῦ.

Δέν μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστής ἀκριβῶς τί ἀσθένεια εἶχε ὁ ἄρρωστος. Ἀπό τή συνέχεια τῆς διηγήσεως ὅμως καταλαβαίνουμε ὅτι ἦταν παραλυτικός. Ἦταν 38 χρόνια κατάκοιτος, καί ποιός ξέρει πόσα ἀπ’ αὐτά τά πέρασε στήν κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδά περιμένοντας τή θεραπεία του!

5,8. Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ἔγειρε, ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει.

λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ἔγειρε…: Μέ μία προσταγή ὁ Κύριος θεραπεύει τόν παράλυτο. Αὐτό δείχνει τήν κυριαρχία του πάνω στήν ἀνθρώπινη φύση. Ἐνῶ οἱ ἄλλοι μεγάλοι ἄνδρες προφῆτες, ἀπόστολοι κτλ. ἔκαναν τά σημεῖα τους ὡς ἁπλά ὄργανα τοῦ Θεοῦ, μέ τή δική του δύναμη, ὁ Ἰησοῦς Χριστός θεραπεύει μέ μιά προσταγή, γιατί εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός.

ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει: Δέν σηκώνει ἁπλῶς στά πόδια του τόν παράλυτο, ὁ Κύριος, ἀλλά τόν προστάζει καί νά φορτωθεῖ τό κρεβάτι του, σάν μιά ἐπιβεβαίωση τοῦ σημείου. Τό ὅτι ὁ μέχρι τώρα παράλυτος μποροῦσε νά μεταφέρει καί βάρος δείχνει ὅτι ἔγινε ἀπολύτως καλά.

5,10. ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευμένῳ· σάββατόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἆραι τόν κράβαττον.

Ἰουδαῖοι: Εἶναι ἡ θρησκευτική ὀνομασία τῶν ἑβραίων (τό ἑβραῖοι εἶναι ἡ ἐθνική). Ἐδῶ ὁ εὐαγγελιστής ἐννοεῖ κυρίως τή θρησκευτική ἀφρόκρεμα, δηλαδή τούς φαρισαίους.

σάββατόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἆραι τόν κράβαττον: Τό Σάββατο σύμφωνα μέ τόν μωσαϊκό νόμο ἦταν ἡμέρα ἀργίας. Στήν ἐντολή τοῦ νόμου οἱ φαρισαῖοι εἶχαν προσθέσει ἕνα σωρό δικές τους διατάξεις, πού στίς μέρες τοῦ Χριστοῦ εἶχαν φθάσει τά ὅρια τοῦ γελοίου. Κατά τό Σάββατο π.χ. δέν ἐπιτρεπόταν νά σηκώσει κανείς φορτίο, δέν ἔπρεπε νά φορᾶ παπούτσια μέ καρφιά, γιατί τά καρφιά εἶναι βάρος. Ἕνας ἄνθρωπος ἐπιτρεπόταν νά κρατᾶ ἕνα ψωμί· δέν ἐπιτρεπόταν ὅμως νά τό κρατοῦν δύο μαζί, γιατί αὐτό θεωροῦνταν συνεργασία. Δέν ἐπιτρεπόταν ὁ Ἰουδαῖος νά σηκώνει ἕνα κεσσιέρ, δηλαδή μία κλωστή μέ σφραγίδα ἀπό κερί, οὔτε ὁ πετεινός τοῦ Ἰουδαίου ἐπιτρεπόταν νά 'χει δεμένη στό πόδι του μία κλωστή πού ἦταν σημάδι τοῦ ἰδιοκτήτη. Θυμηθεῖτε ἀκόμη ὅτι τόν Ἰησοῦ τόν χαρακτήρισαν οἱ Ἰουδαῖοι σάν ἁμαρτωλό, γιατί ἔκανε λάσπη μέ τό σάλιο του τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου.

5,11. ἀπεκρίθη αὐτοῖς· ὁ ποιήσας με ὑγιῆ, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει.

ὁ ποιήσας με ὑγιῆ … περιπάτει: Ὁ θεραπευμένος παραλυτικός πῆρε ἀπό τόν Ἰησοῦ τήν ἐντολή νά μεταφέρει τό κρεβάτι του. Οἱ φαρισαῖοι τώρα τοῦ δίνουν μία ἐντελῶς ἀντίθετη ἐντολή. Κι αὐτός, πολύ λογικά, ἐκτελεῖ τήν ἐντολή ἐκείνου πού κι ἀπό τά ἔργα του φαίνεται ὅτι ἔχει ἐξουσία. Εἶναι σάν νά τούς λέει: Ἐγώ δέν γνωρίζω οὔτε αὐτόν πού μοῦ εἶπε νά σηκώσω τό κρεβάτι μου, οὔτε  καί σᾶς. Βλέπω ὅμως ὅτι ἐκεῖνος εἶχε τήν ὑπερφυσική δύναμη νά μέ θεραπεύσει καί γι’ αὐτό σέ κείνου τή ἐντολή ὑπακούω.

5,12. ἠρώτησαν οὖν αὐτόν· τίς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών σοι, ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει;

τίς ἐστίν ὁ ἄνθρωπος … περιπάτει: Ὁ ἱερός Χρυσόστομος παρατηρεῖ: Στήν ἐρώτησή τους οἱ φαρισαῖοι δέν λένε ποιός σέ ἔκανε ὑγιῆ, ὅπως ἦταν φυσικό νά ρωτήσουν μετά τήν ἀπάντηση τοῦ παραλυτικοῦ, ἀλλά ρωτοῦν· ποιός εἶναι αὐτός πού σοῦ εἶπε νά σηκώσεις τό κρεβάτι σου; Ἀπαξιοῦν νά ποῦνε τή λέξη πού δείχνει τό σημεῖο καί λένε μόνο τή φράση στήν ὁποία φαίνεται ἡ καταπάτηση τῆς ἐντολῆς.

5,14. μετά ταῦτα εὑρίσκει αὐτόν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καί εἶπεν αὐτῷ· ἴδε ὑγιής γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μή χεῖρόν σοί τι γένηται.

ἴδε ὑγιής γέγονας μηκέτι … γένηται: Τά λόγια αὐτά τοῦ Ἰησοῦ δείχνουν ὅτι ἡ ἀρρώστια τοῦ παραλυτικοῦ ὀφειλόταν σέ κάποια συγκεκριμένη ἁμαρτία του ἤ στήν ἁμαρτωλή ζωή του γενικά. Ὁ Χριστός εἶπε στούς μαθητές του ἄλλοτε ὅτι αἰτία κάθε ἀρρώστιας δέν εἶναι ὁπωσδήποτε ἡ προσωπική ἁμαρτία ἤ ἡ ἁμαρτία τῶν γονέων. Ἐδῶ ὅμως ἀφήνει νά ἐννοηθεῖ ὅτι ἡ αἰτία εἶναι ἡ προσωπική ἁμαρτία. Ἡ παράλυση τίς περισσότερες φορές ὀφείλεται σέ βλάβη τοῦ ἐγκεφάλου πού μπορεῖ νά προέλθει καί ἀπό ἀφροδίσια νοσήματα. Τήν αἰτία αὐτῶν τῶν νοσημάτων βέβαια τότε δέν τήν ἤξεραν οἱ ἄνθρωποι, τήν ἤξερε ὅμως ὁ Κύριος.

5,15. ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος καί ἀνήγγειλε τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτόν ὑγιῆ.

ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος … ὑγιῆ: Μερικοί νόμισαν ὅτι ὁ θεραπευμένος παραλυτικός πῆγε καί τά εἶπε στούς φαρισαίους αὐτά ἀπό ἀχαριστία καί κακία, γιατί θίχτηκε πού ὁ Ἰησοῦς τοῦ εἶπε «μηκέτι ἁμάρτανε». Ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἀπορρίπτει αὐτή τήν ἑρμηνεία. Τά λόγια τοῦ ἀνθρώπου δείχνουν μᾶλλον ὅτι καυχιέται γιά τόν Ἰησοῦ. Ἔχουμε κι ἄλλες περιπτώσεις στά εὐαγγέλια, ὅπου αὐτοί πού εὐεργετοῦνται ἀπό τόν Ἰησοῦ διατυμπανίζουν τή θεραπεία τους κι ἔτσι προκαλοῦν καί ἐρεθίζουν τούς φαρισαίους, παρόλο πού ὁ Ἰησοῦς τούς τό ἀπαγορεύει. Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης θέλει νά μᾶς πεῖ ὅτι ἐνῶ ὁ Ἰησοῦς ἀπέφυγε τή μεγάλη δημοσιότητα γιά νά μή γίνεται προκλητικός, ὅπως ἐδῶ μόλις θεράπευσε τόν παραλυτικό «ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ», τά ἔργα του ἔφθαναν μέχρι τούς ἐχθρούς του, γιατί τά διαλαλοῦσαν αὐτοί τούς ὁποίους εὐεργετοῦσε.

Τά κυριώτερα νοήματα

Α. Ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ: Ὁ Ἰησοῦς παραβλέποντας τίς σχολαστικές καί ἀνόητες διατάξεις τῶν ραββίνων γιά τό Σάββατο, πλησίασε τόν παραλυτικό καί τόν ρώτησε· «θέλεις ὑγιής γενέσθαι;». Ὁ ἄνθρωπος ἦταν παράλυτος ἐπί 38 ὁλόκληρα χρόνια καί ποιός ξέρει πόσα χρόνια, ἀφημένος ἐκεῖ κοντά στήν κολυμβήθρα, περίμενε πότε θά ταραχθεῖ τό νερό της καί ἐπιθυμοῦσε νά πέσει πρῶτος σ’ αὐτό γιά νά θεραπευθεῖ. Ἀλλά, παράλυτος καθώς ἦταν, δέν κατόρθωνε νά τρέξει καί νά προλάβει νά πέσει πρῶτος στό νερό ὅταν ὁ ἄγγελος τό τάραζε. Ἄλλοι πού εἶχαν ἔρθει ὕστερα ἀπ’ αὐτόν προλάβαιναν ἴσως καί θεραπεύονταν. Αὐτός ὅμως δέν εἶχε ἄνθρωπο νά τόν βοηθήσει. Ἀλλά αὐτό δέν τόν ἔκανε νά ἀπελπισθεῖ. Ἀξίζει νά ὑπογραμμίσουμε μερικές ἀξιοθαύμαστες ἀρετές τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ.

1. ἐλπίδα - ἐπιμονή: Οἱ ἀρετές αὐτές φανερώνουν πόσο θερμά ποθοῦσε νά θεραπευθεῖ. Πόσο μᾶς διδάσκει ἡ ἐπιμονή τοῦ παραλυτικοῦ! Ἐμεῖς ὅταν ζητᾶμε κάτι ἀπό τόν Θεό, θέλουμε ἀμέσως νά μᾶς τό δώσει. Ἄν δέν γίνεται αὐτό πού ζητᾶμε, ἀμέσως γογγύζουμε καί πολλοί φθάνουν καί στή βλαστήμια. Ὁ παράλυτος ἐκεῖνος 38 ὁλόκληρα χρόνια περίμενε ὑπομονετικά. Δέν γόγγυζε, δέν βλαστημοῦσε τόν Θεό, δέν καταριόταν τή μέρα πού γεννήθηκε. Ἦταν ἕνας σωστός ἥρωας ὑπομονῆς. Κι αὐτή τήν ὑπομονή του βραβεύει ὁ Θεός χαρίζοντάς του τή θεραπεία.

2. ταπείνωση - ἀκακία: Ἐνῶ αὐτός ταλαιπωρεῖται τόσα χρόνια περιμένοντας τή θεραπεία του, ἔρχεται ὁ Χριστός καί τόν ρωτᾶ: «θέλεις ὑγιής γενέσθαι;». Κάποιος ἄλλος στή θέση τοῦ παραλυτικοῦ θά ἐξοργιζόταν. Θά ἔπαιρνε σάν κοροϊδία τήν ἐρώτηση τοῦ Ἰησοῦ. Αὐτός ὅμως ἀπάντησε ταπεινά· «Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω...». Δέν εἶπε κἄν «ναί, θέλω». Ἦταν τόσο αὐτονόητο. Ἀλλά εἶπε τό παράπονό του· καί μάλιστα χωρίς πικρόχολη παρατήρηση ἐναντίον τόσων καί τόσων πού ἀσφαλῶς τόν παραγκώνισαν, γιά νά πέσουν αὐτοί πρῶτοι στό νερό. Ὁ ταπεινός ἄνθρωπος δέν ἔχει ποτέ ἀπαιτήσεις ἀπό τούς ἄλλους καί δέν παραπονεῖται. Βρίσκει πάντοτε τή δύναμη νά τούς δικαιολογεῖ. Καί ὁ Κύριος πού μέ τήν ἐρώτησή του δοκίμασε τήν ταπείνωση τοῦ παραλυτικοῦ, θεράπευσε μόνον αὐτόν ἀπό τόσες δεκάδες καί ἑκατοντάδες ἴσως ἀρρώστους πού ἦταν στήν κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδά. Ὁ Θεός πάντοτε ἐκτιμᾶ καί βραβεύει τήν ταπείνωση, ἀφοῦ κατά τόν ἀδιάψευστο λόγο του «ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δέ δίδωσι χάριν».

3. πίστη: Ἀξιοθαύμαστη εἶναι καί ἡ πίστη τοῦ παραλυτικοῦ. Ὁ Ἰησοῦς τοῦ ἦταν ἄγνωστος. Πρώτη φορά τόν ἔβλεπε. Ὁ λόγος του «ἔγειρε, ἆρον τόν κράβαττόν σου καί περιπάτει», ἦταν μία προτροπή παράλογη πρός ἕναν παραλυτικό. Αὐτός ὅμως πείθεται καί προσπαθεῖ νά τήν ἐκτελέσει. Αὐτό ἀκριβῶς τό τόλμημα τοῦ παραλυτικοῦ γιά κάτι πού λογικά ἦταν ἀδύνατο, δείχνει τήν ἀληθινή πίστη κι αὐτή ἡ πίστη του βραβεύεται ἀπό τόν Ἰησοῦ μέ τό δῶρο τῆς θεραπείας.

Β. Τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος: Ἑρμηνεύοντας τή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ οἱ πατέρες καί διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας λένε ὅτι ἡ κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδά ἦταν ἕνας τύπος κολυμβήθρας τοῦ Βαπτίσματος. Ὑπάρχουν πράγματι πολλές ὁμοιότητες ἀνάμεσα στίς δύο κολυμβῆθρες, ἀλλά καί μία μεγάλη διαφορά. Ἡ κολυμβήθρα τῶν Ἰεροσολύμων λεγόταν Βηθεσδά, δηλαδή οἶκος ἐλέους. Ὁ ἄγγελος πού κατέβαινε καί τάρασσε τό νερό της φανέρωνε τή θεία δύναμη ἡ ὁποία ἐπιτελοῦσε τίς θεραπεῖες. Ἔτσι ἡ κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδά ἔδειχνε τή θεία εὐσπλαγχνία, δύναμη καί θεραπεία. Αὐτά τά τρία βλέπουμε καί στό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος, ὅπου φαίνεται:

1. Ἡ εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ: Ἀπό τήν ὥρα πού γεννιόμαστε, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε φορτωμένοι μέ τήν ἁμαρτία. Εἴμαστε σάπιοι καρποί σάπιου δένδρου καί ἔχουμε μέσα μας τό σκουλήκι τῆς φθορᾶς, πού μπῆκε στό γένος μας μέ τήν παράβαση τῶν πρωτοπλάστων. Εἴμαστε ἀκατάλληλοι γιά τήν ἄφθαρτη καί αἰώνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ, καταδικασμένοι νά μείνουμε γιά πάντα μακριά ἀπό τή ζωή. Κι ὅμως τό ἄπειρο ἔλεος καί ἡ εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ βρῆκε ἕναν τρόπο γιά νά μᾶς εἰσαγάγει στή βασιλεία του. Εἶναι τό Βάπτισμα. Μέσα στήν κολυμβήθρα τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος βρίσκουν τήν αἰώνια θεραπεία ὅλοι ὅσοι καταφεύγουν σ’ αὐτό. Καί βγαίνουν ἀπ’ αὐτή ἀναγεννημένοι, καινούργιοι ἄνθρωποι, ἕτοιμοι γιά τήν καινούργια ζωή τῆς χάριτος πού ἀνοίγεται μπροστά τους.

2. Ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ: Ἄν στήν κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδά κατέβαινε ἕνας ἄγγελος γιά νά δείξει ὅτι μέ ὑπερφυσική δύναμη γινόταν ἡ θεραπεία, στό Βάπτισμα ἐνεργεῖ ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ὅπως ἕνας τέλειος γλύπτης πού ἀπό μιά ἄμορφη μάζα μαρμάρων κατασκευάζει ἕνα ἄγαλμα, ἔτσι ὁ Θεός ἐμφυσᾶ στό χάος μας τήν ἅγια πνοή του καί μᾶς μεταμορφώνει. Ἐμᾶς τούς καταραμένους μᾶς κάνει εὐλογημένους, τούς ἀποξενωμένους μᾶς κάνει παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἀδελφούς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Σ’ ὅλες τίς θρησκεῖες οἱ ἄνθρωποι εἶχαν καθαρμούς. Ἀλλά ἐκεῖνοι οἱ καθαρμοί δείχουν μόνο τήν ἀνάγκη πού αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος νά καθαρισθεῖ. Δέν μποροῦσαν νά τούς ἀπαλλάξουν ἀπό τήν ἐνοχή καί τήν ἁμαρτία. Τίς ἁμαρτίες τίς καθαρίζει μόνο τό αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί αὐτό γίνεται στό Βάπτισμα. Ὅταν ὁ ἱερέας μᾶς βυθίζει μέσα στό νερό καί μᾶς ξαναβγάζει ἔξω, πεθαίνουμε καί ἀνασταινόμαστε πάλι μαζί μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό καί μέ τή δική του δύναμη γινόμαστε νέοι ἄνθρωποι. Τό μυαλό μας ἀπορεῖ πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό, καί ἔχουμε ἴσως καί μεῖς μαζί μέ τό Νικόδημο τήν ἀπορία «πῶς δύναται ἄνθρωπος γεννηθῆναι γέρων ὤν; μή δύναται εἰς τήν κοιλίαν τῆς μητρός αὐτοῦ δεύτερον εἰσελθεῖν καί γεννηθῆναι;». Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι ὅλα αὐτά γίνονται μέ τήν ὑπερφυσική δύναμη τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ.

3. Ἡ θεραπευτική δύναμη τοῦ Θεοῦ: Ὅπως στήν κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδά οἱ ἄνθρωποι εὕρισκαν τή θεραπεία τους, ἔτσι καί στό ἅγιο Βάπτισμα θεραπευόμαστε ἀπό τίς φοβερές ἀρρώστιες τῆς ψυχῆς. Μπαίνει στήν κολυμβήθρα ὁ ἄνθρωπος ἀκρωτηριασμένος καί παραμορφωμένος καί βγαίνει ὑγιής, τέλειος. Εἰδωλολάτρης, ἐπίορκος, ληστής, φονιάς, ὅ,τι καί ἄν εἶναι αὐτός πού προσέρχεται στό ἅγιο Βάπτισμα, θεραπεύεται. Τρεῖς χιλιάδες Ἰουδαῖοι, ἀπό ἐκείνους πού σταύρωσαν τόν Χριστό, βαπτίζονται τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς καί ἀπαλλάσσονται ἀπό τήν ἁμαρτία τῆς θεοκτονίας. Καί στή συνέχεια τῆς ἱστορίας, ἑκατομμύρια ἀνθρώπων πού εἶχαν πέσει σέ φοβερά ἁμαρτήματα, καί στό προπατορικό ἁμάρτημα εἶχαν προσθέσει ἕνα πλῆθος ἀπό δικά τους, λούσθηκαν καί καθαρίσθηκαν καί θεραπεύθηκαν μέ τό ἅγιο Βάπτισμα.

Ἀλλά εἶναι φοβερή πλάνη νά νομίζουμε ὅτι τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος μᾶς προσφέρει ὅλα αὐτά τά οὐράνια δῶρα χωρίς τή δική μας συμμετοχή. Ὅπως γιά τή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση ὁ Κύριος ζήτησε τή θέλησή του καί τόν ρώτησε «θέλεις ὑγιής γενέσθαι;», ἔτσι καί στό Βάπτισμα καλεῖ αὐτούς πού θά θελήσουν νά πιστέψουν σ’ αὐτόν. «Ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται, ὁ δέ ἀπιστήσας κατακριθήσεται», εἶπε ὁ Κύριος. Γι' αὐτό καί στήν πρώτη Ἐκκλησία ὑπῆρχε ἡ τάξη τῶν κατηχουμένων. Ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἐξέφραζαν ἐπιθυμία νά γίνουν χριστιανοί, ἄκουγαν πρῶτα τή διδασκαλία τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί ὅσοι τήν δέχονταν προχωροῦσαν στό Βάπτισμα. Διαφορετικά δέν μποροῦσαν νά βαπτισθοῦν. Ἡ ἐκκλησία κατ’ οἰκονομίαν ἐπέτρεψε τόν νηπιοβαπτισμό στίς χριστιανικές οἰκογένειες, ὅπου οἱ γονεῖς ἔχουν τήν ὑποχρέωση νά κατηχήσουν τά παιδιά τους καί νά τά διδάξουν στήν ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας.

Ἀλλά, ὅπως δέν φθάνει νά γεννηθεῖ κάποιος γιά νά ζήσει, ἔτσι δέν φθάνει μόνο νά βαπτισθεῖ κανείς γιά νά εἶναι χριστιανός. Ἔχει ὑποχρέωση τώρα νά ζῆ τήν κατά Χριστόν ζωή. Δυστυχῶς δέν ἔχουμε καθαρό τόν λευκό χιτώνα τῆς ψυχῆς πού μᾶς χάρισε τό Βάπτισμα. Ἡ ἁμαρτία μᾶς ἔκανε καί πάλι ἀγνώριστους καί μᾶς ἀποξενώνει ἀπό τόν Θεό. Ἀλλά καί πάλι ἡ εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ δέν μᾶς ἐγκαταλείπει. Μᾶς καλεῖ ὁ Κύριος στό μυστήριο τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως. Τά δάκρυα τῆς μετανοίας μας καί τό αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μᾶς καθαρίζουν καί μᾶς ἀνανεώνουν κάθε φορά πού μέ τήν ἁμαρτία ἀτονεῖ μέσα μας ἡ χάρη τήν ὁποία δεχθήκαμε μέ τό ἅγιο Βάπτισμα.

Ἀπό τό βοήθημα γιά κυκλάρχες, Ἑρμηνεία εὐαγγελικῶν περικοπῶν, τοῦ καθηγητοῦ Στεργίου Σάκκου