Κυριακὴ ΙΒ΄ Ματθαίου

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 31 Αὐγούστου 2025, Κυριακὴ ΙΒ΄ Ματθαίου (Ματθ. ιθ΄ 16-26)

ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1. Ὁ δρόμος τῶν ἐντολῶν

Ὁπλούσιος νέος τοῦ σημερινοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου εἶχε ἀγαθὸ πόθο, ἀνώτερη προσδοκία· ποθοῦσε τὴν αἰ­ώνια ζωή. Πλησίασε ἔτσι τὸν Κύριο καὶ Τὸν ρώτησε τί ἔπρεπε νὰ κάνει γιὰ νὰ τὴν κερδίσει. Ὁ Ἰησοῦς τότε τοῦ ἀποκρίθηκε ἁπλὰ καὶ μὲ σαφήνεια: «εἰ θέλεις εἰσελ­θεῖν εἰς τὴν ζωήν, τήρησον τὰς ἐντολάς». Ἂν θέλεις νὰ εἰσέλθεις στὴν αἰώνια ζωή, φύλασσε τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τὴν ἀ­πόκριση αὐτὴ τοῦ Κυρίου φαίνεται ἡ ἀξία τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία μας.

Οἱ ἐντολὲς μᾶς φανερώνουν ποιός εἶναι καὶ πῶς ἐνεργεῖ ὁ Θεός. Γιὰ παράδει­γμα, μᾶς ζητεῖ νὰ εἴμαστε ἐλεήμονες, διότι Ἐκεῖνος εἶναι ἐλεήμων. Μᾶς καλεῖ νὰ ἀγαποῦμε, διότι ὁ Ἴδιος εἶναι ἡ Ἀγάπη. «Ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου ἀδολεσχήσω καὶ κατανοήσω τὰς ὁδούς σου» (Ψαλ. ριη΄ [118] 15), ἐπισημαίνει ὁ ἱερὸς Ψαλμωδός. Θὰ ἐντρυφήσω στὶς ἐντολές σου κι ἔτσι θὰ κατανοήσω τοὺς δρόμους σου, τὶς ἐνέργειές σου. Ὁ Θεός, θὰ λέγαμε, εἶναι κρυμμένος μέσα στὶς ἐντολές του. Ἔτσι Τὸν γνωρίζουμε.

Ἀλλὰ δὲν Τὸν προσεγγίζουμε μόνο θεωρητικά, μὲ τὴ σκέψη. Διὰ τῶν ἐντολῶν του ἀποκαλύπτεται στὴν καρδιά μας ὁ Θεός· ἑνώνεται μαζί μας. Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἕνωση μαζί Του, τονίζει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής: «Αὐτὸς ποὺ ἀποδέχθηκε καὶ ἐφάρμοσε κάποια ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ἔλαβε μὲ μυστικὸ τρόπο καὶ ἔχει μέσα του τὴν Ἁγία Τριάδα» (ΕΠΕ 14, 542). Ἑπομένως οἱ θεῖες ἐντολὲς μᾶς φανερώνουν ποιός εἶναι ὁ Θεὸς καὶ μᾶς δείχνουν τὸν δρόμο γιὰ νὰ ὁδηγηθοῦμε μὲ ἀσφάλεια σ᾿ Ἐκεῖνον.

2. Ἡ σωτήρια αὐτογνωσία

Ὁ πλούσιος νέος τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς ἀποκρίθηκε μὲ κάποια παρρησία καὶ κρυφὴ ἴσως καύχηση στὸν Κύριο: «πάντα ταῦτα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός μου· τί ἔτι ὑστερῶ;» Δηλαδή, ὅλα αὐτὰ ποὺ διδάσκει ὁ μωσαϊκὸς Νόμος, τὰ φύλαξα ἀπὸ τότε ποὺ ἤμουν νέος. Τίποτε δὲν ἔχω παραλείψει. Τί μοῦ λείπει ἀκόμη;

Εἶχε τὴ συνείδηση ὅτι ἦταν ἀκριβὴς τηρητὴς τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Συνέβαινε ὅμως πραγματικὰ αὐτό; Πῶς ἦταν δυνατὸν νὰ ἐφαρμόζει τὸν θεῖο Νόμο καὶ μάλιστα τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης, ποὺ ἀποτελοῦσε τὴν περίληψη ὅλων τῶν ὑπολοίπων, ὅταν κρατοῦσε γιὰ τὸν ἑαυτό του τὴ μεγάλη περιουσία του καὶ ἀδιαφοροῦσε γιὰ τοὺς φτωχοὺς συνανθρώπους του; Ἐφάρμοζε ἴσως κάποιες διατάξεις τοῦ Νόμου τυπικά, ὄχι ὅμως στὴν οὐσία τους. Δὲν εἶχε τελικὰ ἀληθινὴ γνώση τοῦ ἑαυτοῦ του.

Αὐτὸς ὁ κίνδυνος ἐλλοχεύει καὶ γιὰ ἐμᾶς. Ἰδιαιτέρως οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας εὔκολα μποροῦμε νὰ ξεγελασθοῦμε ἀπὸ τὴν τυπικὴ τήρηση κάποιων ἐντολῶν, χωρὶς νὰ κατανοοῦμε ὅτι χάνουμε τὴν οὐσία τους ἢ ὅτι παραβλέπουμε ἄλλες. Ἴσως μάλιστα νὰ ὑπάρχει μέσα μας κρυφὸ τὸ ἐρώτημα τοῦ πλούσιου νέου· «τί ἔτι ὑστερῶ;»

Εἶναι πολὺ σημαντικὴ ἡ ἀπλανὴς γνώση τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἡ αὐτογνωσία, ὅπως ὀνομάζεται, τὸ «γνῶθι σαυτόν», κατὰ τοὺς ἀρχαίους φιλοσόφους. Τότε βλέπουμε τὶς ἐλλείψεις, τὰ λάθη, τὶς ἁμαρτίες μας. Κατανοοῦμε τὴ μικρότητά μας, ταπεινωνόμαστε καὶ ζητοῦμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τότε γνωρίζουμε ποιό πάθος συγκεκριμένα καλούμαστε ν᾿ ἀντιμετωπίσουμε γιὰ νὰ πλησιάσουμε τὸν Κύριο καὶ νὰ ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά του, ὄχι τυπικά, ἀλλὰ οὐσιαστικά.

3. Μὲ τὴ συνέργεια τῆς Χάριτος

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς φανέρωσε τὸ κρυφὸ πάθος ποὺ εἶχε ὁ πλούσιος νέος, χωρὶς νὰ τὸ συνειδητοποιεῖ. Τὸν προέτρεψε δὲ νὰ πουλήσει τὰ ὑπάρχοντά του, νὰ μοιράσει τὰ χρήματά του στοὺς φτωχοὺς καὶ νὰ Τὸν ἀκολουθήσει κατόπιν ὡς μαθητής του. Ὁ νέος ὡστόσο, ἐπειδὴ ἦταν αἰχμαλωτισμένος στὴ μεγάλη περιουσία του, λυπήθηκε πολὺ καὶ ἀπομακρύνθηκε τελικὰ ἀπὸ τὸν Κύριο. Μὲ τὴν ἀφορμὴ αὐτὴ ὁ Χριστὸς εἶπε στοὺς Μαθητές του ὅτι πολὺ δύσκολα θὰ εἰσέλθει κάποιος πλούσιος στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Μὲ ἀπορία τότε ἐκεῖνοι Τὸν ρώτησαν: «ποιός λοιπὸν μπορεῖ νὰ σωθεῖ;» Ὁ δὲ Κύριος τοὺς ἀποκρίθηκε: «παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι». Δηλαδή, στοὺς ἀνθρώπους αὐτὸ εἶναι ἀδύνατον. Στὸν Θεὸ ὅμως ὅλα εἶναι δυνατά.

Ἴσως, ἐξετάζοντας τὸν ἑαυτό μας, νὰ διακρίνουμε πάθη στὴν ψυχή μας, ποὺ γιὰ πολλὰ χρόνια μᾶς ταλαιπωροῦν καὶ νιώθουμε ἀδύναμοι νὰ τὰ ξεπεράσουμε. Ἂς ἀγωνιζόμαστε, χωρὶς νὰ χάνουμε τὴν ἐλπίδα μας. Αὐτὸ ποὺ μὲ τὶς δικές μας δυνάμεις φαίνεται ἀδύνατον, εἶναι κατορθωτὸ μὲ τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴ δική του βοήθεια ἀλλάζει ὁ ἄνθρωπος. Ὁ ἄλλοτε πλεονέκτης γίνεται ἐλεήμων, ὁ θυμώδης πράος, ὁ ἀνήθικος καθαρός, ὁ ἐμπαθὴς ἐλεύθερος. Στὸν παντοδύναμο Θεὸ ὅλα εἶναι δυνατά. Ἀρκεῖ νὰ παραδώσουμε σ᾿ Ἐκεῖνον τὸν ἑαυτό μας, χωρὶς ἐπιφυλάξεις καὶ κρατούμενα, καὶ νὰ Τοῦ ζητήσουμε ταπεινὰ νὰ μᾶς ἀλλάξει, νὰ μᾶς ἐλευθερώσει, νὰ μᾶς ἀνακαινίσει μὲ τὴ Χάρι του καὶ νὰ μᾶς χαρίσει τὴν αἰώνια ζωὴ κοντά Του.

ΠΗΓΗ