ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή ΙΑ΄ Ματθαίου

24 Αυγούστου 2025

Παρακίνηση σε φιλοτιμία*

Μάς διδάσκει σήμερα ο απόστολος Παύλος, αδελφοί χριστιανοί, να παραιτούμαστε από κάποια δικαιώματά μας, προκειμένου να μη σκανδαλίσουμε τον αδελφό μας, προκαλώντας εμπόδια στη σωτηρία του. Για τον σκοπό αυτό φέρνει ως παράδειγμα τον εαυτό του. «Νομίζετε», λέει, «ότι δεν έχουμε εξουσία ο Βαρνάβας κι εγώ να μην εργαζόμαστε για την τροφή μας; ποιος κατατάσσεται στον στρατό με δικά του τροφεία; ποιος φυτεύει αμπέλι και δεν τρώει από τους καρπούς του; ή ποιος έχει κοπάδι με πρόβατα και δεν πίνει από το γάλα; αλλά και στον νόμο του Μωυσή γράφει “να μη φιμώσεις το βόδι που αλωνίζει”.

Μήπως ενδιαφέρεται ο Θεός να νομοθετήσει για τα βόδια; μήπως τα λέει για μάς; Γιατί για μάς γράφτηκε, επειδή οφείλει εκείνος που οργώνει να οργώνει με ελπίδα και εκείνος που αλωνίζει να μετέχει στην ελπίδα του (που απέδωσε καρπούς) πάλι με ελπίδα (των μελλόντων αγαθών). Επομένως, εάν εμείς σπείραμε τα πνευματικά, είναι μεγάλο ζήτημα άμα θερίσουμε από τα υλικά; Ο λόγος όμως που δεν το κάναμε ήταν για να μη σάς σκανδαλίσουμε, δίνοντας τέλος στην κατήχησή σας στο Ευαγγέλιο του Χριστού».

πρώτη ανάγνωση των λόγων του αποστόλου Παύλου αφορά στους κήρυκες του Ευαγγελίου, στους ποιμένες και διδασκάλους της Εκκλησίας. Είναι θεμιτό να τρέφονται από τις προσφορές των πιστών, στα χρειώδη δηλαδή. Γιατί δεν είπε ότι ο γεωργός θησαυρίζει, ούτε ότι ο στρατιώτης πλουτίζει, ούτε ότι καταναλώνει όλο το γάλα των προβάτων. Και πάλι, ενώ είναι θεμιτό, δεν είναι πάντα προς το συμφέρον, ειδικά όταν σκανδαλίζονται οι πλέον αδύναμοι αδελφοί μας. Ωστόσο, τα λόγια αυτά αφορούν και όλους μας τους πιστούς χριστιανούς· μάς λέει, δηλαδή, να μην περιφρονούμε εκείνους που τυχόν σκανδαλίζονται, για να μην προδώσουμε την δική μας σωτηρία. Ας μη δικαιολογούμαστε δηλαδή ότι δεν απαγορεύεται κάτι που σκανδαλίζει τον άλλο, και ας προ-τάξουμε την αγάπη, υποχωρώντας στο όποιο δικαίωμά μας. Γιατί ο Κύριος συνεκέρασε τις εντολές του με πολλή επιείκεια, ώστε να ασκούμαστε σε πολλές αρετές, όχι μόνο από προσταγή αλλά και με δική μας βούληση. Έτσι, ενώ εξήρε την παρθενία λέγοντας «ὁ δυνάμενος χωρεῖν, χωρεῖτω» [1], εν τούτοις δεν την επέβαλλε και στον πλούσιο είπε: «εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι» [2].

Εμείς, όμως, όχι μόνο δεν φιλοτιμούμαστε ούτε υπερβαίνουμε τις εντολές, αλλά υπολειπόμαστε πολύ ακόμα και από το μέτρο των εντολών του Χριστού. Προτιμούμε να αποταμιεύουμε χρήματα, παρά να ελεούμε τους φτωχούς· να τρώει ο σκόρος τα ρούχα μας, παρά να ενδυθεί ο γυμνός· καταναλώνουμε όλο τον χρόνο μας σε πράγματα ανούσια, και αφήνουμε την ψυχή μας να λιμοκτονεί από Χριστό. Ποιός το λέει αυτό; οι πράξεις μας. Μήπως δεν μάς έχει κυριεύσει η τυραννία της φιλαργυρίας; Γι αυτό δεν αγωνιούμε μήπως χάσουμε τα λεφτά μας, μη μάς τα πάρουν οι τράπεζες ή μη μας τα φορολογήσει το κράτος; Παραθέτουμε τραπέζια σε ανθρώπους συκοφάντες και ληστές, προκειμένου να κερδίσουμε κάτι από την εξουσία που διαθέτουν, και αφήνουμε τους φτωχούς να πεινούνε. Εμείς κατασκευάζουμε τους συκοφάντες και τους ληστές και τους μηχανορράφους, και μάλιστα με τον πλούτο που συνάξαμε με τόσον ιδρώτα.

Αλλά, θα πει κανείς, αυτοί προφασίζονται την πείνα και την ασθένεια, για να κερδίσουν χρήματα. Πρώτον, από τη στιγμή, αδελφέ, που η ζωή σου δε συμβαδίζει με το Ευαγγέλιο, δε νομίζεις ότι δεν σου αρμόζει να κρίνεις τους άλλους, αλλά μάλλον να κριθείς εσύ; Έπειτα, οι περισσότεροι που ζητιανεύουν το κάνουν όντως από ανάγκη και εξαθλίωση. Αλλά κι αν κάποιος υποκρίνεται - πόσο μεγάλη εξαθλίωση είναι να υποκρίνεται κανείς ότι έχει ανάγκη ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει, η υποκρισία εκείνου γίνεται κήρυκας της δικής σου απανθρωπιάς. Γιατί λησμονείς την υπόσχεση του Θεού που λέει “δώσε ελεημοσύνη και σού δίνω την βασιλεία των ουρανών”. Ας μη νομίσουμε, πάλι, ότι κάνουμε ελεημοσύνη, όταν ταλαιπωρούμε φραστικά τον επαίτη τού δώσουμε τον οβολό μας με υπεροψία· γιατί ελεημοσύνη σημαίνει να δίνουμε απλόχερα και με χαρά. Κι αν πάλι κανείς πει ότι «έχει η Εκκλησία και οφείλει να θρέψει τους φτωχούς», αυτό δεν αναιρεί το δικό μας χρέος· γιατί αν δώσω εγώ, εσύ δεν σώζεσαι. Άρα, επειδή οφείλουν να δίνουν οι ιερείς, εμάς μάς εξαιρεί το Ευαγγέλιο; Ή μήπως επειδή οι ιερείς προσεύχονται στις εκκλησιές κάθε μέρα, εμείς δεν έχουμε χρέος να προσευχόμαστε; Ακόμα και εάν υποπτευόμαστε κάποιον ιερέα, ας κάνουμε απευθείας πράξη την ελεημοσύνη που με τις δικές μας εισφορές θα μπορούσε εκείνος να κάνει.

Ας μην προβάλλουμε, αδελφοί, τέτοιου είδους προφάσεις, αλλά δίπλα στην περιουσία της Εκκλησίας ας γράψουμε και τα πλήθη των πτωχών και των ασθενών και κάθε είδους παροχές που προσφέρει σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Σε κάθε περίπτωση, η τυχόν αβελτηρία των άλλων, κληρικών ή λαϊκών, δεν αποτελεί δικαιολογία για την δική μας αμέλεια και άρνηση. Γι αυτό, ας μην εξετάζουμε τον έναν και τον άλλον, εάν όντως έχει ανάγκη ή εάν κάνει το καθήκον του· αλλά, αφού αφήσουμε αυτά κατά μέρος, ας ασχοληθεί ο καθένας μας με τον εαυτό του, για τον οποίο και θα δώσει λόγο στον Θεό. Ας απλώσουμε πλουσιοπάροχα τα χέρια μας στους αδελφούς μας που έχουν ανάγκη, έχοντας την ελπίδα μας όχι στα υλικά αγαθά αλλά στον φιλάνθρωπο και δωρεοδότη Θεό. Αμήν.

------------------

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Το κήρυγμα αυτό αποτελεί παράφραση της ερμηνείας του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου στην αποστολική περικοπή. Συνιστώ και παρακαλώ τους αδελφούς κληρικούς που ασχολούνται με το κήρυγμα αλλά και κάθε πιστό αδελφό χριστιανό, να διαβάζουν τις ερμηνείες του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, οι οποίες αποτελούν θησαυρό ανεξάντλητο και πάντα επίκαιρο. Κυκλοφορούν άλλωστε και σε μετάφραση.

[1] Ματθ. θ´, 19.

[2] Ματθ. ιθ´, 21.

ΠΗΓΗ