ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Ἡ Πεντηκοστή ἑορτάζεται ἱστορικά ὡς ἡ γενέθλια ἡμέρα τῆς Ἁγίας Μας Ἐκκλησίας. Γιά αὐτό καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τήν ὀνομάζει «ἑορτή τῶν ἑορτῶν καί πανήγυρις πανηγύρεων ἡ μητρόπολις τῶν ἑορτῶν», γιατί σ’ αὐτήν τήν «μεθέορτον καί τελευταίαν ἑορτήν» κατά τόν Ἅγιο Κοσμᾶ τό μελωδό γίνεται «ἐπαγγελίας συμπλήρωσις καί προθεσμίας».

Οἱ ἐπαγγελίες αὐτές φέρνονταν στά στόματα τῶν προφητῶν στούς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

«Ἐκχεῶ ἀπό τοῦ πνεύματός μου ἐπί πάσαν σάρκα» λέγει ὁ προφήτης Ἰωήλ. Ἐνῶ ὁ προφητάναξ Δαυίδ στόν Ν΄ ψαλμό παρακαλεῖ τό Θεό «Καρδίαν καθαρά κτίσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός καί πνεῦμα εὐθές ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου».

Ἀλλά καί στήν Καινή Διαθήκη γίνεται συχνά λόγος γιά αὐτή τήν ἐπαγγελία τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ πώς θά μᾶς στείλει τό Πνεῦμα τό Ἅγιον.

Συγκλονιστική εἶναι ἡ ὑπόσχεση πού δίνει ὁ Χριστός στούς μαθητές του, ὅταν ἐκεῖνος βλέποντας τίς τραγικές ὧρες τοῦ μαρτυρίου πού περνοῦσε προσπαθοῦσαν νά τόν κρατήσουν κοντά τους φοβούμενοι μή τούς φύγει καί τούς ἀφήσει ὀρφανούς. Μά ὁ Χριστός τούς λέγει πώς δέν θά τούς ἀφήσει ὀρφανούς καί πώς πρέπει ὁπωσδήποτε νά ἀπέλθει. 

«Συμφέρει ὑμίν ἴνα ἐγώ ἀπέλθω ἐάν γάρ μή ἀπέλθω ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρός ὑμᾶς. Καί ἐγώ ἐρωτήσω (δηλ. Παρακαλέσω) τόν Πατέρα καί ἄλλον Παράκλητο δώσει ὑμίν ἴνα μένει μεθ’ ὑμῶν εἰς τόν αἰώνα. 

Ὅταν δέ ἔλθει ὁ Παράκλητος ὅν ἐγώ πέμψω ὑμίν παρά τοῦ Πατρός, Καί ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω τήν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρός μου ἐφ’ ὑμᾶς». Αὐτῆς τῆς ἐπαγγελίας καί τῆς προθεσμίας ἡ συμπλήρωσις ἔγινε τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς μέ τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στό ὑπερῶο ὅπου ἤσαν μαζεμένοι «ὁμοθυμαδόν» οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι.

Στόν πανηγυρικόν Του λόγο στήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λέγει «Νῦν ἄρχεται τελεῖσθαι καί τά φανερούντα τό Πνεῦμα τό Ἅγιον κατ’ ἰδίαν ὑπόστασιν ὑπάρχον ἴνα ἠμεῖς ἐπιγνωμέν τε καί σκεφθῶμεν τό Μέγα καί προσκυνητόν τῆς Ἁγίας Τριάδος μυστήριον ἐνήργει γάρ καί πρότερόν το Πνεῦμα τό Ἅγιον».

Δηλώνοντας ἔτσι περίτρανα ὅτι τό Ἅγιον Πνεύμα δέν πρωτοπαρουσιάζεται τώρα ἀλλά καί ἀπό τούς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τοῦτο τό πνεῦμα λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἐνήργει ἐν τοῖς πατράσι καί ἐν τοῖς προφήταις ὧν οἱ μέν ἐφαντάσθησαν θεόν ἤ ἔγνωσαν οἱ δέ καί τό μέλλον προέγνωσαν τυπούμενοι τῷ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΤΩ ΗΓΕΜΟΝΙΚΩ. Καί ἐνῶ οἱ Ἑβραῖοι γιόρταζαν τήν πεντηκοστή γιατί πενήντα μέρες ὕστερα ἀπό τό πάσχα τούς δόθηκε ὁ Μωσαϊκός Νόμος, ἐμεῖς γιορτάζουμε πενήντα μέρες ὕστερα ἀπό τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ τό βάπτισμα τοῦ πυρός πού ἔλαβε ἡ νεογέννητη Ἐκκλησία μέ τήν «γλωσσοπυρσόμορφον» κάθοδον τοῦ Ἁγίου πνεύματος τό ὁποῖον ἀρχίζει ἔτσι τό «τελειωτικόν» ἔργο ἀπό τό ὑπερῶον τῶν Ἀποστόλων. Αὐτό τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν παρηγορεῖ τούς Ἁγίους Ἀποστόλους, τούς στηρίζει τούς ἐνισχύει τούς φωτίζει τούς καθαρίζει ἀπό κάθε ἁμαρτία δυναμώνει τή βούλησή τους καί φλογίζει τήν πίστη τους πρός τήν ὁμολογία καί τό μαρτύριο. Αὐτό τό πνεῦμα τό Ἅγιον ἦταν πού ἄνοιξε τά στόματα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων νά μιλοῦν τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς καί νά ἀκούουν τά ἑτερόκλητα πλήθη τῆς πανσπερμίας τοῦ πλήθους «ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ». Αὐτό τό πῦρ τοῦ (χωνευτηρίου) (Μαλαχ. Γ΄ 2) τό «Καταναλίσκον» τή μοχθηρία τῶν κακῶν καί πονηρῶν καί «φωτίζον τούς Ἀποστόλους» μᾶς δείχνει τήν φύση καί τήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ κατά τήν ἔκφραση τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας. Ἐν εἴδει τοῦ πυρός ἡ θεία καί ἀπόρρητος ἐκάζεται φύσις.

Αὐτό τό φῶς καί αὐτή τή φωτιά τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς πῆραν σάν Ἀναστάσιμες λαμπάδες οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι οἱ ὁποῖοι τό ἔδωσαν στούς διαδόχους τους καί ἔτσι τό πῦρ καί τό φῶς τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς φτάνει μέχρι τίς μέρες μας στούς ποιμένες πού κρατοῦν τίς λαμπάδες πού ἄναψαν ἀπό τούς διαδόχους των Ἀποστόλων καί στούς πιστούς πού ἀκολουθοῦν τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.

Σήμερα τό νά μιλοῦμε γιά τό πῦρ καί τό φῶς τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς στόν κόσμο τῆς ἁμαρτίας πού κάνει τόν ἄνθρωπο ἀδιάφορο γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς του κινδυνεύουμε νά κατηγορηθοῦμε πώς ρίχνουμε «τά ἅγια τοῖς κυσί». Ἀλλά ἄν δέν μάθουμε τί εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα πού φώτισε τούς Ἀποστόλους τήν Πεντηκοστή καί ἐάν δέν προσπαθήσουμε νά ἀποκτήσουμε τόν φωτισμό καί τή χάρη Του δέν θά μπορέσουμε νά γίνουμε μαθητές τοῦ Χριστοῦ.

Θά ἦταν πιό ἄκαιρη φιλολογία ἡ ἐνασχόλησή μας μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα ἄν δέν προσπαθούσαμε στή ζωή μας νά ἀγωνιστοῦμε γιά νά ἀποκτήσουμε τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀλλά γιά αὐτό χρειάζεται νά ἐπιστρέψουμε μέ καθαρή καρδιά καί ἐξαγνισμένο τό νοῦ στό «ἱερό μας» ὁ καθένας. Μακριά ἀπό κάθε φιληδονία, φιλαργυρία, φιλοδοξία καί ἀπό κάθε ἄλλο πάθος πού ἀμαυρώνει τήν εἰκόνα μας. Γιά αὐτό πρέπει νά νεκρώσουμε «τό φρόνημα τῆς σαρκός» πού εἶναι ὁ θάνατος καί νά ἀποκτήσουμε «τό φρόνημα τοῦ Πνεύματος» πού εἶναι ἡ ζωή καί ἡ εἰρήνη (Ρώμ, ἡ΄ 6). Καί τό φρόνημα καί ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θά ἔρθει ἀνάλογα μέ τήν καθαρότητά μας.

Εἶναι ἀδύνατο νά δεχθοῦμε τή θεία Χάρη μέ τήν ψυχή μας ἀκάθαρτη, γεμάτη δόλο πάθη καί αἰσχρούς λογισμούς.

Ἀμήχανόν ἐστι, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος χωριτικούς ἠμᾶς γενέσθαι τῆς θείας χάριτος μή τά ἀπό κακίας πάθη προκατασχόντα τάς ψυχᾶς ἠμῶν ἐξελάσαντας. Καί ἐπειδή ἕνα δοχεῖο «προκατειλημμένον» ὑπό τινός δυσώδους ὑγροῦ μή ἐκπληθέν οὐ μή δέξηται τοῦ μύρου τήν ἐπιρροή πρέπει ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου νά ξεπλυθεῖ καλά ἀπό τά πάθη γιά νά δεχτεῖ σάν «πνοή βίαια» ἤ σάν αὔρα λεπτή τή δρόσο καί τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

π. Νεκτάριος Γεωργογιάννης

ΠΗΓΗ