ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

«τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος» (Ἰω. 7, 39)

Πενήντα ἡμέρες μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησια ἑορτάζει τὴν Ἁγία Πεντηκοστὴ καὶ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ψάλλει μὲ κατάνυξη: «Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἦν μὲν ἀεὶ καὶ ἔστι καὶ ἔσται, οὔτε ἀρξάμενον οὔτε παυσόμενον, ἀλλ’ ἀεὶ Πατρὶ καὶ Υἱῷ συντεταγμένον καὶ συναριθμούμενον». Δηλαδή, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο ἦταν πάντοτε καὶ εἶναι καὶ θὰ εἶναι. Οὔτε ἀρχὴ ἔχει οὔτε τέλος. Παραμένει πάντοτε ἑνωμένο μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό.

Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα προϋπῆρχε. «Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῆς ἀβύσσου» (Γεν. 1, 2). Τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Υἱός, μὲ ἀνθρώπινη σάρκα κατέβηκε στὴν γῆ. Μάλιστα, μὲ τὰ θαύματα, τὴν Σταύρωση, τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴν θεία Ἀνάληψή Του κατενόησαν οἱ ἄνθρωποι τὴν Θεότητα καὶ τὴν μεσσιανική Του ἀποστολή. Ἔτσι συνέβη καὶ μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Περιγράφει ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος: «Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον κατῆλθεν ἐν πυρίναις γλώσσαις». Αὐτὸ συνέβη τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Ὅταν οἱ μαθητὲς ἦταν συγκεντρωμένοι στὸ ὑπερῷο τῶν Ἱεροσολύμων, «ἐγένετο ἦχος δυνατός, ὁ ὁποῖος ἐγέμισε τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι». Τότε πάνω στὰ κεφάλια τῶν Ἀποστόλων στάθηκε μιὰ πύρινη φλόγα. Ἔτσι παρουσιάστηκε στὴν ἀνθρωπότητα τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ φώτισε τοὺς Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι, ἂν καὶ ἦσαν ἀγράμματοι, «ἤρξαντο φθέγγεσθαι ξένοις ρήμασι, ξένοις δόγμασι, ξένοις διδάγμασι», νὰ λέγουν δηλαδὴ ἄγνωστες λέξεις καὶ διδασκαλίες γεμάτες σοφία, γιατὶ τοὺς ἐνέπνεε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Δογματική, τὰ Τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι ὁμοούσια, ὁμόθρονα καὶ ἰσότιμα. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται μόνο ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ ἀναπαύεται καὶ βοηθεῖται στὴν ἀποστολή Του ἀπὸ τὴν θυσία τοῦ Υἱοῦ. Ἡ παρουσία καὶ ἐνεργοποίηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γίνεται αἰσθητὴ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Αὐτὸ τελειοῖ τὰ ἱερὰ Μυστήρια, φωτίζει καὶ καθοδηγεῖ τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, τοὺς παρέχει σοφία καὶ σύνεση, τοὺς καθαίρει τὰ πταίσματα, τοὺς ἁγιάζει καὶ θεοποιεῖ. Αὐτὸ ἐπορφύρωσε τὴν Ἄχραντο Δέσποινα, τὴν Παναγία μας, διὰ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Αὐτὸ ἐφώτισε τοὺς προφῆτες, καθοδήγησε τοὺς Ἀποστόλους, ἐνίσχυσε τοὺς Μάρτυρες.

Ἂς δοῦμε ποιὰ ἑρμηνεία δίνουν ἐπὶ τοῦ θέματος οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας:

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἦρθε στοὺς ἀνθρώπους δέκα ἡμέρες μετὰ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου «ὡς καταλλαγῆς τεκμήριον» Καὶ ἐξηγεῖ: Ὅπως τὸ περιστέρι μὲ τὸ κλαδί ἐλιᾶς στὸ ράμφος βεβαίωσε τὸν Νῶε ὅτι σταμάτησε τὸ κακό, ἡ συμφορὰ τοῦ κατακλυσμοῦ, ἔτσι καὶ ἡ κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἔδειξε ὅτι σταμάτησε ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο. Καὶ συνεχίζει ὁ χρυσορρήμων Ἰωάννης: Χάρη στὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπαλλαχτήκαμε ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες. Μὲ αὐτήν ξεπλύναμε τὴν ψυχή μας ἀπὸ κάθε ρύπο. Μὲ τὴν δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐνῶ εἴμασταν ἄνθρωποι, γίναμε ἄγγελοι, ὅσοι βέβαια θελήσαμε νὰ μᾶς βοηθήσει ἡ Χάρη Του. Χωρὶς νὰ ἀλλάξει ἡ φύση μας, ἐπιδείξαμε ἀγγελικὴ συμπεριφορὰ τόσο μεγάλη, ὅση εἶναι ἡ δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Κι ὅπως ἡ φωτιά, ἀφοῦ δεχτεῖ τὸν μαλακὸ πηλό, τὸν μεταμορφώνει σὲ σκληρὸ κεραμίδι, ἔτσι ἀκριβῶς καὶ ἡ φωτιὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅταν δεχτεῖ μιὰ ψυχή, τὴν κάνει πιὸ γερὴ κι ἀπὸ τὸ σίδερο. Καὶ πιὸ καθαρὸ κι ἀπὸ τὸν ἥλιο κάνει ἐκεῖνον ποὺ ἦταν στὴν ἁμαρτία.

Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: Τὸ Πνεῦμα εἶναι αὐτὸ ποὺ γνωρίζει τὰ πάντα, ποὺ διδάσκει, ποὺ πνέει ὅπου καὶ ὅσο θέλει, ποὺ ὁδηγεῖ, λαλεῖ, ἀποστέλλει, ἀφορίζει, φωτίζει, εἶναι τὸ Ἴδιο φῶς καὶ ζωή. Αὐτὸ μᾶς θεώνει, μᾶς τελειοποιεῖ. Εἶναι νοερό, σαφές, τρανό, ἀνεμπόδιστο, ἀμόλυντο, αὐτεξούσιο, ἐπιβλέπει τὰ πάντα. Αὐτὸ εἶναι ἡ ὑψίστη σοφία.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: Σκοπὸς τῆς ζωῆς μας εἶναι νὰ γίνουμε τέλειοι καὶ Ἅγιοι. Νὰ ἀναδειχθοῦμε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ κληρονόμοι τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Στολεῖστε τὶς λαμπάδες σας μὲ ἀρετές. Ἀγωνισθεῖτε νὰ ἀποβάλετε τὰ πάθη τῆς ψυχῆς. Καθαρίστε τὴν καρδιά σας ἀπὸ κάθε ρύπο καὶ διατηρήστε την ἁγνή, γιὰ νὰ ἔρθει καὶ νὰ κατοικήσει μέσα σας ὁ Κύριος, γιὰ νὰ σᾶς πλημμυρίσει καὶ νὰ κατασκηνώσει μέσα σας τὸ Πανάγιο Πνεῦμα μὲ τὶς θεῖες δωρεές Του καὶ ἡ καρδιά σας θὰ γίνει θρόνος Θεοῦ.

Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Ρῶσος, ὁ ἰατρός: Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ζεῖ μόνο μέσα σὲ καθαρὲς καρδιές, μόνο σ’ αὐτὲς δίνει τὴν θεϊκή Του εὐλογία, τὰ ἅγιά Του χαρίσματα, ἀφοῦ εἶναι «ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν». Πρέπει νὰ μὴν ἐνδίδουμε στὸν πειρασμό. Καὶ ὅταν τὸ ἀκάθαρτο πνεῦμα, ὁ ἐχθρὸς τῆς σωτηρίας μας, μᾶς ψιθυρίζει φιλοδοξίες, μᾶς προβάλλει εἰκόνες σαρκικῆς ἁμαρτίας, διεγείρει τὴν ὑπερηφάνειά μας, νὰ μὴν τὸν ἀκοῦμε. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέει: «ὀργίζεσθε καὶ μὴ ἁμαρτάνετε» (Ἐφ. 4, 26). Ὑπάρχει ἡ ἁγία ὀργή. Αὐτὴ θὰ μᾶς διώξει τὸν πειρασμὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα θὰ κατοικήσει μέσα μας καὶ θὰ μᾶς κάνει ναό Του.

Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος ἀναφωνεῖ: Καὶ τώρα σὲ ἱκετεύω Δέσποτά μου, ἔλα νὰ στήσεις τὴν σκηνή Σου στὴν καρδιά μου, νὰ κατοικήσεις καὶ νὰ μείνεις ἐντός μου ἀχώριστος καὶ ἑνωμένος μέχρι τέλους μὲ μένα, τὸν δοῦλο Σου, ἀγαθέ, γιὰ νὰ βρεθῶ κι ἐγὼ στὴν ἔξοδό μου κι ἔπειτα ἀπὸ αὐτὴν στοὺς αἰῶνες κοντά Σου, Ἀγαπημένε, καὶ νὰ βασιλέψω μαζί Σου, Θεέ τοῦ παντός. Μεῖνε, Κύριε!  Μὴ μ’ ἀφήσεις μόνο. Θέλω ὅταν ἔρθουν οἱ ἐχθροί μου ποὺ ζητοῦν νὰ καταπιοῦν τὴν ψυχή μου, νὰ Σὲ βροῦν μέσα μου καὶ νὰ φύγουν γιὰ πάντα. Τὸ Ἅγιό Σου Πνεῦμα ἂς κατασκηνώσει μέσα μου.

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος ὁ Χῖος σὲ ἱερό του κήρυγμα (4 Ἰουνίου 1946): Πῶς θὰ ἀποκτήσουμε κι ἐμεῖς αὐτὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα; Σαφέστατα μᾶς τὸ ἐξηγεῖ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος καὶ οἱ λοιποὶ Ἀπόστολοι. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν φαίνεται. Οἰ καρποί Του, ὅμως, φαίνονται. Ὅταν ἰδῆς μέσα στὴν καρδιάν σου τὴν ἀγάπην, τὴν χαράν, τὴν πραότητα, τὴν ἀγαθοσύνη, τὴν χρηστότητα, αὐτὰ εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Νὰ τὸ ἰδῆς δὲν γίνεται ποτέ‧ θὰ αἰσθανθῆς ὅμως τὴν οὐσία Του‧ θὰ ἰδῆς τὰς ἐνεργείας Του. Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ λαλοῦν εἰς ἡμᾶς, μᾶς δίνει τὶς ἀρετές. Ὅταν βλέπεις ἕναν ἄνθρωπον ὅτι εἶναι πρᾶος, ὑπομονετικός, ἀγαπητός, μακρόθυμος, εἰρηνικός, δὲν τὸν καταλαβαίνεις ὅτι ἔχει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο μέσα του; Ὅταν βλέπεις ἕναν ἄλλον ὅτι εἶναι ταραχοποιός, σκανδαλοποιός, θυμώδης, κακότροπος, πονηρός, ἔχει Πνεῦμα ἅγιον αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος;

Ὁ ἅγιος Συμεὼν λέγει ὅτι ἂν δὲν δεῖς τὸν Χριστὸ, νὰ μὴ μεταλάβεις. Καὶ πῶς θὰ ἰδῆς τὸν Χριστό; Μὲ τὰ καλὰ ἔργα, μὲ τὶς ἀρετές. Καὶ ὄχι νὰ εἶσαι σήμερα οὕτως καὶ αὔριο ἀλλιῶς. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κατέρχεται μὲ ἐνέργεια καὶ ἀκρίβεια εἰς τὸ μυστήριον τῆς καθαρῆς  ἐξομολογήσεως.

Ὁ ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης: Γέρασα κι ἑτοιμάζομαι γιὰ τὸν θάνατο καὶ γράφω τὴν ἀλήθεια ἀπὸ ἀγάπη γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ποὺ μοῦ ἔδωσε ὁ Κύριος θέλει νὰ σωθοῦν ὅλοι. Ἤμουνα χειρότερος κι ἀπὸ ἕνα βρωμερὸ σκυλὶ, ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν μου. Σὰν ἄρχισα, ὅμως, νὰ ζητῶ συγχώρεση ἀπὸ τὸν Θεό, Αὐτὸς μοῦ ἔδωσε ὄχι μόνο τὴν συγχώρεση, ἀλλὰ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Βλέπεις ἀγάπη ποὺ ἔχει ὁ Θεὸς γιὰ μᾶς; Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἀγάπη στὶς ψυχὲς ὅσων ἀγαποῦν  τὸν  Θεό.

Ὁ ἅγιος Πορφύριος: Καὶ τώρα τὸ Ἅγιο Πνεῦμα θέλει νὰ μπεῖ στὶς ψυχές μας ὅπως καὶ τότε, ἀλλὰ σέβεται τὴν ἐλευθερία μας, δὲν θέλει νὰ τὴν παραβιάσει. Περιμένει νὰ Τοῦ ἀνοίξουμε μόνοι μας τὴν πόρτα καὶ τότε θὰ μπεῖ στὴν ψυχή μας καὶ θὰ τὴν μεταμορφώσει. Ὅταν ἔρθει καὶ κατοικήσει μέσα μας ὁ Χριστός, τότε φεύγουν ὅλα τὰ προβλήματα, ὅλες οἱ πλάνες, ὅλες οἱ στενοχώριες, τότε φεύγει καὶ ἡ ἁμαρτία.

Ὁ ἅγιος Παΐσιος: Ὅλη ἡ βάση τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι νὰ σκέφτεται ὁ καθένας τὸν ἄλλο καὶ τὸν ἑαυτό του νὰ τὸν βάζει τελευταῖο. Γιὰ νὰ κατοικήσει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὸν ἄνθρωπο, χρειάζεται πολλὴ αὐταπάρνηση, πολὺ ταπείνωση, φιλότιμο, ἀρχοντιά, θυσία. Νὰ ἀγωνισθοῦμε νὰ γνωρίσουμε τὸν ἑαυτό μας, νὰ κόψουμε τὰ πάθη μας, νὰ ἀποκτήσουμε τὶς ἀρετὲς καὶ ἔτσι θὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ ἡ Χάρη του Θεοῦ. Τὸ ἍγιοΠνεῦμα κατεβαίνει μόνο Του, ὅταν βρεῖ τὶς πνευματικὲς προϋποθέσεις στὸν ἄνθρωπο. Πνευματικὴ προϋπόθεση εἶναι νὰ ξεσκουριάσει ὁ ἄνθρωπος τὰ πνευματικά του καλώδια, νὰ γίνει καλὸς ἀγωγός, γιὰ νὰ δεχτεῖ τὸ πνευματικὸ ρεῦμα τοῦ θείου φωτισμοῦ. Αὐτοὶ ποὺ μεθοῦν μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀγάλλονται συνέχεια ἀπὸ τὴν στοργὴ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Πατέρα τους. Πρέπει νὰ προσέχουμε νὰ μὴ δεχόμαστε τὰ πονηρὰ τηλεγραφήματα τοῦ διαβόλου, γιὰ νὰ μὴ μολύνουμε τὸν Ναὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Α΄ Κορ. 6, 19), ποὺ εἶναι τὸ σῶμά μας καὶ ἀπομακρυνθεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ σκοτισθοῦμε. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν  δεῖ τὴν καρδιά μας ἁγνή, ἔρχεται καὶ κατοικεῖ μέσα μας, γιατὶ ἀγαπάει τὴν ἁγνότητα, γι’ αὐτὸ καὶ παρουσιάστηκε σὰν περιστέρι.

Ἡ πνευματικὴ λύρα τοῦ Χριστιανοῦ ποιητῆ Γ. Βερίτη ἔρχεται καὶ πάλι νὰ παιανίσει:                

«Χριστιανὸ μὲ κάματε, μητέρα καὶ πατέρα.

ὤ, κι οἱ ἄγγελοι γιόρτασαν τὴν ἅγια ἐκείνη μέρα!

Τὸ ἅγιο Πνεῦμα ὁλόφωτο χιτώνα μ’ ἔχει ντύσει

κι ἔσκυψα στὸ μέτωπο γλυκὰ νὰ μὲ φιλήσει.

Τῆς ἀλήθειας μ’ ἔντυσε βασιλικὴ ἀλουργίδα,

μὲ περίζωσε μὲ τὴν χρυσογαλάζια ἐλπίδα.

Ὤ, τὴν ὥρα τὴν τρανὴ καὶ τὴν ἀξέχαστη ὥρα

ποὺ μὲ στόλισε ὁ Θεὸς μὲ τέτοια οὐράνια δῶρα!

Κι ὅλο πιὸ φεγγοβολᾶ στὸ μέτωπο τὸ στέμμα

καὶ στὶς φλέβες μου κυλᾶ τὸ εὐγενικότερο Αἷμα».

 Εὐλογημένοι Χριστιανοί!

Ἔτσι ἑρμηνεύουν, αὐτὰ μᾶς διδάσκουν καὶ μᾶς συμβουλεύουν οἱ θεῖοι Πατέρες μας γιὰ τὸἍγιο Πνεῦμα,  μὲ ἀγάπη πατρικὴ: Παιδιά μας, μείνατε κοντὰ στὸν Χριστὸ! Μὴ γίνεσθε πάλι ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ μὲ τὶς ἁμαρτίες σας. Ἡ στοργικὴ μάνα σας εἶναι ἡ ἉγίαἘκκλησία. Ἐδῶ μπορεῖτε νὰ διατηρήσετε γιὰ πάντα τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μὲ τὴν προσευχή, τὴν μετάνοια, τὴν θεία Εὐχαριστία.

Ἀδελφοί μου!

Παράκλητος σημαίνει παραμυθία, παρηγοριά. Ὅσο ποτὲ ἄλλοτε ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ τὴν πανσθενουργὸ δύναμη καὶ φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, γιὰ νὰ παρηγορηθοῦμε πνευματικά. Στὴν σύγχρονη βαβυλώνια αἰχμαλωσία ἀπὸ πνεύματα πονηρὰ καὶ ἀκάθαρτα, τὰ ὁποῖα μᾶς ἔκαμαν ἀγχώδεις, ταραγμένους, φοβισμένους, καχύποπτους, σαλεμένους, ἂς παρακαλέσουμε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ καθαρίσει τὶς καρδιές μας:  «Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε ἀγαθέ, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλίδος καὶ σῶσον, ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν». Γένοιτο!

ΠΗΓΗ