ΚΥΡΙΑΚΗ Η ́ ΛΟΥΚΑ

(Τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη )

Ἀκούσαμε, ἀδελφοί μου, στήν σημερινή εὐαγγελική περικοπή τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό νά μᾶς λέει ὅτι κατέβαινε κάποιος ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ στήν Ἱεριχῶ καί ἔπεσε στά χέρια ληστῶν. Ἐκεῖνοι, ἀφοῦ τόν χτύπησαν, τοῦ πῆραν τά ροῦχα καί τόν παράτησαν μισοπεθαμένο.

Περνώντας ἀπό τό σημεῖο αὐτό ἕνας ἱερεύς κι ἕνας Λευίτης τόν εἶδαν ἀλλά συνέχισαν τόν δρόμο τους μή δίνοντας καμία σημασία στόν ἄνθρωπο ἐκεῖνο. Ἕνας Σαμαρείτης, ὅμως, πού ἦρθε στό μέρος αὐτό, τόν εἶδε καί τόν λυπήθηκε καί, ὅπως μᾶς διηγεῖται, ἀνάμειξε κρασί μέ λάδι κι ἔβαλε στίς πληγές τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου, Στήν συνέχεια τόν ἔβαλε πάνω στό ζῶο του καί τόν μετέφερε στό πλησιέστερο πανδοχεῖο. Ἔδωσε στόν πανδοχέα δύο δηνάρια καί τοῦ εἶπε νά τόν φροντίσει καί πώς, ἐάν χρειαστοῦν περισσότερα χρήματα, κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό ἐκεῖ θά τοῦ τά δώσει.

Ἡ ἀλήθεια εἶναι πώς, διαβάζοντας ἤ ἀκούγοντας τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπό τίς εὐαγγελικές περικοπές, τά διδάγματα πού ἀπορρέουν εἶναι πολλά. Ὁ Κύριος μιλώντας κατά τήν ἐνεργό Του ἐπίγεια παρουσία ἔδινε μέ παραβολικό τρόπο τήν ἀληθινή συνταγή γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, θά προσπαθήσουμε νά δοῦμε παρακάτω κάποιες προσεγγίσεις νοημάτων τῆς συγγεκριμένης περικοπῆς.

Ὡς ἄνθρωπος στήν περικοπή φέρεται νά εἶναι ὁ Ἀδάμ, Ἱερουσαλήμ ἡ πολιτεία τῶν οὐρανῶν, καί Ἱεριχῶ ὁ κόσμος. 

Γιά ὅσο χρονικό διάστημα ὁ Ἀδάμ εἶχε ἀγγελική ζωή, εἶχε καί ἀνεμπόδιστη εἴσοδο στήν ἐπουράνια πόλη Ἱερουσαλήμ. Ζοῦσε καί κατοικοῦσε μέσα στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί δέν ὑπῆρχε τίποτα πού νά μπορεῖ νά τόν τραυματίσει ἤ νά τόν νικήσει. Μετά τήν παρακοή του ὅμως στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, παρασυρόμενος ἀπό τό φίδι, κατέβηκε στήν Ἱεριχῶ, στόν κόσμο στήν γῆ, καί ἀσχολήθηκε ἔτσι μέ τά ἐπίγεια ἔργα.

Κατέβηκε δηλαδή ἀπό τήν ἐπουράνια Ἱερουσαλήμ, τήν ἀληθινή ζωή, στήν κοσμική, ὅπου βασιλεύει ἡ ἀπάτη τοῦ διαβόλου, ἡ ἁμαρτία καί ὁ πνευματικός θάνατος. Καί, ὅταν περπάτησε τόν ἐπίγειο αὐτό δρόμο, ἔπεσε στά χέρια ληστῶν καί τόν ἀπογύμνωσαν. Τοῦ πῆραν τήν στολή τῆς ὑπακοῆς, τήν φιλία μέ τούς ἀγγέλους, τήν συναναστροφή του μέ τόν ἴδιο τόν Θεό. Καί τόν ἄφησαν «ἠμιθανῆ τυγχάνοντα», ὅπως μᾶς λέει ἡ παραβολή, δηλαδή τραυματισμένο μέ πληγές, ἁμαρτίες, πορνεῖες, μοιχεῖες, φιλονικίες, δολοφονίες, θυμό καί μιά σειρά ἄλλων κακῶν. Τόν ἄφησαν δηλαδή μέ ὅλα αὐτά πού πληγώνουν τόν ἄνθρωπο καί τοῦ προκαλοῦν τήν φθορά καί τόν θάνατο.

Στήν συνέχεια τῆς κακῆς του αὐτῆς στιγμῆς, ὅμως, παρουσιάζεται ὁ Σαμαρείτης, σπλαχνικός καί ἐλεήμων, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι ἀπό αὐτό τό Ἰσραηλιτικό ἔθνος. Ὅπως καί ὁ Κύριος, εἶναι μακρόθυμος καί πολυέλεος, καί δέν προερχόταν ἀπό τήν γῆ ἀλλά τόν οὐρανό. Ἦταν Θεός καί ἔγινε ἄνθρωπος, ἦρθε στήν γῆ γιά χάρη τοῦ τραυματισμένου ἀνθρώπου. Ἦρθε νά τοῦ ἐπουλώσει τίς πληγές μέ τό λάδι καί τό κρασί, τό ἔλεός Του καί τό αἷμα του. Ἦρθε καί ἔδεσε τίς πληγές τοῦ ἀνθρώπου, πού σημαίνει πώς ἔδεσε τόν διάβολο καί ἐλευθέρωσε τόν ἄνθρωπο. 

Ἦρθε ἐπίσης νά οἰκοδομήσει τό πανδοχεῖο, πού εἶναι ἡ ἐκκλησία, καί νά ἀφήσει πανδοχέα τόν Παῦλο, δίνοντάς του καί δύο δηνάρια, τήν Παλαιά καί Καινή Διαθήκη, καί τοῦ ἐμπιστεύεται τόν ἄνθρωπο νά  τόν περιποιηθεῖ λέγοντας πώς, ἐάν χρειαστεῖ κάτι ἐπιπλέον, Ἐκεῖνος θά ἐπιστρέψει νά τό δώσει. Τοῦ ἐμπιστεύεται τήν ἐκκλησία καί τόν λαό πού προέρχεται ἀπό τά ἔθνη. Ἕναν λαό τραυματισμένο καί πληγωμένο ἀπό τίς ἁμαρτίες.

Ὁ πανδοχέας Παῦλος, ὅπως καλά γνωρίζουμε, ἀνέλαβε νά φροντίσει καί νά προστατεύσει τόν ἄνθρωπο ἀπό κάθε κακό μέ ἀγάπη πρός τόν πλησίον, νά τόν ὁδηγήσει στό φῶς μακρυά ἀπό τό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας. Νά τόν διδάξει μέ τήν μακροθυμία καί τήν εὐσπλαχνία του, καί νά δημιουργήσει τίς προϋποθέσεις ἐκεῖνες ὥστε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ νά στερεωθεῖ στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Ὁ πανδοχέας Παῦλος ἐπίσης εἶναι ἐκεῖνος πού θά ἀναλάβει νά γνωρίσει στά ἔθνη τόν Σαμαρείτη πού ἔσωσε τόν κόσμο.

Ἀλήθεια, ἀδελφοί μου, μέχρι ἐκείνη τήν στιγμή πού ἐμφανίζεται στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων ὁ καλός Σαμαρείτης τῆς περικοπῆς, ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός δηλαδή, ποιός γραμματεύς ἤ φαρισαῖος, ἀρχιερεύς ἤ λευίτης ἐπισκέφθηκε καί ἐνδιαφέρθηκε γιά τόν ἄνθρωπο. Ποιός ἔδειξε συμπόνια καί εὐσπλαχνία γιά τόν φτωχό, τόν ἀσθενῆ, τόν παράλυτο, τόν τυφλό.... «Γραμματεῖς καί φαρισαῖοι ὅλων των αἰώνων σᾶς ἐρωτοῦμε καί ἐσεῖς ἀπό φθόνο καί μίσος κλείνετε τά στόματά σας, καί οἱ λίθοι τῆς ἐρήμου τῆς πέραν τοῦ Ἰορδάνου θά φωνάζουν ὅτι πραγματικός πλησίον του ἀνθρώπου εἶναι ἕνας καί μόνος ὁ Ἰησοῦς, τόν ὁποῖον ἐσεῖς ἀποκαλέσατε Σαμαρείτη» (Ἰω.8,48). Πράγματι αὐτός ὁ Σαμαρείτης ἔσωσε τόν κόσμο. Κανένας ἄλλος δέν γνώρισε τίς ἀνάγκες, τίς θλίψεις, τούς πόνους καί τούς πόθους τῶν ἀνθρώπων.

Ὅπως μᾶς λέει ὁ ἅγιος Ἀμβρόσιος, ἄν θέλεις νά θεραπευτοῦν οἱ πληγές σου, ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἰατρός. Σέ πιέζουν οἱ ἁμαρτίες σου, Αὐτός εἶναι ἡ συγχώρεσις. Ἔχεις ἀνάγκη ἀπό βοήθεια, Αὐτός εἶναι ἡ δύναμις.

Φοβᾶσαι τόν θάνατο, Αὐτός εἶναι ἡ Ζωή . Ἐπιθυμεῖς τόν οὐρανό, Αὐτός εἶναι ἡ ὁδός γιά ἐκεῖ. Θές νά βγεῖς ἀπό τό σκοτάδι, Αὐτός εἶναι τό Φῶς.

Πεινᾶς, Αὐτός εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς. Διψᾶς, Αὐτός εἶναι τό ὕδωρ τό ζῶν. Θέλετε νά δεῖτε τήν εἰκόνα του, ἀνοῖξτε τό Εὐαγγέλιο καί μελετήστε τήν παραβολή τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου. Ρωτήστε καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι εἶναι οἱ σημερινοί διαδοχικά πανδοχεῖς, ποιός εἶναι ὁ Σαμαρείτης πού ἔσωσε τόν ληστευθέντα καί θά σᾶς ἀπαντήσουν ὁμοφώνως πώς εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

Ἀδελφοί μου ἐν Χριστῷ, τό πανδοχεῖο τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς πού ὅπως προαναφέραμε εἶναι ἡ ἐκκλησία, παραμένει ἀνοικτό εἰς τούς αἰώνας. Οἱ ὑπεύθυνοι πανδοχεῖς, μέσῳ της ἀποστολικῆς διαδοχῆς τοῦ πρώτου πανδοχέα Παύλου, οἱ ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς μας, πού καί σήμερα βρίσκονται συνεχῶς ἐκεῖ μέ διάθεση νά ἐπουλώσουν καί νά περιποιηθοῦν κάθε τραῦμα τῶν ἀνθρώπων. Τά δηνάρια πού ἔλαβαν ἀπό τόν Κύριο κατά τήν στιγμή πού ἔλαβαν τήν ἱεροσύνη ἐπαρκοῦν γιά νά βοηθήσουν κάθε τραυματισμένη ψυχή μέ ἀγάπη καί καλοσύνη. 

Ἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας, ἐμεῖς δηλαδή, νά προσερχόμαστε στό πανδοχεῖο, τήν ἐκκλησία μας, μέ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν ἴδιο τόν Θεό. Πίστη ἅλλωστε σημαίνει ἐμπιστοσύνη. Τό νά λέγουμε πώς πιστεύουμε στόν Θεό καί πώς εἴμαστε καλοί χριστιανοί πρέπει καί νά τό πράττουμε. Καί ἡ πράξη δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν μίμηση τοῦ Σαμαρείτη τῆς περικοπῆς. Νά ἀγαπήσουμε τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπό μας ὡς ἐαυτόν. Νά μποροῦμε νά δίνουμε μέ τήν καρδιά μᾶς χωρίς νά περιμένουμε ἀνταλάγματα. Νά μοιράζουμε ἀγάπη καί καλοσύνη στούς συνανθρώπους μᾶς θυσιάζοντας ἐνδεχομένως καί κομμάτια τοῦ ἐαυτοῦ μας. Σίγουρα μοιάζει δύσκολο στήν ἐποχή μας νά μπορεῖ νά συμβεῖ κάτι τέτοιο, ἀλλά εἶναι στό χέρι μας νά τό ἀλλάξουμε. 

Καί πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό; Ἀλλάζοντας – βελτιώνοντας τόν ἑαυτό μας. Ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός του ἀνθρώπου εἶναι ὁ κακός του ἐαυτός.

Αὐτός ἦταν καί ὁ ἐχθρός τοῦ ἱερέα καί τοῦ λευίτη τῆς περικοπῆς, ὁ κακός τους ἐαυτός, ὁ ὁποῖος δέν ἐπέτρεψε νά σκύψουν στόν πληγωμένο ἄνθρωπο καί νά τοῦ παράσχουν βοήθεια. Νικήθηκαν ἀπό τόν κακό τους ἑαυτό, τόν ἐγωισμό καί τήν ἔπαρση πού τούς ἔδινε ἡ ψευδῆς κοινωνική τους καταξίωση.

Μετά τά ὅσα προσπαθήσαμε, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, νά προσεγγίσουμε ἀπό τήν συγκεκριμμένη εὐαγγελική περικοπή, νομίζω πώς ἔχουμε τήν ἀπάντηση τοῦ «τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω».

π. Ἰωάννης Λεοντάρης

Ἐφημέριος Ἁγίου Νικολάου Μαρμάρων

ΠΗΓΗ