(ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ)

Απόστολος: Εβρ. θ΄1-7

Ευαγγέλιο: Λουκ. ι΄38 – 42, ια΄27 - 28

21 Noεμβρίου 2020

Ολόκληρη η Παλαιά Διαθήκη είναι τύπος και προεικόνιση της Καινής.

Πρόσωπα και γεγονότα της Καινής Διαθήκης προκαταγγέλθηκαν στην Παλαιά Διαθήκη από τους Προφήτες ή προεικονίστηκαν μέσα από διάφορα συμβάντα και αντικείμενα. Αιώνες ολόκληρους πριν από τη σάρκωση του Χριστού οι Προφήτες μίλησαν γι’ αυτή με θαυμαστή ενάργεια. Κι αυτό διότι έπρεπε ο κόσμος να προετοιμαστεί κατάλληλα για την έλευση και υποδοχή του αναμενόμενου Μεσσία.

Οι προφητείες, τα σύμβολα και οι τύποι προέλαβαν τα γεγονότα, για να γίνει αργότερα πιστευτή η αλήθεια. 

Αυτό ακριβώς υπογραμμίζει και ο απόστολος Παύλος στο αποστολικό ανάγνωσμα που η Εκκλησία όρισε, όχι τυχαία, να διαβάζεται κατά τη σημερινή εορτή. Περιγράφοντας την πρώτη εκείνη Σκηνή του Μαρτυρίου και την Κιβωτό της Διαθήκης του αρχαίου Ισραήλ, διακηρύσσει τον συμβολικό τους χαρακτήρα και ότι δεν ήταν παρά «σκιά των μελλόντων». Tης νέας, δηλαδή, πραγματικότητας που εγκαινίασε με την ενανθρώπησή Του ο Χριστός.

Η Σκηνή του Μαρτυρίου ήταν ένας φορητός ναός που κατασκεύασε, κατ’ εντολήν του Θεού, ο Μωυσής, για να εξυπηρετεί τις λατρευτικές ανάγκες των Εβραίων, κατά την περιπλάνησή τους στην έρημο. Η καθαυτό Σκηνή χωριζόταν σε δύο μέρη: τα Άγια και τα Άγια των Αγίων. Στα Άγια βρίσκονταν η τράπεζα των άρτων της προθέσεως και η επτάφωτη λυχνία. Εκεί εισέρχονταν καθημερινά οι ιερείς «τας λατρείας επιτελούντες». Το ιερότερο μέρος της Σκηνής ήταν τα Άγια των Αγίων, όπου υπήρχε το χρυσό θυμιατήριο και η Κιβωτός της Διαθήκης. Εδώ έμπαινε μόνο ο αρχιερέας μια φορά τον χρόνο, κατά την ημέρα του εξιλασμού.

Από πολύ νωρίς οι Πατέρες και θεολόγοι της Εκκλησίας διείδαν στη Σκηνή του Μαρτυρίου και στα αντικείμενα που περιείχε να προεικονίζεται το πρόσωπο και το έργο της Παναγίας.

Η Σκηνή της Παλαιάς Διαθήκης ήταν, για τους Εβραίους, ο τόπος κατοικίας του Θεού όπου γινόταν αισθητή η παρουσία Του προς τον λαό Του. Η υπεραγία Θεοτόκος είναι η «ηγιασμένη Σκηνή» στα σπλάχνα της οποίας ενοίκησε ο Θεός και Λόγος και έγινε προσιτός στους ανθρώπους.

Στο πρώτο τμήμα της Σκηνής του Μαρτυρίου, τα Άγια, υπήρχε η τράπεζα των άρτων της προθέσεως. Ένα στενόμακρο τραπέζι από άσηπτο ξύλο ακακίας, πάνω στο οποίο ήταν τοποθετημένοι οι άρτοι της προθέσεως. Η Παναγία έγινε η μυστική και έμψυχος Τράπεζα «η χωρήσασα τον Άρτον της ζωής», τον «άνωθεν δι’ έλεον καταβάντα», δίνοντάς μας τη δυνατότητα να γίνουμε κι εμείς μέτοχοι «άρτου ζωής αιωνιζούσης». Διότι χωρίς τη δική Της συμβολή δεν θα μπορούσαμε ποτέ να απολαύσουμε της «Δεσποτικής ξενίας και αθανάτου τραπέζης», να κοινωνήσουμε, δηλαδή, του Σώματος και Αίματος του Υιού Της και να σωθούμε. Στα Άγια υπήρχε και η επτάφωτη λυχνία που έκαιε διαρκώς. Η Θεοτόκος έγινε η Μητέρα του Φωτός, η φαεινή λαμπάδα από την οποία έλαμψε ο Χριστός που είναι «το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Η λυχνία προεικόνισε, ακόμη, την τέλεια καθαρότητα και αγνότητα της Παρθένου Στο δεύτερο τμήμα της Σκηνής του Μαρτυρίου, τα Άγια των Αγίων, υπήρχε ένα «χρυσούν θυμιατήριον» με αναμμένους άνθρακες για την προσφορά θυμιάματος στον Θεό. Η Πατερική σοφία και στο σκεύος αυτό της παλαιάς νομικής λατρείας είδε την εξεικόνιση του μυστηρίου της «ασπόρου συλλήψεως» του Χριστού στην άχραντη μήτρα της Θεοτόκου. Η Παναγία δέχθηκε μέσα της το «άστεκτον πυρ της θεότητος», χωρίς να φλεγεί η θνητή ύπαρξή της και έτεκε τον «άνθρακα Χριστόν» που κατακαίει την αμαρτία του κόσμου.

Μα κι η Κιβωτός της Διαθήκης, μέσα στην οποία φυλάσσονταν τα πολυτιμότερα θρησκευτικά αντικείμενα των Εβραίων, τη Θεοτόκο και το έργο Της προτύπωνε. Εκείνη που ανατράφηκε από αγγέλους μέσα στά Άγια των Αγίων, κοντά στην Κιβωτό της Διαθήκης, έγινε τελικά η ίδια «έμψυχος Κιβωτός» και «Θεοχώρητος Ναός». Η μήτρα της έγινε τα ζωντανά Άγια των Αγίων στα οποία εισήλθε «εφ’ άπαξ» ο μέγας Αρχιερέας Χριστός και μας χάρισε τον ιλασμό των αμαρτιών.

Μέσα στην Κιβωτό βρισκόταν η «στάμνος η έχουσα το μάννα» με το οποίο ο Θεός έτρεφε τον παλαιό Ισραήλ στην έρημο. Η Παναγία έφερε μέσα της τον ίδιο τον Μανναδότη, εκείνον που έδωσε το μάννα και τρέφει πνευματικά τον νέον Ισραήλ. 

Εκεί βρίσκονταν οι πλάκες του Δεκαλόγου που έλαβε ο Μωυσής από τον Θεό στο Σινά. Η Παναγία δέχθηκε μέσα Της τον ίδιο τον Νομοθέτη κι έγινε η σάρκινη πλάκα, ο ζωντανός τόμος πάνω στον οποίο «δακτύλω εγγέγραπται Πατρός, ο Λόγος».

Αποτυπώθηκε, δηλαδή, μέσα της μυστικά ο Λόγος του Θεού, όχι από ανθρώπινο χέρι, αλλά από το «χέρι», την ενέργεια, του Θεού. Στην Κιβωτό υπήρχε και η «ράβδος Ααρών η βλαστήσασα». Ένα ξερό κλαδί που με θαυμαστό τρόπο βλάστησε, έβγαλε φύλλα, άνθη και καρπό. Η Παρθένος Μαρία είναι η «ράβδος η μυστική, η εξανθήσασα άνθος το αμάραντον». Είναι το ζωηφόρο βλαστάρι και θαλερό κλαδί που φύτρωσε από τη γέρικη και κατάξερη ρίζα του ανθρώπινου γένους και, υπερβαίνοντας κάθε ανθρώπινη λογική και φυσικό νόμο, βλάστησε, ανθοφόρησε και καρποφόρησε τη σωτηρία μας, τον Χριστό. Η πρώτη εκείνη Κιβωτός ήταν «περικεκαλυμμένη πάντοθεν χρυσίω». Μα και η Θεοτόκος είναι η «κιβωτός η χρυσωθείσα τω Πνεύματι». Τέλος, πάνω από την Κιβωτό υπήρχαν δύο γλυπτά ομοιώματα Χερουβίμ που την σκέπαζαν και υποκλίνονταν σ’ αυτή. Έτσι και τα λογικά χερουβίμ, οι ασώματες αγγελικές δυνάμεις, υποκλίνονται και δορυφορούν με δέος και ευλάβεια την «αγιωτέραν πασών των ουρανίων στρατιών».

Όπως για τους Εβραίους η Κιβωτός της Διαθήκης ήταν το ιερότερο αντικείμενο, έτσι και για τους Χριστιανούς η Θεοτόκος είναι το ιερότερο και αγιώτερο πρόσωπο. Είναι η «μετά Θεόν Θεός, η έχουσα τα δευτερεία της Τριάδος». Το σύνορο της κτιστής και ακτίστου φύσεως. Κάθε ημέρα και κάθε ώρα η αγία μας Εκκλησία υμνεί την υπεραγία Θεοτόκο. Δεν υπάρχει ακολουθία της Εκκλησιας ή ιερό μυστήριο το οποιό να μην περιέχει ύμνους και δοξολογίες στη Μητέρα του Θεού. Κι αυτό γιατί Εκείνη έγινε η «αιτία της των πάντων θεώσεως».

Τιμώντας Την, λοιπόν, σήμερα, ημέρα των Εισοδίων Της στα Άγια των Αγίων, ας ακολουθήσουμε με πιστότητα τον δρόμο που Εκείνη βάδισε, για να μπορέσουμε να καταστούμε κι εμείς έμψυχοι ναοί και κατοικητήρια του Υιού Της. Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή κι έκφραση ευγνωμοσύνης που μπορούμε να της προσφέρουμε. 

Ιεροδιάκονος Δημήτριος Κυριακίδης

ΠΗΓΗ