"ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΕ, ΣΩΣΟΝ ΗΜΑΣ" (2)

«Ἐξ ἀμετρήτων ἀναγκῶν καὶ θλίψεων, καὶ ἐξ ἐχθρῶν δυσμενῶν, καὶσυμφορῶν βίου, λυτρωθεὶς Πανάχραντε, τῇ κραταιᾷ δυνάμει σου, ἀνυμνῶμεγαλύνω, τὴν ἄμετρόν σου συμπάθειαν, καὶ τὴν εἰς ἐμέ σου παράκλησιν».

Λυτρώθηκα, Πανάχραντε Θεοτόκε, με την ισχυρή σου δύναμη, από αμέτρητες ανάγκες και θλίψεις κι από εχθρούς που με επιβουλεύονται, κι από συμφορές του βίου, γι' αυτό υμνολογώ και δοξολογώ την άπειρη συμπάθεια και αγάπη Σου και την παρηγοριά κι ενίσχυση που δίνεις σ' εμένα.

Ο υμνογράφος, βασιλιάς της αυτοκρατορίας της Νικαίας, Θεόδωρος Β΄ ο Λάσκαρις, ποιητής του Μεγάλου λεγομένου Παρακλητικού Κανόνος, νιώθει την ανάγκη να απευθυνθεί δοξολογικά προς την Υπεραγία Θεοτόκο: να υμνήσει και να δοξολογήσει την αγάπη της και την ενίσχυσή που του παρέσχε, διότι προφανώς στις δύσκολες περιστάσεις του βίου του – τις ανάγκες, τις θλίψεις, τις συμφορές – απευθύνθηκε προς Εκείνην και βρήκε την ανταπόκριση. Από την άποψη αυτή ο υμνογράφος όχι μόνον δείχνει την πίστη του προς την Παναγία, αλλά την ορθή πίστη του, η οποία κυρίως φανερώνεται, όταν ο άνθρωπος έχει πάρει αυτό που ζητά από τον Θεό και τους αγίους. Κινείται στο ίδιο μήκος κύματος, θα λέγαμε, με τον θεραπευμένο λεπρό από το θαύμα που επιτέλεσε ο Κύριος με τους δέκα λεπρούς, τον οποίο επαίνεσε Εκείνος, όταν υπήρξε ο μόνος που επέστρεψε, προκειμένου να αποδώσει αίνον τω Θεώ. «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού;» Ο Θεός χαίρεται να προσφέρει τη χάρη Του και να ευεργετεί τους ανθρώπους, πολλαπλασιάζει όμως τη χάρη Του αυτή, όταν βλέπει ότι και ο άνθρωπος ανταποκρίνεται και στέκεται ευγνώμονα απέναντί Του. Όχι γιατί ο Ίδιος έχει ανάγκη αυτήν την ευγνωμοσύνη, αλλά γιατί με τη στάση του αυτή ο άνθρωπος ολοκληρώνεται και πλησιάζει περισσότερο Εκείνον.

Είναι βεβαίως ευνόητο και γνωστό ότι απευθυνόμενος ο πιστός στην Παναγία, στην πραγματικότητα απευθύνεται προς τον Κύριο Ιησού Χριστό, ο Οποίος παρέχει τη χάρη της μεσιτείας στους αγίους, και κυρίως στην Παναγία Μητέρα Του – «πολύ ισχύει δέησις Μητρός προς ευμένειαν Δεσπότου» - όπως και ότι λαμβάνοντας «την κραταιάν δύναμιν» Εκείνης, την παντοδύναμη ενέργεια του Θεού δέχεται. Θα προσθέταμε, μάλιστα, ότι ο Κύριος αρέσκεται στο να «υποχωρεί» στους αγίους Του, κατεξοχήν, όπως είπαμε, στη Μητέρα Του, ώστε με την «πίεση» εκείνων να δίνει τη θεραπευτική ενέργειά Του και σ' εμάς που είμαστε ανάξιοι. Το περιστατικό με την Παναγία την Παραμυθία της Μονής Βατοπαιδίου, εν προκειμένω, κατά το οποίο ο Χριστός έσωσε τους μοναχούς, έστω και αμελείς, από την επιδρομή των ληστών, επειδή Τον παρεκάλεσε η Παναγία Μητέρα Του, είναι κατεξοχήν ενδεικτικό.