Της Σαμαρείτιδος

Μητροπολίτου Αντινόης Παντελεήμονος

Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη ο Κύριος!

  Κάθισε να αναπαυθεί πλησίον της πηγής του Ιακώβ, και εκεί, μη υπολογίζοντας την προσωπική Του κούραση, ο Κύριος ανοίγει διάλογο με μία γυναίκα Σαμαρείτιδα.  Διότι, προκειμένου να σωθεί έστω και μία ψυχή, καμία ευκαιρία δεν πρέπει να χάνεται.
Ο Χριστός ύστερα από μιά μακρά και ταλαίπωρη οδοιπορία έφθασε στην πόλη της Σαμάρειας που ονομάζετο Συχάρ.

            Ο βοσκός, όταν χάσει έστω και ένα πρόβατο, αφήνει τα ενενήκοντα εννέα και βγαίνει προς αναζήτηση του ενός.  Δεν αδιαφορεί, δεν το αφήνει στην τύχη του, δεν το εγκαταλείπει στην ερημιά, όπου κινδυνεύει κάθε στιγμή να κατασπαραχθεί από τα άγρια θηρία.  Βγαίνει στις πεδιάδες, ανεβαίνει ψηλές κορυφές, κατεβαίνει χαράδρες και γκρεμούς, αναζητώντας το χαμένο πρόβατο. 
Ο καλός ποιμένας αναζητά το ένα που χάθηκε, που γι’ αυτόν έχει μεγαλύτερη αξία από τα υπόλοιπα ενενήντα εννέα.  Και, όταν το βρεί, το βάζει επάνω στους ώμους του γεμάτος από χαρά, ενθουσιασμό και ικανοποίηση.  Και ο Κύριος μας διαβεβαιώνει: Σας διαβεβαιώνω, ότι τόση μεγάλη χαρά γίνεται στον ουρανό, όταν ένας αμαρτωλός μετανοεί, παρά για ενενήκοντα εννέα δικαίους, που δεν έχουν ανάγκη μετάνοιας (Λουκ. 15: 4-7).

Με παρόμοιο τρόπο ο Χριστός αναζήτησε τη ψυχή της Σαμαρείτιδος.  Επρόκειτο γιά μία ψυχή, που χανόταν μέσα στην έρημο της απουσίας του Θεού.  Για μία ζωή, που βυθιζόταν στα απήθμενα βάθη της αμαρτίας της μοιχείας.  Για μιά ύπαρξη, που καταστρέφετο από τα ολέθρια πάθη της σαρκός, των παρανόμων σαρκικών απολαύσεων της μοιχείας.  Η Σαμαρείτιδα, παρά την εξωτερική της διαγωγή, είχε ένα εσωτερικό κόσμο πλούσιο από ευγενικά αισθήματα και χάρη.  Ήταν μια γυναίκα, που ντρεπόταν για τις πράξεις της, για τις αμαρτίες.  Γι’ αυτό εξ άλλου, πηγαίνει μόνο το μεσημέρι να αντλήσει νερό από το πηγάδι, γιατί έτσι θα απέφευγε να συναντήσει τις συγχωριανές της και τις ειρωνικές τους επικρισίες.

Νοσταλγούσε τη λύτρωση.  Διψούσε να βρει τη σωτηρία.  Αναζητούσε την εσωτερική ειρήνη και ανάπαυση.  Και τώρα συναντάται με τον Μεσσία.  Ο Άγιος Θεός συνομιλεί με την αμαρτωλή γυναίκα, και εκείνη βρίσκει αυτό που αναζητούσε, την λύτρωση.

Πέντε άνδρες γνώρισε και με τον έκτο, η Σαμαρείτις, συζούσε παράνομα.  Ζούσε μέσα στη μοιχεία, μιά αρρωστημένη ηθική κατάσταση και χρειαζόταν οπωσδήποτε θεραπεία.  Ο Κύριος δεν ήρθε να καλέσει δικαίους, “αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν” (Ματθ. 9:13).  Με βάση αυτής της αρχής καταγίνεται ο Ιησούς να φωτίσει και να σώσει τον αμαρτωλό άνθρωπο, που εξαγνίζεται κάτω από συγχωρητική και αγιαστική Χάρη του Θεανθρώπου. 

Η αμαρτωλή γυναίκα της Σαμάρειας όχι μόνον μετανόησε για τις προσωπικές της αμαρτίες, αλλά έσπευσε να καλέσει και άλλους να συμμερισθούν και να συμβιώσουν τη δική της αλλαγή και εσωτερική αναγέννηση.  Διότι, εκείνος που γνωρίζει έμπρακτα την άπειρη αγάπη του Θεού, πλημμυρίζεται από ανέκφραστη χαρά, ειρήνη και αγαλλίαση. Αυτήν την εσωτερική αναδημιουργία, θέλει να την συμμερισθεί. 

Ενώ ο μοιχός, με χίλια δύο τεχνάσματα, σαν δόλιος κλέφτης, σαν ύπουλο φίδι, προσπαθεί να εισχωρήσει μέσα στα σπίτια άλλων οικογενειών. Περιφρονούν τις δικές τους γυναίκες και αναζητούν τα θήματά τους όχι ανάμεσα σε δημόσιες πόρνες, αλλά ανάμεσα στους πιο στενούς φίλους ή και συγγενείς. Προσποιούνται μάλιστα τους καλούς φίλους, τους καλούς γείτονες, τους πληγωμένους και πονεμένους από τα κτυπήματα της ζωής, και αντί να στραφούν στην ενάρετη ζωή, επιδιώκουν με κάθε θυσία να επιτύχουν ένα και μοναδικό σκοπό, να παρασύρουν την γυναίκα του φίλου τους στα δόλια και σατανικά σχέδιά τους, να δημιουργήσουν αμαρτωλές εξωγαμηκές σχέσεις, να διαπράξουν και να ζήσουν μέσα στη θανάσιμη αμαρτία της μοιχεία. Ο μοιχός και η μοιχαλίς ξεπερνούν ακόμα και την αγριότητα των πιο αγρίων ζώων της φύσης, διότι τα παιδιά που παρανόμως συλλαμβάνουν, τα φονεύουν με ασπλαχνία και καταφεύγουν στις εκτρώσεις για να μη μαρτυρούν τον παράνομο καρπό τους. Αυτοί οι άνθρωποι μένουν αμετανόητοι, προσποιούνται τους ευσεβείς, πραγματοποιούν ταξίδια στο Άγιο Όρος ή σ’ άλλα ιερά προσκυνήματα, όμως αυτοί οι άνθρωποι, δυστυχώς, παρά τα κτυπήματα και τις σφαλιάρες της ζωής, μένουν μέσα στις μοιχείες τους, αμετανόητοι, αδιόρθωτοι,  σκληρόκαρδοι και τυφλωμένοι από τα πάθη της σάρκας. Γι’ αυτό τον λόγο, ο άγιος Απόστολος Παύλος στις Επιστολές του, δεν τους κατονομάζει καν «ανθρώπους», αλλά «σάρκες».

Ο λόγος του Θεού έχει να τους απευθύνει μία και μόνον κουβέντα: Μετανοήσετε πριν είναι αργά και έρθει και σας επισκεφθεί αιφνίδια ο θάνατος! Διορθώσετε τη ζωή σας ! Επιστρέψετε στις δικές σας οικογένειες και μη μολύνετε τις οικογένειες άλλων συγχωριανών σας ! Πόρνους και μοιχούς θα κρίνει ο Άγιος Θεός και αλίμονο σε εκείνον που θα πέσει στη φοβερή κρίση του Θεού ! Θα τον συνέφερε να μην είχε γεννηθεί ποτέ, όπως είπε ο Κύριος για το πρόσωπο του Ιούδα ! Γιατί η μοιχεία καταστρέφει οικογένειες ολόκληρες, αναστατώνει κοινωνίες, διαλύει φιλίες, συκοφαντεί αθώους !

  

Μέσα από την ειλικρινή μετάνοια μπορούμε να γνωρίσουμε το Θεό της Αγάπης.  Μέσα από τη άρνησή μας προς την αμαρτία μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τη σύνταξή μας με τις αρετές, που μας καθιστούν όμοιοι κατά χάρη με την Πηγή κάθε αγαθού, τον Χριστό.  Μέσα από την έρημο των παθών, ανακαλύπτομε την όαση της ευσπλαχνίας του Θεού, που μας δροσίζει με τη ουράνιο δρόσο της Θείας Χάριτος.

Η Εκκλησία συνεχίζουσα το σωτηριώδες έργο του Χριστού καλεί, όπως Εκείνος, όλους τους ανθρώπους σε μετάνοια.  Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι, αρκεί να μιμηθούν το καλό παράδειγμα της σημερινής Σαμαρείτιδος γυναικός.  Η σωτηρία μιάς ψυχής, για το Θεό, είναι το μεγαλύτερο έργο που μπορεί κανείς να πραγματοποιείσει. Ούτε οι τεχνικές και επιστημονικές κατακτήσεις, ούτε τα διαστημικά κατορθώματα, ούτε ο πλούτος και κοσμικές δόξες, μπορούν να συγκριθούν στην αξία της σωτηρίας μιάς ψυχής.  Ο Κύριος εξ άλλου μας το διαβεβαίωσε λέγοντας: Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, εάν κερδίσει όλο τον κόσμο, αλλά ζημιωθεί στο ελάχιστο την ψυχή του; ή τι αντάλλαγμα μπορεί να δώσει ο άνθρωπος για την ψυχή του (Ματθ. 16: 26).

Ο Θεός φροντίζει τόσο στοργικά και σοφά γιά τη σωτηρία κάθε ανθρώπου. Ανοίγει τον δρόμο που οδηγεί στην ουράνια Βασιλεία Του, και δεν θέλει να χαθεί έστω και μιά ψυχή.   Με χαρακτηριστικό τρόπο γράφει ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, “ο επιστρέψας αμαρτωλόν εκ πλάνης οδού αυτού σώσει ψυχήν εκ θανάτου και καλύψει πλήθος αμαρτιών” (Ιακ. 5: 20).  Η μετάνοια εξασφαλίζει τη σωτηρία και την απαλλαγή του ανθρώπου από την αιώνια καταδίκη και κόλαση.  Τίποτε περισσότερο δεν συγκινεί τον Άγιο Θεό, όσο η επιστροφή ενός αμαρτωλού.  Δεν υπάρχει πράξη πιό ευγενεστέρα από του να λυτρώσει κανείς μιά ψυχή από τον όλεθρο του πνευματικού θανάτου.  Και έτσι η ψυχή γίνεται ενώπιον του Θεού υπόθεση θείας δικαιοσύνης που συγχωρεί τις αμαρτίες εκείνων που μετανοούν.

Η Σαμαρείτιδα ήταν παγιδευμένη μέσα στα πλοκάμια της αμαρτωλής ζωής.  Απελευθερώθηκε μόνον με την ειλικρινή μετάνοια, όταν γνώρισε και σχετίσθηκε με τον Χριστό.  Ο σύνδεσμος της με τον Χριστό την οδήγησε να γίνει απόστολος της Θείας Χάριτος και η αγία Φωτεινή, όπως ονομαζόταν, καταξιώθηκε να καταταχθεί στην τάξη των Ισαποστόλων.  Γνώρισε τον Χριστό όχι μόνον στους συμπατριώτες της, αλλά και σ’ άλλα μέρη της Παλαιστίνης.

Η αγία Φωτεινή, η σημερινή Σαμαρείτιδα, μεταφέρει, σήμερα, ένα ελπιδοφόρο μήνυμα σ’ όλους τους Ορθοδόξους Εκκλησίας. Να στραφούμε με μετάνοια προς το Χριστό, που είναι η σωτηρία όλων.  Να αναπτερώσουμε τις ελπίδες μας.  Η Αγία Φωτεινή, η Σαμαρείτιδα, ενέπνευσε και εμπνέει με το παράδειγμά της.  Διότι η μετάνοια, τί άλλο είναι, παρά μιά μαρτυρία της παρουσίας του Θεού μέσα στη δική ζωή μας; 

Ας παρακαλέσουμε τον Άγιο μας Θεό, να μας χαρίζει και σε μας αυτό το πνεύμα της μετανοίας, ούτως ώστε και εμείς, μιμούμενοι την σημερινή εορτάζουσα αγία Φωτεινή, να δίδουμε επάξια την δική μας μαρτυρία στον τόπο όπου μας κάλεσε ο Θεός να ζούμε.  Ο Θεός να σας ευλογεί.