Κυριακή της Πεντηκοστής -Τα δώρα του Αγίου Πνεύματος. (Ιων. 7, 37 – 52. 8, 12)

«Εάν τις διψά ερχέσθω προς με και πινέτω». Μ’ αυτά τα λόγια αρχίζει ο Ιησούς την ομιλία του που κατά την σημερινή ευαγγελική περικοπή απηύθυνε προς τους Ιουδαίους την τελευταία ημέρα της μεγάλης εορτής της Πεντηκοστής. Κοντά στις άλλες σημασίες που είχε η εορτή αυτή στον Ιουδαϊκό κόσμο ήταν και η ανάμνηση της Νομοδοσίας: ο δεκάλογος δόθηκε στον Μωϋσή, κατά την ιουδαϊκή παράδοση, πενήντα ημέρες μετά το Πάσχα. Στον χριστιανισμό η πεντηκοστή ημέρα μετά το Πάσχα σημαίνει την δωρεά του Αγίου Πνεύματος στον κόσμο και την ίδρυση της Εκκλησίας. Γι’ αυτό λοιπόν το Πνεύμα ομιλεί ο Ιησούς στην περικοπή μας σαν μελλοντικό και επικείμενο γεγονός που θα ακολουθήσει μετά τη δόξα του σταυρού και της αναστάσεως. Ο Νόμος του Μωϋσέως, αν και δόθηκε από αγάπη και φροντίδα του Θεού για το λαό του, στάθηκε ανήμπορος να συμπαρασταθεί στην ανθρώπινη αδυναμία. Το Πνεύμα του Θεού που υπόσχεται ο Ιησούς και έρχεται την ημέρα της Πεντηκοστής για να παραμείνει ο καθοδηγητής της Εκκλησίας είναι «ύδωρ ζων» που ξεδιψά τον άνθρωπο και του προσφέρει ζωή.

Τί είναι όμως το Άγιο Πνεύμα; Πώς μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την παρουσία του και τα δώρα του; Πέραν από τους ύμνους που ψάλλουμε στην Εκκλησία και από τις λεπτές τριαδολογικές διατυπώσεις της Δογματικής, πώς μπορεί να νιώσει ο κάθε χριστιανός το Πνεύμα του Θεού; Το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος δεν είναι αντικείμενο θεολογικών στοχασμών αλλά κυρίως και κατ’ εξοχήν υποκείμενο ζωής· είναι «ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός», είναι «αυτάγαθον και πηγή αγαθότητος», «ζωή και ζωοποιούν», όπως ψάλλει η Εκκλησία μας σήμερα. Πάνω λοιπόν από τις λεπτολόγες δογματικές διατυπώσεις, που για τους πολλούς χριστιανούς είναι άγνωστες και απρόσιτες, βρίσκεται η αγαθοποιός και ζωο­ποιός ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, εφ’ όσον μέσα στην ατμόσφαιρα των δωρεών του κινούμεθα κι αναπνέουμε και ζούμε. Το Πνεύμα είναι η σφραγίδα που ξεχωρίζει τον χριστιανό από τον μη χριστιανό, είναι η εγγύηση του Θεού για το ελπιδοφόρο μέλλον που αναμένει τον κάθε πιστό, εφ’ όσον αυτό είναι η απαρχή, ο πρώτος καρπός, η πρόγευση των αιωνίων αγαθών.

Τούς καρπούς του Πνεύματος απαριθμώντας ο Απ.  Παύλος στην προς Γαλατάς επιστολή του γράφει: «Ο καρπός του Πνεύματος έστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη,  μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια» (5, 22). Τα εκδηλώματα αυτά αποτελούν την σφραγίδα του χριστιανού, τα γνωρίσματα του «πνευματικού» ανθρώπου, τα χαρακτηριστικά της βασιλείας του Θεού. Το Άγιο Πνεύμα δεν είναι λοιπόν θεωρία, αλλά κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο και απτό, είναι η καινούργια ζωή που προσφέρει ο Χριστιανισμός στην ανθρωπότητα. Η ζωή αυτή χαρακτηρίζεται όχι από το μίσος που σκοτώνει τους ανθρώπους αλλά από την αγάπη που εξυψώνει το ανθρώπινο πρόσωπο· όχι από την κατήφεια και τον φόβο της μελλοντικής τιμωρίας αλλά από την χαρά της τωρινής και αναμενόμενης λυτρώσεως· χαρακτηρίζεται ακόμη από την ειρήνη προς το Θεό, προς τον άλλο άνθρωπο, προς τον εαυτό μας· από την μακροθυμία έναντι των αδυναμιών και των προσβολών του συνανθρώπου· από την χρηστότητα και αγαθωσύνη που εκφράζουν θετικότερα την στάση έναντι του αδελφού· από την πίστη στο λυτρωτικό έργο του Χριστού επί του σταυρού που ολοκληρώνεται με την ανάσταση·  από την πραότητα και την εγκράτεια που συμπληρώνουν το πορτραίτο του χριστιανού που ζει εν Πνεύματι Θεού, που ζει δηλ. μέσα στα μυστήρια της Εκκλησίας και παράγει τους γλυκείς καρπούς της ζωής Πνεύματος. Όπου δε κυριαρχεί το Πνεύμα του Θεού με τις παραπάνω εκδηλώσεις του, εκεί υπάρχει και η πραγματική ελευθερία, η εν Χριστώ ελευθερία, η ελευθερία από τον νεκρό τύπο του νόμου, από την φθορά, από τον θάνατο· η ελευθερία του Πνεύματος που είναι ζωή, «ύδωρ ζων» προσφερόμενο δωρεάν και κατά χάρη στον διψασμένο για ζωή άνθρωπο.

(Ιωαν. Δ. Καραβιδόπουλου, Καθηγ. Παν/μίου, «Οδός ελπίδας», σ. 130-132)