ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

( ΤΗΣ ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ )

Ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος μᾶς ταξιδεύει μέσα ἀπό τήν σημερινή εὐαγγελική περικοπή σέ μιά ἀπομακρυσμένη περιοχή τῆς Γαλιλαίας, κοντά στά σύνορα Τύρου καί Σιδῶνος, ὅπου ἔχει ἀποσυρθεῖ ὁ Κύριος μέ τούς μαθητές του. Ἐκεῖ μιά γυναίκα Χαναναία βγαίνει ἐκτός των συνόρων της, καί τοῦ φωνάζει δυνατά «ἐλέησε μέ κύριε Υἱέ τοῦ Δαβίδ, ἡ θυγατέρα μου βασανίζεται ἀπό δαιμόνιο». Οἱ μαθητές ἀκούγοντας τίς φωνές της ἀντιδροῦν λέγοντας στόν Κύριο νά τήν διώξει θέλοντας ἴσως νά τόν προστατέψουν ἀπό τήν ἐνοχλητική παρουσία της.

Ὁ Κύριος ὅμως θέλοντας νά δοκιμάσει τήν πίστη τῆς ἀλλά καί νά διδάξει μέσω αὐτῆς τούς μαθητές του, δέν τῆς ἁπαντά, ἐπιτρέποντάς της ὅμως νά συνεχίσει τήν κραυγάζουσα προσευχή της. Στό πρόσωπο αὐτῆς τῆς γυναίκας ὁ Κύριος βλέπει μιά μητέρα πονεμένη νά ἱκετεύει γιά τήν σωτηρία τῆς κόρης της ἡ ὁποία ὑπέφερε ἀπό δαιμονικές δυνάμεις.

Ἀρχικά δέν ἀντιδρᾶ, σέ σημεῖο θά λέγαμε πού ἀπαξιώνει τήν παρουσία της. Περιμένει νά δοκιμαστεῖ περαιτέρω ἡ πίστη της στό πρόσωπό του. Τήν ἀποθαρρύνει κιόλας λέγοντας πώς ἐκεῖνος ἔχει ἔρθει νά προσφέρει βοήθεια στούς Ἰσραηλίτες καί ὄχι σέ εἰδωλολάτρες. Φτάνει στό σημεῖο νά ἰσοπεδώσει κάθε προσδοκία της λέγοντάς της πώς δέν εἶναι σωστό νά δώσει τόν ἄρτο τῶν παιδιῶν σέ σκυλάκι, μιά φράση ὑβριστική γιά ἐκείνη, ἀλλά τελικά εἰσπράττει τήν ἀπόλυτη ἔνδειξη πίστεως λέγοντάς του ἐκείνη πώς τά σκυλάκια ἀρκοῦνται στά ψίχουλα πού πέφτουν ἀπό τό τραπέζι τῶν κυρίων. Ἐδῶ ἡ Χαναναία δείχνει τήν ἀληθινή της πίστη στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου, μιᾶς καί λίγα ψίχουλα ἀπό τό ἔλεός του εἶναι ἀρκετά γιά ἐκείνη καί γιά τήν κόρη της πού θεραπεύεται. 

Ἡ συγκεκριμένη εὐαγγελική περικοπή μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά ἀναλύσουμε τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο πρέπει νά προσευχόμαστε, οὕτως ὥστε ὁ κύριος νά εἰσακούει τίς προσευχές μας, ἀλλά καί πώς πρέπει νά ἀντιμετωπίζουμε τήν ὅποια καθυστέρηση τῆς ἀνταπόκρισης ἤ ἀκόμη καί τῆς μή ἀνταπόκρισής του στά αἰτήματά μας.

Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἔχουμε, οἱ περισσότεροι, πολλές φορές τήν ἀπαίτηση ἀπό τόν Θεό νά πραγματώνει κάθε ἐπιθυμία μᾶς μέσα ἀπό μία προσευχή μας. Μάλιστα θέτουμε καί χρονικά ὅρια ἀκόμη καί, ὅταν δέν ἔχουμε ἄμεσα ἁπτά ἀποτελέσματα, πολλές φορές κλονίζεται ἀκόμη καί ἡ σχέση μας μέ τόν Θεό.

Ἅς δοῦμε παρακάτω μέσα ἀπό τούς πατέρες τῆς ἐκκλησίας μᾶς τόν ὀρθό τρόπο τοῦ πώς πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά προσεύχεται ἀλλά καί τί νά προσδοκᾶ ἀπό τόν Θεό. Στό σημεῖο αὐτό θά ἤθελα νά ἐπισημάνω τήν σπουδαιότητα τῆς πατερικῆς μας θεολογίας, μιᾶς καί ἀποτελεῖ μιά ἀνεξάντλητη δεξαμενή ὀρθῆς γνώσης γιά ὅποιον ἀπό ἐμᾶς θέλει νά ἔχει ἕναν ἀληθινό ὁδηγό στό ταξίδι τῆς ἐπίγειας ζωῆς.

Ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁ ἱερός αὐτός πατέρας τῆς ἐκκλησίας μας, μέ θεόπνευστο τρόπο μᾶς δίνει τήν ἑρμηνεία τῆς ὀρθῆς προσευχῆς. 

Ἀναφέρει λοιπόν ὁ ἱερός αὐτός πατήρ ὅτι, γιά νά γίνει ἀποδεκτή ἀπό τόν θεό ἡ προσευχή μας, πρέπει νά διακρίνεται ἀπό κάποια γνωρίσματα. 

Ὅπως λέγει «Μέγα ὅπλον ἐστίν, ἐάν μετά ἐκτενείας γίνεται, ἐάν χωρίς κενοδοξίας, ἐάν μετά ψυχῆς εἰλικρινοῦς ... αὕτη φάρμακον ἐστί σωτήριον καί κωλυτικόν τῶν ἁμαρτημάτων καί ἰατρεῖον τῶν πλημελημάτων...» δηλαδή, ἡ προσευχή μας πρέπει νά ἔχει συνέχεια, νά μή διακρίνεται ἀπό κενοδοξία καί νά προέρχεται ἀπό ψυχή πού κατακλύζεται ἀπό εἰλικρινῆ ἀγάπη πρός τόν Θεό. Αὐτοῦ του εἴδους ἡ προσευχή εἶναι φάρμακο σωτήριο γιά τόν ἄνθρωπο, ἐμποδίζει τήν ροπή τῆς ψυχῆς πρός τήν ἁμαρτία καί καθίσταται θεραπευτήριο τῶν πτώσεων καί τῶν πλημμελημάτων μας.

Ἐπίσης συμπληρώνει «...οὗτοι ἀκούονται εὐχόμενοι, οἱ ταπεινοί τῇ καρδίᾳ καί συντετριμμένοι. Πανταχοῦ ὄχημα εὐχῆς ἡ ταπεινοφροσύνη». Καρπός ταπεινοφροσύνης καί συντριβῆς καρδίας, γιά νά ἔχει τό ἐπιθυμητό ἀποτέλεσμα ἐνώπιόν του Θεοῦ.

Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ἐπίσης λέγει καί τούς λόγους ἐξαιτίας τῶν ὁποίων δέν γίνεται ἀποδεκτή ἡ προσευχή τῶν ἀνθρώπων ἀπό τόν Θεό:

«ὅταν τοῖς ἁμαρτήμασιν ἐπιμένοντες εὐχόμεθα καί ὅταν κατ’ ἐχθρῶν αἰτῶμεν».

Ἡ ἐμμονή μᾶς δηλαδή στήν ἁμαρτία καθιστᾶ τήν προσευχή μας μή εὐάρεστη στόν θεό, καθώς ἐπίσης καί ἡ δέηση πού ἀποσκοπεῖ στό κακό ἐκείνων πού μᾶς ἔχουν βλάψει ἤ σέ ἐκείνους πού μᾶς ἐχθρεύονται. Ἡ προσευχή ἀπό τόν ἄνθρωπο δέν μπορεῖ νά γίνεται γιά κακό σκοπό παρά μόνο γιά τήν ἐπίτευξη τοῦ ἀγαθοῦ. Πολλές εἶναι καί οἱ αἰτίες πού ἀποτυγχάνει ἡ προσευχή: «ἤ ἀσύμφοροι αἰτούσιν, ἤ ἀνάξιοι, ἤ κατά τῶν λελυπηκότων εὔχονται ἤ ἀμετανόητα ἁμαρτάνοντες αἰτούσιν ἔλεον, ὅπερ ἐστίν ἀδύνατον λαβεῖν». Οἱ αἰτίες πολλές. Ὅταν ζητάει ὁ ἄνθρωπος πράγματα πού θά προκαλέσουν βλάβη στήν ψυχή τοῦ, γιατί ἔτσι δέν συμφέρουν στόν πνευματικό του ἀγώνα, ὁ Θεός λογικό εἶναι νά μήν ἀνταποκρίνεται. Ὅταν ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου δέν συμβαδίζει μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅταν καταφέρεται ἐναντίον ἐκείνων πού τόν στεναχώρησαν, ὅταν δέν βιώνει τήν μετάνοια ἔχοντας τήν ἐπίγνωση τῶν ἁμαρτιῶν του, εἶναι ἀδύνατο νά λάβει ἀπό τόν Θεό τά ὅσα αἰτεῖται.

Πάρ’ ὅλα αὐτά , δυστυχῶς ὁ ἄνθρωπος συχνά ἀπογοητεύεται ὅταν διαπιστώνει πώς δέν εἰσακούστηκε ἐνδεχομένως ἡ προσευχή του, ἤ ὅταν τά χρονικά ὅρια πού ὁ ἴδιος ἔθεσε γιά τήν ἐπίτευξη τοῦ ἐπιθυμητοῦ του ἀποτελέσματος περάσαν. Σέ πολλές περιπτώσεις δέ, καταφέρεται καί κατά τοῦ Θεοῦ γιατί δέν ἄκουσε καί δέν πραγματοποίησε τό ἀνθρώπινο αἴτημά του, καί φτάνει καί στό ἀκραῖο σημεῖο νά ἀμφισβητεῖ ἀκόμη καί τήν ὕπαρξη τοῦ θεοῦ.

Ἡ ἔννοια τῆς ὑπομονῆς ἡ ὁποία πρέπει νά εἶναι μιά ἀπό τίς βασικές ἀρετές στόν ἄνθρωπο, φαίνεται νά ἀπουσιάζει ἀπό τήν ζωή του. Οἱ ἄνθρωποι δέν ἔχουμε τήν ὑπομονή ἀλλά οὔτε καί τήν ἀνάλογη πίστη στόν Θεό. Πίστη στόν Θεό σημαίνει τήν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη σέ ἐκεῖνον.

Στό σημεῖο αὐτό θεωρῶ πώς πρέπει νά ἀναδείξουμε καί νά ἀναπτύξουμε καί μία ἄλλη διάσταση τῆς προσευχῆς. 

Ποιό συνήθως εἶναι καί ποιό θά ἔπρεπε νά εἶναι τό περιεχόμενο μιᾶς προσευχῆς.

Ζητάει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν δημιουργό του πατέρα νά ἔχει τό ἔλεός του;

Ζητάει νά τοῦ χαρίζει φώτιση καί νά τόν ἐνδυναμώνει πνευματικά;

Ζητάει νά τόν διατηρεῖ λουσμένο ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ μέ τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί νά τόν καθαρίζει ἀπό πάσης κηλίδος;

Ζητάει νά ἔχει ὑγεία ἐκεῖνος καί τά μέλη τῆς οἰκογένειάς του, νά ἔχουν καλή τύχη, νά ἔχουν εὐημερία καί μακροημέρευση, νά ἔχουν οἰκονομική εὐμάρεια κ.ο.κ;

Ἀγωνιᾶ ὁ ἄνθρωπος γιά τήν καλή ζωή καί τήν ὕλη καί προσεύχεται στόν θεό νά τοῦ χαρίσει ἁπλόχερα ὅλα ὅσα ἐπεθύμησε γιά νά γεμίσει τελικά τήν ἄδεια ἐπίγεια ζωή του.

Γιά τήν ψυχή του, τήν ὀντότητά του, γιά τόν πραγματικό σκοπό τῆς ζωῆς του, γιά τήν κάτ’ εἰκόνα Θεοῦ πλασθεῖσα μορφή τοῦ καί τήν καθ’ ὁμοίωσιν ἀποστολή του, καμία μέριμνα.

Εἶναι ἀπαραίτητο γιά τόν ἄνθρωπο νά κατανοήσει τό σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας, τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά ἐκεῖνον, τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του καί τῆς θυσίας διά τοῦ σταυρικοῦ θανάτου, καί τέλος τό νόημα τῆς ἀναστάσεως πού ἄνοιξε τίς πύλες τῆς ζωῆς γιά ἐκεῖνον. Ἔτσι θά καταφέρει νά ἀγαπήσει καί νά ἐμπιστευτεῖ τόν Θεό καί νά προσεύχεται ἀδιαλείπτως χωρίς χρονικά ὅρια ἀνταπόδοσης τῶν αἰτημάτων του. Ὁ Θεός γνωρίζει καλύτερα ἀπό τόν καθένα μας τίς ἀνάγκες μας, τίς δυνατότητες μας , τίς ἀδυναμίες μας, τήν λύπη μας, τίς ἀγωνίες μας καί τό φορτίο πού ὁ καθένας μας μπορεῖ νά σηκώσει στίς ὅποιες δοκιμασίες Ἐκεῖνος ἐπιτρέπει γιά τήν ψυχική μας ὠφέλεια.

Ἐκεῖνος γνωρίζει τήν ὠφέλεια ἤ μή τῶν αἰτημάτων μας καί εἶναι τόσο ἀκριβοδίκαιος οὕτως ὥστε νά γίνεται ὁ ρυθμιστής ὅλων μας. Ἅς κάνουμε κι ἐμεῖς τό τελείως ἁπλό καί ἀγαθό πρός Ἐκεῖνον, νά Τοῦ δείξουμε τήν ἀγάπη μας, τήν ἐμπιστοσύνη μας, ἅς ταπεινωθοῦμε γιά χάρη Του, ἅς ὑπομείνουμε, ἅς τοῦ ἐπιτρέψουμε κάθε δοκιμασία, αὐτό ἔκανε ἄλλωστε καί ἡ εἰδωλολάτρης Χαναναία τῆς περικοπῆς μας.

Αἰδεσ. Πρεσβ. Ἰωάννης Λεοντάρης

ΠΗΓΗ