ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ – 27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2019

(Λκ. ιθ΄ 1-10)

Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,

Μία ἀπὸ τὶς πιὸ σημαντικὲς καὶ ἀπαραίτητες πράξεις γιὰ τοὺς πιστοὺς τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ μετάνοια. Αὐτὴ εἶναι ἡ πύλη γιὰ τὴν σωτηρία μας. Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ σωθῆ χωρὶς μετάνοια. Στὴν πραγματικότητα ἡ μετάνοια εἶναι ἕνα βαθύτατο καὶ πολύπλευρο μυστήριο, ποὺ ἀδυνατοῦμε μόνοι μας νὰ τὸ ἐρευνήσουμε. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία εἶναι ἡ μόνη ποὺ μᾶς βοηθεῖ οὐσιαστικά νὰ τὴν γνωρίσουμε καὶ νὰ τὴν βιώσουμε. Μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ζακχαίου, ποὺ ἀκούσαμε σήμερα, φωτίζει διάφορες πτυχὲς τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας. Καὶ μία ἀπὸ αὐτὲς εἶναι ἡ πτυχὴ τοῦ προσανατολισμοῦ τῶν ἐπιθυμιῶν τοῦ  ἀνθρώπου, τὸν ὁποῖο ἐμεῖς ἐλάχιστα προσέχουμε. 

Ὅταν ὁ εὐαγγελιστὴς λέγει ὅτι ὁ Ζακχαῖος «ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν», ξεσκεπάζει μπροστά μας τὸν ἐσωτερικὸ κόσμο τοῦ τελώνη καὶ μᾶς ἀποκαλύπτει μία πολὺ βαθιά του ἐπιθυμία· νὰ ἰδῆ, νὰ συναντήση, νὰ γνωρίση τὸν Ἰησοῦ καὶ νὰ βρεθῆ κοντά του. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἐπιθυμία ποὺ κυριαρχεῖ  σ’ ὁλόκληρη τὴν ὕπαρξή του. Αὐτὴ καθορίζει τὴ στάση του καὶ κατευθύνει τὶς ἐνέργειές του. Αὐτὴ τὸν ταπεινώνει καὶ τὸν ἀνεβάζει ἐπάνω στὴ συκομουριά. Αὐτὴ τὸν ὠθεῖ νὰ δεχθῆ μὲ ἀπερίγραπτη χαρὰ στὸ σπίτι του τὸν Ἰησοῦ.

Ὁ μικρόσωμος τελώνης εἶχε πάντα ἐπιθυμίες. Κι’ αὐτὲς ἦταν ἐκεῖνες ποὺ τὸν ὁδήγησαν νὰ ἀποκτήση παράνομα πλούτη καὶ ἀξιώματα, νὰ ἔχη ὑλικὲς ἀπολαύσεις. Ὁ Ζακχαῖος μεγάλωσε μὲ πολλὲς ἐπιθυμίες. Ἐπιθυμίες σφοδρές, γεμάτες δύναμη καὶ ἐνέργεια. Αὐτὲς τὶς φύτευσε μέσα του ὁ ἴδιος ὁ Θεός, γιὰ νὰ μπορῆ νὰ ζήση καὶ νὰ στραφῆ ἐλεύθερα πρὸς τὸν Ἐκεῖνον, τὴν πηγὴ ὅλων τῶν ἀγαθῶν. Παρσασυρμένος ὅμως ἀπὸ τὸν κοσμικὸ περίγυρο καὶ ἀπὸ τὴ δική του ἀμέλεια, ἄφησε τὶς ἐπιθυμίες αὐτὲς νὰ ἀποπροσανατολισθοῦν ἀπὸ τὸν τελικὸ στόχο τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι ἡ θέωση, ἡ ἕνωση μὲ τὸν Θεό.  Πῆραν τὸ δρόμο τῆς διαστροφῆς. Στράφηκαν μὲ πάθος πρὸς τὰ ὑλικὰ πράγματα καὶ τὶς ὑλικὲς ἀπολαύσεις, στὰ ὁποῖα καὶ  τὸν ὑποδούλωσαν.

Ἦρθε ὅμως κάποια ὥρα ποὺ ὁ ἁμαρτωλὸς τελώνης ξύπνησε. Δὲν γνωρίζουμε λεπτομέρειες ἀπὸ τὸν βίο του, ἀλλὰ εἶναι σίγουρο ὅτι κάποια ἰσχυρὰ ἐρεθίσματα συνέβαλαν ἀποτελεσματικὰ στὴν ἀφύπνισή του. Κι ἀνάμεσα σ’ αὐτὰ θὰ ἦταν ὁπωσδήποτε ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ στὴν πόλη του, τοῦ θαυμαστοῦ αὐτοῦ Ραββί, ποὺ δίδασκε «ὡς ἐξουσίαν ἔχων» καὶ ἐπιτελοῦσε σημεῖα. Ὅλα αὐτὰ τὸν προβλημάτισαν. Καὶ τότε ἡ ἀγαθή του προαίρεση ἄρχισε νὰ ἀλλάζη τὴν κατεύθυνση τῶν ἐπιθυμιῶν του. Ἐὰν λίγο ἐνωρίτερα ἀσχολοῦνταν μαζί του ὁ εὐαγγελιστὴς καὶ τὸν περιέγραφε, θὰ σημείωνε γιὰ τὸν τελώνη Ζακχαῖο: «ἐζήτει ἰδεῖν τοὺς τραπεζίτας…ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ἡγεμόνα…». Τώρα ἡ κύρια ἐπιθυμία του ἐγκαταλείπει τὰ κτίσματα καὶ ἐπανέρχεται στὸν Κτίστη. Τώρα «ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν». Δὲν ἐνδιαφέρεται πλέον γιὰ τὰ χρήματα. Οὔτε γιὰ τὴ δόξα. Οὔτε γιὰ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά του. Διαφορετικὰ δὲν θὰ ἔχανε τὸν χρόνο του, οὔτε θὰ ξέπεφτε τόσο πολύ, ὥστε νὰ συμφύρεται μὲ τὸν ὄχλο καὶ νὰ ἀνεβαίνη ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ παιδιὰ ἐπάνω στὴ συκομουριά, γιὰ νὰ δῆ τὸν φτωχὸ Ναζωραῖο. Τώρα ὅμως, μπροστὰ στὴν ἐπιθυμία του νὰ ἰδῆ τὸν Ἰησοῦ, περιφρονεῖ ἐντελῶς τὴ γνώμη τοῦ κόσμου. Τὸ μυστήριο τῆς μετανοίας ἤδη ἄρχισε νὰ συντελῆται μέσα του.

Ἀπὸ δῶ καὶ στὸ ἑξῆς, ἀφοῦ οἱ ἐπιθυμίες του βρῆκαν τὴν σωστὴ τους κατεύθυνση, συνεχῶς ἐνισχύονται ἀπὸ τή θεία χάρη. Ὁ πόθος του γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστό αὐξάνει καὶ μετατρέπεται σὲ ἔργο. Ὅσο αἰσθάνεται κοντά του τὸ Χριστὸ τόσο νιώθει τὴν ἀνάγκη νὰ τελειοποιήσῃ τὴ μετάνοιά του. Θέλει νὰ ταυτίσῃ ὅλες του τὶς ἐπιθυμίες μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ ἔμπρακτα ἐπανορθώνει τὶς ἀδικίες του καὶ ξεχυλίζει ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τοὺς συνανθρώπους του. «Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα ἀποδίδωμι τετραπλοῦν» (Λκ. 19,8).

Ἐὰν λοιπόν ἡ ἀμαρτία μας ἔχῃ ἄμεση σχέση μὲ τὸν ἀποπροσανατολισμὸ καὶ τὴν διαστρέβλωση τῶν ἐπιθυμιῶν μας, τότε καὶ ἡ μετάνοια δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὴν ἐπαναφορὰ τῶν ἐπιθυμιῶν μας στὴν ἀρχική τους κατεύθυνση. Μετανοῶ σημαίνει ὅτι προσανατολίζω πάλι τὴν βαθύτερη ἐπιθυμία μου πρὸς τὸν Θεό. Ἀλλάζω τὴν κατεύθυνσή της ἀπὸ τὰ φθαρτὰ καὶ ἐφήμερα πρὸς τὸν Πλάστη καὶ Δημιουργό.

Ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ τὰ Συναξάρια της ἔχουν πάμπολλα παραδείγματα ἁγίων, ποὺ ἔφθασαν στὴν ἁγιότητα ὕστερα ἀπὸ συγκλονιστικὴ μετάνοια γιὰ τὴν προηγούμενη ἁμαρτωλή τους ζωή καὶ ἀφοῦ ἄλλαξαν προσανατολισμὸ στὶς ἐπιθυμίες τους. Ἐνδεικτικὰ μόνον ἀναφέρω ἕνα σύγχρονο παράδειγμα.

Σὲ φυλακὲς ὑψίστης ἀσφαλείας στὴν Ἀμερική, ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους φυλακισμένους, βρίσκεται καὶ ἕνας χαρισματοῦχος ζωγράφος, ὁ ὁποῖος εἶναι καταδικασμένος σὲ ἰσόβια κάθειρξη ὡς μεγάλος ἐγκληματίας. Οἱ ὑπεύθυνοι τῆς φυλακῆς, γιὰ νὰ ἀποκλείσουν κάθε ἐνδεχόμενο δραπέτευσης ἤ αὐτοκτονίας, δὲν τοῦ ἐπέτρεπαν νὰ ἔχη οὔτε ἐργαλεῖα, οὔτε χρώματα γιὰ ζωγραφική. Ἐκεῖνος ὅμως ἔκοψε τρίχες ἀπὸ τὰ μαλλιά του γιὰ νὰ κάνη ἕνα ζωγραφικὸ πινέλο, καὶ στέγνωσε φαγητὰ, γιὰ νὰ κάνη χρώματα. Ὅταν κάποτε ὁ διευθυντὴς τῶν φυλακῶν εἶδε ἕνα ἔργο του ἐντυπωσιάστηκε καὶ ἐπέτρεψε νὰ τοῦ φέρουν μερικὰ βιβλία μὲ εἰκόνες. Ἀνάμεσα στὰ ἄλλα ἦταν καὶ ἕνα ποὺ περιεῖχε Ὀρθόδοξες εἰκόνες. Αὐτὲς προσήλκυσαν ἰδιαίτερα τὴν προσοχὴ τοῦ ἐγκληματία ζωγράφου καὶ ζήτησε νὰ μάθη περισσότερα γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Τὸν ἐπισκέφθηκε τότε ἕνας Ὀρθόδοξος ἱερέας τῆς περιοχῆς. Ἀπὸ τότε ξεκίνησε ἡ πορεία τῆς μετανοίας του. Διάβασε Ὀρθόδοξα πατερικὰ  βιβλία. Κατηχήθηκε. Βαπτίσθηκε. Μετὰ ἀπὸ καιρὸ ζήτησε νὰ γίνη μοναχός. Ἔγινε ἡ κουρά του μέσα στὴ φυλακή. Δὲν ἀρκέσθηκε στὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ ἔκανε ἱεραποστολή καὶ σὲ ἄλλους συγκρατούμενους. Ἐπέτυχε νὰ βαπτισθοῦν καὶ ἄλλοι 3-4. Ἔστειλε γράμμα στὸ Ἅγιο Ὄρος καὶ ζήτησε πνευματικὴ βοήθεια. Μέσα σὲ ἀμερικάνικες φυλακὲς ὑψίστης ἀσφαλείας σήμερα λειτουργεῖ στὴν πραγματικότητα ἕνα ἄτυπο Ὀρθόδοξο μοναστήρι. Ὁ πρώην ἐγκληματίας μὲ τὶς ἰσχυρότατες ἄνομες ἐπιθυμίες, τώρα ὡς Ὀρθόδοξος μοναχὸς ζῆ μὲ ἐπιθυμίες τῆς ἴδιας ἰσχύος, ἀλλὰ μὲ ἐντελῶς διαφορετικὴ κατεύθυνση. Εἶναι στραμμένες στὸ Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴ σωτηρία τοῦ κόσμου.

Ὁ Ζακχαῖος, μαζὶ μὲ ἀμέτρητους ἄλλους πρώην ἁμαρτωλούς καὶ ὕστερα μετανοημένους, ἀποτελεῖ γιὰ ὅλους μας ἕνα φωτεινὸ παράδειγμα. Μᾶς δείχνει τὸ δρόμο τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας, ποὺ ἀρχίζει μὲ τὸν σωστὸ προσανατολισμὸ τῶν ἐπιθυμιῶν μας πρὸς τὸ Θεανδρικὸ Πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καὶ Σωτήρα μας. Ἀμήν.

Α.Γ.Μ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

ΠΗΓΗ