ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ

(Α’  Κορ. 16, 13-24)

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς ζητάει ὅλες μας οἱ πράξεις καὶ οἱ ἐνέργειες νὰ ἐμπνέονται ἀπὸ τὴν ἀγάπη: «πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω». Ἡ ἀγάπη ὅμως δὲν εἶναι πρᾶγμα εὔκολο, δεδομένο ἢ καὶ αὐτονόητο. Ἀπαιτεῖ ἄσκηση καὶ χρήζει συγκεκριμένης καθοδήγησης.

Ὁ Ἰσαὰκ ὁ Σύρος, μᾶς καθοδηγεῖ μέσα ἀπὸ τὶς διδαχές του στὸν τρόπο τῆς ἀγάπης. Κατ᾿ ἀρχὰς μᾶς ζητάει νὰ τιμήσουμε τὸν συνάνθρωπό μας καὶ νὰ τὸν τοποθετήσουμε πάνω ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας, διὰ λόγου καὶ ἔργου. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ συμπεριφορὰ βέβαια ἀπαιτεῖ τὴν ἄσκηση πίεσης στὸν ἑαυτό μας, ὥστε νὰ ὑπερβοῦμε τὶς ὅποιες συμβατικότητες. Ἐπαινῶντας τὸν συνάνθρωπό μας ἔστω καὶ γιά «ἀρετές» ποὺ δὲν έχει, τὸν ρίχνουμε στὸ φιλότιμο καὶ τὸν ἀναγκάζουμε, τρόπον τινά, ἀκόμα καὶ ἂν ἔχει κάποιο ἐλάττωμα νὰ τὸ θεραπεύσει, νὰ γίνει καλύτερος καὶ νὰ στραφεῖ πρὸς τὸ αγαθό: «τίποτε ἄλλο δὲν πείθει τόσο τὸν ἄνθρωπο, ὥστε νὰ μεταβάλει ἑαυτὸν ἀπὸ τὴν κακία στὴν ἀρετή, ὅσο ἡ τιμή, τὴν ὁποία βλέπει ἀπὸ σένα», γράφει ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ. Ἐπιπλέον ὅμως ὠφελεῖται καὶ αὐτὸς ποὺ μιλᾶ τιμητικὰ γιὰ τὸν ἄλλο, ἀφοῦ ἐθίζεται στὸν καλὸ τρόπο, ἀποκτᾶ ταπείνωση καὶ μεγάλες αρετές: «Σὺ ἐκ τοῦ τοιούτου σου καλοῦ τρόπου», μᾶς λέει, «συνηθίζεις καὶ ἀποκτᾶς τύπον καλόν, καὶ πολλὴν ταπείνωσιν καὶ ἄνευ κόπου κατορθοῖς μεγάλας ἀρετάς».

Ἡ ἀγάπη ποὺ θὰ ἐπιδείξουμε δὲν πρέπει νὰ μειώνεται ὅταν ἔχουμε νὰ κάνουμε μὲ κάποιον ποὺ ἐνδεχομένως σφάλλει στὴν πίστη ἢ ἐπιτελεῖ κακὰ ἔργα: «ἡ ἀγάπη δὲν ἠξεύρει νὰ θυμώνῃ, οὔτε νὰ παροξύνηται, οὔτε νὰ μέμφηταί τινα μὲ πάθος». Γνωρίζοντας ὅτι έχουμε ὅλοι κριτὴ στὸν ουρανό «ὅστις δὲν ἀποβλέπει εἰς πρόσωπα», ἀποκτοῦμε ταπείνωση καὶ δὲν διακατεχόμαστε ἀπὸ τὸ πάθος νὰ μεμφθοῦμε ἢ νὰ κρίνουμε τὸν ἄλλο, ἀλλὰ τὸν ἀγκαλιάζουμε μὲ ἀγάπη καὶ κατανόηση.

Ἡ τιμὴ καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἄλλο ἐκφράζεται μὲ συγκεκριμένο τρόπο: ὁ λόγος εἶναι γλυκύς, ἡ χειραψία θερμὴ καὶ ἐν γένει ἡ ἀγαπῶσα ψυχὴ ἀγκαλιάζει τὸν ἄλλο καὶ σκεπάζει τὸ σφάλμα του. Σὲ περίπτωση δὲ ἀδυναμίας ἐπιδείξεως τόσο ὑψηλῆς συμπεριφορᾶς μποροῦμε τουλάχιστον νὰ ὑπομείνουμε τὸν συνάνθρωπό μας ποὺ ἔσφαλε καὶ νὰ μὴν τὸν καταισχύνουμε, νὰ μὴν τὸν μεμφθοῦμε καὶ νὰ μὴν διακωμωδήσουμε τὰ πταίσματά του. Χαρακτηριστικὰ ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ μᾶς συμβουλεύει: «Ἅπλωσον τὸ φόρεμά σου καὶ σκέπασον τὸν πταίοντα, καὶ ἐὰν δὲν δυνηθῆς νὰ ἀναδεχθῆς σὺ τὰ πταίσματα καὶ τὴν παιδείαν καὶ τὴν ἐντροπὴν ἀντ᾿ αὐτοῦ, κἂν τουλάχιστον ὑπόμεινον, καὶ μὴν καταισχύνης αὐτόν».

Ἡ ἀναδοχὴ τῶν πταισμάτων, γιὰ τὴν ὁποία κάνει λόγο ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ, σημαίνει οὐσιαστικὰ τὴν ἀπαλλαγὴ τοῦ ἐνόχου ἀπὸ τὶς συνέπειες τῶν πράξεών του, ἀφοῦ ὁ ἀνάδοχος παίρνει πάνω του (ἰδιοποιεῖται) ὅλα τὰ κρίματα τοῦ ἄλλου καὶ βέβαια τὴν ἀντίστοιχη τιμωρία.

Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ ἐνέργεια τῆς οἰκειοποιήσεως τῶν σφαλμάτων καὶ τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἄλλου, ἀποτελεῖ μίμηση τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος διὰ τοῦ σταυρικοῦ του θανάτου ἐξάλειψε τὶς ἁμαρτίες μας: «τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν αὐτὸς ἀνήνεγκεν ἐν τῷ σώματι αὐτοῦ ἐπὶ τὸ ξύλον, ἵνα ταῖς ἁμαρτίαις ἀπογενόμενοι τῇ δικαιοσύνῃ ζήσωμεν» (Α΄ Πετρ. 2, 24). Τούτη ἡ συμπεριφορὰ ἀποτελεῖ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῶν μεγάλων Γερόντων, τῶν ταπεινῶν ἐξομολόγων καὶ ἀφανῶν μοναχῶν. Οἱ ἐν λόγῳ Γέροντες, ὡς πνευματικὰ ἀναστήματα, ὑπομένουν, ἐνθαρρύνουν, παρηγοροῦν καὶ κατευθύνουν στὴ σωτηρία τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Σύμφωνα μὲ τὸν ἀββᾶ Ἰσαὰκ τὸν Σύρο «Οἱ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι κατὰ τὴν ψυχὴν χρειάζονται μᾶλλον συμπαθείας παρὰ ἐπιπλήξεως». Ἔτσι, διὰ τῆς ἀγάπης ὁ διακριτικὸς καὶ κεχαριτωμένος Γέροντας δὲν ὁδηγεῖ σὲ ἀπόγνωση, δὲν ἀπελπίζει καὶ δὲν περιφρονεῖ τὸν ἁμαρτωλό, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀγάπη του, τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ὑπομονή του τοῦ παρέχει ἄνεση, ἀνάπαυση καὶ παρηγοριά.

Ἡ ἀγάπη λοιπὸν εἶναι ἕνα δύσκολο ἄθλημα ποὺ ἀπαιτεῖ κόπο, ἀγώνα καὶ ἀγωνία γιὰ νὰ ἐπιτευχθεῖ καὶ νὰ καρποφορήσει. Οἱ καρποί της ὅμως εἶναι γλυκύτατοι. Τόσο γιὰ αὐτὸν ποὺ μὲ πολλὴ ὑπομονὴ τὴν ἐφαρμόζει, ὅσο καὶ γιὰ αὐτὸν ποὺ τὴ δέχεται.