«Η μεγάλη εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου, αποτελεί αφόρμηση για να επανεύρουμε το αληθινό μας πρόσωπο»

Ἀρχιμ. Βενεδίκτου Μετεωρίτου

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μιλώντας για το γεγονός της Μεταμόρφωσεως του Χριστού στο όρος Θαβώρ λέγει τα εξής: «Σήμερα, έχουμε εμπρός μας την άβυσσο του απροσίτου Θείου Φωτός. Σήμερα, η άπειρη έκχυση της θείας ελλάμψεως στο όρος Θαβώρ γίνεται ορατή από τους Αποστόλους. Σήμερα, γίνεται γνωστός ως Κύριος της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, ο Ιησούς Χριστό. Τώρα έγιναν ορατά αυτά που ήταν αθέατα από τα ανθρώπινα μάτια. Ένα σώμα χοϊκό ακτινοβολεί θεϊκή λαμπρότητα, ένα σώμα θνητό αναβλύζει δόξαν θεότητος».

Ακούγοντας αυτούς τους λόγους του θεοφόρου πατρός της Εκκλησίας, οι οποίοι είναι αποτέλεσμα της καθάρσεως που υπέστη και του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος, γεμίζουμε κι εμείς από πνευματική χαρά και αγαλλίαση.

Παίρνουμε φως από το Ανέσπερο Φως, γιατί αυτό έχουμε ανάγκη στη ζωή μας. Λαμβάνουμε χάρη από την πηγή της χάριτος, προκειμένου να πούμε μερικές σκέψεις για τη μεγάλη αυτή εορτή της Ορθοδόξου Θεολογίας.

Το περιεχόμενο αυτού του μεγάλου θαύματος που έλαβε χώρα πάνω στο όρος Θαβώρ απετέλεσε αντικείμενο βαθιάς μελέτης από τους Πατέρες της Εκκλησίας με προεξάρχουσα την τιτάνια μορφή της Ορθοδόξου Θεολογίας μας, τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά για να τονίζει διαρκώς πως «χάσμα μέγα εστήρικται» μεταξύ της ορθοδόξου και δυτικής θεολογίας.

Η Μεταμόρφωση του Χριστού είναι το εκπληκτικό εκείνο θαύμα που μας μεταφέρει στα μετά τη Δευτέρα Παρουσία, πριν από τη Δευτέρα Παρουσία, μας φανερώνει κάτι από τον Κρυπτόμενο Κύριο, κάτι που εκείνος πράγματι είναι στη θεϊκή του δόξα μας αποκαλύπτει τη μεγάλη αλήθεια ότι ο Κύριος δεν είναι μόνο άνθρωπος, ένας σπουδαίος προφήτης -έστω ο μέγιστος- αλλά ότι είναι ο ίδιος ο Θεός.Ο Χριστός δεν άλλαξε απλώς. Δεν έβαλε κάποιο ρούχο διαφορετικό, δεν μεταμφιέσθηκε σε κάποιον άλλο, δεν σημαδεύτηκε η ύπαρξή του από το θαύμα και πλέον άρχισε να πορεύεται μεταμορφωμένος. Η μεταμόρφωση του Κυρίου συνίστατο στο να δουν οι μαθητές όπως πραγματικά ήταν. Δεν προσέλαβε την λαμπρότητα της θεϊκής φύσης την οποία δεν είχε, αλλά αποκάλυψε την πληρότητα του προσώπου Του στους μαθητές και στον κόσμο. Για μας τους ανθρώπους μία τέτοια κατάσταση είναι μάλλον ακατανόητη. Γι αυτό και θέλουμε να περιγράφουμε οποιαδήποτε μεταβολή στη ζωή μας με την λέξη «αλλαγή». Γινόμαστε κάτι άλλο από αυτό που ήμασταν. Όμως το θαύμα του Θαβώρ μας δείχνει ότι ήδη είμαστε κάτι που είτε δεν θέλουμε να το γνωρίζουμε, είτε το θεωρούμε αυτονόητο χωρίς όμως να το αφήνουμε να δρα στη ζωή μας, είτε το περιφρονούμε συνειδητά. Ότι, δηλαδή, είμαστε «θείας κοινωνοί φύσεως».Άρα, η πρόσκλησή Του για μεταμόρφωση δεν αποτελεί απλώς μία απλή διδασκαλία αλλαγής, της μετατροπής μας, δηλαδή, σε κάτι άλλο, αλλά είναι η αφόρμηση για να επανεύρουμε το αληθινό μας πρόσωπο, για να χρησιμοποιήσουμε τα κάθε λογής ιμάτιά μας όχι μόνο για την επιβίωση ή την κοινωνική μας συμβίωση, αλλά ως αντίδωρο για την αγάπη του Θεού και αντιπροσφορά στις άλλες εικόνες Του που είναι οι συνάνθρωποί μας.Τούτο φαντάζει ανέφικτο στην εποχή μας, ίσως και σε κάθε εποχή. Γι αυτή την οδό όμως έγινε ο Θεός άνθρωπος. Και σ αυτή την οδό συντείνει η ζωή της Εκκλησίας μας. Με τη Θεία Λειτουργία, τη λατρεία, την ασκητικότητα και τα έργα της αγάπης, την αντίσταση στο πνεύμα του κόσμου τούτου, συμπεριλαμβάνει κάθε ύπαρξη που θέλει να βρει το βαθύτερο πρόσωπό της, να μεταμορφωθεί πραγματικά αυτό που της δόθηκε. Η εορτή της Μεταμορφώσεως επομένως μας προσανατολίζει προς το υπέροχο αυτό τέρμα: την αιώνια δόξα που είναι ο ύψιστος σκοπός της ζωής αυτό που δίνει πνοή στον αγώνα μας νόημα στη συχνά βασανιστική πορεία της ζωής περιεχόμενο και βάθος στην ασυμβίβαστη πάλη κατά του ποικιλόμορφου κακού. Το όρος δηλώνει το άνοιγμα, το πέταγμα στους ουρανούς, είναι η υπέρβασή μας από τις γήινες φροντίδες της επιβίωσης και του άγχους του θανάτου και η αποδοχή στην καρδιά μας ότι υπάρχει η πίστη στην πρόνοια του Θεού, που είναι προσωπική για τον καθέναν μας. Είναι η αποδοχή της ελπίδας στον ίδιο τον Θεό, ο Οποίος ανέβασε την φύση μας στον ουρανό και ζητά από εμάς να ανοίξουμε την καρδιά μας προς Εκείνον και να στρέψουμε την πορεία της ύπαρξής μας όχι στην θλιβερή ενίοτε πραγματικότητα και καθημερινότητά μας, στα βάρη και τις αγωνίες, τα μίση και τις κακίες, τα οποία εξ αυτής συσσωρεύονται, αλλά στην σχέση μαζί Του, η οποία γεννά στον καθέναν μας δυνατότητες υπέρβασης κάθε κακού. Το όρος δηλώνει, επίσης, την ανάσα την οποία μπορεί να πάρει ο άνθρωπος μέσα από τις καθαρές αισθήσεις. Το βουνό έχει οξυγόνο. Και ο άνθρωπος που ανεβαίνει σ αυτό απαλλάσσεται από τον θόρυβο της ζωής και μπορεί να κοιτάξει τον εαυτό του, να δει τα πάθη του, τις αδυναμίες του, να ζητήσει και να αγωνιστεί δια της προσευχής, της μελέτης των εντολών του Θεού και της ασκήσεως για την κάθαρση των λογισμών του. Αυτά τα στοιχεία του όρους αποτελούν ευκαιρία για όλους μας αφύπνισης, κυρίως για τον καθένα μας. Σήμερα ιδιαίτερα που αφήσαμε στην άκρη είναι αλήθεια την προτεραιότητα της χριστιανικής μας ταυτότητας. Γιατί είναι αλήθεια πως δεν είναι ο ουρανός ο προσανατολισμός μας. Σε έναν κόσμο που όλα τα δεδομένα ανατρέπονται, οι θεσμοί καταρρέουν, τα νούμερα καταπίνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ο φόβος και η ανασφάλεια μας βυθίζουν σε ομαδικά κατάθλιψη, ο άνθρωπος ζητά απεγνωσμένα, σοκαρισμένος και πανικόβλητος διέξοδο και ταυτότητα.Η μεγάλη αυτή εορτή της Μεταμορφώσεως που γιορτάζουμε στην καρδιά του καλοκαιριού, μας δείχνει το δρόμο αυτό και έρχεται να μας θέσει όλους μας ένα μεγάλο δίλημμα: «Θέλουμε αλήθεια ο κόσμος μας να αλλάξει; Θέλουμε να αλλάξουμε εμείς ή είμαστε ευχαριστημένοι με την εν γένει πορεία της ζωής μας, εντοπίζοντας, απλά και μόνο, το νόημά της στη δυνατότητα απόκτησης, της κατανάλωσης υλικών αγαθών, στην αντιμετώπιση των κάθε λογής οικονομικών προβλημάτων;» Το δίλημμα αυτό γίνεται πιο έντονο στις ημέρες μας, όταν πλέον έχουν καταρρεύσει οι ψευδαισθήσεις της κοινωνίας μας πως μπορούμε πάντοτε να είμαστε ευτυχισμένοι ακολουθώντας το καταναλωτικό πρότυπο, το οποίο, είναι αλήθεια, άγγιξε τα προηγούμενα χρόνια την χορδή της άνεσής μας.Ο κόσμος δεν μπορεί να αλλάξει όσο «κείται εν τω πονηρώ», όσο ο άνθρωπος δεν αφήνεται στη σχέση με το Χριστό που τον μεταμορφώνει σ αυτό που πραγματικά είναι. Κι επειδή οι συζητήσεις για την κρίση και τα οικονομικά αδιέξοδες είναι ατέρμονες και πολλές φορές σε λανθασμένη κατεύθυνση, γιατί δεν αγγίζουν την πνευματική και ηθική αποσύνθεσή μας από τη νοοτροπία μιας ζωής χωρίς Θεό και θεοποίησης του εαυτού μας, ας μην περιμένουμε αποτελέσματα.Η απάντηση βρίσκεται στην εντός μας μεταμόρφωση μέσα από την συναίσθηση ότι είμαστε «θείας φύσης κοινωνοί», ότι ο Χριστός προσλαμβάνοντας το ανθρώπινο φύραμα μας έδωσε μέσα στην Εκκλησία την δυνατότητα να ενεργοποιήσουμε τα χαρίσματά μας και να Του τα αντιπροσφέρουμε.Ο προφητάναξ Δαβίδ στον 23ο Ψαλμό, δηλώνει με απορία: «Τις αναβήσεται εις το όρος του Κυρίου και τις στήσεται εν τόπω αγίω αυτού;» Ποιος είναι ικανός να ανεβεί στο όρος του Κυρίου και να σταθεί στον άγιο τόπο του; Οι τρεις μαθητές επάνω στο όρος της Μεταμορφώσεως μόλις άντεξαν τα υπερφυή μυστήρια που έλαβαν χώρα εκεί.Ο ίδιος ο Ψαλμωδός δίνει και την απάντηση και είναι ενθαρρυντική για τους πιστούς: «Αθώος χερσί καί καθαρός τη καρδία, ός ουκ έλαβεν επι ματαίω τήν ψυχήν αυτού καί ουκ ώμοσεν επί δόλω τω πλησίον αυτού» Αυτός, δηλαδή, του οποίου τα χέρια, οι πράξεις και η καρδιά, οι διαθέσεις, είναι αθώα και καθαρά. Αυτός που την ψυχή του δεν την έστρεψε σε γήινες ματαιότητες, ενώ στις σχέσεις του με τον πλησίον υπήρξε πάντοτε ευθύς και ειλικρινής, χωρίς δόλο και πονηρία μέσα του. Αυτός θα λάβει την ευλογία από τον Κύριο να ανέλθει μαζί Του στο όρος το υψηλό, της Μεταμορφώσεως, και να απολαύσει τη θεϊκή Του δόξα.«Δεύτε» λοιπόν και εμείς. «Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου». Με τέτοια προετοιμασία να θελήσουμε να γίνουμε αναβάτες ιεροί στο άγιον όρος του Κυρίου. Με τις σεπτές αναβάσεις του νου και της καρδιάς, να αφήσουμε πίσω τη γη και τα φρονήματα, τις μικρότητες και ματαιότητες της καθημερινότητας, και να βρεθούμε ψηλά. και εκεί «θεασώμεθα τήν δόξαν της Μεταμορφώσεως αυτού», θα δούμε τη δόξα Του, θα πάρουμε φως από το Φως Του, θα γίνουμε «μετάρσιοι τω πνεύματι», και θα αξιωθούμε να υμνήσουμε την ομοούσιο Τριάδα, την προσκυνητή εις τους αιώνας. Αμήν.