Κυριακή του Τυφλού

 Προκατάληψη, ουδετερότητα ἢ γενναιότητα;

«Σὺ τί λέγεις περὶ αὐτοῦ;».

Γιὰ τὸ ἐκπληκτικὸ γεγονὸς τῆς θεραπείας τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ μᾶς μίλησε σήμερα τὸ εὐαγγέλιο. Αὐτὸ ὅμως τὸ γεγονὸς δὲν τὸ ἀντιμετωπίζουν ὅλοι μὲ τὸν ἴδιο τρόπο.

Α) Ἐμπαθὴς προκατάληψη. Παρὰ τὴ μόρφωσή τους οἱ φαρισαῖοι εἶναι ἀνίκανοι νὰ δοῦν καὶ νὰ παρα-δεχθοῦν τὴν ἀλήθεια. Καμμιὰ ἀντικειμενικότητα. Ἡ ἐμπάθεια ἀχρηστεύει τὴν κριτική τους δύναμη. Στὴν ἀρχὴ προσπαθοῦν νὰ ἀρνηθοῦν τὸ θαῦμα. Ἐπειδὴ ὅμως αὐτὸ δὲν εἶναι δυνατό, γιὰ νὰ καταστρέψουν τουλάχιστον τὴν ἐντύπωση ποὺ δημιούργησε, ἐπιχειροῦν νὰ διαστρεβλώσουν τὰ πράγματα. Ἀμέσως «διαπιστώνουν» παράβαση. Μιὰ κίνηση ἀγάπης τοῦ Ἰησοῦ, τὴν χαρακτηρίζουν «ἐργασία», παράβαση τοῦ Νόμου. Κατόπιν, καλοῦν τοὺς γονεῖς τοῦ τυφλοῦ τοὺς ρωτοῦν καὶ τοὺς ξαναρωτοῦν γιὰ νὰ βροῦν πάτημα. Καθὼς ὅμως τὰ γεγονότα παραμένουν ἀτράνταχτα, φοροῦν τὸ προσωπεῖο τῆς εὐσεβείας, παίρνουν σοβαρὸ ὕφος καὶ συμβουλεύουν δῆθεν τὸν θεραπευθέντα: «Δόξασε τὸν Θεό. Ἐμεῖς γνωρίζουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι ἁμαρτωλός».

Κι ὅταν βλέπουν ὅτι ὁ τυφλὸς δὲν ὑποκύπτει στὶς δόλιες συμβουλές τους, πετοῦν τὴ μάσκα τῆς εὐσεβείας καὶ τὸν χλευάζουν. «Ἐλοιδώρησαν αὐτὸν», καὶ ἀρχίζουν τὸ ὑβρεολόγιο καὶ τὴ βία: «Ἐσὺ γεννήθηκες ὁλόκληρος μέσ’ στὴν ἁμαρτία· καὶ σὺ μᾶς διδάσκεις; Καὶ τὸν ἔβγαλαν ἔξω». Διαστρέβλωση τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν γεγονότων, τρομοκρατία, χλευασμός, ὕβρεις, διωγμός, μανία. Οἱ διαδοχικὲς φάσεις μιᾶς τακτικῆς, ποὺ τὴν κινεῖ ἡ ἐχθρότητα καὶ ἡ προκατάληψη.Δυστυχῶς ἡ τακτικὴ συνεχίζεται. Ἀλλάζοντας προσωπεῖα καὶ τρόπους ἐπιθέσεως, ἡ ἐμπαθὴς προκατάληψη ἐξακολουθεῖ νὰ χτυπᾶ τὴν ἀλήθεια, νὰ πολεμᾶ τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους Του. Ἔτσι κάποιοι ζητοῦν νὰ παρερμηνεύσουν τὶς πιὸ ἁγνὲς προθέσεις, νὰ συκοφαντήσουν τὶς πιὸ εὐγενικὲς πράξεις. Ὁρισμένοι δὲν διστάζουν νὰ χαρακτηρίσουν τὸν ἁγνὸ ἡρωισμὸ «φιλοδοξία», τὴ σύνεση «δειλία», τὴν πνευματικὴ δραστηριότητα «πολυπραγμοσύνη», τὴν κατανόηση καὶ τὴν ἐπιείκια «ἀδυναμία». Ἄλλοι βλέποντας κάποιον νὰ συμμετέχει σὲ ἔργα ἀγάπης καὶ ἱεραποστολῆς παίρνουν ὕφος προστατευτικό, γιὰ νὰ συμβουλεύσουν: «Μὴ δίνεις προσοχὴ σ’ αὐτὰ τὰ πράγματα. Ἄκουσέ μας. Ξέρουμε ἐμεῖς. Ἐδῶ ὑπάρχουν συμφέροντα, σκοπιμότητες, ἐκμετάλλευση. «Ἡμεῖς οἴδαμεν» ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶναι νοθευμένα καὶ ἀνωφελή».

Β) Ἐγωιστικὴ οὐδετερότητα. Μπροστὰ σ’ αὐτὴ τὴν ἐχθρότητα τῶν ἰσχυρῶν καὶ τὴν ἐπιμονή τους νὰ λένε τὸ ἄσπρο μαῦρο καὶ τὴ μέρα νύχτα, οἱ γονεῖς τοῦ τυφλοῦ δειλιάζουν. Δὲν ἔχουν ὄρεξη νὰ μπλέξουν μὲ τοὺς ἄρχοντες. Βλέποντας ὅτι βρίσκονται σὲ περιβάλλον ἐχθρικὸ προσπαθοῦν νὰ ξεφύγουν. Καὶ γιὰ νὰ παρακάμψουν τὴ δυσκολία, ἀρνοῦνται νὰ πάρουν θέση στὸ θέμα ποὺ ἔχει τεθεῖ σχετικὰ μὲ τὴν αὐθεντικότητα τοῦ θαύματος. Κατόπιν καταφεύγουν σὲ μιὰ ὑπεκφυγὴ γιὰ νὰ μετατοπίσουν τὴν εὐθύνη. «Ἡλικία ἔχει, ρωτῆστε τον». Οἱ γονεῖς τοῦ πρώην τυφλοῦ θέλουν τὴν ἡσυχία τους. Οὔτε κἂν ἀναλογίζονται ὅτι οἱ ἴδιοι εἶχαν φέρει στὸν κόσμο ἕνα δυστυχισμένο παιδί, ποὺ τώρα μόλις, μὲ τὴν ἐπέμβαση τοῦ Ἰησοῦ, πρωτογνώριζε τὴν ὀμορφιὰ τῆς ζωῆς. Καὶ ἀφήνουν τὸ παιδί τους μόνο του στὴ σύγκρουσή του μὲ τοὺς ἰσχυροὺς τῆς ἡμέρας.

Ἡ στάση αὐτὴ τῶν γονέων δὲν ἔπαψε ἔκτοτε νὰ βρίσκει μιμητές. Πολλοί, μόλις βρεθοῦν σὲ περιβάλλον δυσμενές, ζητοῦν νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν οὐδετερότητα. «Ἐσὺ θὰ βγάλεις τώρα τὸ φίδι ἀπὸ τὴν τρύπα;», συμβουλεύουν τὸν ἑαυτό τους. Κι ὅταν τοὺς ζητῆται νὰ ποῦν μὲ εὐθύτητα τὴν ἄποψή τους, νὰ καταθέσουν τὴ μαρτυρία τους, κάνουν τὸ πᾶν γιὰ ν’ ἀποφύγουν. «Τί θέλεις νὰ μπλέξεις; Ἄλλωστε, τί θὰ βγεῖ;», παρηγοροῦν πάλι τὴ συνείδησή τους. Καὶ θυσιάζουν ἔτσι στὸ εἴδωλο τῆς δῆθεν οὐδετερότητας συγγενικὰ αἰσθήματα, φιλία, δικαιοσύνη, ἀξιοπρέπεια. Παραμένει ἀλήθεια, μιὰ ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες τραγωδίες τῆς ζωῆς ὅτι ἀκόμη κι οἱ πιὸ στενοὶ συγγενεῖς καὶ φίλοι, φοβισμένοι ἀπὸ ἄμεσες ἢ ἔμμεσες ἀπειλὲς τῶν ἑκάστοτε κρατούντων, ἀρνοῦνται νὰ συμπαρασταθοῦν σ’ ὅσους ἄδικα ἐκβιάζονται ἢ καταπιέζονται.

Γ) Τὸ θάρρος τοῦ γενναίου. Σ’ ἕνα τέτοιο κλίμα, τὸ θάρρος τοῦ ἥρωα τῆς σημερινῆς περικοπῆς φανερώνεται ἀκόμη πιὸ ἐπιβλητικό. Ἔστω κι ἂν μένει μόνος, στέκει ὄρθιος μπροστὰ στὴν ἐμπάθεια τῶν φαρισαίων, ἀντιμετωπίζει τὴ μικρότητά τους, διαλύει τὰ ἐπιχειρήματά τους. Δὲν ὑποχωρεῖ, ἀλλὰ μὲ θάρρος τονίζει τὴν ἄποψή του. «Σὺ τί λέγεις περὶ αὐτοῦ», τὸν ρωτοῦν. «Ὁ δὲ εἶπεν· ὅτι προφήτης ἐστίν». Κι ἐνῶ τὸ κῦμα τῆς δυσμένειας ὑψώνεται, δὲν χάνει τὴν ψυχραιμία του: «Ἐὰν εἶναι ἁμαρτωλός, δὲν ξέρω. Ἕνα πρᾶγμα ξέρω. Ὅτι ἐνῶ ἤμουν τυφλός, τώρα βλέπω». Καὶ προχωρεῖ στὴν ἐπίθεση. Χωρὶς θυμοὺς καὶ φλυαρίες, ἀλλὰ μὲ εὔστοχες ἀπαντήσεις καὶ παρατηρήσεις: «Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι τὸ ἐκπληκτικό, ὅτι ἐσεῖς δὲν ξέρετε ἀπὸ ποῦ εἶναι, κι ὅμως μοῦ ἄνοιξε τὰ μάτια... Ἐὰν ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς δὲν ἦταν ἀπ’ τὸν Θεό, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ κάνει τίποτε».

Ἡ θαρραλέα ἀντίστασή του στὸ πεῖσμα τῶν ἰσχυρῶν εἶναι ἕνας θαυμάσιος καθρέφτης, γιὰ νὰ ἐλέγξουμε σ’ αὐτὸν τὴν προσωπική μας στάση καὶ νὰ προχωρήσουμε σὲ μιὰ γενναία αὐτοκριτική. Ὅταν διαπιστώνουμε ἐμπαθῆ προκατάληψη στὸ περιβάλλον μας, ἔχουμε τὴν τόλμη νὰ ποῦμε τὴν ἀλήθεια, νὰ φανερώσουμε τὶς πεποιθήσεις μας; Διατηροῦμε τὴν ψυχραιμία μας καὶ εἴμαστε εὔστοχοι στὰ λόγια μας, ἀκριβεῖς, ἀποδεικτικοί; Ὅταν πρόκειται νὰ μιλήσουμε γιὰ τὸν Χριστό, διαθέτουμε προσωπικὴ πεῖρα; Ἐδῶ βρίσκεται τὸ κλειδί. Ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ἐσωτερική μας βεβαιώτητα θὰ ἀντλεῖ δύναμη ἡ παρρησία μας.

Ἡ γενναία του στάση δὲν ἔμεινε ἁπλῶς μιὰ ἔκφραση εὐγνωμοσύνης γιὰ ὅσα εἶχε δεχθεῖ ἀπὸ τὸν Χριστό. Ἀλλὰ ἔγινε ἀφετηρία οὐσιαστικώτερης γνωριμίας τοῦ Κυρίου. Εἶναι ἀξιοπρόσεκτα τὰ σκαλοπάτια, τὰ ὁποῖα ἀνεβαίνει καθὼς ἐξελίσσεται ἡ σύγκρουσή του μὲ τοὺς φαρισαίους. Τὴν πρώτη φορὰ εἶπε: «Ἄνθρωπος λεγόμενος Ἰησοῦς...». Ἀργότερα τονίζει τὴ βεβαιότητά του «ὅτι προφήτης ἐστίν». Τέλος, τὸν βρίσκει πάλι ὁ Χριστός, γιὰ νὰ τοῦ κάνει τὸ ἀποκαλυπτικὸ ἐρώτητα, «Σὺ πιστεύεις εἰς τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ;». Καὶ ὁ πρώην τυφλὸς τότε κατορθώνει νὰ δεῖ ὄχι μόνο τὸ ἐπίγειο, ἀλλὰ καὶ τὸπνευματικὸ φῶς: «Πιστεύω, Κύριε· καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ». Ὅταν δείχνουμε εὐγνωμοσύνη στὶς δωρεές Του καὶ γενναιότητα, ὁ Κύριος θὰ μᾶς πλησιάζει καὶ πάλι, γιὰ νὰ μᾶς φανερώνει καλύτερα τὸ Πρόσωπό Του, γιὰ νὰ μᾶς ἀνεβάζει σὲ ἄλλα ἐπίπεδα γνώσεως καὶ ὑπάρξεως.