Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Σεπτεμβρίου 2025, Μετὰ τὴν Ὕψωσιν (Μάρκ. η΄ 34 – θ΄1)

ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1. Τὸ δῶρο τῆς ἐλευθερίας

Ἡ «Κυριακή μετὰ τὴν Ὕψωσιν», ὅπως ὀνομάζεται ἡ σημερινὴ Κυριακή, ἐπαναφέρει στὴ σκέψη μας τὰ ἱερὰ νοήματα τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ, τὴν ὁποία ἑορτάσαμε πρὶν ἀπὸ μία ἑβδομάδα. Στὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο τῆς ἡμέρας ἀκούσαμε τὸν Κύριο νὰ καλεῖ τοὺς ἀνθρώπους νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν»· δηλαδή, ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ἀρχίζει τὴ φράση του ὁ Χριστός. Στὶς λέξεις αὐτὲς κρύβεται ἕνα μεγάλο δῶρο, ποὺ μᾶς ἔχει χαρίσει ὁ Θεός, κι αὐτὸ εἶναι ἡ ἐλευθερία. Ἐνῶ ὡς παντοδύναμος κυβερνήτης τοῦ κόσμου ἔχει τὸ δικαίωμα καὶ τὴν ἀπόλυτη ἐξουσία νὰ μᾶς κρατήσει μὲ τὴ βία κοντά Του, ὡστόσο σέβεται τὴν ἐλευθερία μας. Ἀκόμη καὶ γιὰ νὰ μᾶς εὐεργετήσει, γιὰ νὰ μᾶς ἐλεήσει καὶ νὰ μᾶς σώσει, ζητεῖ τὴ συγκατάθεσή μας.

Αὐτὸ ἐπιβεβαιώνει ὅτι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε εἰκόνες τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης ἐπισημαίνει ὅτι «τὸ αὐτοκρατές τε καὶ ἀδέσποτον ἴδιόν ἐστι τῆς θείας μακαριότητος» (PG 46, 524). Δηλαδή, τὸ νὰ ἔχει κάποιος τὴ δυνατότητα νὰ κατευθύνει ἐλεύθερα τὸν ἑαυτό του, χωρὶς νὰ τοῦ ὁρίζει κάποιος ἄλλος τί νὰ κάνει, εἶναι χαρακτηριστικὸ ἰδίωμα τοῦ Θεοῦ.

Εἶναι βασικὸ συστατικὸ γνώρισμά μας λοιπὸν ἡ ἐλευθερία, τὸ αὐτεξούσιο. Τὸ νὰ ἐπιλέγουμε τὸ ἀγαθὸ ἢ τὸ κακό· τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἢ τὴν ὑποχώρησή μας στὶς προκλήσεις τοῦ διαβόλου. Μόνο μὲ προϋπόθεση τὴν ἐλεύθερη συγκατάθεσή μας μποροῦμε νὰ ἀκολουθήσουμε τὸν Κύριο. Μόνο τότε μποροῦμε νὰ θυσιάσουμε τὴ βούλησή μας καὶ νὰ ὑποταχθοῦμε στὴ δική του θεία βουλή· χωρὶς φόβο καὶ πίεση, ἀλλὰ μὲ καρδιὰ πραγματικὰ ἐλεύθερη ἀπὸ κάθε ἐπίγεια προοπτική.

2. Μὲ ἀπόφαση θανάτου

«Ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἁμαρτωλὸ ἑαυτό του κι ἂς εἶναι ἕτοιμος νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του», συνεχίζει τὴ φράση του ὁ Κύριος. Δηλαδή, νὰ δεχθεῖ γιὰ Ἐμένα ἀκόμη καὶ θάνατο σταυρικό: «ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ». Μὲ τὶς λέξεις αὐτὲς ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νὰ ζοῦμε ὡς μελλοθάνατοι στὴν παρούσα ζωή. Διότι σταυρὸς σημαίνει θάνατος, θυσία, προσφορὰ τῶν πάντων, ἀκόμη καὶ αὐτῆς τῆς ζωῆς μας γιὰ τὸν Χριστό.

Ἀσφαλῶς, στὶς περιοχὲς τοῦ κόσμου ὅπου διώκεται ὁ Χριστιανισμός, ἄρση σταυροῦ σημαίνει σταθερότητα στὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μὲ ὁποιοδήποτε κόστος, ἀκόμη καὶ μὲ θάνατο μαρτυρικό. Ἐκεῖ ὅμως ὅπου δὲν ὑπάρχει αἱματηρὸς διωγμὸς τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας του, σηκώνουμε τὸν σταυρό μας οἱ πιστοί, ὅταν προβαίνουμε σὲ θυσίες γιὰ τὸν Κύριο. Ὅταν, γιὰ παράδει­γμα, θυσιάζουμε φιλίες ἐπιβλαβεῖς γιὰ τὴν ψυχή μας, συνήθειες ἁμαρτωλές, ἐνάντιες στὶς ἐντολὲς τοῦ Κυρίου· ὅταν θυσιάζουμε τὸν χρόνο μας, τὴν ἄνεσή μας, τὶς ἀνθρώπινες ἐπιδιώξεις μας, προκειμένου νὰ μείνουμε πιστοὶ στὸ δικό του θέλημα· ὅταν θυσιάζουμε τὸ δίκιο μας καὶ φερόμαστε μὲ ἀγάπη καὶ ἀνεξικακία σ᾿ αὐτὸν ποὺ μᾶς ἔβλαψε· ὅταν θυσιάζουμε ὑλικὲς ἀπολαβὲς ἢ ἐπαγγελματικὲς προοπτικὲς γιὰ νὰ φερθοῦμε νόμιμα, ἠθικά. Κάθε θυσία γιὰ τὸν Χριστὸ εἶναι ἕνας σταυρὸς στὴν πλάτη μας, μικρὸς ἤ μεγάλος, μιὰ ἐπιβεβαίωση ὅτι εἴμαστε δικοί του, ἀκόλουθοί του στὴν πορεία του πρὸς τὸν Γολγοθᾶ.

3. Ἡ αἰώνια ἀξία τῆς ψυχῆς

Στὴ συνέχεια τῆς περικοπῆς ὁ Κύριος τονίζει τὴν ἀξία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου, συγκρίνοντάς τη μὲ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά: «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;» Δηλαδή, τί θὰ ὠφελήσει τὸν ἄνθρωπο, ἂν κερδίσει ὅλο τὸν ὑλικὸ κόσμο καὶ στὸ τέλος χάσει τὴν ψυχή του; Ὁ Κύριος βάζει στὴ ζυγαριὰ ὅλο τὸν ὑλικὸ κόσμο, μὲ τὰ πλούτη, τὶς τιμὲς καὶ τὶς ἀπολαύσεις του ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ καὶ τὴν ἀθάνατη ψυχὴ ἀπὸ τὴν ἄλλη. Συγ­κρίνει τὰ ἐγκόσμια μὲ τὰ ἐπουράνια, τὰ πρόσκαιρα μὲ τὰ αἰώνια, τὰ ὑλικὰ μὲ τὰ πνευματικά.

Ὑπάρχει, ἀλήθεια, σύγκριση; Ὑπάρχει μήπως σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο κάτι ἰσάξιο μὲ τὴν ἀθάνατη ψυχή; Μπροστὰ στὴν ψυχή μας τί ἀξία ἔχουν τὰ ὑλικὰ ἀγαθά; Αὐτὸς ποὺ ἀδιαφορεῖ γιὰ τὴν ψυχή του, τελικὰ οὔτε τὰ ἐπίγεια ἀγαθά του μπορεῖ νὰ χαρεῖ. Ὅσα χρήματα κι ἂν ἔχει στοὺς τραπεζικοὺς λογαριασμούς του, ὅσα κτήματα κι ἂν ἀποκτήσει, ὅσες προαγωγὲς κι ἂν πάρει, παραμελώντας τὴν ψυχή του νιώθει ἄδειος, δυστυχισμένος, χωρὶς νόημα στὴ ζωή, πνιγμένος στὴ γκρίνια, στὴν καχυποψία καὶ στὶς τύψεις τῆς συν­ειδήσεως.

Ἂς μὴν ἀδιαφοροῦμε συνεπῶς γιὰ τὴν ψυχή μας. Γιὰ τὴν αἰώνια σωτηρία της ὁ Κύριος πρόσφερε τὸ ἀτίμητο Αἷμα του κατὰ τὴ σταυρική του θυσία. Ὁ Τίμιος Σταυρὸς ἀναδεικνύει τὴν ἀνυπολόγιστη ἀξία της. Ἡ ψυχή μας ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ κάθε τι τὸ ἐπίγειο καὶ ὑλικό. Ἔχει ἀξία αἰώνια.

ΠΗΓΗ