ΚΥΡΙΑΚΗ Β ́ ΛΟΥΚΑ

Ἡ ὕψιστη των ἀρετῶν, ἀδελφοί μου, εἶναι ἡ ἀγάπη. Συγκεφαλαιώνει κάθε ἄλλη ἀρετή καί εἶναι αὐτή πού κυρίως μᾶς κάνει ὅμοιους μέ τό Δημιουργό μας, ὁ ὁποῖος εἶναι Ἀγάπη. «Αὐτό μέ τό ὁποῖο μποροῦμε (κάπως)», διδάσκει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «νά ἐξισωθοῦμε μέ τόν Θεό, εἶναι τό ἐλεεῖν καί οἰκτίρειν», δηλαδή ἡ πλήρης, ἡ τελεία ἀγάπη. Σέ αὐτή τήν παν–αρετή ἀναφέρεται στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή ὁ Κύριός μας.

«ΚΑΘΩΣ ΘΕΛΕΤΕ ἴνα ποιῶσιν ὑμίν οἱ ἄνθρωποι, καί ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Δηλαδή, ὅπως θέλετε νά συμπεριφέρονται οἱ ἄνθρωποι σέ σᾶς, κι ἐσεῖς νά κάνετε σ’ αὐτούς τά ἴδια. Ἡ ἴδια ἐντολή συναντᾶται καί στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀλλά μέ ἀρνητική διατύπωση: «Ὅ μισεῖς, μηδενί ποιήσης» (Τωβίτ δ ́ 15). Πόσο ἁπλή καί κατανοητή ἀπό τόν καθένα ἡ ἐντολή αὐτή! Ἀλλά καί πόσο σημαντική γιά τή ζωή μας! Θέλουμε οἱ ἄλλοι νά μᾶς σέβονται; Ὀφείλουμε κι ἐμεῖς νά τούς σεβόμαστε. Θέλουμε οἱ συνάνθρωποί μας νά μήν μᾶς ἀδικοῦν; Κι ἐμεῖς δέν πρέπει νά τούς ἀδικοῦμε. Θέλουμε νά μᾶς μιλοῦν μέ εἰλικρίνεια, νά μᾶς λένε πάντα τήν ἀλήθεια; Τό ἴδιο χρεωστοῦμε νά κάνουμε καί ἐμεῖς. Θέλουμε νά εἶναι συνεπεῖς στά λόγια καί τίς ὑποσχέσεις τους, ἔντιμοι στίς συμφωνίες τους;

Συνεπεῖς ὀφείλουμε νά εἴμαστε κι ἐμεῖς. Ἡ ἐντιμότητα νά διακρίνει καί τόν δικό μας χαρακτήρα.

Ἀλλά αὐτή εἶναι ἡ πρώτη βαθμίδα τῆς ἀγάπης. Χαρακτηρίζει τό πρῶτο στάδιο τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ὑπάρχει ὅμως καί δεύτερη βαθμίδα στήν ἀγάπη, τήν ὁποῖα πρέπει νά ἀνεβοῦμε. Καθόλου παράξενο αὐτό, ἀφοῦ ὅλη ἡ χριστιανική ζωή εἶναι μιά πνευματική κλίμακα πού καλεῖται νά ἀνέβει ὁ χριστιανός, ὁ ὁποῖος θέλει νά φτάσει στήν τελειότητα, νά γίνει παιδί τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ.

Ποιά εἶναι αὐτή; Ἡ ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς μας καί πρός ὅλους ὅσους μᾶς ἀδικοῦν. Ἐκείνους πού μᾶς ἔβλαψαν, πού μᾶς πίκραναν, πού μᾶς ἀδίκησαν. «Πλήν ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν καί ἀγαθοποιεῖτε καί δανείζετε πάρ’ ὧν οὐκ ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν...», συνεχίζει τήν ὁμιλία Τοῦ ὁ Κύριος. Ἐδῶ βρίσκεται τό μεγαλεῖο του χριστιανισμοῦ καί ἡ μεγάλη διαφορά τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς ἀπό ἐκείνη τοῦ κόσμου. Ὁ χριστιανός ὀφείλει νά κάνει τό καθῆκον τοῦ χωρίς καμιά σκοπιμότητα καί ὑστεροβουλία. Ἡ ἀγάπη του νά μήν ἔχει ὅρους καί ὅρια. Νά φτάνει μέχρι τή θυσία, ἀκόμη καί γιά αὐτούς τούς ἐχθρούς μας. Καί νά θυμόμαστε ὅτι τήν ἀγάπη αὐτή δέν τήν ἔχουμε ὡς κήρυγμα, ὡς «καινή ἐντολή» μόνο. Τήν ἔχουμε καί ζωντανή, ἐνσαρκωμένη στό θεανθρώπινο πρόσωπο καί τό ἅγιο παράδειγμα τοῦ Κυρίου μας. Ὁ Χριστός ἀγαπᾶ ὅλους. Διψᾶ τήν σωτηρία ὅλων. «Θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι...». Εἶναι «χρηστός», εὐεργετικός καί ὠφέλιμος δηλαδή, καί πρός τούς ἀχαρίστους καί πρός τούς κακούς. «Ἀνατέλλει τόν ἥλιον αὐτοῦ ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους». Κατά τήν ἐπί γῆς παρουσία Του, «διῆλθεν εὐεργετῶν καί ἰώμενος πάντας τους καταδυναστευομένους ὑπό τοῦ διαβόλου». Καί στό ὄνομα τῆς ἀγάπης συγχωρεῖ τούς ἴδιους τους σταυρωτές Του, τήν ὥρα μάλιστα πού δοκίμαζε τήν ἄφατη ὀδύνη τοῦ σταυρικοῦ θανάτου.

Ὅποιος ἔφτασε καί κατέκτησε τή δεύτερη αὐτή βαθμίδα, τῆς ἀνιδιοτελοῦς πρός πάντας ἀγάπης, εἶναι πλέον ἕτοιμος νά ἀνέβει καί στήν τρίτη βαθμίδα.

«Γίνεσθε οὔν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστι». Τί εἶναι οἱ οἰκτιρμοί; Ἡ συμπάθεια καί ἡ εὐσπλαχνία, ὁ πόνος γιά τόν ἄλλον, τόν πονεμένο ἀδελφό του Χριστοῦ, πού εἶναι καί δικός μας ἀδελφός. Ἡ καρδιά μας, δηλαδή, νά γεμίζει ἀπό συμπάθεια καί εὐσπλαχνία γιά τόν πόνο καί τή δυστυχία, τήν ταλαιπωρία καί τήν ἀνάγκη τῶν ἄλλων. Καί τό μέτρο τοῦ ἐλέους καί τῆς συμπάθειας, πού ὀφείλουμε νά ἐπιδεικνύουμε πρός τούς ἄλλους, εἶναι τό ἔλεος καί ἡ φιλανθρωπία τοῦ οὐρανίου Πατέρα μας. Πόσο ὄμορφα δίνει τόν ὁρισμό τῆς ἀγάπης αὐτῆς ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Γράφει: “Τί εἶναι καρδία ἐλεήμων; Εἶναι νά φλέγεται ἀπό ἀγάπη ἡ καρδιά γιά τήν κτίση: γιά τούς ἀνθρώπους, γιά τά πουλιά καί γιά τά ζῶα, καί γιά τούς δαίμονες, καί γιά κάθε κτίσμα. Καί καθώς ὁ ἄνθρωπος τά φέρνει στή μνήμη του καί τά σκέφτεται, τά μάτια τοῦ τρέχουν δάκρυα. Ἀπό τήν πολλή καί σφοδρή συμπάθεια πού συνέχει τήν καρδιά του, καί ἀπό τήν πολλή ἐμμονή σ’ αὐτή τήν κατάσταση, μικραίνει ἡ καρδιά του καί δέν μπορεῖ νά ὑποφέρει ἤ νά ἀκούσει ἡ νά δεῖ κάποια βλάβη ἤ κάτι ἔστω καί λίγο λυπηρό νά γίνεται στήν κτίση. Γι’ αὐτό καί γιά τά ἄλογα ζῶα, καί γιά τούς ἐχθρούς της ἀλήθειας, καί γιά αὐτούς πού τόν βλάπτουν προσεύχεται συνεχῶς μέ δάκρυα, ζητώντας ἀπό τό Θεό νά τούς φυλάξει καί νά τούς συγχωρήσει. Ὁμοίως προσεύχεται καί γιά τά ἑρπετά ἄπ’ τήν πολλή του εὐσπλαχνία, πού συγκινεῖ τήν καρδιά του, ὑπερβαίνοντας τό ἀνθρώπινο μέτρο καί φτάνοντας στήν ὁμοιότητα τοῦ Θεοῦ.”

Ἀδελφοί μου.

Ζοῦμε σέ μιά ἐποχή μέ κραυγαλέες ἀντιφάσεις. Καί οἰκοδομοῦμε ἕναν πολιτισμό πού εἶναι ὁλοφάνερα ἀνάπηρος. Ἡ τεχνολογία ἔφτασε σέ ἀπίθανα ὕψη. Οἱ ἄνθρωποι ὅμως ἔχουμε ἀποθηριωθεῖ. Ἡ ἀπληστία μας παραμερίζει κάθε ἔννοια δικαιοσύνης καί σεβασμοῦ πρός τήν μοναδική ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, "ὑπέρ οὗ Θεός ἐσαρκώθη καί ἀπέθανε”.

Ἡ φιλαυτία μας σκοτώνει τήν ἀγάπη. Ὁ ἀτομισμός μας μᾶς καθιστᾶ σκληρούς καί ἀνάλγητους μπροστά στόν πόνο καί τή δυστυχία τῶν ἄλλων. Τί χρειαζόμαστε λοιπόν; Ἕνα γενναῖο ἀναπροσανατολισμό. Ν’ ἀνακαλύψουμε τόν θεμελιώδη σκοπό τῆς ζωῆς. Νά συνειδητοποιήσουμε τό βαθύτερο νόημα τῆς ὑπάρξεώς μας. Αὐτό ἀκριβῶς πού μᾶς διαμηνύει ὁ λόγος τοῦ Κυρίου πού ἀκούσαμε σήμερα: Νά γίνουμε ἐλεήμονες «καί υἱοί τοῦ Ὑψίστου». Ἀμήν.

Πρωτ. Δημήτριος Καπρινιώτης

ΠΗΓΗ