ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2019

Ζ΄ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ

(Ρωμ. ιε΄ 1-7) (Ματθ. θ΄ 27-35)

Ενότητα αγάπης και ζωής

«μη εαυτοίς αρέσκειν, αλλά τω πλησίον αρεσκέτω»

Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, ο απόστολος Παύλος σπεύδει να βοηθήσει τους ανθρώπους να έχουν μια ζωντανή σχέση με τον Χριστό και κατ’ επέκταση με την Εκκλησία. Μια τέτοια σχέση προϋποθέτει ανάλογο πλησίασμα και προς το συνάνθρωπο. Η ενότητα αυτή έχει θεία προέλευση και εκφράζεται πολύ παραστατικά με την εικόνα που παρουσιάζει σε άλλη περίπτωση ο απόστολος Παύλος: « Υμείς δε έστε σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους» (Α΄ Κορ. 12,27). Η Εκκλησία είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος που ανοίγεται σ’ ένα χαρισματικό ορίζοντα και φανερώνεται η ενότητα των πιστών στο πρότυπο της Τριαδικής κοινωνίας.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η ανάδειξη της έννοιας της κοινωνίας προσώπων στον αγιασμένο χώρο της Εκκλησίας, αποκαλύπτεται σε ανώτερες πνευματικές συχνότητες που ανεβάζουν τον άνθρωπο στη σφαίρα της αιώνιας πραγματικότητας. Καμιά σχέση, βέβαια, δεν έχει με την ενότητα που επαγγέλλονται οι άνθρωποι και οι Οργανισμοί του κόσμου τούτου, η οποία είναι εγκλωβισμένη σε στεγανά της ρηχότητας και της σκοπιμότητας.

Το θέμα της εκκλησιαστικής ενότητας είναι πάντα επίκαιρο. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος το προβάλλει σε κάθε περίπτωση. Το συνδέει μάλιστα πολύ εύστοχα με τη δυνατότητα οικείωσης της εν Χριστώ σωτηρίας. Το αναγάγει σε μια θεία και ευλογημένη πορεία πρόσληψης του ανθρώπου από τον Ενανθρωπήσαντα Θεό Λόγο. Γι’ αυτό μπορεί να βασίζεται στα πιο στέρεα θεμέλια.

Η ενότητα στην Εκκλησία

Η ενότητα μέσα στην Εκκλησία αποκτά ένα βαθύτερο νόημα και περιεχόμενο. Υπερβαίνει την επιφάνεια των πραγμάτων που εγκολπώνονται συνήθως οι άνθρωποι και αποκτά πέραν των όποιων ηθικολογικών καθωσπρεπισμών οντολογικό χαρακτήρα. Ο άνθρωπος, που δέχεται εν Χριστώ την αγάπη του Θεού ξεπερνά τα όρια της θνητότητας και της φθαρτότητας του και ως πρόσωπο γεύεται την ανακαίνιση της ύπαρξής του, συνδεόμενος με τη ζωή του Θεανθρώπου. Γίνεται εκ νέου σώος και αβλαβής και βιώνει εμπειρικά τη διάσταση αυτή.

Ο Χριστός με την ενανθρώπησή του έχει προσλάβει στο Σώμα του, που είναι η Εκκλησία, όλη την ανθρωπότητα. Αυτή η ένταξη στο Σώμα του Κυρίου συνιστά και το μεγάλο μυστήριο της Εκκλησίας, που είναι η κατ’ εξοχή σωτήρια αλήθεια που καλείται να εγκολπωθεί στη ζωή του ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος, όταν είναι ζωντανό μέλος της Εκκλησίας μετέχει των αγίων μυστηρίων της και έτσι τη γεμάτη αγάπη ζωή του Κυρίου είναι σε θέση να την προσφέρει αδιάκοπα και στους συνανθρώπους του. Η οικείωση της δωρεάς της αγάπης του Θεού εξυπακούει την αντιπροσφορά της στο συνάνθρωπο, γεγονός που συνιστά το πραγματικό περιεχόμενο της πνευματικής ζωής. Σ’ αυτή τη διάσταση η ύπαρξη του ανθρώπου πλημμυρίζει με ένα καινούργιο ύφος και ήθος που συνεπάγεται η ζωή της Χάριτος εν Αγίω Πνεύματι.

Το πάθος της φιλαυτίας

Οι συχνότητες στις οποίες εκπέμπει η ζωή των ανθρώπων σήμερα, αντιστρατεύονται το πνευματικό μέρος που αποκαλύπτεται ως μυστήριο στη ζωή της Εκκλησίας. Σ’ αντίθεση με την ενότητα, ο άνθρωπος συνήθως αφήνει τον εαυτό του να εγκλωβίζεται στο πνεύμα της φιλαυτίας. Εδώ αποκτά σημασία ο λόγος του αποστόλου Παύλου «…μη εαυτοίς αρέσκειν» (Ρωμ. 15,1), αλλά να βλέπουμε και τον πλησίον μας «εις το αγαθόν». Φιλαυτία στην πατερική γραμματεία είναι ο εγωισμός. Όταν δηλαδή ο άνθρωπος εγκλωβίζει τον εαυτό του στα δικά του θελήματα, νοήματα, επιθυμίες και φαντασιώσεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Αδάμ. Ο Θεός τού χάρισε όλες τις δυνάμεις για να φθάσει στο καθ’ ομοίωση. Να πορευθεί από τη νηπιότητα στην ωριμότητα και την πνευματική ενηλικίωση, δηλαδή να θεωθεί. Αυτό θα το κατάφερνε, βέβαια, αν έκανε καλή χρήση του αυτεξουσίου, της ελευθερίας του. Δεν ήθελε ο Θεός το πλάσμα του να έχει μια αναγκαστική σχέση αγάπης μαζί του. Άλλωστε, η ίδια η έννοια της αγάπης εμπεριέχει το στοιχείο της ελευθερίας.  Ωστόσο, η αστοχία του Αδάμ και κατ’ επέκταση του ανθρωπίνου γένους συνίσταται στο ότι την θέωσή του ήθελε να την κατακτήσει με το εγώ του. Ακολούθησε την επιβλαβή πορεία του εγωισμού, της φιλαυτίας. Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση του Σωφρονίου Σαχάρωφ ότι «ο Αδάμ επιθυμούσε φυσικά την θεοποίησή του, άλλωστε γι’ αυτό είχε δημιουργηθεί, αλλά αμαρτάνει στον τρόπο, γιατί δεν ακολούθησε το δρόμο της ένωσής του με τον Θεό, αλλά με ρήξη. Ο μεγάλος πειρασμός που διαχρονικά εκδηλώνεται είναι να γίνει ο άνθρωπος θεός με τις δικές του δυνάμεις (εγωισμός, ατομισμός, φιλαυτία), ανεξάρτητα από τον Θεό. Σ’ αυτή την περίπτωση λησμονεί το κτιστό και φθαρτό της ύπαρξής του και απολυτοποιεί τα έργα και τις πράξεις του. Ο άγιος Παϊσιος έλεγε: «Ό,τι κάνουμε, να το κάνουμε καθαρό, για τον Χριστό· να προσέχουμε να μην έχουμε μέσα το ανθρώπινο στοιχείο, φιλαυτία, ιδιοτέλεια κ.λ.π. Να έχουμε στο νου μας ότι ο Χριστός μάς βλέπει, μάς παρακολουθεί και να προσπαθούμε να μην τον στενοχωρούμε. Διαφορετικά ξεφτίζει η πίστη μας και η αγάπη μας». Αντίθετα, ο άνθρωπος που δεν έχει αγάπη Θεού μέσα του, ο φίλαυτος, δεν μπορεί ν’ αγαπήσει στη ζωή του και αυτό συνιστά βίωση της κόλασης στην πιο αρνητική εκδοχή της. Βιώνει μια σύγχυση ανάμεσα σ’ αυτό που είναι και σ’ αυτό που θα ήθελε να είναι.

Αγαπητοί αδελφοί, η εσταυρωμένη αγάπη του Κυρίου αποτελεί την πεμπτουσία του νοήματος της ζωής. Αρκεί αυτή τη θεία δωρεά να την αποδεχθεί ο άνθρωπος στη ζωή του και να τη βιώσει. Ο χώρος που προσφέρεται για την θεία αυτή και ευλογημένη πορεία είναι η Εκκλησία. Εκεί ο άνθρωπος υπερβαίνει την ατομικότητά του και ανοίγεται με την αγάπη σε όλους τους συνανθρώπους του. Η κοινωνία προσώπων που μεταβάλλεται σε πραγματικότητα ζωής, δεν είναι τότε μια αφηρημένη έννοια αλλά μια συναρπαστική εμπειρία. Σ’ αυτή τη συχνότητα επιβεβαιώνεται και ο λόγος του αποστόλου Παύλου για τη δυνατότητα του ανθρώπου να υπερβαίνει τις όποιες καταλυτικές και διαιρετικές δυνάμεις του εγωισμού και του ατομισμού και να βιώνει στη ζωή του την εν Χριστώ αγάπη και ευλογία. Αυτό έπραξαν στη ζωή τους και όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας, με ιδιαίτερη μνεία στους επτά Παίδες εν Εφέσω και την Ευδοκία την οσία, των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Διά της μεσιτείας τους ας εναποθέσουμε την ύπαρξη μας στην αγάπη του Θεού για να εισέλθει σε μια Χριστοειδή πορεία θείας ενατένισης. Γένοιτο.

 Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος

ΠΗΓΗ