ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ

(ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΥ ΜΥΡΟΒΛΥΤΟΥ)

26 Οκτωβρίου 2025

 «…ἀλλ’ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται»

(Β΄ Τιμ. β΄1-10)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Στή σημερινή Κυριακή κυριαρχεῖ ἡ σεβάσμια μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου, γι’ αὐτό καί τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα εἶναι ἀφιερωμένο σέ ἐκεῖνον.

Πρόκειται γιά ἕνα τμῆμα ἀπό τή δεύτερη ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός τόν ἀγαπημένο του μαθητή Τιμόθεο, Ἐπίσκοπο πλέον τῆς Ἐφέσου, πρός τόν ὁποῖον κληροδοτεῖ τίς τελευταῖες του ὑποθῆκες, ἐν εἴδει ἐπιλόγου μιᾶς ζωῆς, γεμάτης χριστιανική ἐμπειρία. Ἡ Β΄πρός Τιμόθεον Ἐπιστολή εἶναι ἡ τελευταία Ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Τήν ἔγραψε μέσα στή φυλακή τῆς Ῥώμης λίγο πρό τοῦ μαρτυρικοῦ του θανάτου κι ἀποτελεῖ τόν ἐν ἐξομολογήσει ἀπολογισμό του. Γι’ αὐτό ἔχει χαρακτῆρα ἐπιτελικοῦ σχεδίου ὡς πρός τόν ἀγῶνα, τόν ὁποῖο σέ συνέχεια τοῦ Παύλου καλεῖται τώρα νά διεξαγάγει ὁ Τιμόθεος, γιά τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, ἐνάντια στήν πλάνη και τήν ἀπιστία, πού ἀπειλοῦν τη σωτηρία τοῦ ποιμνίου του.

Ἀρχικῶς ὁ ἀπόστολος Παῦλος ζητάει ἀπό τόν Τιμόθεο νά μεταδώσει τήν προφορική του διδασκαλία σέ πιστούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι θά ἔχουν τήν ἱκανότητα μέ τη σειρά τους νά διδάξουν καί ἄλλους ἀνθρώπους.

Ἀκολούθως μέσα ἀπό τρία παραδείγματα τῆς καθημερινῆς ζωῆς περιγράφει τό πλαίσιο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγῶνα. Ὁ Τιμόθεος, ὡς στρατιώτης τῆς εἰρηνικῆς στρατιᾶς τοῦ Χριστοῦ, καλεῖται νά ἔχει ὡς πρότυπο: α) τόν καλό στρατιώτη, πού ρυθμίζει τη ζωή του, σύμφωνα μέ τήν ἐπιθυμία αὐτοῦ, πού τόν στρατολόγησε, β) τόν ἀθλητή, πού παίρνει τό βραβεῖο τῆς νίκης, ἔχοντας ἀθληθεῖ σωστά καί νόμιμα καί γ) τόν καλό γεωργό, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ κοπιάσει, κατόπιν γεύεται τούς καρπούς τῶν κόπων του.

Ὅλα  αὐτά ὅμως μέ μία βασική προϋπόθεση: τήν μνημόνευση τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά καί μία βασική ὑπόμνηση: ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δέν δεσμεύεται ἀπό κανένα κι ἀπό τίποτε.

Μελετώντας λέξη πρός λέξη τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα βλέπουμε τήν θαυμαστή ἐπαλήθευση τῶν ὅσων λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μέ τά ὅσα ἔζησε κι ἔπραξε ὁ Ἅγιος Δημήτριος, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε στὴ Θεσσαλονίκη ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ πλουσίους και ἐπέδειξε μεγάλη ἀνδρεία καὶ σπάνια σύνεση, λόγοι γιά τούς ὁποίους γρήγορα καί σέ νεαρή ἡλικία ἀνῆλθε στὰ ἀνώτατα στρατιωτικὰ ἀξιώματα καί διορίσθηκε στρατηγὸς ὅλης τῆς Θεσσαλίας, τῆς ὁποίας πρωτεύουσα πόλη ἦταν ἡ Θεσσαλονίκη.

Ὁ ἅγιος Δημήτριος ὅμως ἐκτός ἀπό ἀνώτατος ἀξιωματικός τοῦ στρατοῦ ὑπῆρξε καί σπουδαῖος Κατηχητής, βρίσκοντας τόν τρόπο νά χειραγωγεῖ τούς νέους καί δή τούς στρατιῶτες του στην χριστιανική πίστη. Στά δύσκολα χρόνια τῶν διωγμῶν καί παρά τό ὅτι ἀπαγορευόταν ρητά νά εἶσαι Χριστιανός καί νά ἐκφράζεις ἐλεύθερα τήν πίστη σου στόν Χριστό, ὁ ἅγιος Δημήτριος ὄχι μόνο δέν ἔκρυψε τήν ἰδιότητά του αὐτή, ἀλλά χωρίς νά ὑπολογίζει τούς ἀπηνεῖς διωγμούς καί τά βασανιστήρια, ἀξιοποίησε τό τάλαντο πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Χριστός καί κήρυττε τό εὐαγγέλιο συστηματικά.

Ὥστε λοιπόν ὁ Ἅγιος Δημήτριος νά συγκεντρώνει τὰ τρία βασικὰ χαρακτηριστικά, ὅπως τα ἐπισημαίνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στόν Τιμόθεο. Καί τοῦτο διότι:

Παρότι ἦταν ξακουστός στρατηγός τοῦ Ῥωμαϊκοῦ στρατοῦ, ὑπῆρξε πρῶτα καί πάνω ἀπ’ ὅλα καλὸς στρατιώτης τῆς εἰρηνικῆς στρατείας τοῦ Χριστοῦ, ὑπομένοντας τὶς κακοπάθειες γιά χάρη Του καὶ ἐνδιαφερόμενος μόνο νὰ ἀρέσει στὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος τὸν στρατολόγησε, χωρὶς νὰ προκρίνει τὶς βιοτικὲς μέριμνες ἤ κάτι ἄλλο εἰς βάρος τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Ὑπῆρξε εὐάγωγος ἀθλητής, ὁ ὁποῖος ἔλαβε τὸ στεφάνι τῆς νίκης γιὰ τὴν καλή του καὶ νόμιμη ἄθληση. Ὑπῆρξε ἐπίσης ἱκανὸς γεωργός, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ κουράστηκε στὴν καλλιέργεια τῶν ψυχῶν τῶν νέων ἀνθρώπων, ἐμφυτεύοντας στήν καρδιά τους τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ, δικαίως ἔχει νὰ ἀπολαύσει κατόπιν καί τοὺς καρποὺς τῶν κόπων του.

Μία αρχαία ψηφιδωτή παράσταση ἀπεικονίζει τόν  Ἅγιο Δημήτριο ἐν μέσῳ νέων ἀνθρώπων τούς ὁποίους κατηχοῦσε μέ ἐνάργεια, προσάγοντάς τους στόν Χριστό,  δραστηριότητα γιά τήν ὁποία συνελήφθη, φυλακίσθηκε και τελειώθηκε μαρτυρικά ἐντός τῆς φυλακῆς. Τό θαυμαστό εἶναι ὅτι οὔτε τά δεσμά τῆς φυλακῆς ἐμπόδισαν τό κατηχητικό ἔργο τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ἀφοῦ καί φυλακισμένος συνέχισε νά διδάσκει την πίστη στό Χριστό, ὅπως συνέβη μέ τόν ἅγιο μάρτυρα Νέστορα, ἐπαληθεύοντας τήν ἀποστολική ρήση, ὅτι «... ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δέν δεσμεύεται».

Γιά νά ἐπιτευχθεῖ ὅμως καί νά καρποφορήσει ὅλο αὐτό τό ἔργο εἶναι ἀπαραίτητη ἡ βασική προϋπόθεση τῆς μνημόνευσης τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος δέν ὁμιλεῖ ἁπλῶς γιά τήν ἐνθύμηση τοῦ  Χριστοῦ, ὅπως τήν ἐννοοῦμε οἱ ἄνθρωποι, ὅταν ἐνθυμούμαστε κάποιον ἄνθρωπο, ἀλλά γιά τήν λειτουργική ἀνάμνηση ὅπως μᾶς τήν παρέδωσε ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός. Ἄς θυμηθοῦμε ὅτι κατά τη διάρκεια τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, ὅταν ὁ Κύριος παρέδωσε τά ἄχραντα Μυστήρια καί συνέστησε τή θεία Λειτουργία, ζήτησε ἀπό τούς Μαθητές νά κάνουν τό ἴδιο γιά νά Tόν θυμοῦνται (βλ. Λουκ. κβ΄19), δηλαδή νά τελοῦν τη θεία Λειτουργία καί νά μεταλαμβάνουν ἀπό τό Σῶμα καί τό Αἷμα Του γιά νά ἔχουν τήν ἀνάμνησή Του. Ἡ ἀνάμνηση τοῦ Χριστοῦ λοιπόν δέν εἶναι μιά νοητική διεργασία, οὔτε μιά ἰδέα στό μυαλό, πολύ δέ περισσότερο δέν εἶναι θεωρία, ἔστω θρησκευτική. Ἡ ἀνάμνηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ἐμπειρία τῆς λειτουργικῆς ζωῆς μέ κέντρο τη θεία Κοινωνία, μέσα ἀπό τήν ὁποία γινόμασε σύναιμοι καί σύσσωμοι Χριστοῦ, ζεῖ ὁ Χριστός μέσα μας κι ἐμεῖς μέσα στόν Χριστό. Αὐτό ἦταν κι ἡ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ὥστε νά ἀντλεῖ δύναμη ἀπό τόν Χριστό στό ἔργο του.

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Ὁ διωγμός λαμπρύνει τήν Ἐκκλησία κι ἀναδεικνύει τήν πίστη της καί τη ζωή της.

Στις μέρες μας ἡ πίστη στόν Χριστό δέν διώκεται, τουλάχιστον ἐμφανῶς, ἀλλά παρά ταῦτα οἱ περισσότεροι Χριστιανοί, εἴμαστε χλιαροί, ἴσως καί ἀδιάφοροι.

Κάθε σύγχρονη ἐκκλησιαστική προσπάθεια γιά Ὀρθόδοξη Κατήχηση περιθωριοποιεῖται ἀπό ὅσους λανθασμένα θεωροῦν, ὅτι ἡ κατά Χριστόν μόρφωσή τους εἶναι δεδομένη, ἀφ’ ᾗς στιγμῆς βαπτίσθηκαν καί ἔτσι δέν ἐνδιαφέρονται νά μάθουν πλέον γιά τήν πίστη καί τη ζωή τῆς Ἐκκλησίας, σέ σημεῖο μάλιστα ὅταν κάποιος γίνεται ἀνάδοχος νά μήν γνωρίζει οὔτε τό Σύμβολο τῆς Πίστεως νά ἀπαγγείλλει σωστά!

Τό Κατηχητικό Σχολεῖο ἔχει σχεδόν ἀφανισθεῖ καί τό χειρότερο εἶναι ὅτι πώς πολλοί νέοι γονεῖς δέν ἐνδιαφέρονται οὔτε γιά τη δική τους συγκρότηση, οὔτε ὅμως γιά τά παιδιά τους, παραμελώντας ἀκόμη καί το Βάπτισμά τους, τό ὁποῖο εἰσάγει ἐγγυημένα τόν ἄνθρωπο στήν Ἐκκλησία καί τόν πολιτογραφεῖ στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Κάποιες φορές προβάλλουν καί τό ἀφελές ἐπιχείρημα, ὅτι πρέπει τά παιδιά ἐλεύθερα, ὅταν ἐνηλικιωθοῦν, νά ἀποφασίσουν ἄν θέλουν νά βαπτιστοῦν ἤ ὄχι, χωρίς βέβαια νά λένε ἄν τά παιδιά θά πρέπει νά ἀποφασίσουν ἐλεύθερα καί γιά τό ἄν θά παρακολουθήσουν τά σχολικά μαθήματα, ἄν θά ὁμιλοῦν ἑλληνικά ἤ ἄλλη γλῶσσα κλπ. Κι εἶναι παράλογο ἀλήθεια, ἡ σύγχρονη διανόηση νά ζητεῖ ἀπόφαση ἐνηλίκου γιά τήν ἔνταξή του στήν Ἐκκλησία, ἐνῶ πρίν λίγα χρόνια νομοθετήθηκε ἡ δυνατότητα τῶν παιδιῶν, πρίν κἄν ἐνηλικιωθοῦν, νά ἀποφασίσουν τί φύλλο θέλουν νά εἶναι, στό γνωστό ζήτημα τῶν ἔμφυλων ταυτοτήτων.

Ἡ Ἐκκλησία σε πολλούς δυστυχῶς φαντάζει ὡς ἕνα φολκλορικό κατάλοιπο τοῦ παρελθόντος κι ὄχι ὡς τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὅμως ὁ σύγχρονος Ὄρθοδοξος Χριστιανὸς ὀφείλει νὰ εἶναι καλός στρατιώτης Χριστοῦ, εὐάγωγος ἀθλητὴς καὶ ἱκανός γεωργός, ἑνωμένος μέ τόν Χριστό μέσα ἀπό τη συχνή θεία Κοινωνία καί ἀξιοποιώντας κάθε εὐκαιρία γιά νά μεταδίδει και σέ ἄλλους αὐτό πού παρέλαβε καί ζεῖ, βέβαιος ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δέν δεσμεύεται ἀπό κανένα, ὅπως καί ἡ σωτηρία του, ἡ ὁποία ὅμως ἐξαρτᾶται ἐν πολλοῖς ἀπό αὐτή τήν πνευματική του δραστηριότητά. Ἀμήν.

π. Σ.Κ.

ΠΗΓΗ