ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Θ' ΛΟΥΚΑ (19.11.2023)

Κυριακή ΚΔ΄ Ἐπιστολῶν

19 Νοεμβρίου 2023

(Ἐφεσ. β΄ 14-22)

«Αὐτός γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τά ἀμφότερα ἕν» (Ἐφ. 2,14).

Ἡ σημερινή Ἀποστολική περικοπή, ἀγαπητοί ἀδελφοί, «ὑψηλῶν σφόδρα γέμει τῶν νοημάτων» κατά τόν ἱ. Χρυσόστομον. Γιά νά πλησιάσουμε τά θεϊκά αὐτά νοήματα πρέπει νά φέρουμε στή σκέψη μας τήν ἠθική κατάσταση τῆς ἀνθρωπότητας, πού βρῆκε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὅταν «ἐπί τῆς γῆς ὤφθη καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη». Ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ Ἱστορία, τήν βρῆκε διηρημένη γιά διαφόρους λόγους, πολιτικούς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς. Ἐμᾶς μᾶς ἐνδιαφέρουν, κυρίως, οἱ τελευταῖοι. Ἀπό θρησκευτική ἄποψη, λοιπόν, ἡ ἀνθρωπότητα ἦταν διηρημένη σέ δύο κυρίως εὐδιάκριτες ὁμάδες, τούς Ἰουδαίους καί τούς Ἐθνικούς (εἰδωλολάτρες).

Ἡ διαφορετική θρησκευτική τους πίστη δημιούργησε, ὅπως μᾶς εἶπε ὁ Ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ «μεσότοιχο, φραγμό καί ἔχθρα». Οἱ Ἰουδαῖοι ἀποστρέφονταν τούς ἐθνικούς σάν «σκυλιά» μολυσμένα καί ἀκάθαρτα, καί οἱ ἐθνικοί πάλι περιφρονοῦσαν τούς Ἰουδαίους. Αὐτόν ἀκριβῶς τὀ φραγμό καί τό μεσότοιχο τόν γκρέμισε ὁ Ἰησοῦς Χριστός μέ τό Σταυρό Του καί μέ τήν Ἁγία Του Ἐκκλησία. Ἐκεῖνος ἔγινε ἡ εἰρήνη. Ἐκεῖνος, ἀπό τίς δύο μεγάλες ἀντίθετες ὁμάδες, ἔπλασε ἕναν καινούργιο ἄνθρωπο, τόν χριστιανό. Σάν ἐκεῖνον πού φτιάχνει ἀγάλματα, πῆρε ὁ Κύριος δύο ἀγάλματα, τό ἕνα ἀπό ἀσήμι καί τό ἄλλο ἀπό μολύβι, τά ἔλιωσε καί ἔφτιαξε ἀπό τά δύο ἕνα καινούργιο ἄγαλμα, τό χριστιανικό.

Ἔτσι, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός «δι’οὗ τά πάντα ἐγένετο», ἔπλασε μέ τό Αἷμα καί τό Ὕδωρ, πού ἐξεπήγασαν ἀπό τήν ἀκήρατη πλευρά Του, τή νέα κτίση, τήν ἁγία του Ἐκκλησία «ὅπου οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος, οὐδέ Ἕλλην». Ἡ Ἐκκλησία Του, κατά τόν Ἀπόστολό μας, οἰκοδομήθηκε ἐπάνω στό θεμέλιο τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Προφητῶν, ἔχει δέ ἀκρογωνιαῖο λίθο τόν Ἴδιο.

Στήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Θεός χαρακτηρίζεται ὡς «ἄρχων εἰρήνης» (Ἠσ. 9,6), «καί τῆς εἰρήνης αὐτοῦ οὐκ ἐστιν ὅριον» (Ἠσ. 9,7) καί ὁ Μιχαίας θά πεῖ «ὁ Κριτής εἰρηνικούς λόγους ἐλάλησε» (7,3). Στή Καινή Διαθήκη εἰρήνη εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Οἱ ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη» (Γαλ. 5,22), συγκεντρώνονται στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου. Ὅποιος ἑνωθεῖ μέ τό Χριστό γεύεται καί τούς καρπούς τῆς χάρης Του, ἀνάμεσα στούς ὁποίους εἶναι καί ἡ εἰρήνη, εἰρηνοποίησε τά ἐπίγεια καί τά οὐράνια «διά τοῦ αἵματος τοῦ Σταυροῦ αὐτοῦ» (Κολ. 1,20). “Ὁ Θεός οὐδέποτε ἐχθραίνει”, λέγουν οἱ Πατέρες. Μέ τήν ἁμαρτία πού διαπράττουν οἱ ἄνθρωποι, εἶναι ἐχθροί τῆς θείας θελήσεως, «διότι τό φρόνημα τῆς σαρκός ἔχθρα εἰς Θεόν» (Ρωμ. 8,7).

Ἡ εἰρήνη εἶναι τό ἀντιφάρμακο τοῦ μίσους, καί τῶν ἀρρωστημάτων τῆς κακίας. «Ἡ πηγή τῆς εἰρήνης εἶναι ὁ Κύριος, ἔρχεται τώρα καί προσφέρει τήν εἰρήνη στούς ἀνθρώπους, τήν δική Του εἰρήνη. «Εἰρήνην τήν ἐμήν δίδωμι ὑμῖν» (Ἰω. 4,27).

Ἡ Γραφή μᾶς παρουσιάζει μερικές εἰκόνες τῆς καθημερινῆς μας ζωῆς, πού φαίνεται ἐάν ἔχουμε ἤ ὄχι τήν εἰρήνη. Γιά νά μπορέσουμε νά συντρίψουμε τόν σατανᾶ, πρέπει νά εἴμαστε συνδεδεμένοι μέ τόν Θεό τῆς εἰρήνης: «ὁ δέ Θεός τῆς εἰρήνης συντρίψει σατανᾶν ὑπό τούς πόδας ὑμῶν ἐν τάχει»(Ρωμ. 16,20). Ὁ διάβολος, ὅπου ἐπικρατήσει, φέρνει τήν ταραχή, τή ζάλη τῶν λογισμῶν, τήν ἀκαταστασία καί τίς ἔριδες, μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Ἀντίθετα ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ εἶναι αὔρα λεπτή καί εἰρηνεύει τόν ἄνθρωπο. Στόν πνευματικό μας πόλεμο εἶναι ἀπαραίτητη ἡ χάρη τῆς εἰρήνης, γιά νά βγοῦμε νικητές. Τό φαινόμενο τῆς ἀκαταστασίας μαρτυρεῖ τήν ἔλλειψη τῆς εἰρήνης, δηλαδή τήν ἀπουσία τοῦ Θεοῦ, «οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ Θεός, ἀλλά εἰρήνης» (Α΄ Κορ. 14,33). Ὁ Δίβουλος, ὁ δόλιος, ὁ μή εὐθύς ἄνθρωπος δέν εἶναι εἰρηνικός. Οἱ ἄνθρωποι,πού φέρνουν τή διχόνοια κάι τό μῖσος, δέν μποροῦν νά εἶναι υἱοί τοῦ Θεοῦ. «Εἰρήνευσε σύ μέ τόν ἑαυτό σου καί χιλιάδες ἄνθρωποι θά βροῦν ἀνάπαυση κοντά σου», τονίζει ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ. Εἰρηνική κατάσταση πρέπει νά παρουσιάζει καί ἐκεῖνος, πού προσέρχεται στό ποτήριο τῆς ζωῆς. «Πρῶτον καταλλάγηθι τοῖς σέ λυποῦσιν, ἔπειτα θαρρῶν μυστικήν βρῶσιν φάγε». Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ εἰρηνική συνδιαλλαγή μέ τούς ἐχθρούς μας, γιά νά κοινωνήσουμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Τό εἰρηνοποιό ἔργο τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὑπόδειγμα γιά τούς άνθρώπους. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος τονίζει τήν ἀλήθεια αὐτή ὡς ἐξῆς: «τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ εἶναι νά ἑνώσει τά χωρισμένα καί νά εἰρηνοποιήσει αὐτούς πού πολεμοῦν». Ἕνας ἄλλος ἑρμηνευτής, ὁ ἱερός Θεοφύλακτος, θά πεῖ πώς εἰρηνοποιός εἶναι ἐκεῖνος πού θά ἐπιστρέψει τούς ἐχθρούς τοῦ Χριστοῦ κοντά Του. Ἀκόμη ἕνας ἄλλος ἀπό τούς θεολόγους, ὁ Εὐθύμιος Ζιγαβηνός, θά προσθέσει ὅτι εἰρηνοποιός εἶναι ὁ ἄνθρωπος, πού θά κατορθώσει νά φέρει μίαν ἑνότητα στή σάρκα καί στό πνεῦμα, στό σῶμα καί στήν ψυχή. Νά ὑποτάξει, τό «χεῖρον», πού εἶναι οἱ σαρκικές ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες, στό «κρεῖτον», πού εἶναι οἱ πνευματικές καταστάσεις.

Οἱ θεοφώτιστοι Πατέρες μας θά μᾶς διαφωτίσουν σχετικῶς:

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: Ὁ Χριστός ἔπαθε γιά μᾶς γιά δύο λόγους. Γιά νά μᾶς εἰρηνεύσει μέ τόν ἑαυτό Του καί γιά νά καταλύσει «τόν ἐν ἡμῖν πόλεμον», δηλαδή τόν ἐσωτερικό πόλεμο τῆς ψυχῆς μας.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: Εἰρήνη φίλη, τό γλυκό ὄνομα καί πράγμα! Ἐννοοῦμε βεβαίως τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, τῆς ὁποίας Θεός της εἶναι ὁ Θεός, ἀφοῦ ὁ ἴδιος ὁ Θεός εἶναι εἰρήνη. Ἡ εἰρήνη ἑνωμένη μέ τή δικαιοσύνη εἶναι θεῖο πράγμα. Ὅσοι ἀσπάζονται τό ἀγαθό τῆς εἰρήνης εἶναι κοντά στόν Θεό, καί ἀπεχθάνονται τή διχόνοια. Κανένα ὄφελος δέν ἔχουμε ἄν εἴμαστε πρός ὅλους εἰρηνικοί, ἀλλά πρός τόν Θεό πολέμιοι ̇ ὅπως καί καμμιά βλάβη δέν προξενεῖται σέ μᾶς, ἄν ὅλοι μας πολεμοῦν, ἀλλά ἐμεῖς εἰρηνεύουμε μέ τόν Θεό. Ὁ Κύριος τήν εἰρήνη τή δική Του ἔδωσε στούς Ἀποστόλους: «Εἰρήνην ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην τήν ἐμήν δίδωμι ὑμῖν» (Ἰω. 14,27). Ἡ εἰρήνη σάν θεῖο δῶρο, παραμένει στίς καρδιές πού ἔχουν καθαρθεῖ καί ἐγκαταλείπει τίς ἀκάθαρτες καί μολυσμένες. Αὐτός, ὅμως, πού στερεῖται τήν εἰρήνη, στερεῖται τή θεία χάρη. Ἡ εἰρήνη ἐξυψώνει αὐτόν πού τήν ἔχει δεχτεῖ καί τήν τοποθετεῖ σέ ὑψηλή θέση δόξας̇ ἐκείνη τόν ντύνει μέ τό πέπλο τῆς τιμῆς, πού λαμπρύνει τό πρόσωπό του, τό κάνει φωτεινό καί ἀξιοθαύμαστο. Τά λόγια του εἶναι ἀγαθά καί ὅ,τι κατεργάζεται εἶναι θαυμάσιο. Καί θά συνεχίσει ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: Ὁ εἰρηνοποιός, μέ τήν τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν, βρίσκει πολλή εἰρήνη στήν καρδιά του∙ ζεῖ γιά τήν εἰρήνη καί τό ὄνομά της στά χείλη του εἶναι πιό γευστικό ἀπό τό μέλι καί τό κερί. Τό στόμά του τήν ἐπαινεῖ, ἡ δέ καρδιά του τήν ποθεῖ σφόδρα. Κανένα ἄλλο ἀγαθό δέν λαχταράει̇ ἡ καρδιά του εἶναι γεμάτη. Τήν ἔχει γεμίσει ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Ἡ εὐτυχία του εἶναι ἀμετάβλητη, σταθερή, πάγια καί μόνιμη, γιατί εἶναι καρπός εἰρήνης, προϊόν θείου δώρου, θεῖον χάρισμα. Ὁ εἰρηνοποιός θά ζεῖ μέ τά ἀγαθά τῆς εἰρήνης στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων.

Ὁ Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ θά διατυπώσει: Γιά νά διατηρήσεις τήν ψυχική εἰρήνη, πρέπει νά διώχνεις ἀπό κοντά σου τήν ἀθυμία, νά προσπαθεῖς νά ἔχεις τό πνεῦμα τῆς χαρᾶς, νά ἀποφεύγεις τήν κατάκριση τῶν ἄλλων καί νά συγκαταβαίνεις στίς ἀδυναμίες τῶν ἀδελφῶν σου.

Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς θά πεῖ: Ὁ θεάνθρωπος Χριστός, ὅστις εἶναι «χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας» (Ἑβρ. 13,8), διαρκῶς ζεῖ εἰς τό θεανθρώπινον σῶμά Του, τήν Ἁγίαν Του Ἐκκλησίαν, διά τῆς αὐτῆς ἀληθείας, τῆς αὐτῆς ἀγαθότητος, τῆς αὐτῆς ἁγιότητος, τῆς αὐτῆς ζωῆς, καί καθιστᾶ ὅλο τό παρελθόν παρόν.

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος: Ὁ πνευματικός ἄνθρωπος ζητεῖ ὅλο τά τοῦ πνεύματος, εἶναι συμπαθής, εἶναι ταπεινός, εἶναι ὑπομονετικός, εἶναι πρᾶος, ἔχει τήν χαρά, ἔχει τήν εἰρήνη...διότι τό πνεῦμα τό Ἅγιον ὅλα τοῦ τά δίδει. Πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, ἀργολογίας, φιλαρχίας δέν δίδει. Ἡ προσευχή θά φέρει τήν διόρθωσιν, τήν εἰρήνην, τόν ἁγιασμόν. Διά νά εὐχαριστήσεις τόν Χριστόν, νά Τόν κάμης συμπαθῆ καί νά σέ δεχθεῖ εἰς τήν βασιλεία Του, πρέπει νά ἀποκτήσης τήν εἰρήνη τῆς καρδίας σου.

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε σέ πνευματική του θυγατέρα ὅτι θά μποροῦσε ἔνα μεγάλο μέρος τοῦ χρόνου, πού σπαταλοῦσε στίς γυμναστικές ἀσκήσεις, νά τίς ἀντικαταστήσει μέ τίς μετάνοιες. Τότε ἔρχεται μεγάλη χαρά, ἀνακούφηση πολλή καί εἰρήνη στή ψυχή, στό δέ σῶμα δέν παραμένει οὔτε τό τελευταῖο μέλος του νά μή τεθεῖ σέ λειτουργία καί ἄσκηση. Καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἔκανε μετάνοιες ὅταν βρισκόνταν στό κῆπο τῆς Γεθσημανῆ, πίπτοντας ἐπί τοῦ ἐδάφους κατ’ἐπανάληψη. Οἱ μετάνοιες δέν εἶναι ἀνθρώπινη ἀλλά θεία ἀποκάλυψη. Καί εἶναι δυστυχής ὅποιος ἄνθρπος δέν ἔχει ἀνακαλύψει τό μυστήριο πού τίς περικλείει. Οἱ δέ πολυπράγμονες, ὅταν τή νύχτα πρίν κοιμηθοῦν, κάνουν τίς καθιερωμένες μετάνοιες, καί ἀπό τίς καθημερινές σκέψεις θά ξεφύγουν καί θά εἰρηνεύσουν, γιά νά ἔρθει γρήγορα καί ὁ ὕπνος. Γι’αὐτό καί οἱ ἀσκητές καί οἱ μοναχοί, δέν παθαίνουν εὔκολα ἐμφράγματα, ἐγκεφαλικά, γιατί οἱ ἀρτηρίες τους, διά τῶν μετανοιῶν, συντηροῦνται ἄριστα καί ἡ ψυχή τους ἠρεμεῖ καί εἰρηνεύει.

Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης: Σέ παρακαλῶ, Κύριε, δῶσε σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους νά Σέ γνωρίσουν, νά μάθουν ὅτι εἶσαι ἀγαθός καί γεμᾶτος εὐσπλαχνία. Γιατί ἔτσι θά ἀπολαύσουν τήν εἰρήνη σου καί θά δοῦν τό Φῶς τοῦ Προσώπου Σου κάι τό βλέμμα Σου τό ἱερό καί πρᾶο θά αἰχμαλωτίσει τήν ψυχή τους.

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος θά άνακεφαλαιώσει: Ἡ ἐμπιστοσύνη στό Θεό καί ἡ ἁπλότητα, μέ τόν φιλότιμο ἀγῶνα, φέρνουν τήν ἐσωτερική εἰρήνη καί σιγουριά, καί τότε γεμίζει ἡ ψυχή ἀπό ἐλπίδα καί χαρά. Οἱ νέοι πρέπει νά ἐμπιστεύονται τόν ἑαυτό τους στόν Θεό, γιά νά εἰρηνεύσουν, γιατί ὁ καλός Θεός σάν στοργικός πατέρας, ἐνεργεῖ ἐκεῖ ὅπου ἐμεῖς ἀνθρωπίνως δέν μποροῦμε νά ἐνεργήσουμε. Δέν χρειάζεται νά βιάζωνται καί νά παίρνουν ἀνώριμες ἀποφάσεις γιά τή ζωή πού θά ἀκολουθήσουν. Ὅταν πληθαίνουν οἱ καλοί λογισμοί, ὁ ἄνθρωπος ἐξαγνίζεται ψυχικά, κινεῖται μέ εὐλάβεια, εἰρηνεύει καί ἡ ζωή του εἶναι παράδεισος. Διαφορετικά τά βλέπει ὅλα μέ καχυποψία καί γίνεται ἡ ζωή του κόλαση.

Χριστιανοί μου!

«Χριστός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν»! διακηρύττει σήμερα ὁ μακάριος Παῦλος. Ἐκεῖνος μέ τό Αἷμα τῆς σταυρικῆς Του θυσίας εἰρηνοποίησε τά πάντα, «εἴτε τά ἐπί τῆς γῆς εἴτε τά ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Κολ. 1,20). Ὁ Χριστός, συμφιλιώνοντάς μας μέ τόν Θεό καί Πατέρα μας, ταυτόχρονα μᾶς ἑνώνει καί μεταξύ μας. Καί ἀνακαινίζοντάς μας δημιουργεῖ μιά νέα ἀνθρωπότητα. Συγκροτεῖ ἀπό ὅλους μας ἕνα σῶμα, τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ ὁποίου Ἐκεῖνος εἶναι ἡ κεφαλή. Μᾶς ἐντάσσει ὡς «λίθους ζῶντας» (Α΄ Πέτρ. 2,5) στή μιά οἰκοδομή τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας ὁ ἴδιος εἶναι ὁ ἀκρογωνιαῖος λίθος.

Αὐτή ἡ ἑνότητα μέ τόν Χριστό καί ἡ ἔνταξή μας στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μᾶς χαρίζει τό πολύτιμο δῶρο τῆς εἰρήνης. Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ βασιλεύει στίς καρδιές μας, ὅταν παραμένουμε σέ κοινωνία μέ τόν Χριστό ̇ ὅταν ζοῦμε καί πολιτευόμαστε ὡς ζωντανά μέλη τοῦ σώματός Του πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό καί ὁ Μέγας Βασίλειος ἐπισημαίνει ὅτι «ὁ ζητῶν εἰρήνην Χριστόν ἐκζητεῖ, ὅτι αὐτός ἐστίν ἡ εἰρήνη». Καί ὅταν στίς καρδιές μας ἐνοικεῖ ἡ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ, εἶναι βέβαιο πώς αὐτή θά ἀκτινοβολεῖ καί στίς σχέσεις μας μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἡ εἰρήνη μέ τούς ἄλλους προϋποθέτει τήν ἀγάπη μας πρός τούς ἄλλους ̇ ἀπαιτεῖ μιά στάση καί μιά συμπεριφορά πού θά ἐμπνέει ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη. Χωρίς τήν ἀγάπη εἶναι ἀδύνατον νά ὑπάρξουν εἰρηνικές διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ τῶν ἀνθρώπων.

Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας μακαρίζει τούς εἰρηνοποιούς λέγοντας ὅτι «αὐτοί υἱοί Θεοῦ κληθήσονται» (Ματθ. 5,9). Ὁ οὐρανοβάμων Παῦλος διαλαλεῖ: «Λοιπόν, ἀδελφοί, χαίρετε, καταρτίζεσθε, παρακαλεῖσθε, τό αὐτό φρονεῖτε, εἰρηνεύετε, καί ὁ Θεός τῆς ἀγάπης καί τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ’ ὑμῶν» (Β΄ Κορ. 13,11) μαζί μέ τή γλυκόηχη λύρα τοῦ Γ. Βερίτη: «Ἔλα, Χριστέ μου, μέ τό ἡλιόγερμα π’ ὁλοῦθε χρῶμα εἰρήνης σπέρνει ̇ δός μου γαλήνη καί σταμάτησε τήν καταιγίδα πού μέ δέρνει. Κι εἰρηνεμένη καί χαρούμενη καί προσκυνήτρα Σου ἡ ψυχή μου, νύχτα καί μέρα μπρός στό θρόνο Σου μύρο θά καίει τήν προσευχή μου». ΑΜΗΝ!

ΠΗΓΗ