Κυριακή Γ΄ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως)
«ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ» (Μρ 8, 34).
Σήμερα Τρίτη Κυριακή των Νηστειών βρισκόμαστε στο μέσον της αγίας και Με-γάλης Τεσαρακοστής. Πέρασαν ήδη τρεις εβδομάδες αυτής και υποτίθεται ότι ήταν εβδομάδες νηστείας και γενικά έντονου πνευματικού αγώνος. Ως εκ τούτου είναι επόμενο πολλοί χριστιανοί να κουράστη-καν ή να μειώθηκε ο ζήλος τους. Η Εκκλη-σία προκειμένου να ανανεώσει τον αγωνι-στικό ζήλο και να δυναμώσει το κουράγιο προβάλλει, προσφέρει για προσκύνηση τον Τίμιο Σταυρό πάνω στον οποίο θυσιά-στηκε ο Κύριος, του οποίου το παράδειγμα καλούμαστε να μιμηθούμε, καλούμαστε να γίνουμε και εμείς μέτοχοι του μυστηρίου του Σταυρού. Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιο είναι το μυστήριο αυτό και πως μπο-ρούμε να το ζούμε στην καθημερινή μας ζωή. Ανάγκη να ξεκινήσουμε από την αρ-χή, από τον άγιο Θεό.
Ο άγιος τριαδικός Θεός είναι ανενδε-ής, δηλαδή δεν έχει ανάγκη από τίποτε και είναι αγάπη. Έτσι έκανε και τον άνθρωπο. Χωρίς καμμιά ανάγκη, γεμάτο από χαρί-σματα, ελεύθερο να δίνεται και να αγαπά.
Με την πτώση όμως άλλαξαν εντε-λώς τα πράγματα. Διότι ως συνέπεια της αμαρτίας ήλθαν η φθορά, η αρρώστια, ο θάνατος. Η ζωή του ανθρώπου γέμισε α-νάγκες και κινδύνους. Ο άνθρωπος έγινε ιδιοτελής. Δηλαδή στρέφεται προς τον ε-αυτό του, έκανε κέντρο του κόσμου τον ε-αυτό του. Κοιτά διαρκώς πως να γλιτώσει από τους κινδύνους που τον περιζώνουν και πως να εξυπηρετήσει το συμφέρον του. Έτσι έπαψε να αγαπά, να δίνεται και να θυσιάζεται για τον άλλο.
Το κενό που του δημιούργησε η έλ-λειψη της χάριτος του Θεού προσπαθεί να το γεμίσει με διάφορα υποκατάστατα. Προσπαθεί να το γεμίσει με την κατοχή διαφόρων μη αναγκαίων υλικών αγαθών και έτσι γίνεται φιλάργυρος. Την πνευμα-τική ευφροσύνη που έχασε χάνοντας την επικοινωνία με το Θεό προσπαθεί να την αναπληρώσει με την απόλαυση σαρκικών ηδονών και έτσι γίνεται φιλήδονος. Επειδή στερείται τη δόξα που δίνει ο Θεός και που είναι η χάρη του Θεού, προσπαθεί να απο-κτήσει και να απολαύσει την εφήμερη αν-θρώπινη δόξα και γίνεται φιλόδοξος.
Με μια λέξη έγινε και είναι εγωιστής και διαρκής επιδίωξή του είναι η ικανοποί-ηση αυτού του εγωισμού. Κύριες εκδηλώ-σεις του εγωιστού είναι η εμπιστοσύνη και η εμμονή στη δική του γνώμη, και προπα-ντός η προσπάθεια για ικανοποίηση της δικής του επιθυμίας και του δικού του θε-λήματος. Έτσι η ζωή του γίνεται ξένη προς τη ζωή του Θεού που είναι αγάπη, δόσιμο, θυσία. Ο εγωισμός είναι ένα κλείσιμο, φυ-λάκιση στον αμαρτωλό εαυτό μας και α-ποκλεισμός από το ζωντανό και ζωοδότη Θεό και τους αδελφούς. Μαρασμός και θά-νατος πνευματικός.
Με όσα προαναφέρθηκαν γίνεται φα-νερό ότι πρέπει να αφήσουμε αυτή τη νε-κρή ζωή και να αποκτήσουμε ως θεόπλα-στοι, τη ζωή του Θεού, τη ζωή της αγάπης. Αυτή είναι η μόνη που μπορεί να αναπαύ-σει τον άνθρωπο διότι για αυτή τη ζωή εί-ναι πλασμένος.
Αυτή τη μη εγωιστική, τη ζωή της α-ληθινής αγάπης, της θυσίας, ήλθε έζησε και μας υπέδειξε ο Χριστός. Μας τόνισε: «ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν». Αυτός που εγωιστικά αγαπά τον εαυτό του και προσπαθεί να περισώσει την εγωιστι-κή ζωή του, θα τη χάσει. Διότι αυτή η ζωή είναι θάνατος σε σχέση με τη θεϊκή ζωή της αγάπης, την οποία αγάπη θα κερδίσει εκείνος που θυσιάζει τον εαυτό του και τη ζωή του χάριν των άλλων, χάριν του Χρι-στού και των αδελφών του.
Ο Κύριος έδειξε την αγάπη προς τον Πατέρα του απαρνούμενος, θυσιάζοντας το δικό του θέλημα (αν και ήταν φυσικό και άγιο) και κάνοντας υπακοή στο θέλημα του ουρανίου Πατρός. Mέγιστη ένδειξη αυ-τής της αυταπαρνήσεως και της υπακοής υπήρξε ο επί του Σταυρού θάνατος, διότι τον υπέμεινε με τη θέλησή του, κάνοντας υπακοή στο θέλημα του Θεού Πατέρα• «ἐταπεί¬νωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπή¬κοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ».
Ταυτοχρόνως όμως ο Σταυρός του Χρι¬στού αποτελεί και την μέγιστη εκδή-λωση της αγάπης προς τον άνθρωπο. Με το θάνατο του Χριστού νεκρώθηκε το φθαρτό και θνη¬τό και με την Ανάσταση χαρίστηκε στην ανθρώπινη φύση η αφθαρ-σία και η αθανασία.
Ακόμη ο Σταυρός και ο θάνατος του Χριστού είναι η μέγιστη ταπείνωση του υ-ψίστου Θεού και η μέγιστη δόξα. Ο Εσταυ-ρωμένος κατά την ορθόδοξη εικονογραφία είναι ο βασιλεύς της δόξης• διότι δόξα α-ληθινή δεν είναι η υπερηφάνεια αλλά η ταπείνωση.
Έτσι ο σταυρός από ατιμωτικός θά-νατος έγινε μυστήριο καταλλαγής, συμφι-λιώσεως με το Θεό και σωτηρίας.
Το μυστήριο αυτό του Σταυρού, της αυταπαρνήσεως δηλαδή και της αγάπης και της υπακοής στο Θεό, ενεργούσε και πριν τη Σταύρωση. Με αυτό αναδείχθηκαν φίλοι του Θεού όλοι οι δίκαιοι της Π. Δια-θήκης.
Το μυστήριο του Σταυρού ενεργεί κα-τεξοχήν στους αγίους Μάρτυρες οι οποίοι απαρνούμενοι τα πάντα, ακόμη και τη ζωή τους «ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ», έδειξαν τη με-γάλη τους αγάπη προς το Χριστό, του ο-ποίου τη ζωή κληρονόμησαν.
Το μυστήριο αυτό ζουν και οι μοναχοί απαρνούμενοι το θέλημά τους και κάνο-ντας υπακοή, καθώς και με τη νηστεία, την αγρυπνία και τις άλλες κακοπάθειες, και έτσι γίνονται μέτοχοι ζωής αιωνίου.
Στο Σταυρό, το θάνατο (αλλά και την Ανάσταση) του Χριστού, συμμετέχουμε και εμείς με το άγιο Βάπτισμα· ὅσοι ἐβαπτί-σθη¬μεν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν εἰς τὸν θάνα-τον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν. Αλλά το μυστή-ριο αυτό ενεργοποιούμε και αξιοποιούμε όταν ζούμε ανάλογη σταυρική ζωή.
«Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύ-ρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυ-μίαις». Με τη νηστεία και τη γενικότερη εγκράτεια -πάντα συνεργούσης της χάρι-τος του Θεού- σταυρώνεται η σάρκα ως προς τις ηδονικές τροφές και τα ηδονικά ποτά και απαλλάσσεται από τη γαστρι-μαργία και γενικότερα τη φιληδονία.
Με την ολιγάρκεια και την ελεημοσύ-νη σταυρωνόμαστε ως προς τα χρήματα και τα κτήματα και απαλλασσόμαστε από τη φιλαργυρία και την ασπλαχνία.
Με την αφάνεια και την ταπείνωση σταυρωνόμαστε ως προς τη μάταιη αν-θρώπινη δόξα και απαλλασσόμαστε από την υπερηφάνεια, την κενοδοξία και την ανθρωπαρέσκεια.
Με τη σιωπή σταυρωνόμαστε ως προς την πολυλογία, την αργολογία, την κατά-κριση και την καταλαλιά.
Τέλος με την υπομονή στις αδικίες και τις συκοφαντίες, την παραίτηση από τα δι-καιώματά μας και την εκκοπή, την απάρ-νηση κάθε θελήματός μας και την υπακοή, δίνουμε τη χαριστική βολή στον εγωισμό.
Έτσι γινόμαστε και εμείς φίλοι του Θεού. Καθώς πεθαίνει ο παλαιός άνθρω-πος αρχίζει να ζει ο νέος, ο εν Χριστώ και κατά Χριστόν. Μια νέα ζωή κερδίζεται. Η αιώνιος ζωή, η ζωή του Χριστού. Ο άνθρω-πος γίνεται χριστοφόρος και χριστοειδής αιώνιος και αθάνατος διότι είναι ένα με τον αιώνιο και αθάνατο Κύριο, ω η δόξα εις τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
«ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ» (Μρ 8, 34).
Σήμερα Τρίτη Κυριακή των Νηστειών βρισκόμαστε στο μέσον της αγίας και Με-γάλης Τεσαρακοστής. Πέρασαν ήδη τρεις εβδομάδες αυτής και υποτίθεται ότι ήταν εβδομάδες νηστείας και γενικά έντονου πνευματικού αγώνος. Ως εκ τούτου είναι επόμενο πολλοί χριστιανοί να κουράστη-καν ή να μειώθηκε ο ζήλος τους. Η Εκκλη-σία προκειμένου να ανανεώσει τον αγωνι-στικό ζήλο και να δυναμώσει το κουράγιο προβάλλει, προσφέρει για προσκύνηση τον Τίμιο Σταυρό πάνω στον οποίο θυσιά-στηκε ο Κύριος, του οποίου το παράδειγμα καλούμαστε να μιμηθούμε, καλούμαστε να γίνουμε και εμείς μέτοχοι του μυστηρίου του Σταυρού. Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιο είναι το μυστήριο αυτό και πως μπο-ρούμε να το ζούμε στην καθημερινή μας ζωή. Ανάγκη να ξεκινήσουμε από την αρ-χή, από τον άγιο Θεό.
Ο άγιος τριαδικός Θεός είναι ανενδε-ής, δηλαδή δεν έχει ανάγκη από τίποτε και είναι αγάπη. Έτσι έκανε και τον άνθρωπο. Χωρίς καμμιά ανάγκη, γεμάτο από χαρί-σματα, ελεύθερο να δίνεται και να αγαπά.
Με την πτώση όμως άλλαξαν εντε-λώς τα πράγματα. Διότι ως συνέπεια της αμαρτίας ήλθαν η φθορά, η αρρώστια, ο θάνατος. Η ζωή του ανθρώπου γέμισε α-νάγκες και κινδύνους. Ο άνθρωπος έγινε ιδιοτελής. Δηλαδή στρέφεται προς τον ε-αυτό του, έκανε κέντρο του κόσμου τον ε-αυτό του. Κοιτά διαρκώς πως να γλιτώσει από τους κινδύνους που τον περιζώνουν και πως να εξυπηρετήσει το συμφέρον του. Έτσι έπαψε να αγαπά, να δίνεται και να θυσιάζεται για τον άλλο.
Το κενό που του δημιούργησε η έλ-λειψη της χάριτος του Θεού προσπαθεί να το γεμίσει με διάφορα υποκατάστατα. Προσπαθεί να το γεμίσει με την κατοχή διαφόρων μη αναγκαίων υλικών αγαθών και έτσι γίνεται φιλάργυρος. Την πνευμα-τική ευφροσύνη που έχασε χάνοντας την επικοινωνία με το Θεό προσπαθεί να την αναπληρώσει με την απόλαυση σαρκικών ηδονών και έτσι γίνεται φιλήδονος. Επειδή στερείται τη δόξα που δίνει ο Θεός και που είναι η χάρη του Θεού, προσπαθεί να απο-κτήσει και να απολαύσει την εφήμερη αν-θρώπινη δόξα και γίνεται φιλόδοξος.
Με μια λέξη έγινε και είναι εγωιστής και διαρκής επιδίωξή του είναι η ικανοποί-ηση αυτού του εγωισμού. Κύριες εκδηλώ-σεις του εγωιστού είναι η εμπιστοσύνη και η εμμονή στη δική του γνώμη, και προπα-ντός η προσπάθεια για ικανοποίηση της δικής του επιθυμίας και του δικού του θε-λήματος. Έτσι η ζωή του γίνεται ξένη προς τη ζωή του Θεού που είναι αγάπη, δόσιμο, θυσία. Ο εγωισμός είναι ένα κλείσιμο, φυ-λάκιση στον αμαρτωλό εαυτό μας και α-ποκλεισμός από το ζωντανό και ζωοδότη Θεό και τους αδελφούς. Μαρασμός και θά-νατος πνευματικός.
Με όσα προαναφέρθηκαν γίνεται φα-νερό ότι πρέπει να αφήσουμε αυτή τη νε-κρή ζωή και να αποκτήσουμε ως θεόπλα-στοι, τη ζωή του Θεού, τη ζωή της αγάπης. Αυτή είναι η μόνη που μπορεί να αναπαύ-σει τον άνθρωπο διότι για αυτή τη ζωή εί-ναι πλασμένος.
Αυτή τη μη εγωιστική, τη ζωή της α-ληθινής αγάπης, της θυσίας, ήλθε έζησε και μας υπέδειξε ο Χριστός. Μας τόνισε: «ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν». Αυτός που εγωιστικά αγαπά τον εαυτό του και προσπαθεί να περισώσει την εγωιστι-κή ζωή του, θα τη χάσει. Διότι αυτή η ζωή είναι θάνατος σε σχέση με τη θεϊκή ζωή της αγάπης, την οποία αγάπη θα κερδίσει εκείνος που θυσιάζει τον εαυτό του και τη ζωή του χάριν των άλλων, χάριν του Χρι-στού και των αδελφών του.
Ο Κύριος έδειξε την αγάπη προς τον Πατέρα του απαρνούμενος, θυσιάζοντας το δικό του θέλημα (αν και ήταν φυσικό και άγιο) και κάνοντας υπακοή στο θέλημα του ουρανίου Πατρός. Mέγιστη ένδειξη αυ-τής της αυταπαρνήσεως και της υπακοής υπήρξε ο επί του Σταυρού θάνατος, διότι τον υπέμεινε με τη θέλησή του, κάνοντας υπακοή στο θέλημα του Θεού Πατέρα• «ἐταπεί¬νωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπή¬κοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ».
Ταυτοχρόνως όμως ο Σταυρός του Χρι¬στού αποτελεί και την μέγιστη εκδή-λωση της αγάπης προς τον άνθρωπο. Με το θάνατο του Χριστού νεκρώθηκε το φθαρτό και θνη¬τό και με την Ανάσταση χαρίστηκε στην ανθρώπινη φύση η αφθαρ-σία και η αθανασία.
Ακόμη ο Σταυρός και ο θάνατος του Χριστού είναι η μέγιστη ταπείνωση του υ-ψίστου Θεού και η μέγιστη δόξα. Ο Εσταυ-ρωμένος κατά την ορθόδοξη εικονογραφία είναι ο βασιλεύς της δόξης• διότι δόξα α-ληθινή δεν είναι η υπερηφάνεια αλλά η ταπείνωση.
Έτσι ο σταυρός από ατιμωτικός θά-νατος έγινε μυστήριο καταλλαγής, συμφι-λιώσεως με το Θεό και σωτηρίας.
Το μυστήριο αυτό του Σταυρού, της αυταπαρνήσεως δηλαδή και της αγάπης και της υπακοής στο Θεό, ενεργούσε και πριν τη Σταύρωση. Με αυτό αναδείχθηκαν φίλοι του Θεού όλοι οι δίκαιοι της Π. Δια-θήκης.
Το μυστήριο του Σταυρού ενεργεί κα-τεξοχήν στους αγίους Μάρτυρες οι οποίοι απαρνούμενοι τα πάντα, ακόμη και τη ζωή τους «ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ», έδειξαν τη με-γάλη τους αγάπη προς το Χριστό, του ο-ποίου τη ζωή κληρονόμησαν.
Το μυστήριο αυτό ζουν και οι μοναχοί απαρνούμενοι το θέλημά τους και κάνο-ντας υπακοή, καθώς και με τη νηστεία, την αγρυπνία και τις άλλες κακοπάθειες, και έτσι γίνονται μέτοχοι ζωής αιωνίου.
Στο Σταυρό, το θάνατο (αλλά και την Ανάσταση) του Χριστού, συμμετέχουμε και εμείς με το άγιο Βάπτισμα· ὅσοι ἐβαπτί-σθη¬μεν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν εἰς τὸν θάνα-τον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν. Αλλά το μυστή-ριο αυτό ενεργοποιούμε και αξιοποιούμε όταν ζούμε ανάλογη σταυρική ζωή.
«Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύ-ρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυ-μίαις». Με τη νηστεία και τη γενικότερη εγκράτεια -πάντα συνεργούσης της χάρι-τος του Θεού- σταυρώνεται η σάρκα ως προς τις ηδονικές τροφές και τα ηδονικά ποτά και απαλλάσσεται από τη γαστρι-μαργία και γενικότερα τη φιληδονία.
Με την ολιγάρκεια και την ελεημοσύ-νη σταυρωνόμαστε ως προς τα χρήματα και τα κτήματα και απαλλασσόμαστε από τη φιλαργυρία και την ασπλαχνία.
Με την αφάνεια και την ταπείνωση σταυρωνόμαστε ως προς τη μάταιη αν-θρώπινη δόξα και απαλλασσόμαστε από την υπερηφάνεια, την κενοδοξία και την ανθρωπαρέσκεια.
Με τη σιωπή σταυρωνόμαστε ως προς την πολυλογία, την αργολογία, την κατά-κριση και την καταλαλιά.
Τέλος με την υπομονή στις αδικίες και τις συκοφαντίες, την παραίτηση από τα δι-καιώματά μας και την εκκοπή, την απάρ-νηση κάθε θελήματός μας και την υπακοή, δίνουμε τη χαριστική βολή στον εγωισμό.
Έτσι γινόμαστε και εμείς φίλοι του Θεού. Καθώς πεθαίνει ο παλαιός άνθρω-πος αρχίζει να ζει ο νέος, ο εν Χριστώ και κατά Χριστόν. Μια νέα ζωή κερδίζεται. Η αιώνιος ζωή, η ζωή του Χριστού. Ο άνθρω-πος γίνεται χριστοφόρος και χριστοειδής αιώνιος και αθάνατος διότι είναι ένα με τον αιώνιο και αθάνατο Κύριο, ω η δόξα εις τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου