2023 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 8 - ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (Ματθ. 4, 12-17)

†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

(Διασκευή ομιλίας στην Τύρια στις 11/1/2004)

Το φως ενεργοποιεί το μυαλό μας

Σήμερα το Ευαγγέλιο μας μίλησε για ένα τόπο, που ήταν «χώρα γεμάτη σκοτάδι». Για την Γαλιλαία. Φυσικά, όχι αισθητό σκοτάδι γιατί και εκεί έβγαινε ο ήλιος και έλαμπε το φως του. Αλλά λέει την Γαλιλαία χώρα γεμάτη σκοτάδι, γιατί εκεί επικρατούσαν κακές ιδέες. Ο κόσμος βρισκόταν πνευματικά στο σκοτάδι. «Καθήμενος», λέει το Ευαγγέλιο στο σκοτάδι. Στρογγυλοκαθισμένος στο σκοτάδι. Του άρεσε το σκοτάδι αυτού του λαού. Το είχε κάνει ιδεολογία του. Τρόπο ζωής του.

Μ’ άλλα λόγια, οι άνθρωποι ήταν πνευματικά αδιάφοροι. Ασυγκίνητοι για τα θέματα: Θεός, ψυχή, Βασιλεία των ουρανών… Το μόνο που κοίταζαν ήταν: Καλοπέραση, διασκέδαση, ηδονές, χρήματα. Και όπως συμβαίνει πάντοτε σε τέτοιες περιπτώσεις, φιλοσοφούσαν και έλεγαν: «Καλά, υπάρχει και τίποτε άλλο; Τι να κάνουμε δηλαδή; Να πούμε «ναι» στη φτώχεια και στη στέρηση; Γι’ αυτό ζούμε;».

Σ’ αυτή τη χώρα, ανέτειλε ένα «Φως μέγα». Την επισκέφθηκε ο Χριστός και μίλησε για τα ουσιαστικά: Για μετάνοια. Για αλλαγή μυαλού. Για πίστη σε μια αλήθεια που είναι πιο μεγάλη από την επίγεια πραγματικότητα. Για την αλήθεια της αιώνιας ζωής. Πήγε λοιπόν εκεί ο Χριστός κήρυττε και έκανε πολλά θαύματα. Και φυσικά τα θαύματα, γινόντουσαν αφορμή, πολλοί άνθρωποι να σκέπτονται: «Με όλα αυτά κάτι θέλει να μας πει ο Θεός. Βαδίζουμε σωστά; Μήπως κάνουμε κάποιο βασικό λάθος;».

Έφυγε ο Χριστός. Έμεινε το σκοτάδι

Ήταν τότε στη Γαλιλαία ένας δαιμονισμένος. Όλοι τον έτρεμαν. Γύριζε στα νεκροταφεία. Ήταν σε όλους φοβερός. Όταν ο Χριστός τον συνάντησε, διέταξε τα δαιμόνια και βγήκαν από τον άνθρωπο. Και τον παρακάλεσαν: «Μας αφήνεις τουλάχιστον να πάμε στα γουρούνια;» Ήταν ένα κοπάδι γουρούνια εκεί κοντά. Και ο Χριστός τους το επέτρεψε.

Έφυγαν τα δαιμόνια από τον δαιμονισμένο, πήγαν στα γουρούνια, και αυτά όρμησαν στη λίμνη Γενησαρέτ. Πνίγηκαν όλα. Και τότε; Τότε οι άνθρωποι εκείνοι φοβήθηκαν βλέποντας το μεγάλο θαύμα. Και σκέφθηκαν, ότι αυτός που έχει τόση δύναμη, είναι πολύ μεγάλος. Για να διατάζει τα δαιμόνια είναι πιο μεγάλος από αυτά. Συνεπώς είναι εκείνος, που είναι αφεντικό σε όλα. Τα μάτια τους, είδαν το θαύμα. Αλλά στην καρδιά τους δεν κατέβηκε. Γιατί η σκέψη που κυριαρχούσε μέσα τους ήταν μόνο: «Καλή ζωή. Διασκέδαση. Αυτή είναι η ζωή. Άσε τον Παράδεισο και την κόλαση. Δεν μας ενδιαφέρουν».

Και πλησίασαν ντροπαλά-ντροπαλά, τον Χριστό και του είπαν: «Κύριε, δεν φεύγεις από τον τόπο μας, αν είναι να μας πνίγεις τα γουρούνια; Δεν μας χρειάζεσαι». Και ο Χριστός έφυγε.

Τι μαρτυρεί αυτό; Μαρτυρεί ότι το σκοτάδι που επικρατούσε εκεί, δεν ήταν σκοτάδι της νύχτας. Δεν ήταν το «σκοτάδι» του μυαλού, που οφείλεται στο ότι μείναμε αγράμματοι. Αλλά ήταν μέσα στην καρδιά το σκοτάδι. Και είχε γίνει τρόπος ζωής, χαρά. Αυτό είναι η χειρότερη πνευματική κατάσταση.

Το φυσικό σκοτάδι το αποφεύγει κανείς ανάβοντας φώτα. Το νοητό σκοτάδι το αποφεύγει ψάχνοντας να βρει την αλήθεια. Γιατί το σκοτάδι που επικρατεί μέσα στον άνθρωπο οφείλεται στο ότι δεν αγαπάει την αλήθεια, αλλά αγαπάει εκείνα που είναι «έργα σκότους». Και οδηγούν στο σκοτάδι της αιώνιας απώλειας.

Έχει την δυνατότητα ο άνθρωπος, άμα θέλει, να αλλάζει τρόπο σκέψης. Να παίρνει καινούργια τοποθέτηση. Να διορθώνει μυαλό και καρδιά. Αρκεί μόνο να το θέλει. Όπως όταν πατήσει ένα κουμπάκι, ανάβει φως, έτσι πατάει ένα κουμπάκι μέσα στην καρδιά του και αλλάζει τρόπο ζωής.

Ο Χριστός φωτίζει καρδιές και διάνοιες

Γι’ αυτό ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, έλεγε: «Μετανοείτε». «Μετανοείτε» σημαίνει αλλάξτε μυαλό. Εμείς, όταν λέμε σε κάποιον: «Άλλαξε μυαλό», δεν εννοούμε πως θα πρέπει να κάνει εγχείρηση και να βάλει άλλο. Αλλά του υπενθυμίζουμε ότι πρέπει να αλλάξει τρόπο σκέψης. Να αλλάξει τις αποφάσεις του. Γιατί «τα μυαλά» του κάθε ανθρώπου είναι εκείνα που τον κάνουν να αγαπάει συγκεκριμένες πράξεις, συγκεκριμένα ήθη και συγκεκριμένη συμπεριφορά. Να γιατί ο Χριστός είπε: «Αλλάξτε τρόπο σκέψης. Αλλάξτε μυαλά».

Σε τι οφειλόταν το ότι οι συμπατριώτες του δαιμονιζομένου, είχαν εκείνα τα συγκεκριμένα «μυαλά»; Απαντάμε: Είχαν θεωρήσει πρώτη προτεραιότητα στη ζωή τα χρήματα και την καλοπέραση. Και είχαν αφήσει στην άκρη Θεό και ψυχή. Γιατί το έκαναν αυτό;

Η απάντηση είναι: Έλεγαν: «Αυτά που έχουμε εδώ στη γη, είναι «πέντε και στο χέρι». Εκείνα, τα μελλοντικά, είναι «δέκα και καρτέρει». Και αυτά εδώ είναι σίγουρα, εκείνα ποιος τα ξέρει; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι». Αυτό, το θεωρούν οι άνθρωποι που έχουν τέτοια μυαλά, ρεαλισμό, θετικισμό, προσγείωση. Και λένε πως είναι προσγειωμένοι άνθρωποι. Ότι σκέπτονται πιο έξυπνα, πιο μετρημένα, πιο σωστά.

Είπαμε προηγουμένως, ότι η παρουσία του Χριστού στη Γαλιλαία, ανακάτεψε τους ανθρώπους. Γιατί όταν γινόντουσαν μερικά θαύματα, άρχισαν να διερωτώνται: «Σκεπτόμαστε καλά; Βαδίζουμε σωστά;». Και έτσι «εν τη χώρα και τη σκιά του θανάτου ανέτειλε φως». Το φως ήταν ο Χριστός και το φως του Χριστού που φώτισε καρδιές και διάνοιες.

Η μεγαλύτερη πραγματικότητα

Κάποια φορά, είχαν πάει στον άγιο Αντώνιο, μερικοί σοφοί που έλεγαν ότι δεν υπάρχει Θεός. Βρήκαν τον Αντώνιο και του λένε:

-Αντώνιε, εσύ τόσο έξυπνος άνθρωπος γιατί νηστεύεις εδώ στην έρημο που ζεις και περνάς τη ζωή σου κάνοντας προσευχές; Να κερδίσεις τι; Μιά είναι η πραγματικότητα. Ό,τι βλέπουμε και ό,τι πιάνουμε. Αιώνια ζωή και Θεός τι είναι; Δεν τα είδαμε ποτέ. Τίποτε δεν ξέρουμε γι’ αυτά. Γίνε θετικός άνθρωπος. Μην πηγαίνεις με τις ιδέες. Με την πραγματικότητα να πηγαίνεις.

Τους λέγει ο άγιος Αντώνιος:

-Η πιο μεγάλη πραγματικότητα είναι ο Χριστός και το όνομά Του. Ο Χριστός είναι τόσο μεγάλη πραγματικότητα, που μόνο το όνομά Του όταν το λέμε, ενώ φαίνεται ήχος και ο ήχος είναι αέρας κοπανιστός, είναι μια μεγάλη πραγματικότητα. Δεν την έχετε καταλάβει; Δεν την προσέξατε;

-Πώς να την προσέξουμε;

-Για ελάτε εδώ. Μου φέρανε έναν παράλυτο άνθρωπο να τον σταυρώσω. Να ευχηθώ να γίνει καλά. Ελάτε πρώτα εσείς, βάλτε την σοφία σας και τις ιδέες σας και κάνετε τον άνθρωπο αυτό καλά.

Απάντησαν οι σοφοί:

-Δεν μπορούμε να κάνουμε τέτοιο πράγμα, ούτε γίνεται.

Τους ρωτά ο άγιος:

-Άμα εγώ επικαλεστώ το όνομα του Χριστού, και γίνει καλά ο παράλυτος, δεν είναι φανερό ότι ο Χριστός είναι μεγαλύτερη πραγματικότητα από αυτά που βλέπουμε, που ψηλαφάμε;

-Ε, ναι, λένε. Έτσι πρέπει να ‘ναι.

Τότε ο άγιος Αντώνιος σταύρωσε τον παράλυτο εις το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και έγινε καλά. Και οι σοφοί επειδή ήταν ειλικρινείς με τον εαυτό τους, πίστευσαν και έγιναν χριστιανοί. Ερώτημα: Μπορούσαν να μην αλλάξουν; Φυσικά μπορούσαν! Εύκολο ήταν να έλεγε ένας από αυτούς: «Ε, Αντώνιε, εγώ δεν έχω όρεξη να νηστεύω σαν και σένα. Εγώ δεν έχω όρεξη να εγκρατεύομαι σαν και σένα. Εγώ δεν έχω όρεξη να προσεύχομαι. Άσε με ήσυχο. Καλά τα λες, αλλά εγώ δεν τα ακολουθώ».

Το κάνουν και σήμερα αυτό; Το κάνουν και πολλοί μάλιστα. Είναι λογικοί άνθρωποι; Λογικοί δεν είναι καθόλου, αλλά το κάνουν.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι γι’ αυτούς τους ίδιους. Να πάψουν να είναι παράλογοι. Να βλέπουν θετικά την αλήθεια και να την ακολουθούν.

«Μετανοείτε», είπε ο Χριστός στο κήρυγμά του στη Γαλιλαία. Διορθώστε την σκέψη σας, κάνετε μια στροφή. Πόσες μοίρες; Ανάλογα το πόσες χρειάζεται για να ταυτισθείτε και να πάρετε τον δρόμο της αλήθειας. Ένας χρειάζεται να κάνει στροφή 10, άλλος 20, άλλος 100, και μερικοί κάνουν 180 μοίρες στροφή. Χρειάζεται να γυρίσουν από την ανατολή στη δύση, για να ταυτιστούν με την αλήθεια.

Το αποδεικτικό της αληθινής μετάνοιας

Κάποτε ένας άνθρωπος, αδιάφορος θρησκευτικά, βρέθηκε μπροστά σε μία εικόνα. Η εικόνα παρουσίαζε τον Δαυΐδ μετά από την αμαρτία του, γονατιστό να κλαίει. Και να παρακαλεί τον Κύριο να τον συγχωρήσει. Από τα μάτια του έτρεχαν δάκρυα. Και έδειχνε η εικόνα έναν άγγελο, που τα μάζευε σ’ ένα ποτήρι για να τα πάει στον Χριστό. Και να του δείξει τι μετάνοια είχε.

Και είπε ο άνθρωπος ο αδιάφορος μέσα του: «Μια φορά αμάρτησε ο Δαυΐδ και σ’ όλη του τη ζωή έκλαιγε. Κάθε ημέρα αμαρτάνω εγώ, αλλά δάκρυα δεν βγαίνουν από τα μάτια μου. Χριστέ μου, αξίωσέ με να διορθωθώ τουλάχιστον στο νου και στην καρδιά, να κόψω τις κακές συνήθειές μου που με απομακρύνουν από σένα, για να ‘ρθω κοντά σου».

Και άρχισε ο άνθρωπος σιγά-σιγά αλλά σταθερά τον αγώνα. Αγάπησε πολύ τον Χριστό και αξιώθηκε της αιώνιας ζωής.

Είπε ο Χριστός: «Τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο αν κερδίσει τον κόσμο όλο και ζημιωθεί την ψυχή του;» Ποιο είναι το πιο τετραγωνικό μυαλό; Να ακολουθείς τον ψεύτικο κόσμο ή να ακολουθείς την αιώνια ζωή; Πιο είναι το μεγαλύτερο καλό; Το φως του Χριστού στο νου και στην καρδιά! Η πίστη η αληθινή! Γιατί είναι η αρχή και η αιτία όλων των καλών έργων.

Ο Θεός να μας προφυλάσσει από το σκοτάδι του αιωνίου θανάτου. Αμήν.

ΠΗΓΗ