«ΠΑΤΕΡ ΗΜΑΡΤΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΝ ΚΑΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΣΟΥ»

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΥΙΟΥ

Ἔχει λεχθεῖ, καί εἶναι ἀλήθεια, ὅτι κι ἄν ὅλο τό Εὐαγγέλιο χανόταν καί ἔμενε μόνο ἡ παραβολή τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ, καί μόνο αὐτό τό ἀποκαλυπτικό ἀριστούργημα θά ἦταν ἱκανό νά ἀναπληρώσει ὁλόκληρο τό Εὐαγγελικό μήνυμα περί μετανοίας και σωτηρίας.

Πράγματι, στήν παραβολή αὐτή τοῦ Κυρίου ζωγραφίζεται ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Ἡ ἀγάπη τοῦ Πατέρα πρός τόν ἄσωτο γυιό του, ἀλλά καί ἡ ἐπιστροφή τοῦ ἀσώτου στήν γεμάτη στοργή ἀγκαλιά τοῦ Πατέρα του. Ἀπό τά μικρά μας χρόνα, γνωρίζουμε τά περιστατικά πού περιγράφονται σ ̓ αὐτήν τήν παραβολή... 

Ὁ μικρός - ὁ νεώτερος - υἱός, νομίζοντας ὅτι θά ζήσει εὐτυχισμένα μακρυά ἀπό τό σπίτι καί τήν ἀγάπη τοῦ Πατέρα του, σηκώνεται ἕνα πρωΐ καί ζητᾶ τήν περιουσία πού τοῦ ἀνήκει, καί τρέχει μακρυά νά βρῆ τή χαρά καί τήν εὐτυχία, πού νόμιζε ὅτι τοῦ ἔλειπε.

Τό ἀποτέλεσμα; Τραγικό! Καί κάτι παραπάνω ἀκόμα. Τό ἀρχοντόπουλο, ἀφοῦ κατέφαγε τήν πατρική του περιουσία «ζῶν ἀσώτως», κατάντησε νά βόσκει χοίρους καί νά προσπαθεῖ νά χορτάσει τώρα τό «καλομαθημένο» στομάχι του μέ τά ξυλοκέρατα.

Μέσα στήν περιγραφή τοῦ ἱεροῦ κειμένου, ὁ μικρός ἄσωτος υἱός παρουσιάζεται νά ἔχει καταντήσει μία τόσο τραγική προσωπικότητα, ὥστε νά λυγίζει καί ὁ πλέον «ἀγέρωχος» ἀπό τήν ἁμαρτία ἄνθρωπος ὅταν τήν διαβάζει. Ὄντως, δέν θά μποροῦσε νά βρεθεῖ, γιά νά ἀποδώσει τήν κατάντια τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, σκληρότερη εἰκόνα ἀπό τά ξυλοκέρατα, τήν τροφή αὐτή, πού, μαζί μέ τούς χοίρους, συμβολίζει τά δαιμόνια πού τυραννοῦν τόν ἁμαρτωλό ἄνθρωπο καί τά ποικίλα πάθη πού κυριαρχοῦν στήν ὕπαρξή του καί τοῦ χαρίζουν πικρές ἀπολαύσεις, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀρνηθεῖ τήν ἀγάπη καί τήν ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.

Πόσο τρομερή εἶναι ἡ ὑπαρξιακή κατάσταση ἐκείνων, πού μέ τή θέλησή τους ἀπομακρύνονται ἀπό τόν Θεό! Διότι, ὁ πατέρας τῆς παραβολῆς, ὅπως θά πρέπει νά γνωρίζουμε, συμβολίζει τόν Θεό, ὁ δέ ἄσωτος υἱός τόν κάθε ἀποστάτη καί ἁμαρτωλό ἄνθρωπο.

Ἀλλά εὐτυχῶς γιά τόν ἄσωτο υἱό, διότι, «εἰς ἑαυτόν ἐλθών», ὁ ἄσωτος ἀναλογίστηκε τό ποῦ βρισκόταν πρίν καί τό κατάντημα τό τωρινό. Καί συγκρίνοντας τό εὐλογημένο καί ὄμορφο παρελθόν μέ τήν κόλαση πού ζοῦσε στό παρόν, λαμβάνει τήν σωτήρια καί γενναία ἀπόφαση: Νά ἐπιστρέψει στό σπίτι τοῦ πατέρα του. Νά γυρίσει στόν λιμένα τῆς σωτηρίας. Νά βρεθεῖ καί πάλι μέσα στή ζεστή ἀτμόσφαιρα τοῦ σπιτιοῦ του, πού ἀνοήτως περιφρόνησε καί ἀρνήθηκε. Καί φυσικά, δέν μένει μόνο στήν ἀπόφαση. Προχωρεῖ καί στήν λυτρωτική πράξη. Καί αὐτό ἦταν τελικά ἐκεῖνο πού τόν ἔσωσε.

Ὅπως μᾶς διηγεῖται στή συνέχεια ἡ παραβολή, ὁ πατέρας, ὄχι ἁπλῶς τόν δέχεται, ἀλλά δίνει ἐντολή στούς ὑπηρέτες νά τόν ντύσουν «τήν στολήν τήν πρώτην», νά τοῦ φορέσουν δαχτυλίδι (σύμβολο τιμῆς καί ἐξουσίας), καί ἐπί πλέον νά σφάξουν «τόν μόσχον τόν σιτευτόν» γιά νά ἑορτάσουν τήν ἐπιστροφή τοῦ γυιοῦ του.... 

Τελικῶς, ὁ ἄσωτος σώζεται καί συνεφραίνεται μέσα στό σπίτι μέ τόν ἀγαπημένο του πατέρα καί τούς ὑπηρέτες του...

Ἐκεῖνος ὅμως πού καταφθάνει καί ἀπροσδόκητα δείχνει ἀπαράδεκτη διαγωγή, εἶναι ὁ «πρεσβύτερος υἱός» τῆς παραβολῆς, πού, ἀντί νά συγχαρεῖ καί νά ἀγκαλιάσει τόν μέχρι τότε χαμένο ἀδελφό του, ἀγριεύει καί ἀρνεῖται πεισματικά νά περάσει μέσα στό σπίτι. Στόν οἶκο τῆς εὐλογίας καί τῆς χαρᾶς. Ἴσως, τελικῶς, ὁ πατέρας νά τόν ἔπεισε, μέ τήν στοργή του καί τόν πόνο του, νά εἰσέλθει ἐντός τῆς χαρᾶς καί τῆς εὐλογίας...

Πάρα πολλά θά μποροῦσε νά πεῖ κανείς ἐξετάζοντας ὅλες τίς εἰκόνες πού μᾶς παρουσιάζει ἡ Εὐαγγελική περικοπή. Ἀφοῦ τονίσουμε τήν θεϊκή ἀγάπη τοῦ Πατέρα πού ἀναμένει πάντοτε τήν ἐπιστροφή τοῦ ἁμαρτωλοῦ, συγχωρῶντας τά πάντα, νά τονίσουμε στήν συνέχεια μόνο ἕνα βασικό σημεῖο τῆς παραβολῆς. Τό «εἰς ἑαυτόν ἐλθών» τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. Ναί. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποφασίσει νά ἀποστατήσει ἀπό τόν Θεό καί νά ἀκολουθήσει τόν εὔκολο καί κατηφορικό δρόμο τῆς καταστροφῆς, γίνεται «ἐκτός ἑαυτοῦ». Χάνει τά μυαλά του καί δέν γνωρίζει οὔτε τί λέει, οὔτε τί πράττει.

Τίποτε δέν τρελλαίνει τόσο τόν ἄνθρωπο, ὅσο ἡ ἁμαρτία. Καί ἡ καθημερινή πραγματικότητα, δυστυχῶς, ἐπιβεβαιώνει τοῦ λόγου τό ἀληθές.

Στήν περίπτωση αὐτή, ὁ ἄσωτος - δηλαδή ὁ κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς -, ὅταν εἶναι κυριευμένος ἀπό τόν πειρασμό καί τήν ἐπιθυμία, εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατον νά δεχθεῖ ὁποιαδήποτε ἐνέργεια τῆς Χάριτος, ἀλλά καί ὁ,τιδήποτε τό λογικό τοῦ προτείνει κάποιος τρίτος. Ἀποκρούει τά πάντα. Καί τήν ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία, καί λόγο παρακλητικό, καί ἀκόμα ἀρνεῖται καί τήν πλέον διακριτική συμβουλή κάποιου δικοῦ του ἤ ξένου πρός μετάνοια καί ἐπιστροφή. Εἶναι τόσο τραγική ἡ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου τῆς ἁμαρτίας, ὥστε καί αὐτήν ἀκόμα τήν οἰκογένειά του, τούς συγγενεῖς του, τούς βλέπει ὡς ἐχθρούς, διότι καί μόνη ἡ ἀνάμνησή καί μνημόνευσή τους τόν ἐλέγχει...

Ὅταν ὅμως ὁ ἀποστάτης ἄνθρωπος φθάσει σ ̓ αὐτό τό κατάντημα, τότε ἀρχίζουν νά λειτουργοῦν οἱ πνευματικοί νόμοι (ὁ ὑψῶν ἑαυτόν, ταπεινωθήσεται). Θά χτυπηθεῖ, θά πονέσει, «θά φάη τά μοῦτρα του», θά ἀηδιάσει ἀπό τά ξυλοκέρατα τῆς ἁμαρτίας, καί τότε, μετά ἀπό τόν ἀφόρητο πόνο, τήν θλίψη καί τήν ὀδύνη πού θά δοκιμάσει, τότε ξεκινᾶ ἡ σωτηρία, ἐάν βεβαίως κάνει καλή χρήση τῆς ἐλευθερίας του καί πάρει τίς σωστές ἀποφάσεις. Τότε βρίσκει καί πάλι τόν ἑαυτό του.

«Εἰς ἑαυτόν ἐλθών» λοιπόν, θά θυμηθεῖ μέ λαχτάρα καί συγκίνηση τό σπίτι του.

Τόν πατέρα, τήν μητέρα, τήν σύζυγο, τά παιδιά, τήν ἐργασία, τήν ἡσυχία... Τό ὄμορφο καί ζεστό οἰκογενειακό περιβάλλον πού ἔχασε θά τόν συγκινήσει καί θά τόν κάνει νά ἐπιστρέψει μετανοιωμένος καί ἀλλαγμένος, ἐφ ̓ ὅσον συνεργήσει καί ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, πού πάντα συνεργεῖ ὅταν ὁ ἄνθρωπος δείξει προαίρεσι μετανοίας. 

Ἀδελφοί μου, ὁ Θεός δέχεται τήν εἰλικρινῆ μετάνοια καί τοῦ μεγαλύτερου ἀσώτου. Τόν ἀγκαλιάζει, τόν καθαρίζει καί τόν ἐξαγιάζει.

Ἄς προσέξουμε λοιπόν, ὥστε ἀφ ̓ ἑνός νά μή φθάσουμε στό φοβερό κατάντημα τοῦ ἀσώτου πρῶτα, καί μετά ἀπό πόνο νά γνωρίσουμε τήν ἀγάπη τοῦ Πατέρα, ἡ ὁποία πάντοτε ὑπάρχει καί μᾶς καλύπτει ἀόρατα. Καί, ἀφ ̓ ἑτέρου, ἄς προσέξουμε μήπως, χωρίς νά τό θέλουμε, ἀλλοίμονο, μιμηθοῦμε τήν σκληρή καί ἀπαράδεκτη στάση τοῦ πρεσβυτέρου υἱοῦ τῆς παραβολῆς, μήπως δηλαδή δέν ἀγκαλιάσουμε κάποιον ἁμαρτωλό πού μετανοεῖ.

Ἀμήν.

Ἀρχιμ. Ἰωήλ Κωνστάνταρος

ΠΗΓΗ