ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

Σήμερα ἀδελφοί μου ἐκκλησιαστικά ἀρχίζει ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου. Οἱ τέσσερις πρῶτες Κυριακές μᾶς προετοιμάζουν πνευματικά ὥστε νά εἰσέλθουμε στήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί νά ζήσουμε τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Στήν σημερινή Εὐαγγελική περικοπή ὁ Ἰησοῦς μᾶς διδάσκει μέσα ἀπό μία παραβολή. Αὐτή τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου. Μέ αὐτήν τήν παραβολή θέλει νά μᾶς ὁδηγήσει στήν πραγματική μετάνοια. Οἱ δύο ἄνδρες ἀνεβαίνουν τίς σκάλες τοῦ ναοῦ ὥστε νά προσευχηθοῦν. Ὁ φαρισαῖος στήν κοινωνία τῆς ἐποχῆς ἦταν ὁ εὐσεβής ἄνθρωπος, Στάθηκε ὄρθιος μέσα στόν ναό καί ἄρχισε νά προσεύχεται ἐπιδεικτικά μέ τά ἑξῆς λόγια: «Θεέ, σέ εὐχαριστῶ γιατί δέν εἶμαι σάν τούς ὑπόλοιπους ἀνθρώπους πού εἶναι κλέφτες, ἄδικοι, μοιχοί ἤ καί σάν αὐτόν τόν τελώνη.

Νηστεύω δυό φορές τήν ἑβδομάδα καί δίνω τό ἕνα δέκατο ἀπό αὐτά πού εἰσπράττω».

Ὁ ἕτερος τῆς παραβολῆς εἶναι ὁ τελώνης. Ἡ κοινωνία τόν χαρακτήριζε σάν ἁμαρτωλό. Στάθηκε καί αὐτός μέ τήν σειρά τοῦ μέσα στόν ναό γονυπετής καί οὔτε τά μάτια του δέν τόλμησε νά σηκώσει πρός τόν οὐρανό καί χτυπώντας τό στῆθος του ἔλεγε « Θεέ μου, σπλαχνίσου με τόν ἁμαρτωλό καί συγχώρεσέ με. »

Ἡ παραβολή τελειώνει μέ τόν Χριστό νά βεβαιώνει τό πλῆθος πού τόν ἄκουγε ὅτι ὁ τελώνης ἔφυγε ἀπό τόν ναό ἔχοντας συγχωρεθεῖ γιά τίς ἁμαρτίες του καί εἶναι ἀθῶος καί δίκαιος στά μάτια τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ὁ φαρισαῖος τό ἀντίθετο. Διότι ὁ κάθε ἄνθρωπος πού ὑψώνει τόν ἑαυτό του μπροστά στόν Θεό θά ταπεινωθεῖ καί θά καταδικαστεῖ ἀπό Αὐτόν ἐνῶ ἀντίθετα ἐκεῖνος πού ταπεινώνει τόν ἑαυτό του θά ὑψωθεῖ καί θά δοξασθεῖ ἀπό τόν Θεό.

Ἀγαπητοί μου ἀδερφοί τό εὔλογο ἐρώτημα πού δημιουργεῖται ἀκούγοντας μέ προσοχή τήν παραβολή εἶναι πῶς ὁ φαρισαῖος ἐφόσον ἦταν ἐνάρετος ἄνθρωπος καί τηροῦσε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ βρέθηκε στό τέλος νά μήν συγχωρεθεῖ ἀπό αὐτόν. Ἡ ἀπάντηση εἶναι εὔκολη. Ὁ ἐγωισμός του δέν τόν ἄφησε νά εἶναι ταπεινός στά μάτια τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἴδιος ἐγωισμός τοῦ δημιούργησε ἕνα αἴσθημα ἀνωτερότητας ἀπέναντι στόν συνάνθρωπό του. Δέν ζητάει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀντίθετα, μέσα ἀκόμα καί ἀπό τήν προσευχή του, δείχνει τήν ἀλαζονεία του καί κρίνει καί καταδικάζει τούς ἀδερφούς του καί εἰδικότερα τόν τελώνη πού εἶναι δίπλα του στόν ναό. Γι’ αὐτό τόν λόγο ὁ Θεός δέν τόν συγχωρεῖ ἀλλά τόν καταδικάζει ἐπειδή κατακρίνει τόν πλησίον του καί ὑψώνει τόν ἴδιο του τόν ἑαυτό.

Ἀντίθετα, ὁ τελώνης ἔχει τό αἴσθημα τῆς ἁμαρτίας, τῆς ταπείνωσης καί ἐπιζητᾶ τήν μετάνοια. Μέ πόνο ψυχῆς γονατιστός δέν τολμᾶ οὔτε νά σηκώσει τούς ὀφθαλμούς του καί ἔχοντας ἐπίγνωση τῶν πράξεών του, τό μόνο πού θέλει στήν προσευχή τοῦ εἶναι νά τόν σπλαχνισθεῖ ὁ Θεός. Νά μήν τόν ἐγκαταλείψει καί νά τοῦ συγχωρέσει τίς ἁμαρτίες. Ἡ προσευχή τοῦ τελώνη εἶναι ἀπό καρδίας καί τό μόνο πού ἀποζητᾶ εἶναι τό ἔλεος καί ἡ δικαίωση τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἐγωισμός ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο μακριά ἀπό τόν Θεό. Τόν ἀναγκάζει νά κλειστεῖ μέσα στά θέλω του, νά τόν ἀποξενώσει ἀπό τόν συνάνθρωπό του καί ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Τόν κάνει εὐάλωτο στήν ἁμαρτία, ὥστε νά μήν μπορεῖ νά κατανοήσει τήν δύναμη τῆς προσευχῆς καί τῆς μετάνοιας.

Βλέπουμε πόσο εὔκολο εἶναι νά κατανοήσουμε τό μήνυμα τῆς παραβολῆς. Τί ζητᾶ ὁ Κύριος ἀπό ἐμᾶς; Νά μήν προσευχόμαστε μέ ἀλαζονεία ἀλλά μέ μετάνοια. Νά ἐπιδιώκουμε τό ἔλεος καί τήν ἀγάπη του.

Νά μήν κατακρίνουμε στήν προσευχή μᾶς τόν ἀδελφό μας, οὔτε νά στεκόμαστε στά ἁμαρτήματά του. Πρέπει λοιπόν νά βλέπουμε μόνο τα δικά μας ἀνομήματα καί μέ εὐλάβεια καί πόνο ψυχῆς νά ζητοῦμε τό ἔλεός του. Ἀμήν.

Πρεσβύτερος Βασίλειος Ντίνος

ΠΗΓΗ